«Μια γιορτή δική μας» με τον Γιώργο Νταλάρα στο Ηρώδειο
«Αυτό που αισθάνεστε όλοι κι εμείς εδώ, δεν είναι μια γιορτή δική μου, είναι μια γιορτή δική μας. Εσείς κι εμείς, εμείς κι εσείς και κυρίως όλοι αυτοί οι άνθρωποι που έζησαν, ονειρεύτηκαν, έγραψαν και συνέθεσαν αυτά τα καταπληκτικά τραγούδια που κάναν τη ζωή μας πιο όμορφη. Σ’ αυτούς τα χρωστάμε όλα…» (Λόγια του Γιώργου Νταλάρα από το χαιρετισμό του στην έναρξη της μεγάλης συναυλίας «Μουσικά γενέθλια - Duets» το βράδυ της Δευτέρας στο Ηρώδειο).
Ήταν άνοιξη του 1975, όταν κυκλοφόρησε ο δίσκος του Σταύρου Κουγιουμτζή «Στα ψηλά τα παραθύρια», με βασικό ερμηνευτή τον Γιώργο Νταλάρα και τη συμμετοχή της Άννας Βίσση. Τότε ήμουν τεσσάρων χρονών και ήταν ο πρώτος δίσκος που ζήτησα συνειδητά από τον πατέρα μου, ακούγοντας τις κυριακάτικες διαφημιστικές εκπομπές της Minos...
Τέσσερα χρόνια μετά, τον Σεπτέμβρη του 1979, πήρα το πρώτο αυτόγραφο, μετά την πρώτη συναυλία του που παρακολούθησα... Ήταν στο θέατρο «Κατερίνα» της Θεσσαλονίκης (που αργότερα κάηκε από μια μεγάλη πυρκαγιά και σήμερα στεγάζεται το Δημαρχείο της πόλης), όπου μαζί με τον Νταλάρα τραγουδούσαν η Βίκυ Μοσχολιού, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, η Άλκηστις Πρωτοψάλτη και η Βασιλική Λαβίνα. Τα τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου από το «Σεργιάνι στον κόσμο» μόλις είχαν κυκλοφορήσει.
Δώδεκα χρόνια μετά, τον Φλεβάρη του 1991, έβγαλα την πρώτη φωτογραφία μαζί του. Ήταν μετά από μια εξαντλητική (για τους μουσικούς) πρόβα με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου μια μέρα πριν την πρεμιέρα τους στο «Ράδιο Σίτυ» της Θεσσαλονίκης.
28 και πλέον χρόνια μετά κι αφού μεσολάβησαν εκατοντάδες δίσκοι, συναυλίες, συνεντεύξεις, αξέχαστες ιδιωτικές συζητήσεις αλλά και προσωπικές στιγμές, το βράδυ της Δευτέρας 30 Σεπτεμβρίου στο Ηρώδειο, μια ζωή ολόκληρη ξαναπέρασε μπροστά από τα μάτια μου, ακούγοντας τα τραγούδια και παρακολουθώντας στα τείχη του αρχαίου θεάτρου τις προβολές με τις φωτογραφίες του Γιώργου Νταλάρα, που επέλεξε ο Νίκος Σούλης, δίνοντας έμφαση στα πρώτα χρόνια της διαδρομής του ερμηνευτή. Του ερμηνευτή, από τη φωνή του οποίου, έμαθα από τα πολύ μικρά μου χρόνια τι είναι η μουσική. (Δεν συνηθίζω να κάνω αυτοβιογραφικά κείμενα για την περιγραφή μιας συναυλίας, αλλά τη Δευτέρα ήταν κάτι άλλο, διαφορετικό).
Τη Δευτέρα λοιπόν, ο ραδιοφωνικός σταθμός «Μέντα 88» και η Minos - Emi / Universal τίμησαν τον Γιώργο Νταλάρα, συνδιοργανώνοντας μια μεγάλη συναυλία, τα εισιτήρια της οποίας είχαν εξαντληθεί από τα μέσα του Ιουλίου, λίγες μόλις μέρες μετά την έναρξη της προπώλησης.
Δεκαεννέα (!!!) ερμηνευτές, συνοδοιπόροι του Γιώργου Νταλάρα από τα χρόνια του ’70 ή νεότεροι, ήρθαν στο Ηρώδειο για να τραγουδήσουν μαζί του μια σειρά από τραγούδια που «σφράγισε» με τις ερμηνείες του στη δισκογραφία, σε πρώτη ή μεταγενέστερη εκτέλεση.
