Η πολιτική κηδεία του Μάνου Ελευθερίου συνέπεσε με μια στιγμή που η χώρα βιώνει μια απρόσμενη τραγωδία.
Παρ’ όλα αυτά, στο «στερνό αντίο» που δόθηκε σήμερα Τρίτη 24 Ιουλίου 2018 στο Α' Νεκροταφείο, δεν γινόταν να μην παραβρεθούν όλοι εκείνοι που γεύτηκαν τα πολύτιμα δώρα του και συμπορεύτηκαν μαζί του, αλλά και γνωστοί και άγνωστοι φίλοι του.
Ακούστηκαν αποσπάσματα ομιλιών του Μάνου Ελευθερίου, καθώς και τραγούδια του (επιμελημένα από το συνεργάτη μας Θανάση Γιώγλου), με τον κόσμο να χειροκροτεί.
Μεταξύ άλλων από τον καλλιτεχνικό χώρο, στην τελετή διακρίναμε τους: Γιώργο & Άννα Νταλάρα, Χρήστο Νικολόπουλο, Θάνο Μικρούτσικο, Νίκο Ξυδάκη, Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, Γιώργο Μαργαρίτη, Λίνα Νικολακοπούλου, Άρη Δαβαράκη, Κώστα Φασουλά, Νότη Μαυρουδή, Γιώργο Ανδρέου, Παντελή Θαλασσινό, Χρήστο Λεοντή, Μαρίζα Κωχ, Διονύση Τσακνή, Λιζέτα Νικολάου, Γιώτα Γιάννα, Σταύρο Ξαρχάκο, Ηρώ Σαΐα, Φωτεινή Βελεσιώτου, Παντελή Αμπαζή, Πάνο Παπαϊωάννου, Μάριο Φραγκούλη, Κώστα Θωμαΐδη, Γιώργο Σαμπάνη, Ανδρέα Λάμπρου, B.D. Foxmoor, Χρήστο Θηβαίο, Άρη Βλάχο, Αναστασία Έδεν, Νίκο Αναγνωστάκη, Μαργαρίτα Μάτσα, Χρήστο Χωμενίδη, Τίτο Πατρίκιο, Δημήτρη Νανόπουλο, Θανάση Χειμωνά, Μαρία Παπαγιάννη, Κώστα Πρέκα, Άννα Φόνσου, Κατερίνα Χέλμη, Μίνα Αδαμάκη, Άβα Γαλανοπούλου, Ρένο Χαραλαμπίδη, Στέλιο Μαΐνα, Γιώργο Κιμούλη, Πέτρο Φιλιππίδη, Πασχάλη Τσαρούχα, Μάκη Τσέλιο, Λυδία Κονιόρδου, Ανδρέα Κατσιγιάννη, Φώντα Λάδη, Ηλία Μπενέτο, Τάσο Οικονόμου, Θύμιο Παπαδόπουλο, Τάκη Ζαχαράτο κ.ά.
Ο Μίκης Θεοδωράκης και η οικογένεια του Σταύρου Κουγιουμτζή έστειλαν στεφάνι.
Από τον πολιτικό κόσμο, το παρών έδωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο Δημήτρης Κουτσούμπας, ο Γιώργος Λιάνης, ο Κώστας Λαλιώτης, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης και άλλοι. Στεφάνι έστειλε ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, ο Πρόεδρος της Βουλής και ο Δήμαρχος Αθηναίων.
Παραβρέθηκαν και πλήθος δημοσιογράφων και ερευνητών του τραγουδιού, όπως οι Γιώργος Τσάμπρας, Σιδερής Πρίντεζης, Κώστας Χατζηδουλής, Κώστας Μπαλαχούτης, Πάρης Μήτσου, Θανάσης Συλιβός, Αντώνης Μποσκοΐτης, Παναγιώτης Κουνάδης, Σπύρος Αραβανής, Ανδρέας Ροδίτης, Νίκος Θρασυβούλου, Αφροδίτη Παπακαλού, Ανδρονίκη Τσατσαρώνη, Ηρακλής Οικονόμου, Χρήστο Α. Μιχαήλ, Μαρία Αναγνωστάκη κ.ά.
