Bob Marley - Αφιέρωμα

(VIDEO & PHOTOS) Υπήρξε ο πιο διάσημος πρεσβευτής της reggae, ο πιο γνωστός Τζαμαϊκανός πολίτης και εθνικός ήρωας της χώρας, από τους πιο επιδραστικούς μουσικούς.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
11/05/2017

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Γιάννης Αλεξίου
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ο «μαύρος Dylan» βάση της φήμης και της λατρείας του κόσμου που τον τοποθετεί στην καρδιά του, δίπλα σε όλους τους ρόκερς που έφυγαν νέοι, τον Jim, τον Hendrix, την Janis.

Ο Bob Marley πέθανε σαν σήμερα, στις 11 Μαΐου 1981, σε ηλικία 36 ετών. Ήταν γιος λευκού Τζαμαϊκανού αξιωματικού, βρετανικής καταγωγής που ζούσε στο Λίβερπουλ που δεν ασχολήθηκε καθόλου με την ανατροφή του γιου του και μιας Τζαμαϊκανής, που δούλευε για τριάντα σελίνια την εβδομάδα ίσα – ίσα να τα φέρει βόλτα. Ο Bob Marley δούλευε ως οξυγονοκολλητής μέχρι που σχημάτισε το πρώτο του γκρουπ το 1961, το οποίο ενσωματώθηκε με τους Rudeboys που σταδιακά μετεξελίχθηκαν στους Wailers το 1964.

Η reggae μουσική του ήταν ένα κράμα rock, rhythm’n’blues, soul και τζαμαϊκανών παραδοσιακών ρυθμών. Ιδιαίτερα δημοφιλής είναι και στην Ελλάδα, μάλιστα όταν πρωτοέφερε το δισκάδικο Happening στα 80ς το περίφημο εκείνο live του με τους θρυλικούς Wailers στην Σάντα Μπάρμπαρα, σε βιντεοκάσετα, (ήταν οι πρώτες αφίξεις εικόνας συγκροτημάτων) γινόταν μάχη ποιος θα το πρωτονοικιάσει. Με τον στενό μου φίλο τότε Πρόδρομο Ατλαπάζογλου στήσαμε ολόκληρη «επιχείρηση» να το αντιγράψουμε από βιντεοκασέτα σε βιντεοκασέτα με τα δύο βίντεο που διαθέταμε και το βλέπαμε επί ώρες. Επίσης ήταν από τις πρώτες μουσικές βιντεοκασέτες που μπήκαν στα βίντεο κλαμπ και δύσκολα την έβρισκες ξενοίκιαστη!