Ήταν εκεί (με αλφαβητική σειρά) η Μελίνα Ασλανίδου, η Φωτεινή Βελεσιώτου, η Ελένη Βιτάλη, η Γλυκερία, η Ελεωνόρα Ζουγανέλη, η Βιολέτα Ίκαρη, ο Γιάννης Κότσιρας, ο Κώστας Μακεδόνας, ο Χρήστος Μάστορας, ο Δημήτρης Μπάσης, η Γιώτα Νέγκα, ο Μίλτος Πασχαλίδης, η Μαρίζα Ρίζου, η Μαρίνα Σάττι με τις «Fones» της, ο Μπάμπης Στόκας, η Ασπασία Στρατηγού, η Ελένη Τσαλιγοπούλου, ο Μάριος Φραγκούλης, ο Μιχάλης Χατζηγιάννης. Φαντάζομαι πως αρκετοί από εσάς θα έχετε ήδη διαβάσει τις συνεντεύξεις που μας παραχώρησαν δεκαπέντε από αυτούς, στο πλαίσιο ενός μεγάλου αφιερώματος του Ogdoo.gr στον Γιώργο Νταλάρα.Φαντάζομαι πως νοερά ήταν κι άλλοι, που, απ’ όσο γνωρίζω, προσκλήθηκαν αλλά για διάφορους λόγους, προσωπικούς ή επαγγελματικούς, δεν μπόρεσαν να παραβρεθούν στο Ηρώδειο.
Ήταν εκεί και οι φίλοι του, οι φίλοι μας, οι σπουδαίοι μουσικοί και τεχνικοί. Ο Νίκος Ζέρβας που έπαιξε πιάνο, ο Γιώργος Μάτσικας που έπαιξε μπουζούκι και κιθάρα, ο Βασίλης Κορακάκης με το δικό του μπουζούκι, ο παλαιότερος όλων Χρήστος Ζέρβας με τις κιθάρες του, ο Θανάσης Σοφράς που έπαιξε κοντραμπάσο, ο Μάνος Γρυσμπολάκης στο ακορντεόν, ο Νίκος Σαμαράς που έπαιξε μπουζούκι, τρομπέτα και μπαγλαμά, ο Αποστόλης Βαγγελάκης με τα πνευστά του, ο Μαρίνος Τρανουδάκης και ο Στράτος Σαμιώτης που έπαιξαν κρουστά και ο Δημήτρης Γκαβαρδίνας πίσω από τα τύμπανα. Αρκετοί από αυτούς όπως ο Χρήστος Ζέρβας, ο Βασίλης Κορακάκης, ο Μάνος Γρυσμπολάκης και ο Αποστόλης Βαγγελάκης εμπλούτισαν τα τραγούδια με τα φωνητικά τους. (Οι ενορχηστρώσεις ήταν του Γιώργου Νταλάρα που έπαιξε κιθάρα και μπαγλαμά).
Ήταν εκεί ο Γιώργος Λύρας που ανέλαβε τη σκηνοθετική επιμέλεια, ο Νίκος Σούλης που επιμελήθηκε τις βιντεοπροβολές, ο Αντώνης Ζαχόπουλος και ο Βαγγέλης Κουλούρης που φρόντισαν τον ήχο και ο Γιάννης Μανιατάκος που μας «άλλαζε τα φώτα»…
Εκτός όμως από τα τραγούδια και το καλλιτεχνικό μέρος, αυτό που έδωσε και δίνει μεγάλη χαρά, κάθε φορά που πηγαίνουμε σε μια συναυλία, είναι το αντάμωμα με παλιούς και καλούς φίλους, που για διάφορους λόγους και ανεξάρτητα από τη θέλησή μας, έχουμε να δούμε χρόνια. Και δεν ήταν λίγοι όσες και όσοι ταξίδεψαν απ’ όλα τα μέρη της Ελλάδας, αλλά και από πολλές γωνιές της γης, για να βρεθούν στη γιορτή του Ηρωδείου. Ήρθαν φίλοι από την Κύπρο, τη Γερμανία, την Ολλανδία, τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία, την Τουρκία, το Ισραήλ, ήρθε και ο Ηristaki από το μακρινό Τορόντο του Καναδά! Κι ακόμα κι αν δεν ακούστηκε το τραγούδι «Τα βουρκωμένα μάτια μου» της Ελένης Καραΐνδρου και του Λευτέρη Παπαδόπουλου, όταν άναψαν τα φώτα του διαλείμματος, διέκρινα πως τα βουρκωμένα μάτια των θεατών ήταν πάρα πολλά…
Η γιορτή ξεκίνησε στα καμαρίνια, λίγο πριν την έναρξη της συναυλίας, με μια έκπληξη που ετοίμασαν στον Γιώργο Νταλάρα, για τα εβδομηκοστά γενέθλιά του, οι φίλοι του τραγουδιστές, μουσικοί, τεχνικοί και στελέχη της Minos - Emi και του «Μέντα 88», που του ευχήθηκαν το μελωδικότερο «Happy birthday to you». Μια έκπληξη στην οποία αναφερθήκαμε χθες με σχετικό φωτορεπορτάζ.
