Η τετράδα των οργανοπαικτών πλαισίωνε τον ερμηνευτή για τις ανάγκες του και εξωφύλλου του πρώτου τεύχους του περιοδικού Όασις, που είχα την «χαρά» να δημιουργήσω και να διευθύνω για δυόμισι περίπου χρόνια.
Ήμουν παρών και στη φωτογράφηση και στη συνέντευξη. Συνομιλήσαμε για αρκετή ώρα και με τους 5 (4+1) φίλους και τον Αλέξη και φυσικά των φωτογράφο Δημήτρη Ντελή. Η «ιδιότυπη» συνέντευξη που ακολουθεί, έχει απομονώσει τους υπόλοιπους «συμπαραστάτες» και κεντράρει στις απαντήσεις του Κωνσταντίνου που δυστυχώς δεν είναι πια κοντά μας (διάβασε εδώ). Μένουν όμως η ιδιαίτερη μαστοριά που είχε σαν παίκτης, ο ατμοσφαιρικός του χαρακτήρας που αποτυπώθηκε μέσα από τραγούδια που παρουσίασε και σαν δημιουργός (διάβασε και άκουσε εδώ).
Ακολουθεί ο πρόλογος και η «εξατομικευμένη» συνέντευξη στον Αλέξη Βάκη:
Διαθέτει αναγνωρίσιμο και προσωπικό ήχο στο όργανο, ανήκει στην κατηγορία των μουσικών που και απόψεις έχουν για την τέχνη στην οποία επέλεξαν να αφιερωθούν και δεν αποφεύγουν να τις εκφράζουν.
Σε ποια φάση βρίσκεται το λαϊκό τραγούδι σήμερα; Και εννοώ βεβαίως αυτό που παίζεται με μπουζούκι. Τα τελευταία χρόνια ακούω συχνά τους μπουζουξήδες να γκρινιάζουν. Και να εφευρίσκουν θεωρίες συνωμοσίας, να ισχυρίζονται ότι βρίσκουν τις πόρτες κλειστές, ότι τους πολεμάνε οι εταιρείες κ.λπ. Ισχύει κάτι τέτοιο;
Συνήθως, για όλους μας φταίνε οι άλλοι. Δεν έχω ακούσει κανέναν να φέρει τη δική του ευθύνη. Όλοι μας φωνάζουμε για το λαϊκό τραγούδι. Αλλά πού είναι οι δημιουργίες μας, οι πραγματικά λαϊκές δημιουργίες; Ποιος βγήκε να εξομολογηθεί και να πει τα πράγματα όπως τα πιστεύει και να πάρει το ρίσκο γι’ αυτά που λέει, όπως έκανε ο Μάρκος; Δείξτε μου έναν σύγχρονο Μάρκο σήμερα. Οι εταιρείες θέλουν να πουλήσουν. Αυτό όμως ήταν πάντα έτσι· ποτέ δεν δήλωσαν ότι είναι Υπουργεία Πολιτισμού. Για τη σημερινή κατάσταση φταίμε κυρίως εμείς, οι καλλιτέχνες. Οι πιο πολλοί έχουμε επαναπαυτεί στο εύκολο μεροκάματο, κυνηγάμε το σουξέ, νομίζουμε ότι είμαστε πάνω από το τραγούδι. Και, εν τω μεταξύ, τραγούδι δεν υπάρχει. Εφόσον δήλωσες καλλιτέχνης, οφείλεις να πάρεις την ευθύνη και να πεις πράγματα. Αν έχεις να πεις πράγματα, υπάρχει κόσμος να σε ακούσει.
Συμφωνώ. Και επειδή μίλησες για τον Μάρκο, να θυμίσω ότι σήμερα τον θεωρούμε μεν κλασικό, αλλά για την εποχή του ήχησε ως σούπερ επαναστατικός, φρέσκος και νεωτεριστής.
Μα ο Μάρκος ήτανε σύγχρονος. Ή ο Τσιτσάνης, ή ο Τάσος Χαλκιάς. Σύγχρονοι ήτανε. Δεν δήλωσε κανένας απ’ αυτούς «παραδοσιακός» η «ρεμπέτης». Είπανε τα πράγματα με το δικό τους τρόπο, με τη δική τους αλήθεια, αλλά νοιαζόντουσαν πολύ αν αφορά τον κόσμο. Δεν μπορώ να λέω μια αλήθεια δικιά μου που δεν σε αφορά, σου τρώω το χρόνο σου. Εκτός αν είμαι λαϊκιστής και σου λέω αυτά που θέλεις ν’ ακούσεις. Τότε όμως είμαι απατεώνας, δεν είμαι καλλιτέχνης. Αλλά πες μου: ο Μάρκος στηρίχτηκε στις εταιρείες; Πριν ακόμα υπάρξουνε οι εταιρείες, δεν γραφόντουσαν τραγούδια; Την Ιτιά, το Θαλασσάκι ή τον Μποχώρη ποιος τα έγραψε; Οι μερακλήδες τα έγραψαν. Πού είναι λοιπόν ο μερακλής σήμερα, να ξεβολευτεί και να πάρει το ρίσκο του;
Παίζει ρόλο και το κοινό σ’ αυτό. Γιατί, ναι μεν υπάρχει μια μερίδα που θα στηρίξει ενδεχομένως το μερακλή, που λες, υπάρχει όμως και η πλειονότητα, που τη βρίσκει με τα τραγούδια κοντινής ημερομηνίας λήξης.
