9 + 1 αδικημένα τραγούδια του Λευτέρη Παπαδόπουλου

(ΑΚΟΥΣΤΕ) Λευτέρης Παπαδόπουλος. Ό,τι και να γράψει κανείς για το ταλέντο αυτού του ανθρώπου θα είναι λίγο.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Δημοσιογράφος, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ποιητής και στιχουργός. Δάσκαλος και πρώτυπο για όλους τους στιχουργούς που ακολούθησαν.

Η αρχή της στιχουργικής του καριέρας έγινε το 1963 μαζί με τον Σταύρο Ξαρχάκο, έναν από τους σημαντικότερους συνεργάτες του, όπως παραδέχεται ο ίδιος. Με το που κυκλοφόρησαν τα πρώτα τους τραγούδια, «Άπονη ζωή» και «Φτωχολογιά», χάλασαν τον κόσμο. Μια καινούργια σχολή τραγουδιού είχε μόλις γεννηθεί. Ακολούθησε το κινηματογραφικό «Ούτε ένα ευχαριστώ», το κορυφαίο «Σαββατόβραδο στην Καισαριανή», το «Βάλε κι άλλο πιάτο στο τραπέζι» και πολλά άλλα τραγούδια που άφησαν εποχή. Ένας ακόμα σημαντικότατος συνεργάτης του ήταν ο αείμνηστος Μάνος Λοΐζος με τον οποίο πορεύτηκαν πλάι πλάι στη ζωή και το τραγούδι, χαρίζοντάς μας διαμάντια στα οποία υποκλίνεται όλη η Ελλάδα, όπως το «Έχω έναν καφενέ», το «Παλιό ρολόι», το «Νανούρισμα», τον «Αρχηγό», το «Αχ χελιδόνι μου» και το «Ήλιε μου σε παρακαλώ».

Συνεργάστηκε βέβαια με όλους τους μεγάλους δημιουργούς του ελληνικού τραγουδιού - πλήν του Μάνου Χατζιδάκι. Μίμης Πλέσσας, Γιάννης Σπανός και Χρήστος Νικολόπουλος είναι συνθέτες με τους οποίους αποτέλεσε άκρως παραγωγικό και επιτυχημένο εμπορικά δίδυμο, ενώ από τη λίστα των συνεργασιών του δεν ξεφεύγουν και άλλοι μεγάλοι μουσουργοί, από τον Θεοδωράκη, τον Μαρκόπουλο, τον Λεοντή και τον Μούτση μέχρι τον Καλδάρα, τον Ζαμπέτα και τον Κουγιουμτζή. Λόγος στιβαρός, λεβέντικος, αλλά και ευαίσθητος, πονεμένος. Άλλοτε σκληρός σαν ατσάλι και άλλοτε εύθραυστος σαν γυαλί. Πάντοτε όμως αψεγάδιαστος. Αυτός είναι ο Λευτέρης Παπαδόπουλος.

Σήμερα επέλεξα να φωτίσω κάποιες λιγότερο προβεβλημένες στιγμές του Λευτέρη Παπαδόπουλου στο ελληνικό τραγούδι. 9 + 1 αδικημένα του τραγούδια, που δεν ακούγονται συχνά, με μερικούς από τους μεγάλους συνθέτες που προαναφέρθηκαν, αλλά και άλλους λιγότερο γνωστούς αλλά πολύ ταλαντούχους.

1. Μην ακούς
Σε αυτό το τραγούδι βλέπουμε τη σκληρή πλευρά του Λευτέρη Παπαδόπουλου που με το θάρρος και το «θράσος» που τον χαρακτηρίζει δηλώνει πως «όσοι αξίζαν για κρεμάλα στα ψηλά και τα μεγάλα». Πρόκειται για ένα από τα δύο τραγούδια που έγραψε με τον συνθέτη Μιχάλη Τερζή για τον δίσκο του Γιώργου Νταλάρα «Οι Μάηδες οι ήλιοι μου», ο οποίος έγινε πλατινένιος με πωλήσεις πέραν των 100.000 αντιτύπων.

2. Σε λίγο θα σβήσουν τα φώτα
45άρι του 1975 σε μουσική του Νίκου Δανίκα, στενού συνεργάτη του Γιώργου Μαρίνου στη δεκαετία του ‘70. Ένα τραγούδι όπου ο Λευτέρης Παπαδόπουλος «βιογραφεί» έμμετρα τον Γιώργο Μαρίνο, δίνοντας έμφαση στο συναίσθημα της μοναξιάς που βιώνει κάθε λογής καλλιτέχνης όταν κατεβαίνει από το πάλκο. «Δεν ξέρετε αλήθεια πόσο είναι φτωχοί αυτοί που τα φώτα τους δίνουν ψυχή».

3. Μόνος ήσουν πάντα
Τραγούδι από τον εξαιρετικό δίσκο της Χαρούλας Αλεξίου με γενικό τίτλο «24 Τραγούδια» που κυκλοφόρησε το 1977 και έγινε πλατινένιος με πωλήσεις πέραν των 100.000 αντιτύπων. Σύνθεση του σπουδαίου μουσικού Τάσου Καρακατσάνη ο οποίος επιμελήθηκε και την ενορχήστρωση σε πολλά τραγούδια του δίσκου. «Μόνος ήσουν πάντα σαν κρυφή μπαλάντα, σαν κρυφή πηγή»...