Δεν ξέρω αν έχει νόημα μετά από μια τέτοια γιορτή να αναφερθώ σε επί μέρους σχόλια ή «κρίσεις» για ερμηνευτικές επιδόσεις, μουσικά παιξίματα, συμμετέχοντες ή μη συμμετέχοντες καλλιτέχνες και τραγούδια που ακούστηκαν ή δεν ακούστηκαν. Πώς άραγε να φτιάξεις ένα πρόγραμμα, διαλέγοντας μέσα από ένα ρεπερτόριο πενηνταδύο χρόνων, με τόσες επιτυχίες; (Ίσως να μας έλειψαν λίγο τα ρεμπέτικα).
Δεν μπορώ όμως να μην μπω στον πειρασμό και να κάνω ιδιαίτερη μνεία σε κάποιες στιγμές, όπως ήταν το «Σ’ αγαπάω» της Γλυκερίας προς τον Γιώργο Νταλάρα και βεβαίως οι ερμηνείες της, το μπρίο και η φινέτσα της Μαρίζας Ρίζου (που νομίζω πως ήταν η ιδανικότερη για να τραγουδήσει τα δυο ελληνικά «latin»), το «Μεθοκόπι» της Φωτεινής (που ακούγοντάς το σκεφτόμουν πως όταν το έγραφαν ο Σταύρος Κουγιουμτζής με την Σώτια Τσώτου, μάλλον θα είχαν στο μυαλό τους κάποιο παλιό ρεμπέτικο), ο «Μεμέτης» (το παρατσούκλι που μου είχαν «φορέσει» όταν ήμουν 2-3 ετών, λόγω της αγάπης μου στο τραγούδι και τη «Μικρά Ασία») και ο «Καημός» της Γιώτας Νέγκα (πολύ ωραία η μετάβαση από τον πατέρα Καλδάρα στον γιο), το «Προαίσθημα» του Κώστα Μακεδόνα που το έκανε «δικό του», η «Μικρή πατρίδα» του Γιάννη Κότσιρα, η συγκλονιστική φωνητική «κόντρα» στη «Granada» με τον Μάριο Φραγκούλη, η Ελεωνόρα και το «Να με θυμάσαι» (νομίζω πως είναι το ωραιότερο τραγούδι του Γιώργου Παυριανού), ο «Καφενές» και το «Αναστενάζω» της Ελενίτσας, οι στιβαρές λαϊκές ερμηνείες του Δημήτρη Μπαση και, βεβαίως, το «Διδυμότειχο Blues» που θα το έλεγε ο Λαυρέντης και τελικά νομίζω πως ο Λαυρέντης το είπε… με τη φωνή του Μίλτου…
Και μια λεπτομέρεια. Δεν ξέρω αν έγινε τυχαία ή εσκεμμένα, πάντως διέκρινα πως και στα δυο τραγούδια στα οποία συμμετείχε ο Δημήτρης Μπάσης, τραγούδησε λίγα βήματα πιο πίσω από τον Γιώργο Νταλάρα. Πιθανόν ως ένδειξη σεβασμού, αφού, τουλάχιστον δυο φορές τον αποκάλεσε «δάσκαλο»…
Θα ήταν ασφαλώς παράλειψη, αν δεν σημείωνα πως όλα αυτά συνέβησαν στις 30 του Σεπτέμβρη, τριανταέξι ακριβώς χρόνια από τις δυο ιστορικές συναυλίες του Γιώργου Νταλάρα στο Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας, όπου συγκεντρώθηκαν 160.000 θεατές. Τότε ήταν μαζί του ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο Γιάννης Πάριος, η Χάρις Αλεξίου και ο Λουκιανός Κηλαηδόνης και -την πρώτη βραδιά- η Κατερίνα Στανίση που έκανε τα σεγόντα. Η Κατερίνα δεν μπορούσε να είναι και στη δεύτερη συναυλία, που προστέθηκε την τελευταία στιγμή, λόγω της αθρόας προέλευσης του κόσμου, γιατί… παντρευόταν!
