Σε ηλικία δώδεκα ετών, η Άννα Βίσση κερδίζει το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό καλύτερης φωνής που γίνεται στη μεγαλόνησο. Αναγκάζεται μάλιστα να δηλώσει την ψεύτικη ηλικία των 15 ετών, για να μπορέσει να συμμετάσχει στο διαγωνισμό. Από τότε ξεκινά εμφανίσεις στην Κύπρο μαζί με την αδερφή της Λία Βίσση, η οποία παίζει πιάνο. Έτσι, η δημοτικότητά της μεγαλώνει και η οικογένεια αποφασίζει το 1973 να μετακομίσει στην Αθήνα για αναζήτηση καλύτερης τύχης. (1)
Όσον αφορά το δισκογραφικό της ξεκίνημα, εκείνη τη χρονιά κάνει β’ φωνή στον Γιάννη Καλατζή, στο Λέγοντας και κλαίγοντας των Βασίλη Δημητρίου και Μάνου Ελευθερίου σε δίσκο 45 στροφών (Minos 5484), ενώ μπαίνει στο στούντιο για να πραγματοποιήσει τις δυο πρώτες της, «σόλο», ηχογραφήσεις σε μουσική Σπύρου Παπαβασιλείου και στίχους Σώτιας Τσώτου με τα τραγούδια Το παλιό τ’ αεροπλάνο και Σαββατιάτικα. Αυτά κυκλοφορούν τελικά σε δίσκο 45 στροφών (Μinos 5537) το Σεπτέμβρη του 1974, αφού έχουν προηγηθεί δηλαδή οι συμμετοχές της στα 18 Λιανοτράγουδα Της Πικρής Πατρίδας των Μίκη Θεοδωράκη - Γιάννη Ρίτσου, στις Μικρές Πολιτείες του Σταύρου Κουγιουμτζή, στο Άσπρο Μαύρο των Γιώργου Χατζηνάσιου - Σώτιας Τσώτου και σ’ έναν τουριστικό δίσκο με τίτλο Welcome To Greece Νο 5 (Margo 8119), με τις επανεκτελέσεις των τραγουδιών Κρασί θάλασσα και τ’ αγόρι μου (Γ. Κατσαρού - Πυθαγόρα), Εγώ είμαι εγώ (Δ. Μούτση - Πυθαγόρα) και Λέσσα για λέσσα (Γ. Χατζηνάσιου - Σ. Τηλιακού), το οποίο υπάρχει και στη συλλογή Memories From Rhodes No 2 της ίδιας χρονιάς. Το 1974 συμμετέχει ακόμα στο Χίλια εννιακόσια τίποτα των Δώρου Γεωργιάδη - Σώτιας Τσώτου) αλλά και στον πρώτο δίσκο του Νίκου Καρβέλα Μια χαρά, μια καημός σε στίχους Βαρβάρας Τσιμπούλη, με τέσσερα τραγούδια.
