Ο Ιταλός σκηνοθέτης του κινηματογράφου, του θεάτρου και της όπερας Φράνκο Τζεφιρέλι, πέθανε το Σάββατο στο σπίτι του στη Ρώμη, σε ηλικία 96 ετών.
Ο Τζεφιρέλι "έσβησε ήσυχα μετά από μακρά ασθένεια που είχε επιδεινωθεί τους τελευταίους μήνες", μεταδίδουν πολλά ιταλικά μέσα ενημέρωσης, επικαλούμενα πηγές της οικογένειάς του.
Ο Τζεφιρέλι "έσβησε ήσυχα μετά από μακρά ασθένεια που είχε επιδεινωθεί τους τελευταίους μήνες", μεταδίδουν πολλά ιταλικά μέσα ενημέρωσης, επικαλούμενα πηγές της οικογένειάς του.
Ο Ιταλός σκηνοθέτης έχει χαρίσει στον παγκόσμιο κινηματογράφο αριστουργήματα, μεταξύ των οποίων οι ταινίες «The Taming of the Shrew (Η στρίγγλα που έγινε αρνάκι, 1967)» με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ και τον Ρίτσαρντ Μπάρτον, «Romeo and Juliet (Ρωμαίος και Ιουλιέτα, 1968), «Fratello Sole Sorella luna» (Αδελφός ήλιος, αδελφή σελήνη, 1973), αλλά και την εξαιρετική δημοφιλή σειρά για την ζωή του Χριστού με τίτλο «Ιησούς από την Ναζαρέτ» (1977).
Ο «μαέστρος του κινηματογράφου»
Ο «μαέστρος του κινηματογράφου»
Γεννήθηκε στα περίχωρα της Φλωρεντίας ως Τζιανφράνκο Κόρσι (Gianfranco Corsi). Μητέρα του ήταν η Alaide Garosi, σχεδιάστρια μόδας, και πατέρας του ο Ottorino Corsi, έμπορος μαλλιού και μεταξιού. Οι δυο γονείς του ξαναπαντρεύτηκαν και η Alaide δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει το δικό της επίθετο ή του Corsi για το παιδί της. Επέλεξε το επίθετο «Zeffiretti», λέξη που αναφέρεται στην όπερα του Μότσαρτ «Idomeneo».
Ωστόσο, το όνομα αυτό γράφτηκε λάθος στο δημοτολόγιο και έγινε Τζεφιρέλι. Όταν ήταν έξι ετών, η μητέρα του πέθανε και ο ίδιος μεγάλωσε υπό την φροντίδα της αγγλικής κοινότητας μεταναστών.
Ιταλοί ερευνητές έχουν ανακαλύψει ότι ο Τζεφιρέλι αποτελεί μέρος μιας ομάδας ανθρώπων που είναι συγγενείς με τον Λεονάρντο ντα Βίντσι. Ο Τζεφιρέλι είναι απόγονος ενός από τα αδέρφια του ντα Βίντσι.
Αποφοίτησε από την Ακαδημία Καλών Τεχνών το 1941 και, ακολουθώντας την συμβουλή του πατέρα του, εισήχθη στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας όπου σπούδασε αρχιτεκτονική και τέχνη. Μετά το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πολέμησε ως αντάρτης προτού συναντηθεί με τους βρετανούς στρατιώτες και γίνει ο διερμηνέας τους. Μετά τον πόλεμο, ξαναπήγε στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας για να συνεχίσει τις σπουδές του αλλά όταν είδε τον Λόρενς Ολίβιε στον Ερρίκο Δ΄ το 1945, αποφάσισε να ασχοληθεί με το θέατρο και τον κινηματογράφο.
Ενώ εργαζόταν ως ζωγράφος τοπίου στη Φλωρεντία, προσλήφθηκε από τον Λουκίνο Βισκόντι και εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη στην ταινία «La Terra trema», που κυκλοφόρησε το 1948.