Η συναυλία του στην Σάντα Μπάρμπαρα


Ο Bob Marley χοροπηδούσε στην σκηνή με τις μακριές πλεξίδες του με τους εκπληκτικούς Wailers δίπλα του και το υπέροχο εκείνο γυναικείο φωνητικό τρίο I Three - μέλος τους ήταν και η γυναίκα του Rita Marley - που κάθε μία από τις γυναίκες έκανε διαφορετικές κινήσεις, τόσο όμορφες και ρυθμικές που συνέβαλαν εντυπωσιακά στην σκηνική του παρουσία. Αυτός ο χορός που έστηνε σε κάθε συναυλία του ο Bob Marley, ο ρυθμός της μουσικής του, τα ράστα μακριά μαλλιά του που ανεβοκατέβαναν μαζί με τις κινήσεις του ήταν το κάτι άλλο και εκστασίαζε το κοινό του. Ένα βράδυ στην Ίο, καλοκαίρι του 1986, στήθηκε ένα ολόκληρο πάρτι προς τιμήν του στις 4 τα ξημερώματα όταν κατάκοποι γύριζαν όλοι στη βάση τους κι εμείς στο κάμπινγκ του λιμανιού και κάποιες Αγγλίδες είχαν βάλει δυνατά την μουσική του στην παραλία και καλούσαν κόσμο να γιορτάσουμε τα 5 χρόνια από το θάνατό του. Ήταν και μία που διαλαλούσε ότι «reggae δεν είναι μόνο ο Marley», αλλά σχεδόν κανείς άλλος δεν ήταν γνωστός τότε στην Ελλάδα εκτός του Bob, παρά μόνο στους πιο ψαγμένους. Είναι αλήθεια ότι δύσκολα κανείς αναζητά κάτι άλλο αν θέλει να ακούσει reggae καθώς ο Marley έχει ταυτιστεί με την μουσική της Τζαμάικα. Ο πιο γνωστός τότε και τώρα ήταν ο Peter Tosh, μέλος επίσης των Wailers που εγκατέλειψε το συγκρότημα, όπως και ο Bunny Livingston, γνωστός ως Bunny Wailer καθώς κράτησε το όνομα του γκρουπ που τον ανέδειξε. Και οι δύο έγιναν οι κύριοι «ανταγωνιστές» του στη reggae χωρίς όμως να το φτάσουν, ωστόσο είχαν στενές σχέσεις όλοι μεταξύ τους σε συναυλίες και ηχογραφήσεις.
BOB MARLEY.jpg
Το συμβόλαιο του με την δισκογραφική Island - υπέγραψε συμβόλαιο με τον Τζαμαϊκανό Chris Blackwell ιδρυτή της εταιρίας - έφερε τις αποχωρήσεις αυτές και άλλες καθώς είχαν πια υψηλές απαιτήσεις τα μέλη αυτά και στράφηκαν σε σόλο καριέρα. Έτσι ο Bob Marley εκτός από την κιθάρα ανέλαβε και το τραγούδι στο συγκρότημα. Τα τραγούδια του έθιγαν κυρίως τα θέματα της αγάπης, του έρωτα και του ρασταφαρισμού με αναφορές στον πόνο, στις χαρές και τα όνειρα των ανθρώπων, κυρίως από την σκοπιά των καταπιεσμένων που προσπαθούν να ξεφύγουν από τις τρώγλες της Τζαμάικα. Το 1975 το τραγούδι του «I Shot The Sheriff» έγινε επιτυχία από τον Eric Clapton που το διασκεύασε στο δίσκο του «461 Ocean Boulevard». Η μουσική του συνδέθηκε με την μαριχουάνα γι’ αυτά τα περισσότερα καρτ-ποσταλ και αφίσες με τον Bob Marley έχουν κάπου και το σήμα της κάνναβης. Ο ίδιος κάπνιζε μεγάλες ποσότητες και ήταν υπέρμαχος της ελεύθερης χρήσης.

Στα τέλη του ’70 κι ενώ ήταν ήδη διάσημος στην Αμερική, Μεγάλη Βρετανία, την Ευρώπη και την Καραϊβική αναγκάστηκε να μείνει αρκετά χρόνια εκτός της πατρίδας του, σε διάφορες χώρες, λόγω πολιτικών ταραχών (ανταρτοπόλεμου) που είχαν αποτέλεσμα και μια δολοφονική επίθεση εναντίον του! Συγκεκριμένα στη διάρκεια μιας κυβερνητικής εκδήλωσης στο Κίνγκστον -πρωτεύουσα της Τζαμάικα- στην οποία θα έπαιζε με τους Wailers, επτά άντρες εισέβαλαν στο σπίτι του και τραυμάτισαν τον Marley στον ώμο μαζί με άλλους τρεις. Σύμφωνα με τα γεγονότα ήταν αντάρτες και έπραξαν για λογαριασμό της αντιπολίτευσης. Ο Marley παρά το ότι συνέβη έδωσε την συναυλία…

Bob Marley - I shot the sheriff (Live)