Δηλώσεις στους δημοσιογράφους έκαναν, μεταξύ άλλων, η Λ. Κονιόρδου, οι μουσικοσυνθέτες Νότης Μαυρουδής και Χρήστος Λεοντής, ο γγ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας, ο δημοσιογράφος και στιχουργός Άρης Δαβαράκης.
Λυδία Κονιόρδου: Σήμερα αποχαιρετούμε τον Μάνο Ελευθερίου, έναν γλυκό, ταπεινό, άνθρωπο με χιούμορ, γενναιόδωρο που έκανε κάτι μοναδικό: Συνέδεσε τον έντεχνο δημιουργό με τον λαϊκό τεχνίτη. Το έργο του θα μείνει στο στόμα μας, θα το τραγουδάμε κι εμείς και οι επόμενες γενιές ακόμη κι αν δεν γνωρίζουμε ποιος έγραψε αυτούς τους μοναδικούς στίχους. Γιατί το έργο των μεγάλων καλλιτεχνών τους υπερβαίνει, αυτονομείται, μπαίνει στη συλλογική συνείδηση και γίνεται παιδί όλων μας. Τον ευχαριστούμε και καλό του ταξίδι.
Δημήτρης Κουτσούμπας: Είναι δύσκολη μέρα η σημερινή. Ο Μάνος Ελευθερίου όμως ζει και θα ζει στις καρδιές μας, στις ζωές μας, μέσα από τους στίχους του και την ποίησή του. Και όχι μόνο για τις σημερινές γενιές που τον γνωρίσαμε και τον τραγουδήσαμε, αλλά και για τις επόμενες, τα παιδιά και τα εγγόνια μας.
Νότης Μαυρουδής: Τι να πεις για τον Μάνο. Τα έχουμε πει τόσες φορές. Ήταν ένας άνθρωπος τόσο ευχάριστος στη ζωή μας. Θα έλεγα ότι αντικατέστησε τον Νίκο Γκάτσο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα τραγούδια του Γκάτσου ξεχάστηκαν. Απλώς με την παρουσία του Μάνου συμπληρώθηκε ένα αντίστοιχο πνεύμα. Η τύχη το έφερε και οι μέρες αυτές είναι πάρα πολύ θλιβερές γιατί σας μιλάω μετά τις πυρκαγιές και η στενοχώρια είναι γενικότερη. Η στενοχώρια ξεκίνησε για τον Μάνο και κατέληξε να θρηνούμε ένα σωρό ανθρώπους, πολίτες που κάηκαν ζωντανοί. Δεν θα το ήθελε αυτό ο Μάνος. Αν ήξερε ότι συνδυάζεται η μία κηδεία με τις άλλες, θα ανέβαλε ο ίδιος την κηδεία του. Μόνο θλίψη μπορούμε να εκφράσουμε, ιδιαίτερα εμείς οι άνθρωποι που φτιάχνουμε τραγούδια δεν μπορούμε να τον ξεχάσουμε ποτέ. Είναι μέσα στις καρδιές και στο πνεύμα του ελληνικού λαού.
Χρήστος Λεοντής: Το μόνο που έχω να πω είναι να θυμηθούμε το πρώτο τραγούδι του Μάνου και το πρώτο τραγούδι το δικό μου «Το σπίτι γέμισε με λύπη και με σταχτί πικρό καπνό». Είναι ίσως η πιο κατάλληλη στιγμή για να το πει κανείς. Θα τον θυμόμαστε και κυρίως το έργο του.
'Αρης Δαβαράκης: Είμαστε εδώ για την πολιτική κηδεία του Μάνου Ελευθερίου, ενός κορυφαίου στιχουργού, ποιητή της ζωής και παραδείγματος, καθώς ήταν ένας άνθρωπος - παράδειγμα για όλους μας, σεμνός, αγαπητός, με χιούμορ. Καλό του ταξίδι και τα τραγούδια του θα είναι πάντα εδώ και θα μας συντροφεύουν.