Νομίζω πως πρέπει να γίνει μια ξεχωριστή αναφορά στα 18 Λιανοτράγουδα, που ηχογραφούνται το 1973 με βασικό τραγουδιστή τον Γιώργο Νταλάρα. Άλλωστε οι εγγραφές αυτές, χρονικά, απέχουν ελάχιστα από τα δυο τραγούδια των Παπαβασιλείου - Τσώτου που προανέφερα. Στα Λιανοτράγουδα η Άννα Βίσση συμμετέχει σε τρία τραγούδια, τα οποία ερμηνεύει μαζί με τον Νταλάρα. Τα Αυγή, Πράσινη μέρα και Λιγνά κορίτσια. Σύμφωνα με μαρτυρία του τραγουδιστή, οι ηχογραφήσεις γίνονταν τη νύχτα, την περίοδο των γεγονότων του Πολυτεχνείου, με την επιμέλεια του πιανίστα του Μίκη Θεοδωράκη, Γιάννη Διδίλη. Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες λένε, πως στο δίσκο επρόκειτο να τραγουδήσει η Βασιλική Λαβίνα, η οποία τελευταία στιγμή αντικαταστάθηκε από την Άννα Βίσση. Στην πρώτη έκδοση των Λιανοτράγουδων μάλιστα, στο πλάι του εσωφύλλου, το όνομα της Βίσση είναι κολλημένο με ετικέτα και όχι τυπωμένο πάνω στο εσώφυλλο, ενώ κάτω από την ετικέτα αναγράφεται το όνομα «Λαβίνα Κουνάδη». Τα 18 Λιανοτράγουδα αποτελούν έναν από τους πιο εμπορικούς δίσκους του Μίκη Θεοδωράκη, έχοντας πουλήσει μέχρι σήμερα πάνω από 100.000 αντίτυπα. Η πρώτη παρουσίαση τους έγινε στις 18 Ιανουαρίου 1973 στο Άλμπερτ Χολ στο Λονδίνο με τους Μαρία Φαραντούρη, Πέτρο Πανδή, Αφροδίτη Μάνου, Αχιλλέα Κωστούλη και το συνθέτη. Μια ζωντανή καταγραφή των τραγουδιών κυκλοφόρησε τότε σε δίσκο από την εταιρεία Delta στον Καναδά.
Στη συνέχεια το έργο ηχογραφήθηκε στο Παρίσι με τους ίδιους τραγουδιστές. Και αυτή η ηχογράφηση κυκλοφόρησε αργότερα σε δίσκο στην Ελλάδα. Έχει μάλιστα κωδικό MSM 193, ένα ακριβώς νούμερο από την εκτέλεση του Νταλάρα που είναι MSM 192.
Όπως θυμάται ο Μίκης Θεοδωράκης το 2003: «Πρέπει να σημειωθεί ότι την εποχή εκείνη ξέσπασαν τα γεγονότα στο Πολυτεχνείο, οπότε η απαγόρευση της μουσικής μου από την Χούντα, που ίσχυε πάντα, έγινε ακόμα πιο αυστηρή. Ήταν ένα τόλμημα να ηχογραφήσουν και να κυκλοφορήσουν αυτό το έργο κάτω από τη μύτη της σπαρασσόμενης Χούντας. Γι’ αυτό κι εγώ, εξόριστος ακόμα, υποδέχθηκα αυτή την πράξη με συγκίνηση κι ευγνωμοσύνη. Το ίδιο εξακολουθώ να αισθάνομαι και σήμερα. Τους ευχαριστώ». (2)
Κλείνουμε την μικρή παρένθεση και επιστρέφουμε στην Άννα Βίσση, η οποία τo 1977 κερδίζει το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ τραγουδιού της Θεσσαλονίκης με το Ας κάνουμε απόψε μιαν αρχή του Δώρου Γεωργιάδη… Τότε κυκλοφορεί και ο πρώτος της ολόκληρος δίσκος που έχει σαν τίτλο το βραβευμένο τραγούδι. Θα ακολουθήσουν κι άλλα προσωπικά Lp’s, ενώ μερικά χρόνια αργότερα παντρεύεται το Νίκο Καρβέλα, με τον οποίο αλλάζει τελείως πορεία και ρεπερτόριο… Άλλωστε, όπως θυμάται (σε συνέντευξη που μου παραχώρησε το 2008) η Λιζέτα Νικολάου, με την οποία η Άννα Βίσση συνυπήρξε στο ίδιο μουσικό σχήμα στη «Διαγώνιο» το 1976-77, το μοντέρνο τραγούδι ήταν και αυτό που τελικά την εξέφραζε περισσότερο… (3)