4. Θα κλείσω το παράθυρο
Ένα πολύ ιδιαίτερο τραγούδι του διδύμου Λοΐζου - Παπαδόπουλου που ερμήνευσε μοναδικά η Αλέκα Αλιμπέρτη. Συμπεριλήφθηκε στον δίσκο «Τα τραγούδια του δρόμου» που κυκλοφόρησε στα τέλη του 1974. Ένας στίχος όπως το «Δεν θα σε δώσω του φονιά πουλί κυνηγημένο» δεν θα μπορούσε να περάσει από τη λογοκρισία της δικτατορίας, έτσι το τραγούδι, μαζί με τα άλλα του δίσκου, έπρεπε να περιμένει την πολυπόθητη πτώση της χούντας για να ακουστεί στο ευρύ κοινό. Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος μέσα από τον λόγο του στήνει ζωντανές, ρωμαλαίες εικόνες για να περιγράψει τα σκληρά χρόνια που προηγήθηκαν. Δεν είναι όσο αδικημένο όσο άλλα τραγούδια του αφιερώματος, αλλά δεν το ακούμε συχνά πλέον.

5. Τα μάτια σου τα μελαγχολικά
Η συνεργασία Σπανού - Παπαδόπουλου μετράει μέχρι σήμερα περισσότερα από 80 τραγούδια. Ποιος μπορεί να ξεχάσει διαμάντια όπως τον «Μπαγλαμά», το «Μια Κυριακή», «Τα χέρια», την «Αλάνα» και την περίφημη «Οδό Αριστοτέλους». Στο πλαίσιο της πολυετούς συνεργασίας των δύο δημιουργών, γράφτηκαν τρία τραγούδια για τον δεύτερο δίσκο του Γιάννη Πουλόπουλου στην εταιρεία Minos που είχε τον γενικό τίτλο «Αγάπα με». Ο δίσκος κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 1977 και έγινε χρυσός με πωλήσεις πέραν των 50.000 αντιτύπων. Αν και τα περισσότερα τραγούδια του δίσκου ήταν θαυμάσια, το πασίγνωστο «Αγάπα με», σε στίχους του αξέχαστου Πυθαγόρα, επισκίασε όλα τα υπόλοιπα. Από τον δίσκο αυτό ακούμε το θλιμμένο «Τα μάτια σου τα μελαγχολικά» που αν και ακούστηκε στην εποχή του, με την πάροδο του χρόνου δυστυχώς ξεχάστηκε.

6. Το χατίρι
Αν και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος συνεργάστηκε αρκετά με τον Μίκη Θεοδωράκη, κυρίως στις δεκαετίες ’80 και ’90, τα τραγούδια τους δεν γνώρισαν μεγάλη εμπορική επιτυχία. Πιο γνωστή στιγμή της συνεργασίας τους είναι ίσως το τραγούδι «Κάποτε θα ‘ρθουν» που ερμήνευσε ο Παύλος Σιδηρόπουλος. Στη δεκαετία του ’80 έγραψαν έναν κύκλο τραγουδιών με γενικό τίτλο «Τα Πικροσάββατα». Τα τραγούδια, που αρχικά προορίζονταν για τον Γιάννη Πάριο, ερμήνευσε ο Δημήτρης Μητροπάνος, ο οποίος εκείνη τη δεκαετία είχε αρχίσει να στρέφεται προς άλλη είδη τραγουδιού, κυρίως όσον αφορά τον στίχο. Πρόκειται για μια παραγωγή του Φίλιππου Παπαθεοδώρου που δυστυχώς δεν γνώρισε την επιτυχία που της άξιζε. Σήμερα ακούμε το αριστουργηματικό «Χατίρι» με τη συνοδεία της Χαρούλας Αλεξίου, ένα τραγούδι που ξεχώριζε και ο Σταύρος Κουγιουμτζής, όπως είχε εξομολογηθεί.

7. Τα δυο σου χεροπάλαμα
Ίσως να είναι άγνωστο σε πολλούς, όμως η συνεργασία του Λευτέρη Παπαδόπουλου με τον συνθέτη Γιώργο Κριμιζάκη μετράει περισσότερα από 25 τραγούδια, τα πιο πολλά τραγουδισμένα από τον Μιχάλη Βιολάρη και την πρώτη σύζυγο του συνθέτη, Μαρία Ζοάννου. Η αρχή της συνεργασίας τους έγινε το 1973 με έναν ολοκληρωμένο δίσκο που έφερε τον τίτλο «Η αγάπη μας» ο οποίος κυκλοφόρησε από τη Lyra. Ερμηνευτές του δίσκου ήταν ο Μιχάλης Βιολάρης, η Καίτη Αμπάβη και ο Δημήτρης Ξενίδης. Από τον όμορφο αυτό δίσκο ακούμε το τραγούδι «Τα δυο σου χεροπάλαμα» στο οποίο ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αναδεικνύει για άλλη μια φορά τον πλούτο της ελληνικής γλώσσας με λέξεις που δεν ακούμε στα σημερινά τραγούδια όπως: «χεροπάλαμα», «γιορτάνι», «μάλαμα» και «ασημόφλουρο».

