Τα 45άρια του Νταλάρα… «αλλιώς»!

(ΣΠΑΝΙΟ ΗΧΗΤΙΚΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ) Την εποχή των ηχογραφήσεων για τους δίσκους 45 στροφών, ο συνθέτης ή ο τραγουδιστής προβάριζαν ένα τραγούδι και το ηχογραφούσαν για παραπάνω από μία φορές
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
με την ίδια ορχήστρα, την ίδια μέρα ίσως. Συχνά κυκλοφορούσε στην αγορά με δυο μορφές. Με τον ίδιο κωδικό δίσκου όμως. Άλλες φορές, έβγαινε η μια ηχογράφηση και η άλλη έμενε στα αρχεία της εταιρείας και έμπαινε σε δίσκο ή cd πολλά χρόνια μετά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα στους καταλόγους δισκογραφιών που έχουν κατά καιρούς δημοσιευθεί, το τραγούδι να υπάρχει καταγεγραμμένο μόνο μια φορά.

Έχουμε επισημάνει αρκετές τέτοιες περιπτώσεις τραγουδιών, που ηχογραφήθηκαν με τις φωνές του Καζαντζίδη, του Μπιθικώτση, της Μοσχολιού, του Κόκοτα, του Μητσιά, του Καλατζή και άλλων ερμηνευτών. Και πρέπει να σημειώσουμε επίσης, πως η καταγραφή έγινε καθαρά «με το αυτί»… Ακούγοντας δηλαδή και συγκρίνοντας νότα-νότα τα τραγούδια και χωρίς κανένα άλλο στοιχείο. Και τυχαία, γιατί ούτε έχουμε τη δυνατότητα να ακούσουμε όλες τις ηχογραφήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί στα studio, ούτε έχουμε όλα τα πρωτότυπα 45άρια στη διάθεσή μας, έτσι ώστε να έχουμε μια πλήρη εικόνα. Είναι σχεδόν βέβαιο, πως υπάρχουν κι άλλες τέτοιες εγγραφές.

Ανάλογες περιπτώσεις παράλληλων ηχογραφήσεων συναντούμε και στη δισκογραφία του Γιώργου Νταλάρα, αρχής γενομένης από το τραγούδι με το οποίο έγινε πανελλήνια γνωστός, που δεν είναι άλλο από το «Να ‘τανε το 21» του Σταύρου Κουγιουμτζή και της Σώτιας Τσώτου. Λίγο πολύ, είναι γνωστή η ιστορία με την απόσυρση της πρώτης εκτέλεσης με τη λέξη «τουρκοπούλα» - μετά από παρέμβαση του τουρκικού προξενείου- και τη νέα ηχογράφηση του τραγουδιού, με την «ομορφούλα», το 1969. Υπάρχει ασφαλώς και η τρίτη ηχογράφηση με τον Νταλάρα το 1970 για τον μεγάλο ομότιτλο δίσκο. Σε αυτές τις περιπτώσεις βέβαια, εκτός από τα φωνητικά, έγινε νέα ηχογράφηση και στις ορχήστρες, πάνω όμως στο ίδιο ενορχηστρωτικό μοτίβο του Κουγιουμτζή.

Άλλες τέτοιες περιπτώσεις, είναι το «Έχω έναν καφενέ» των Μάνου Λοΐζου-Λευτέρη Παπαδόπουλου, που ηχογραφήθηκε το 1970 και συμπεριλήφθηκε αρχικά στις «Θαλασσογραφίες» και στη συνέχεια στον προσωπικό δίσκο του Νταλάρα «Ο μέτοικος» (Ο τίτλος της πρώτης έκδοσης του «Μέτοικου» ήταν απλά, «Νταλάρας»). Η εκτέλεση του «Καφενέ» που βρίσκεται στο δίσκο 45 στροφών έχει αρκετές διαφορές στα φωνητικά. Στην άλλη όψη ακούγεται το «Δέκα παλικάρια» στην ίδια εκτέλεση με τις «Θαλασσογραφίες».

Το 1971 ηχογραφήθηκαν τα δυο τραγούδια της μοναδικής συνεργασίας του ερμηνευτή με τον εξαίρετο λαϊκό συνθέτη Θεόδωρο Δερβενιώτη, σε στίχους Κώστα Βίρβου, «Του κάστρου το ρολόι» και «Τα δυο φεγγάρια», που κυκλοφόρησαν τότε σε δίσκους 45 στροφών, αλλά σε δυο διαφορετικές εκτελέσεις το καθένα. Η μια από τις δυο εγγραφές μπήκε το 1993 στη συλλογή τραγουδιών του Νταλάρα «Για τα τραγούδια κι εγώ φταίω». Και δεν μπορώ να μη σημειώσω εδώ, ότι θεωρώ πως είναι κρίμα που η συνεργασία Δερβενιώτη-Νταλάρα, έμεινε μόνο σε δυο τραγούδια…

Την ίδια χρονιά, το 1971, κυκλοφόρησε ο μεγάλος δίσκος του Σταύρου Κουγιουμτζή «Όταν ανθίζουν πασχαλιές», με ερμηνευτές τον Νταλάρα σε έξι τραγούδια, τον Γιάννη Καλατζή σε πέντε, ενώ τη δωδεκάδα του δίσκου συμπλήρωσε η ορχηστρική εκδοχή του «Γεια χαρά καλή». Οκτώ από τα δώδεκα τραγούδια κυκλοφόρησαν παράλληλα σε 45άρια. Ανάμεσά τους και το ξεχωριστό ζεϊμπέκικο «Αν ήτανε να σ’ αρνηθώ» σε διαφορετική εκτέλεση, όσον αφορά τα φωνητικά. Από την άλλη πλευρά το δισκάκι είχε το «Όταν ανθίζουν πασχαλιές» στην εκτέλεση του lp.

Με εξαίρεση την εκτέλεση του «Να ‘τανε το 21» με την «τουρκοπούλα» που το 2011 μπήκε στην επανέκδοση του ομώνυμου cd, που διανεμήθηκε από το «Βήμα της Κυριακής», όλες οι υπόλοιπες διαφορετικές ηχογραφήσεις, έμειναν κλεισμένες στα αυλάκια των δίσκων 45 στροφών…

Όπως έγραψα και στην καταγραφή των παράλληλων ηχογραφήσεων του Καζαντζίδη: «Ψιλά γράμματα» μπορεί να πει κανείς… Είναι άραγε τόσο σημαντικές όλες αυτές οι λεπτομέρειες, ώστε να θεωρείται διαφορετική η εκτέλεση ενός τραγουδιού με τους ίδιους τραγουδιστές, την ίδια ενορχήστρωση και μικρές, ανεπαίσθητες συχνά, αλλαγές σε κάποια σημεία του; Κατά τη γνώμη μου ΝΑΙ! Η κάθε στιγμή του συνθέτη, του τραγουδιστή ή του σολίστα, πόσο περισσότερο όταν μιλάμε για μεγέθη τέτοιων καλλιτεχνών, είναι διαφορετική και εξίσου σημαντική. Άλλωστε, όπως λέει κι ο τραγουδιστής λαός μας «η λεπτομέρεια πάντα κάνει τη διαφορά…»

«Αν ήτανε να σ' αρνηθώ» (Σταύρος Κουγιουμτζής)
Τραγουδά ο Γιώργος Νταλάρας. Δίσκος 45 στροφών του 1971, με διαφορετική εκτέλεση του τραγουδιού, από αυτήν που συμπεριλήφθηκε στο Lp «Όταν ανθίζουν πασχαλιές». (Αρχείο Θανάση Γιώγλου)

Video

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!