Άσε τους άλλους. Εμείς τι κάνουμε; Εγώ δήλωσα ότι είμαι μουσικός. Ε, οφείλω να φέρω μια ευθύνη γι’ αυτό που δήλωσα. Μα μπορείς να κάνεις τέχνη και να κάνεις συντήρηση ταυτόχρονα; Είσαι συντηρητικός ή είσαι επαναστατικός; Από τη στιγμή που συντηρείς κάτι, δεν κάνεις πια τέχνη, είσαι απλώς συντηρητής της τέχνης. Έχουμε μάθει να υπακούμε. Τους πολιτικούς, τις μόδες, να υπακούμε γενικώς. Πρέπει να καταλάβουμε ότι έχουμε το δικαίωμα της άποψής μας. Δεν μας το διδάσκει καμία θρησκεία και κανένας πολιτισμός. Μας το δίδαξαν όμως οι απλοί άνθρωποι, ότι μπορείς να έχεις την άποψή σου, να λες: εγώ τα βλέπω έτσι.
Πιστεύεις ότι είναι ενδιαφέρον να βγει στην τέχνη του καθενός η ψυχή; Εγώ, ας πούμε, είμαι πολύ κακός στη ζωγραφική. Όσο και αν προσπαθήσω να ζωγραφίσω, δεν θα είναι καλό αυτό που θα κάνω. Και το ξέρω.
Αν είσαι ατάλαντος ζωγράφος, μπορείς να ζωγραφίζεις για δική σου χαρά. Αν όμως θες να κοινοποιήσεις αυτό που φτιάχνεις, θα πρέπει να σε νοιάζει αν αφορά κάποιον και αν είναι εποικοδομητικό. Δεν μπορώ να σου σερβίρω ένα φαγητό που θα σου κάνει κακό, ούτε μια τέχνη που σου κάνει κακό. Ο Πλάτωνας είπε ότι ο κακός μουσικός πρέπει να τιμωρείται διά νόμου, διότι διαστρεβλώνει το ήθος των ανθρώπων.
Πηγή: Περιοδικό Όασις, τεύχος 1, Ιούλιος - Αύγουστος 2008
Ήμουν παρών και στη φωτογράφηση και στη συνέντευξη. Συνομιλήσαμε για αρκετή ώρα και με τους 5 (4+1) φίλους και τον Αλέξη και φυσικά των φωτογράφο Δημήτρη Ντελή. Η «ιδιότυπη» συνέντευξη που ακολουθεί, έχει απομονώσει τους υπόλοιπους «συμπαραστάτες» και κεντράρει στις απαντήσεις του Κωνσταντίνου που δυστυχώς δεν είναι πια κοντά μας (διάβασε εδώ). Μένουν όμως η ιδιαίτερη μαστοριά που είχε σαν παίκτης, ο ατμοσφαιρικός του χαρακτήρας που αποτυπώθηκε μέσα από τραγούδια που παρουσίασε και σαν δημιουργός (διάβασε και άκουσε εδώ).
Ακολουθεί ο πρόλογος και η «εξατομικευμένη» συνέντευξη στον Αλέξη Βάκη:
Διαθέτει αναγνωρίσιμο και προσωπικό ήχο στο όργανο, ανήκει στην κατηγορία των μουσικών που και απόψεις έχουν για την τέχνη στην οποία επέλεξαν να αφιερωθούν και δεν αποφεύγουν να τις εκφράζουν.
Σε ποια φάση βρίσκεται το λαϊκό τραγούδι σήμερα; Και εννοώ βεβαίως αυτό που παίζεται με μπουζούκι. Τα τελευταία χρόνια ακούω συχνά τους μπουζουξήδες να γκρινιάζουν. Και να εφευρίσκουν θεωρίες συνωμοσίας, να ισχυρίζονται ότι βρίσκουν τις πόρτες κλειστές, ότι τους πολεμάνε οι εταιρείες κ.λπ. Ισχύει κάτι τέτοιο;
Συνήθως, για όλους μας φταίνε οι άλλοι. Δεν έχω ακούσει κανέναν να φέρει τη δική του ευθύνη. Όλοι μας φωνάζουμε για το λαϊκό τραγούδι. Αλλά πού είναι οι δημιουργίες μας, οι πραγματικά λαϊκές δημιουργίες; Ποιος βγήκε να εξομολογηθεί και να πει τα πράγματα όπως τα πιστεύει και να πάρει το ρίσκο γι’ αυτά που λέει, όπως έκανε ο Μάρκος; Δείξτε μου έναν σύγχρονο Μάρκο σήμερα. Οι εταιρείες θέλουν να πουλήσουν. Αυτό όμως ήταν πάντα έτσι· ποτέ δεν δήλωσαν ότι είναι Υπουργεία Πολιτισμού. Για τη σημερινή κατάσταση φταίμε κυρίως εμείς, οι καλλιτέχνες. Οι πιο πολλοί έχουμε επαναπαυτεί στο εύκολο μεροκάματο, κυνηγάμε το σουξέ, νομίζουμε ότι είμαστε πάνω από το τραγούδι. Και, εν τω μεταξύ, τραγούδι δεν υπάρχει. Εφόσον δήλωσες καλλιτέχνης, οφείλεις να πάρεις την ευθύνη και να πεις πράγματα. Αν έχεις να πεις πράγματα, υπάρχει κόσμος να σε ακούσει.