Παρ’ όλα αυτά, στο «στερνό αντίο» που δόθηκε σήμερα Τρίτη 24 Ιουλίου 2018 στο Α' Νεκροταφείο, δεν γινόταν να μην παραβρεθούν όλοι εκείνοι που γεύτηκαν τα πολύτιμα δώρα του και συμπορεύτηκαν μαζί του, αλλά και γνωστοί και άγνωστοι φίλοι του.
Ακούστηκαν αποσπάσματα ομιλιών του Μάνου Ελευθερίου, καθώς και τραγούδια του (επιμελημένα από το συνεργάτη μας Θανάση Γιώγλου), με τον κόσμο να χειροκροτεί.
Μεταξύ άλλων από τον καλλιτεχνικό χώρο, στην τελετή διακρίναμε τους: Γιώργο & Άννα Νταλάρα, Χρήστο Νικολόπουλο, Θάνο Μικρούτσικο, Νίκο Ξυδάκη, Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, Γιώργο Μαργαρίτη, Λίνα Νικολακοπούλου, Άρη Δαβαράκη, Κώστα Φασουλά, Νότη Μαυρουδή, Γιώργο Ανδρέου, Παντελή Θαλασσινό, Χρήστο Λεοντή, Μαρίζα Κωχ, Διονύση Τσακνή, Λιζέτα Νικολάου, Γιώτα Γιάννα, Σταύρο Ξαρχάκο, Ηρώ Σαΐα, Φωτεινή Βελεσιώτου, Παντελή Αμπαζή, Πάνο Παπαϊωάννου, Μάριο Φραγκούλη, Κώστα Θωμαΐδη, Γιώργο Σαμπάνη, Ανδρέα Λάμπρου, B.D. Foxmoor, Χρήστο Θηβαίο, Άρη Βλάχο, Αναστασία Έδεν, Νίκο Αναγνωστάκη, Μαργαρίτα Μάτσα, Χρήστο Χωμενίδη, Τίτο Πατρίκιο, Δημήτρη Νανόπουλο, Θανάση Χειμωνά, Μαρία Παπαγιάννη, Κώστα Πρέκα, Άννα Φόνσου, Κατερίνα Χέλμη, Μίνα Αδαμάκη, Άβα Γαλανοπούλου, Ρένο Χαραλαμπίδη, Στέλιο Μαΐνα, Γιώργο Κιμούλη, Πέτρο Φιλιππίδη, Πασχάλη Τσαρούχα, Μάκη Τσέλιο, Λυδία Κονιόρδου, Ανδρέα Κατσιγιάννη, Φώντα Λάδη, Ηλία Μπενέτο, Τάσο Οικονόμου, Θύμιο Παπαδόπουλο, Τάκη Ζαχαράτο κ.ά.
Ο Μίκης Θεοδωράκης και η οικογένεια του Σταύρου Κουγιουμτζή έστειλαν στεφάνι.
Από τον πολιτικό κόσμο, το παρών έδωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο Δημήτρης Κουτσούμπας, ο Γιώργος Λιάνης, ο Κώστας Λαλιώτης, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης και άλλοι. Στεφάνι έστειλε ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, ο Πρόεδρος της Βουλής και ο Δήμαρχος Αθηναίων.
Παραβρέθηκαν και πλήθος δημοσιογράφων και ερευνητών του τραγουδιού, όπως οι Γιώργος Τσάμπρας, Σιδερής Πρίντεζης, Κώστας Χατζηδουλής, Κώστας Μπαλαχούτης, Πάρης Μήτσου, Θανάσης Συλιβός, Αντώνης Μποσκοΐτης, Παναγιώτης Κουνάδης, Σπύρος Αραβανής, Ανδρέας Ροδίτης, Νίκος Θρασυβούλου, Αφροδίτη Παπακαλού, Ανδρονίκη Τσατσαρώνη, Ηρακλής Οικονόμου, Χρήστο Α. Μιχαήλ, Μαρία Αναγνωστάκη κ.ά.