Κρατώ, σαν κατακλείδα, μια φράση του φίλου μου, ραδιοφωνικού παραγωγού Σιδερή Πρίντεζη, που συζητώντας μετά τη συναυλία, μου είπε χαρακτηριστικά: «Τελικά, νομίζω πως μια “Νταλαρική” συναυλία, μπορεί να συγκριθεί μόνο με μια άλλη “Νταλαρική” συναυλία»…
Μια «Νταλαρική» συναυλία που μεταδόθηκε ζωντανά από τον «Μέντα» και, όπως μάθαμε, θα κυκλοφορήσει και σε cd…
Αναμένουμε…
Το πρόγραμμα της συναυλίας
Μέρος 1ο
1) Ορχηστρικό ποτ - πουρί από τραγούδια του Σταύρου Κουγιουμτζή και του Μάνου Λοΐζου
2) Τα βεγγαλικά σου μάτια (Στάμος Σέμσης – Μιχάλης Μπουρμπούλης) Γιώργος Νταλάρας
3) Τι πάθος (Δημήτρης Λάγιος) Μαρίνα Σάττι & Γιώργος Νταλάρας
4) Ederlezi (Παραδοσιακό τσιγγάνικο) Μαρίνα Σάττι & Fones
5) Νύχτα (Goran Bregovic – Αντώνης Ανδρικάκης) Γιώργος Νταλάρας, Μαρίνα Σάττι & Fones
6) Σε μαγικά νησιά (Τάκης Μωράκης – Κώστας Κοφινιώτης) Γιώργος Νταλάρας & Μαρίζα Ρίζου
7) Μάμπο μπραζιλέιρο (Γιώργος Μουζάκης – Γιώργος Οικονομίδης – Κώστας Πρετεντέρης) Μαρίζα Ρίζου & Γιώργος Νταλάρας
8) Δεν θέλω πια να ξαναρθείς (Μανώλης Χιώτης) Γλυκερία & Γιώργος Νταλάρας
9) Τι σου’ κανα και μ’ εγκατέλειψες (Γιώργος Ζαμπέτας – Κώστας Μάνεσης) Γιώργος Νταλάρας & Γλυκερία
10) Το πεπρωμένο (Βασίλης Δημητρίου) Γιώργος Νταλάρας
11) Έτσι είναι οι άνθρωποι (Σταύρος Κουγιουμτζής – Σώτια Τσώτου) Φωτεινή Βελεσιώτου & Γιώργος Νταλάρας
12) Το σκαλοπάτι σου (Βασίλης Τσιτσάνης – Γεράσιμος Τσάκαλος) Γιώργος Νταλάρας & Φωτεινή Βελεσιώτου
13) Μες στου Βοσπόρου τα στενά (Απόστολος Καλδάρας – Πυθαγόρας) Γιώτα Νέγκα & Γιώργος Νταλάρας
14) Καημέ του κόσμου (Κώστας Καλδάρας – Λίνα Νικολακοπούλου) Γιώτα Νέγκα & Γιώργος Νταλάρας
15) Στα χρόνια της υπομονής (Σταύρος Κουγιουμτζής – Μάνος Ελευθερίου) Βιολέτα Ίκαρη & Γιώργος Νταλάρας
16) Καράβια στη στεριά (Μίνως Μάτσας – Μιχάλης Γκανάς) Ασπασία Στρατηγού & Γιώργος Νταλάρας
17) Μια βραδιά στο Λεβερκούζεν (Γιώργος Νταλάρας – Μάνος Ξυδούς) Γιώργος Νταλάρας
18) Το προαίσθημα (Πέρασε καιρός) (Αντώνης Βαρδής – Αντώνης Ανδρικάκης) Γιώργος Νταλάρας & Κώστας Μακεδόνας
19) Ήλιε μου σε παρακαλώ (Μάνος Λοΐζος – Λευτέρης Παπαδόπουλος) Κώστας Μακεδόνας & Γιώργος Νταλάρας
20) Μικρή πατρίδα (Γιώργος Ανδρέου – Παρασκευάς Καρασούλος) Γιάννης Κότσιρας & Γιώργος Νταλάρας
21) Που’ ναι τα χρόνια (Σταύρος Κουγιουμτζής – Άκος Δασκαλόπουλος) Γιάννης Κότσιρας & Γιώργος Νταλάρας