Συμφωνώ. Και επειδή μίλησες για τον Μάρκο, να θυμίσω ότι σήμερα τον θεωρούμε μεν κλασικό, αλλά για την εποχή του ήχησε ως σούπερ επαναστατικός, φρέσκος και νεωτεριστής.
Μα ο Μάρκος ήτανε σύγχρονος. Ή ο Τσιτσάνης, ή ο Τάσος Χαλκιάς. Σύγχρονοι ήτανε. Δεν δήλωσε κανένας απ’ αυτούς «παραδοσιακός» η «ρεμπέτης». Είπανε τα πράγματα με το δικό τους τρόπο, με τη δική τους αλήθεια, αλλά νοιαζόντουσαν πολύ αν αφορά τον κόσμο. Δεν μπορώ να λέω μια αλήθεια δικιά μου που δεν σε αφορά, σου τρώω το χρόνο σου. Εκτός αν είμαι λαϊκιστής και σου λέω αυτά που θέλεις ν’ ακούσεις. Τότε όμως είμαι απατεώνας, δεν είμαι καλλιτέχνης. Αλλά πες μου: ο Μάρκος στηρίχτηκε στις εταιρείες; Πριν ακόμα υπάρξουνε οι εταιρείες, δεν γραφόντουσαν τραγούδια; Την Ιτιά, το Θαλασσάκι ή τον Μποχώρη ποιος τα έγραψε; Οι μερακλήδες τα έγραψαν. Πού είναι λοιπόν ο μερακλής σήμερα, να ξεβολευτεί και να πάρει το ρίσκο του;
Παίζει ρόλο και το κοινό σ’ αυτό. Γιατί, ναι μεν υπάρχει μια μερίδα που θα στηρίξει ενδεχομένως το μερακλή, που λες, υπάρχει όμως και η πλειονότητα, που τη βρίσκει με τα τραγούδια κοντινής ημερομηνίας λήξης.
Άσε τους άλλους. Εμείς τι κάνουμε; Εγώ δήλωσα ότι είμαι μουσικός. Ε, οφείλω να φέρω μια ευθύνη γι’ αυτό που δήλωσα. Μα μπορείς να κάνεις τέχνη και να κάνεις συντήρηση ταυτόχρονα; Είσαι συντηρητικός ή είσαι επαναστατικός; Από τη στιγμή που συντηρείς κάτι, δεν κάνεις πια τέχνη, είσαι απλώς συντηρητής της τέχνης. Έχουμε μάθει να υπακούμε. Τους πολιτικούς, τις μόδες, να υπακούμε γενικώς. Πρέπει να καταλάβουμε ότι έχουμε το δικαίωμα της άποψής μας. Δεν μας το διδάσκει καμία θρησκεία και κανένας πολιτισμός. Μας το δίδαξαν όμως οι απλοί άνθρωποι, ότι μπορείς να έχεις την άποψή σου, να λες: εγώ τα βλέπω έτσι.
Πιστεύεις ότι είναι ενδιαφέρον να βγει στην τέχνη του καθενός η ψυχή; Εγώ, ας πούμε, είμαι πολύ κακός στη ζωγραφική. Όσο και αν προσπαθήσω να ζωγραφίσω, δεν θα είναι καλό αυτό που θα κάνω. Και το ξέρω.
Αν είσαι ατάλαντος ζωγράφος, μπορείς να ζωγραφίζεις για δική σου χαρά. Αν όμως θες να κοινοποιήσεις αυτό που φτιάχνεις, θα πρέπει να σε νοιάζει αν αφορά κάποιον και αν είναι εποικοδομητικό. Δεν μπορώ να σου σερβίρω ένα φαγητό που θα σου κάνει κακό, ούτε μια τέχνη που σου κάνει κακό. Ο Πλάτωνας είπε ότι ο κακός μουσικός πρέπει να τιμωρείται διά νόμου, διότι διαστρεβλώνει το ήθος των ανθρώπων.
Πηγή: Περιοδικό Όασις, τεύχος 1, Ιούλιος - Αύγουστος 2008