Δηλώσεις στους δημοσιογράφους έκαναν, μεταξύ άλλων, η Λ. Κονιόρδου, οι μουσικοσυνθέτες Νότης Μαυρουδής και Χρήστος Λεοντής, ο γγ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας, ο δημοσιογράφος και στιχουργός Άρης Δαβαράκης.
Λυδία Κονιόρδου: Σήμερα αποχαιρετούμε τον Μάνο Ελευθερίου, έναν γλυκό, ταπεινό, άνθρωπο με χιούμορ, γενναιόδωρο που έκανε κάτι μοναδικό: Συνέδεσε τον έντεχνο δημιουργό με τον λαϊκό τεχνίτη. Το έργο του θα μείνει στο στόμα μας, θα το τραγουδάμε κι εμείς και οι επόμενες γενιές ακόμη κι αν δεν γνωρίζουμε ποιος έγραψε αυτούς τους μοναδικούς στίχους. Γιατί το έργο των μεγάλων καλλιτεχνών τους υπερβαίνει, αυτονομείται, μπαίνει στη συλλογική συνείδηση και γίνεται παιδί όλων μας. Τον ευχαριστούμε και καλό του ταξίδι.
Δημήτρης Κουτσούμπας: Είναι δύσκολη μέρα η σημερινή. Ο Μάνος Ελευθερίου όμως ζει και θα ζει στις καρδιές μας, στις ζωές μας, μέσα από τους στίχους του και την ποίησή του. Και όχι μόνο για τις σημερινές γενιές που τον γνωρίσαμε και τον τραγουδήσαμε, αλλά και για τις επόμενες, τα παιδιά και τα εγγόνια μας.
Νότης Μαυρουδής: Τι να πεις για τον Μάνο. Τα έχουμε πει τόσες φορές. Ήταν ένας άνθρωπος τόσο ευχάριστος στη ζωή μας. Θα έλεγα ότι αντικατέστησε τον Νίκο Γκάτσο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα τραγούδια του Γκάτσου ξεχάστηκαν. Απλώς με την παρουσία του Μάνου συμπληρώθηκε ένα αντίστοιχο πνεύμα. Η τύχη το έφερε και οι μέρες αυτές είναι πάρα πολύ θλιβερές γιατί σας μιλάω μετά τις πυρκαγιές και η στενοχώρια είναι γενικότερη. Η στενοχώρια ξεκίνησε για τον Μάνο και κατέληξε να θρηνούμε ένα σωρό ανθρώπους, πολίτες που κάηκαν ζωντανοί. Δεν θα το ήθελε αυτό ο Μάνος. Αν ήξερε ότι συνδυάζεται η μία κηδεία με τις άλλες, θα ανέβαλε ο ίδιος την κηδεία του. Μόνο θλίψη μπορούμε να εκφράσουμε, ιδιαίτερα εμείς οι άνθρωποι που φτιάχνουμε τραγούδια δεν μπορούμε να τον ξεχάσουμε ποτέ. Είναι μέσα στις καρδιές και στο πνεύμα του ελληνικού λαού.
Χρήστος Λεοντής: Το μόνο που έχω να πω είναι να θυμηθούμε το πρώτο τραγούδι του Μάνου και το πρώτο τραγούδι το δικό μου «Το σπίτι γέμισε με λύπη και με σταχτί πικρό καπνό». Είναι ίσως η πιο κατάλληλη στιγμή για να το πει κανείς. Θα τον θυμόμαστε και κυρίως το έργο του.
'Αρης Δαβαράκης: Είμαστε εδώ για την πολιτική κηδεία του Μάνου Ελευθερίου, ενός κορυφαίου στιχουργού, ποιητή της ζωής και παραδείγματος, καθώς ήταν ένας άνθρωπος - παράδειγμα για όλους μας, σεμνός, αγαπητός, με χιούμορ. Καλό του ταξίδι και τα τραγούδια του θα είναι πάντα εδώ και θα μας συντροφεύουν.