Ο Bob Marley αγαπούσε ιδιαίτερα το ποδόσφαιρο κι έπαιζε κι ο ίδιος μπάλα στις αλάνες της Τζαμάικα, κάτι που φαίνεται και στο επίσημο βίντεο της μεγαλύτερης επιτυχίας «Could You Be Loved». Όταν διαγνώστηκε κακοήθες μελάνωμα στα πόδια του, τον Ιούλιο του 1977, ο ίδιος πίστευε ότι ήταν κάποιο τραύμα από το ποδόσφαιρο, και δεν έδωσε την πρέπουσα προσοχή. Αρνήθηκε τον ακρωτηριασμό γιατί κάτι τέτοιο θα επηρέαζε το χορό του επί σκηνής, αλλά κι επειδή σύμφωνα με το δόγμα των Ρασταφάρι, έπρεπε να έχει ακέραιο το σώμα του, δεν επέτρεπαν τους διαμελισμούς. Έτσι μένοντας πιστός στις θρησκευτικές του πεποιθήσεις απέρριψε τον ακρωτηριασμό - ένας λόγος παραπάνω για τον ίδιο ήταν οι γιατροί που τους θεωρούσε απατεώνες - κι έψαξε εναλλακτικές λύσεις για τη θεραπεία του. Επίσης δεν έκανε διαθήκη γιατί έτσι θα αποδεχόταν το θάνατό του, σύμφωνα πάντα με την θρησκεία του. Τότε εμφανίστηκε ένας γιατρός στο Μαϊάμι που ισχυρίστηκε ότι δεν είναι αναγκαίος ο ακρωτηριασμός και έτσι δέχθηκε να του αφαιρέσουν ένα κομμάτι από το πόδι του, ώστε να συνεχίσει να κάνει ότι και πριν. Όμως ο καρκίνος εξαπλώθηκε σε εγκέφαλο, πνεύμονες, συκώτι, στομάχι μετά τις συναυλίες του στο Madison Square Garden της Ν. Υόρκης στη διάρκεια της Uprising Tour και ο Marley λιποθύμησε ενώ έκανε τζόκινγκ στο Σέντραλ Παρκ. Η περιοδεία ακυρώθηκε, ο Marley ζήτησε τη βοήθεια ενός ειδικευμένου Γερμανού γιατρού από το Μόναχο, αλλά ήταν ήδη πολύ αργά… Επιστρέφοντας στο σπίτι του στη Τζαμάικα από το Μόναχο χρειάστηκε να προσγειωθεί στο Μαϊάμι για άμεση ιατρική περίθαλψη, όπου πέθανε στο νοσοκομείο Cedars of Lebanon στο Μαϊάμι της Φλόριντα το πρωί της 11ης Μαΐου 1981 σε ηλικία 36 χρονών.
Bob Marley 4.jpg
Η στροφή του Bob Marley στο Ρασταφαρισμό έγινε το 1967 και θορύβησε την μητέρα του που ήταν χριστιανή. Έπαψε να τρώει χοιρινό εκπλήσσοντας την οικογένειά του που δεν μπορούσε χωρίς αυτό…

Bob Marley & The Wailers - Roots, Rock, Reggae 


Τα τελευταία του λόγια στον γιο του Ziggy Marley - επίσης reggae μουσικός και τραγουδιστής - ήταν «Money can't buy life» («Τα λεφτά δεν αγοράζουν τη ζωή»). Η κηδεία του έγινε δημόσια κηδεία στη Τζαμάικα, που συνδύαζε στοιχεία από την Αιθιοπική Ορθόδοξη Εκκλησία και την παράδοση του Ρασταφαριανισμού. Αποτεφρώθηκε κοντά στο πατρικό του μαζί με την κιθάρα του (Gibson Les Paul), μια ποδοσφαιρική μπάλα, ένα μεγάλο κλαδί κάνναβης, ένα δαχτυλίδι που φορούσε καθημερινά (δώρο του πρίγκιπα της Αιθιοπίας Asfa Wossen) και μια Βίβλο. Ένα μήνα πριν τον θάνατο του, έγινε μέλος του Τζαμαϊκανού Τιμητικού Τάγματος.