Με τον Βισκόντι συνεργάστηκε και στις ταινίες «Λεωφορείο ο πόθος» (Ρώμη, 1949) του Τενεσί Ουίλιαμς, «Τρωίλος και Χρυσηίδα» (Φλωρεντία, 1949) του Σαίξπηρ και «Οι τρεις αδελφές» (Ρώμη, 1951), του Τσέχωφ.
Οι μέθοδοι του Βισκόντι είχαν μια βαθιά επιρροή στο μετέπειτα έργο του Τζεφιρέλι. Εργάστηκε και με άλλους σκηνοθέτες όπως ο Αντονιόνι και ο Ροσελίνι. Την δεκαετία του '60, ο Τζεφιρέλι ξεκίνησε να γράφει και να σκηνοθετεί τις δικές του παραστάσεις στο Λονδίνο και στην Νέα Υόρκη και σύντομα μετέφερε τις ιδέες του στον κινηματογράφο.
Διακρίσεις
Τον Νοέμβριο του 2004, ο Τζεφιρέλι βραβεύτηκε με το αξίωμα του Ταξιάρχη του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας από το Ηνωμένο Βασίλειο. Το 1996, για τις υπηρεσίες του στις τέχνες, έγινε επίτιμος διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο του Κεντ σε μια τελετή που έγινε στο Canterbury Cathedral.
Το 1999 έλαβε το βραβείο Crystal Globe για την εκπληκτική καλλιτεχνική συνεισφορά του στον παγκόσμιο κινηματογράφο στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Karlovy Vary.
Προσωπική ζωή
Το 1996 αποκαλύφθηκε πως ο Τζεφιρέλι ότι ήταν ομοφυλόφιλος και από τότε προτιμούσε να μην μιλά για την προσωπική του ζωή. Ο Τζεφιρέλι θεωρούσε τον εαυτό του ομοφυλόφιλο αντί για γκέι καθώς πίστευε ότι ο όρος γκέι είναι λιγότερο καλαίσθητος. Είχε υιοθετήσει δυο ενήλικες γιους, με τους οποίους έχει συνεργαστεί για χρόνια και οι οποίοι διευθύνουν τις υποθέσεις του.
Ο Ιταλός σκηνοθέτης είχε κριθεί σκληρά από θρησκευτικές ομάδες για αυτό που αποκαλούν «βλάσφημη εκπροσώπηση των βιβλικών φιγούρων στις ταινίες του» αλλά και κριτική από την κοινότητα ΛΟΑΤ για την στάση του απέναντι στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία σχετικά με τα ομοφυλοφιλικά ζητήματα. Ο Τζεφιρέλι είχε σχέση με τον σκηνοθέτη Λουκίνο Βισκόντι.
Η επίσκεψη του στη χώρα μας
Ωστόσο, το όνομα αυτό γράφτηκε λάθος στο δημοτολόγιο και έγινε Τζεφιρέλι. Όταν ήταν έξι ετών, η μητέρα του πέθανε και ο ίδιος μεγάλωσε υπό την φροντίδα της αγγλικής κοινότητας μεταναστών.
Ιταλοί ερευνητές έχουν ανακαλύψει ότι ο Τζεφιρέλι αποτελεί μέρος μιας ομάδας ανθρώπων που είναι συγγενείς με τον Λεονάρντο ντα Βίντσι. Ο Τζεφιρέλι είναι απόγονος ενός από τα αδέρφια του ντα Βίντσι.
Αποφοίτησε από την Ακαδημία Καλών Τεχνών το 1941 και, ακολουθώντας την συμβουλή του πατέρα του, εισήχθη στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας όπου σπούδασε αρχιτεκτονική και τέχνη. Μετά το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πολέμησε ως αντάρτης προτού συναντηθεί με τους βρετανούς στρατιώτες και γίνει ο διερμηνέας τους. Μετά τον πόλεμο, ξαναπήγε στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας για να συνεχίσει τις σπουδές του αλλά όταν είδε τον Λόρενς Ολίβιε στον Ερρίκο Δ΄ το 1945, αποφάσισε να ασχοληθεί με το θέατρο και τον κινηματογράφο.