8. Αγάπη μου
Οι σημαντικότερες στιγμές της συνεργασίας του Λευτέρη Παπαδόπουλου με τον κορυφαίο συνθέτη Χρήστο Λεοντή αποτυπώνονται σε δύο κύκλους τραγουδιών του συνθέτη, την «Ανάσταση ονείρων» του 1966 και το «Αχ έρωτα» του 1974. Από τον πρώτο δίσκο ξεχώρισαν ιδιαίτερα τα τραγούδια «Έχει ο Θεός» και «Χαμοζωή» με τον Μπάμπη Τσετίνη. Στον δεύτερο δίσκο, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος απέδωσε με τον δικό του μοναδικό τρόπο ποιήματα του Ισπανού ποιητή Federico García Lorca στα ελληνικά, τα οποία μελοποίησε ο Χρήστος Λεοντής και ερμήνευσε ο Μανώλης Μητσιάς και η Τάνια Τσανακλίδου. Ο δίσκος γνώρισε μεγάλη εμπορική επιτυχία στα χρόνια της μεταπολίτευσης και αρκετά από τα τραγούδια του παρέμειναν διαχρονικά, όπως το «Λούζεται η αγάπη μου» και το «Αχ έρωτα». Ένα από τα πρώτα τραγούδια της συνεργασίας Λεοντή-Παπαδόπουλου ακούμε σήμερα από τη φωνή της Αλέκας Μαβίλη. Πρόκειται για το τραγούδι «Αγάπη μου» που κυκλοφόρησε το 1965 σε δίσκο 45 στροφών της εταιρείας Odeon (αργότερα Minos). Το τραγούδι ερμήνευσε ταυτόχρονα και ο Κώστας Χατζής με την Ορχήστρα Ελαφράς Μουσικής του Ε.Ι.Ρ.

9. Πού είσαι αγάπη
Ο Γιάννης Μαρκόπουλος δεν υπήρξε στενός συνεργάτης του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Ωστόσο, το 1967 έγραψαν μαζί μια σειρά από κινηματογραφικά τραγούδια που ακούστηκαν, όπως τα τραγούδια της ταινίας «Το πιο λαμπρό αστέρι» με την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ («Κατερίνα», «Ήλιος πάνω ήλιος κάτω», «Ασ’ το πείσμα σου», κ.ά.). Πολύ αργότερα, το 1984, έγραψαν μαζί ένα τραγούδι για την ταινία του Νίκου Τζίμα «Τα χρόνια της θύελλας». Πρόκειται για το τραγούδι «Καλύτερα ο θάνατος» που ερμήνευσε ο Ηλίας Κλωναρίδης. Το τραγούδι ηχογράφησε σε δεύτερη εκτέλεση με τον τίτλο «Πού είσαι αγάπη» ο Λεωνίδας Βελής στον δίσκο του συνθέτη με γενικό τίτλο «Παιχνίδι με το χρόνο» (1988). Ένα στιβαρό ζεϊμπέκικο που αξίζει την προσοχή κάθε ψαγμένου ακροατή.

10. Να μη με λένε Στέλιο
Ένα ιδιαίτερο τραγούδι του Λευτέρη Παπαδόπουλου γραμμένο ειδικά για τον Στέλιο Καζαντζίδη. Συμπεριλήφθηκε μαζί με το «Εγώ ποτέ δεν τραγουδώ» στον δίσκο «Και πού Θεός» που κυκλοφόρησε το 1994 από την MBI. Αυτά τα δύο τραγούδια σε μουσική του Θανάση Πολυκανδριώτη, μαζί με το «Δεν θα ξαναγαπήσω» και το «Όταν βλέπετε να κλαίω» του Μάνου Λοΐζου, είναι τα μοναδικά τραγούδια του μεγάλου στιχουργού που ερμήνευσε ο «Μεγαλύτερος τραγουδιστής της Μεσογείου», όπως τον αποκαλεί ο ίδιος. Ο στίχος μιλάει από μόνος του...

Τέτοια ώρα βγαίνει ο λόγος μου σεργιάνι
κι ανταμώνει με τα έρημα πουλιά
τους εργάτες που δουλεύουν στο λιμάνι
τα κορίτσια που σχολάνε απ’ τη δουλειά.

Κι όταν περνώ απ’ τις γειτονιές
κι ανθίζει κάποιο γέλιο
βουρκώνουνε τα μάτια μου
να μη με λένε Στέλιο.

Τα τραγούδια μου δεν είναι για σαλόνια
σκαρφαλώνουν στην παλιά τη σκαλωσιά
κυνηγιούνται με τα στάχυα μες στ’ αλώνια
και της φάμπρικας βαράνε τα σφυριά.

Video

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!