Έχει περάσει σχεδόν ένας αιώνας από την τραγική στιγμή της ιστορίας, όταν, δηλαδή, η Σμύρνη κάηκε. Οι μαρτυρίες όλων εκείνων που βίωσαν αυτόν τον ξεριζωμό, είναι εκείνες που κρατούν σε όλους εμάς τις μνήμες ζωντανές.
Την Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου παρουσιάστηκε στο Ηρώδειο η παράσταση «Ανάμνηση Σμύρνης» της Τάνιας Χαροκόπου, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Μαλισσόβα, μουσική Νίκου Ξύδη και χορογραφίες Θοδωρή Πανά. Πρωταγωνίστησαν οι Λήδα Πρωτοψάλτη, Τάσος Χαλκιάς, Χριστίνα Αλεξανιάν, Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος, Βαλέρια Κουρούπη, Λευτέρης Ελευθερίου, Σταύρος Νικολαΐδης, Άρης Πλασκασοβίτης και Χρυσάνθη Γεωργαντίδου, ενώ τραγούδησαν οι Ελένη Βιτάλη, Fide Koksal και Πάνος Παταγιάννης.
Η ιστορία αυτής της παράστασης εξελίσσεται με αφορμή μια γυάλα, στην οποία ένας Σμυρνιός δημιουργός τραγουδιών και τραγουδιστής είχε φροντίσει να κρύψει κάποια από τα τραγούδια της εποχής, ώστε να σωθούν για τις επόμενες γενιές. Με έναν αναπάντεχο τρόπο, η γυάλα αυτή βρίσκεται στα χέρια του δισέγγονού του που είναι, επίσης, γνωστός τραγουδιστής της εποχής μας. Εκείνος με τη σειρά του και παρέα με τη μπάντα του, εντάσσουν τα παραδοσιακά τραγούδια στο ρεπερτόριό τους ώστε να ακουστούν και στη νέα γενιά.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης, η συγκίνηση εναλλάσσονταν με το χαμόγελο λόγω των διαλόγων ανάμεσα στους ηθοποιούς σχετικά με τις μαύρες στιγμές της καταστροφής, ανάμεσα στους οποίους ακούγονταν αγαπημένα σμυρνέικα τραγούδια («Όμορφη Σμυρνιά μου», «Δε σε θέλω πια», «Τί σε μέλλει εσένανε» κ.α.). Ιδιαίτερη στιγμή ήταν το ντουέτο της Koksal και της Κουρούπη στο τραγούδι «Από ξένο τόπο» που ακούστηκε τόσο στα ελληνικά όσο και στα τούρκικα, με την αγαπημένη Fide να λικνίζεται άψογα στον ρυθμό και να δίνει το σωστό άρωμα Ανατολής. Η Ελένη Βιτάλη ανέβηκε στη σκηνή ερμηνεύοντας πολλά τραγούδια («Στο ‘πα και στο ξαναλέω», «Μανάκι μου (απτάλικο)», «Θα σπάσω κούπες», «Μπαρμπαγιαννακάκης» κ.α.), τα οποία, με την ξεχωριστή χροιά της έφεραν εικόνες άλλης εποχής. Ένα ακόμα εύηχο στιγμιότυπο ήταν όταν η Αλεξανιάν είπε το «Τζιβαέρι», τη στιγμή που έφευγε από το λιμάνι της Σμύρνης για να περάσει με την οικογένειά της στη Σάμο.
Οι πρωτότυπες συνθέσεις και οι διασκευές των παραδοσιακών τραγουδιών έφεραν την επιμέλεια του Νίκου Ξύδη, ο οποίος, μαζί με την μπάντα «Τζουμ» και τρεις πολύ καλούς μουσικούς (Έφη Ζαϊτιδου κανονάκι, Χρυσάνθη Τζοβάνη ούτι και Μάνος Αχαλινωτόπουλος κλαρίνο και παραδοσιακά πνευστά), προσπάθησαν να φέρουν το σμυρνέικο ηχόχρωμα στη σημερινή εποχή. Το ίδιο έγινε και με τις χορογραφίες του Θοδωρή Πανά και φυσικά, τη σκηνοθεσία του Δημήτρη Μαλισσόβα.
Όλα τα έσοδα της παράστασης «Ανάμνηση Σμύρνης» που τελέστηκε υπό την αιγίδα της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, θα διατεθούν για την αγορά ψηφιακού υπερηχογράφου για το κοινωνικό ιατρείο του Δήμου Γλυφάδας. Η θερμή ανταπόκριση του κόσμου σε αυτήν την παράσταση, απέδειξε για μία ακόμα φορά ότι, ακόμα και στις μέρες μας, η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά δεν έχουν εξαφανιστεί. Άρα, το όνειρο εκείνων που έφυγαν με πόνο ψυχής από τα σπίτια τους το 1922 για ένα καλύτερο αύριο, εξακολουθεί να υπάρχει.