Ενώ εργαζόταν ως ζωγράφος τοπίου στη Φλωρεντία, προσλήφθηκε από τον Λουκίνο Βισκόντι και εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη στην ταινία «La Terra trema», που κυκλοφόρησε το 1948.
Με τον Βισκόντι συνεργάστηκε και στις ταινίες «Λεωφορείο ο πόθος» (Ρώμη, 1949) του Τενεσί Ουίλιαμς, «Τρωίλος και Χρυσηίδα» (Φλωρεντία, 1949) του Σαίξπηρ και «Οι τρεις αδελφές» (Ρώμη, 1951), του Τσέχωφ.
Οι μέθοδοι του Βισκόντι είχαν μια βαθιά επιρροή στο μετέπειτα έργο του Τζεφιρέλι. Εργάστηκε και με άλλους σκηνοθέτες όπως ο Αντονιόνι και ο Ροσελίνι. Την δεκαετία του '60, ο Τζεφιρέλι ξεκίνησε να γράφει και να σκηνοθετεί τις δικές του παραστάσεις στο Λονδίνο και στην Νέα Υόρκη και σύντομα μετέφερε τις ιδέες του στον κινηματογράφο.
Διακρίσεις
Τον Νοέμβριο του 2004, ο Τζεφιρέλι βραβεύτηκε με το αξίωμα του Ταξιάρχη του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας από το Ηνωμένο Βασίλειο. Το 1996, για τις υπηρεσίες του στις τέχνες, έγινε επίτιμος διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο του Κεντ σε μια τελετή που έγινε στο Canterbury Cathedral.
Το 1999 έλαβε το βραβείο Crystal Globe για την εκπληκτική καλλιτεχνική συνεισφορά του στον παγκόσμιο κινηματογράφο στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Karlovy Vary.
Προσωπική ζωή
Το 1996 αποκαλύφθηκε πως ο Τζεφιρέλι ότι ήταν ομοφυλόφιλος και από τότε προτιμούσε να μην μιλά για την προσωπική του ζωή. Ο Τζεφιρέλι θεωρούσε τον εαυτό του ομοφυλόφιλο αντί για γκέι καθώς πίστευε ότι ο όρος γκέι είναι λιγότερο καλαίσθητος. Είχε υιοθετήσει δυο ενήλικες γιους, με τους οποίους έχει συνεργαστεί για χρόνια και οι οποίοι διευθύνουν τις υποθέσεις του.
Ο Ιταλός σκηνοθέτης είχε κριθεί σκληρά από θρησκευτικές ομάδες για αυτό που αποκαλούν «βλάσφημη εκπροσώπηση των βιβλικών φιγούρων στις ταινίες του» αλλά και κριτική από την κοινότητα ΛΟΑΤ για την στάση του απέναντι στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία σχετικά με τα ομοφυλοφιλικά ζητήματα. Ο Τζεφιρέλι είχε σχέση με τον σκηνοθέτη Λουκίνο Βισκόντι.
Η επίσκεψη του στη χώρα μας
Ο Φράνκο Τζεφιρέλι είχε επισκεφτεί την Ελλάδα το 2002, όπου και είχε παρακολουθήσει την ταινία «Callas for ever», σχετική με τη ζωή και το έργο της ντίβας της όπερας.
Τον Τζεφιρέλι είχε υποδεχτεί ο τότε υπουργός Πολιτισμού, Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος χαρακτήρισε τον «μαέστρο» του κινηματογράφου «οικουμενικό πολίτη και άνθρωπο της αναγέννησης».
Μαρία Κάλλας
Ο Τζεφιρέλι ήταν από τους πιο στενούς φίλους της Μαρίας Κάλλας καθώς μαζί της συνεργάστηκε σε έξι παραγωγές, όταν εκείνη βρισκόταν στο απόγειο της καριέρας της.