22) Ένας κόμπος η χαρά μου (Σταύρος Κουγιουμτζής) Μπάμπης Στόκας & Γιώργος Νταλάρας
23) Κλειδαριές (Γιώργος Σαμπάνης – Ελεάννα Βραχάλη) Γιώργος Νταλάρας & Μπάμπης Στόκας
Μέρος 2o
1) Διδυμότειχο blues (Λαυρέντης Μαχαιρίτσας – Γιάννης «Μπαχ» Σπυρόπουλος) Γιώργος Νταλάρας & Μίλτος Πασχαλίδης
2) Ανεμολόγιο (Θάνος Μικρούτσικος – Κώστας Τριπολίτης) Μίλτος Πασχαλίδης & Γιώργος Νταλάρας
3) Παραπονεμένα λόγια (Γιάννης Μαρκόπουλος – Μάνος Ελευθερίου) Γιώργος Νταλάρας
4) Οι ελεύθεροι κι ωραίοι (Σταύρος Κουγιουμτζής – Μάνος Ελευθερίου) Χρήστος Μάστορας & Γιώργος Νταλάρας
5) Αν υπάρχει λόγος (Πάνος Κατσιμίχας) Χρήστος Μάστορας & Γιώργος Νταλάρας
6) Παραμύθια (Ανδρέας Κατσιγιάννης – Έλενα Γιαννατσούλια) Γιώργος Νταλάρας & Μελίνα Ασλανίδου
7) Το πουκάμισο το θαλασσί (Σταύρος Κουγιουμτζής – Άκος Δασκαλόπουλος) Μελίνα Ασλανίδου & Γιώργος Νταλάρας
8) Ο παλιός στρατιώτης (Λαυρέντης Μαχαιρίτσας – Ισαάκ Σούσης) Γιώργος Νταλάρας
9) Κάπου νυχτώνει (Σταύρος Κουγιουμτζής) Μιχάλης Χατζηγιάννης & Γιώργος Νταλάρας
10) Fragile / Fragilidad (Sting) Μιχάλης Χατζηγιάννης & Γιώργος Νταλάρας
11) Ο ουρανός φεύγει βαρύς (Σταύρος Κουγιουμτζής) Μάριος Φραγκούλης & Γιώργος Νταλάρας
12) Granada (Agustin Lara) Μάριος Φραγκούλης & Γιώργος Νταλάρας
13) Η φαντασία (Απόστολος Καλδάρας – Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) Ελεωνόρα Ζουγανέλη & Γιώργος Νταλάρας
14) Να με θυμάσαι (Στάμος Σέμσης – Γιώργος Παυριανός) Ελεωνόρα Ζουγανέλη & Γιώργος Νταλάρας
15) Έχω έναν καφενέ (Μάνος Λοΐζος – Λευτέρης Παπαδόπουλος) Ελένη Τσαλιγοπούλου
16) Αναστενάζω βγαίνει φωτιά (Στέλιος Καζαντζίδης – Στέφανος Βαρτάνης) Ελένη Τσαλιγοπούλου
17) Τώρα κλαις (Απόστολος Καλδάρας) Γιώργος Νταλάρας & Ελένη Τσαλιγοπούλου
18) Με τελείωσες (Γιάννης Καραλής) Ελένη Βιτάλη
19) Ξένος για σένανε κι εχθρός (Χρήστος Νικολόπουλος – Λευτέρης Παπαδόπουλος) Ελένη Βιτάλη & Γιώργος Νταλάρας
20) Χαροκόπου 1942-1953 (Στις παράγκες) (Άκης Πάνου) Δημήτρης Μπάσης
21) Στην αλάνα (Γιάννης Σπανός – Λευτέρης Παπαδόπουλος) Δημήτρης Μπάσης & Γιώργος Νταλάρας
22) Μη μου θυμώνεις μάτια μου (Σταύρος Κουγιουμτζής) Γιώργος Νταλάρας – Όλοι
23) Εδώ το φως (Μίκης Θεοδωράκης – Γιάννης Ρίτσος) Γιώργος Νταλάρας
24) Βρέχει στη φτωχογειτονιά (Μίκης Θεοδωράκης – Τάσος Λειβαδίτης) Γιώργος Νταλάρας – Όλοι
Video - Φωτογραφίες: Θανάσης Γιώγλου