Η μουσική του Bob Marley απέκτησε ολοένα και μεγαλύτερη δημοτικότητα μετά το θάνατό του. Παραμένει δημοφιλής και γνωστός ανά τον κόσμο, ιδιαιτέρως στην Αφρική. Ο Marley έγινε μέλος του Rock and Roll Hall of Fame το 1994. Το περιοδικό Time επέλεξε το δίσκο του «Exodus» ως το καλύτερο άλμπουμ του 20ου αιώνα. Όσο για την reggae μουσική δεν ανέδειξε ποτέ μεγαλύτερο αστέρι από τον Bob Marley που παραμένει έως σήμερα αξεπέραστος.
Bob Marley - The Legend.jpg
Η μεταθανάτια συλλογή «Legend» που κυκλοφόρησε το 1984 και περιέχει τα πιο γνωστά τραγούδια του, πούλησε περισσότερο από 12 εκατομμύρια αντίτυπα, αριθμός ρεκόρ για reggae δίσκο!

Η βιογραφία του


Το 2006 κυκλοφόρησε στην Ελλάδα η συγκλονιστική βιογραφία του γραμμένη από την επίσημη σύζυγό του ως το τέλος της ζωής του, τη Rita Marley, με την οποία έκανε 4 παιδιά (τα τρία κορίτσια) και ανεχόταν τις πολλές γυναίκες της ζωή του, με τίτλο «η Ζωή Μου με τον Bob Marley» (εκδόσεις «Άγκυρα»).

Για τους Ράστα αναφέρει: «Στην Τζαμάικα, οι Ράστα ήταν το τελευταίο πράγμα που θα ήθελες να γίνουν τα παιδιά σου. Ο κόσμος έλεγε πως ήταν άχρηστοι, πως εκτός του ότι κάπνιζαν γκάντζα, δεν έτρωγαν σωστά, δεν έλουζαν τα μαλιά τους, δεν βούρτσιζαν τα δόντια τους. Λέγονταν γι’ αυτούς τα χειρότερα - κανένας δεν ανέφερε το μήνυμα των Ράστα για ειρήνη, αγάπη, κατανόηση, δικαιοσύνη, την άρνησή τους στον πόνο και την κακοποίηση, παρόλου που συμφωνούσαν με το μύνημά τους για την περηφάνια των μαύρων…».

Για την ημέρα της απόπειρα δολοφονίας του Bob Marley: «Κι ο Μπομπ την είχε γλυτώσει φτηνά εκείνη τη νύχτα. Πολύ φτηνά. Όταν τον άφησα, πήγε στην κουζίνα και στεκόταν εκεί, καθαρίζοντας ένα γκρέηπφρουτ. Ο πιστολάς που τον ανακάλυψε εκεί τον σημάδεψε στην καρδιά, αλλά η σφαίρα ξέγδαρε απλώς το στήθος του και καρφώθηκε στον αγκώνα του (κι έμεινε εκεί για την υπόλοιπη ζωή του, έφυγε για τον τόπο της ανάπαυσής του με τη σφαίρα ακόμα εκεί)».
BOB MARLEY PIPA.jpg
Για το I Shot Te Sheriff: «Όταν ο Έρικ Κλάπτον ηχογράφησε την μελωδία του Μπομπ «I Shot The Sheriff και την έκανε παγκόσμια επιτυχία, ο Μπομπ έγινε γνωστός ως επαναστάτης. Αυτό του άρεσε πολύ, του άρεσε να τον αποκαλούν «μουσικό επαναστάτη», να δίνει τις μάχες του με την μουσική του… Οι περισσότεροι διακεκριμένοι Αμερικανοί τραγουδιστές της εποχής, άκουγαν τον Μπομπ Μαρλεϊ. Ο Στήβι Γουόντερ, για παράδειγμα, αγαπούσε την μουσική του Μπομπ κι αγάπησε και τον ίδιο σαν άνθρωπο. Έλεγε πάντα: «Μπομπ, θέλω να οργανώσω μια περιοδεία μαζί σου», κι αυτή η περιοδεία ήταν στα σκαριά όταν αρρώστησε ο Μπομπ. Ο Στήβι έγραψε το «Master Blaster» για τον πομπ. Όταν ήρθε στην Τζαμάικα και δώσαμε συναυλία μαζί του, ήταν κάτι το συγκηνητικό… Η Ρομπέρτα Φλακ ήρθε κι εκείνη στην Τζαμάικα από θαυμασμό για τον Μπομπ και το ταλέντο του. Ο Στήβι, η Ρομπερτα, η Μπάρμπρα Στρειζαντ και πολλοί άλλοι είχαν γοητευτεί από την μουσική του Μπομπ. Αλλά το περιεχόμενο της μουσικής του δεν άρεσε σε όλους. Την εποχή εκείνη, στις Ηνωμένες Πολιτείες, όποιος κήρυσσε την «επανάσταση» και την «ειρήνη», έστω και μουσικά, έμπαινε κάτω από το μικροσκόπιο. Έχω ακόμα ένα πακέτο που αποδεικνύει πώς οι κινήσεις του Μπομπ παρακολουθούνταν από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ…».