Τον Τζεφιρέλι είχε υποδεχτεί ο τότε υπουργός Πολιτισμού, Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος χαρακτήρισε τον «μαέστρο» του κινηματογράφου «οικουμενικό πολίτη και άνθρωπο της αναγέννησης».
Μαρία Κάλλας
Ο Τζεφιρέλι ήταν από τους πιο στενούς φίλους της Μαρίας Κάλλας καθώς μαζί της συνεργάστηκε σε έξι παραγωγές, όταν εκείνη βρισκόταν στο απόγειο της καριέρας της.
Ο ίδιος είχε δηλώσει σε συνέντευξή του ότι η Κάλλας είναι η γυναίκα που προσέφερε τα μέγιστα στην τέχνη.
«Μια γυναίκα απλή, ευάλωτη και ταυτόχρονα εξαιρετική προσωπικότητα, έζησε σε διαρκή σύγκρουση με τα προβλήματα των φίλων της, του πάχους της, του έρωτά της, αλλά από την άλλη είχε το πνεύμα της μουσικής μέσα της».
Είναι γνωστό άλλωστε πως όταν ξέσπασαν τα προβλήματα της Κάλλας με τον Αριστοτέλη Ωνάση, ο Τζεφιρέλι ήταν από εκείνους που διέβλεψε, ότι δεν θα είχε αίσιο τέλος, και προσπάθησε να την επηρεάσει να μην εγκαταλείψει το τραγούδι.
«Αλλά η Μαρία ήταν ασυμβίβαστη και τελειομανής, γεγονός που της δημιουργούσε προβλήματα στη ζωή της. Δεν μπορούσε να δεχθεί ούτε τη βιολογική παρακμή σαν γυναίκα, ούτε ότι με την πάροδο του χρόνου η φωνή της είχε αλλοιωθεί, και σταδιακά αφέθηκε. Ήθελε να ξεχαστεί από τους πάντες. Δεν είχε τίποτε. Ούτε παιδιά, ούτε συγγενείς, είχε ξεκόψει μαζί τους πολύ νωρίτερα. Λιγοστούς φίλους μόνο που επικοινωνούσαμε μαζί της τηλεφωνικά, ώσπου πέθανε σε ηλικία 54 ετών», είχε δηλώσει ο ίδιος.
«Μια γυναίκα απλή, ευάλωτη και ταυτόχρονα εξαιρετική προσωπικότητα, έζησε σε διαρκή σύγκρουση με τα προβλήματα των φίλων της, του πάχους της, του έρωτά της, αλλά από την άλλη είχε το πνεύμα της μουσικής μέσα της».
Είναι γνωστό άλλωστε πως όταν ξέσπασαν τα προβλήματα της Κάλλας με τον Αριστοτέλη Ωνάση, ο Τζεφιρέλι ήταν από εκείνους που διέβλεψε, ότι δεν θα είχε αίσιο τέλος, και προσπάθησε να την επηρεάσει να μην εγκαταλείψει το τραγούδι.
«Αλλά η Μαρία ήταν ασυμβίβαστη και τελειομανής, γεγονός που της δημιουργούσε προβλήματα στη ζωή της. Δεν μπορούσε να δεχθεί ούτε τη βιολογική παρακμή σαν γυναίκα, ούτε ότι με την πάροδο του χρόνου η φωνή της είχε αλλοιωθεί, και σταδιακά αφέθηκε. Ήθελε να ξεχαστεί από τους πάντες. Δεν είχε τίποτε. Ούτε παιδιά, ούτε συγγενείς, είχε ξεκόψει μαζί τους πολύ νωρίτερα. Λιγοστούς φίλους μόνο που επικοινωνούσαμε μαζί της τηλεφωνικά, ώσπου πέθανε σε ηλικία 54 ετών», είχε δηλώσει ο ίδιος.