Θ.Γ: Το 1977-‘77 σε βρίσκει στη «Διαγώνιο» με το Γιώργο Νταλάρα, τη Χάρις Αλεξίου, την Άννα Βίσση και το Χαράλαμπο Γαργανουράκη. Τι θυμάσαι από κείνη τη χρονιά; Ποια τραγούδια περιλάμβανε το ρεπερτόριό σας;
Λ.Ν: Ήταν μια πολύ ωραία περίοδος εκείνη. Με τον Νταλάρα είχαμε δουλέψει πολλές σαιζόν. Εγώ και ο Γαργανουράκης λέγαμε Μαρκόπουλο, «Μαλαματένια λόγια» κλπ. Εκείνη την εποχή είχα κάνει και τον πρώτο προσωπικό δίσκο «Το χαμόγελο της Λιζέτας» με Τσιτσάνη, Μαρκόπουλο, Μούτση, Σπανό κλπ. Θυμάμαι τη Βίσση που τραγουδούσε κάποιες μπαλάντες και μού ‘λεγε «Εγώ δεν είμαι εδώ, αλλά μην πεις τίποτα, εμένα μ’ αρέσει το πιο μοντέρνο τραγούδι»
Θ.Γ: Αν και ξεκίνησε με τα «18 Λιανοτράγουδα» του Θεοδωράκη και του Ρίτσου και με τα τραγούδια του Κουγιουμτζή…
Λ.Ν: Έμαθε πολλά από μας κι απ το Νταλάρα για το λαιμό της, τα οποία τα χρησιμοποιεί τώρα… Είναι πολύ καλή τραγουδίστρια η Βίσση, ήμασταν και φιλαράκια τότε, κάναμε παρέα πολλές ώρες…
Το ένα από τα δυο πρώτα της τραγούδια, Το παλιό τ' αεροπλάνο, συμπεριλήφθηκε το 1980 στη συλλογή Τα Καλύτερα Μου Τραγούδια - με το label της Standard - ενώ και τα δυο εντάχθηκαν το 2007 στην κασετίνα 4 cd’s Complete Emi Years - Back To Time. Το 1993, είκοσι χρόνια μετά την πρώτη της ηχογράφηση, στις παραστάσεις της στο Zoom, που αποτυπώθηκαν σε διπλό δίσκο, η Άννα Βίσση θυμήθηκε τα πρώτα χρόνια της στο τραγούδι, βάζοντας μάλιστα στο κοινό μια κασέτα, με ένα μοναδικό ντοκουμέντο, μια «ανεπίσημη ηχογράφηση» στην οποία τραγουδούσε το Κάπου νυχτώνει του Σταύρου Κουγιουμτζή σε ηλικία περίπου 12 ετών… Στο ηχητικό που συνοδεύει την παρούσα καταγραφή, το ακούμε μαζί με Το παλιό τ’ αεροπλάνο των Σπύρου Παπαβασιλείου - Σώτιας Τσώτου…
Ευχαριστώ ιδιαιτέρως το φίλο ερευνητή της ελληνικής μουσικής Βαγγέλη Αρναουτάκη για την βοήθειά του
Πηγές:
1: www.annavissilive.com
2: Cd 18 Λιανοτράγουδα της Πικρής Πατρίδας (Minos Emi - remasters 2003)
3: Περιοδικό «Όασις» τεύχος Νο 5 (Ιανουάριος 2009)
Φωτογραφίες
3: Το εσώφυλλο της 1ης έκδοσης από τα 18 Λιανοτράγουδα, στο οποίο φαίνεται η ετικέτα με το όνομα της Βίσση, που αντικαθιστά τη «Λαβίνα Κουνάδη».
4: Άννα Βίσση - Γιώργος Νταλάρας από τηλεοπτικό γύρισμα για το ΡΙΚ το 1976. (Πηγή www.dalaras.com/forum)
5: Χαράλαμπος Γαργανουράκης, Άννα Βίσση, Λιζέτα Νικολάου, Χάρις Αλεξίου, Γιώργος Νταλάρας στη «Διαγώνιο» στις 27-1-1977 (Αρχείο Λιζέτας Νικολάου)