Για τον μοιραίο τραυματισμό του: «Τον Σεπτέμβριο του 1975, σ’ ένα ποδοσφαιρικό αγώνα, ένας παίκτης με σχάρες στα παπούτσια πάτησε το μεγάλο δάκτυλο του δεξιού ποδιού του του Μπομπ. Η πληγή ήταν άσχημη αλλά εκείνος δεν έδωσε προσοχή. Γιατί έτσι ήταν ο Μπομπ, δεν λογάριαζε ποτέ του τον πόνο… Το πήρε επιπόλαια και συνέχισε να παίζει, μολονότι ο γιατρός συνέστησε ανάπαυση και να μην κυκλοφορεί για λίγο…Όταν ξαναπλήγωσε το δάχτυλο, το 1977, βγήκε το νύχι και τότε αναπτύχθηκε εκεί ένα κακοήθες μελάνωμα, τι ειρωνεία, μια ασθένεια που σπανίως προσβάλλει τους έγχρωμους! Αλλά ο Μπομπ πίστευε πως οι γιατροί που είχαν διαγνώσει την ασθένεια έκαναν λάθος, έλεγαν ψέματα, ακόμα κι ο δόκτωρ Μπέικον, ένα μαύρος γιατρός στο Μαϊάμι, που αγαπούσε τον Μπομπ και μου είπε: «Αν με αφήσει ο Μπομπ, να του αφαιρέσω αυτό το δάκτυλο, μπορούμε να σταματήσουμε το κακό». Μίλησα στον Μπομπ, αλλά εκείνος έγινε έξω φρενών γιατί πίστευε πως αν του ακρωτηρίαζαν το ένα δάκτυλο δεν θα μπορούσε να στέκει όρθιος στις συναυλίες. «Πώς θα σταθώ στην σκηνή; Δεν θα έρχεται ο κόσμος να βλέπει έναν σακάτη!»
bOB mARLEY 5.jpg
Για τις ερωμένες του: «…δεν επέτρεψε ποτέ σε καμία απ’ αυτές τις γυναίκες να μου φερθεί με αναίδεια. Και συχνά με έφερνε σαν παράδειγμα στις άλλες… Κι έτσι όταν κοίταζα όλες αυτές τις άλλες, αντιλαμβανόμουν αν μη τι άλλο, με σέβονταν. Με σεβόταν κι εκείνος και πίστευα πως δεν έπρεπε να διαταράξω τις σχέσεις του, παρόλου που συχνά η κατάσταση ήταν πολύ οδυνηρή και δεν καταλάβαινα τι συνέβαινε… Αν το θέμα ήταν με ποια θα έκανε σεξ, μπορούσε να κάνει με όλον τον κόσμο, αν αυτό λαχταρούσε! Ήμουν πάντα έτσι μαζί του. Τον αγαπούσα όσο κι οι άλλες, ή μάλλον περισσότερο, κι εκείνος ήξερε ότι μπορούσε να υπολογίζει σε μένα, να βασίζεται στην αφοσοίωσή μου, πώς ήμουν η αδερφή του…». Ένας άντρας πρέπει να έχει αρκετές γυναίκες... έλεγε.

Στις 4 Νοεμβρίου 1980, όπως αναφέρει η Rita Marley, ο Bob Marley ζήτησε να βαφτιστεί. Το καινούργιο του όνομά ήταν Μπερχάνε Σελασιέ, που σημαίνει «το φως της Τριάδας».

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!