«Ο πόνος όλου του κόσμου»
Η Πηγή Λυκούδη συνεχίζει να παρουσιάζει με επιτυχία την τελευταία δισκογραφική δουλειά της. Περιλαμβάνει τον κύκλο τραγουδιών σε ποίηση Γιωσέφ Ελιγιά και μελοποιημένη τη «Φούγκα του Θανάτου» του Πάουλ Τσέλαν, σε μετάφραση Ιωάννας Αβραμίδου. Ερμηνεύουν η Νένα Βενετσάνου και ο Γρηγόρης Βαλτινός.
Ο Ρωμανιώτης ποιητής Γιώσεφ Ελιγιά με λυρικότητα που ξαφνιάζει κοιτάει τον θάνατο κατάματα, υπερήφανα, υπερβατικά, τονίζοντας την αγάπη του για την πατρίδα του και την Ελληνικότητά του.O Γερμανόφωνος Ρουμάνος Paul Celan με το βιωματικό λόγο του καταγράφει στη «Φούγκα Θανάτου», γεγονότα τα οποία στιγμάτισαν την ιστορία της ανθρωπότητας, γεγονότα που αβίαστα έγιναν η αφορμή της δημιουργίας του μουσικού αυτού έργου.
Ο άγνωστος στο ευρύ κοινό ο Γιωσέφ Ελιγιά (1901-1931) μελοποιείται για πρώτη φορά από την Πηγή Λυκούδη.
Εννέα καλοδιαλεγμένα ποιήματά του έγιναν τραγούδια και απαρτίζουν των κύκλο των τραγουδιών που ερμηνεύει εξαιρετικά η Νένα Βενετσάνου, συμπληρώνεται από μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα μουσική προσέγγισή της «Φούγκας του θανάτου», του ποιήματος του γερμανόφωνου Ρουμάνου Πάουλ Τσέλαν (1920 - 1950) που αποτελεί ένα από τα ποιητικά ορόσημα του εικοστού αιώνα που ζωντανεύει και με την απαράμιλλη ερμηνεία του Γρηγόρη Βαλτινού.
«Η μελοποίηση των ποιημάτων των δύο ποιητών είναι μία καταγγελία ενάντια στη βία, το ρατσισμό, τη βαρβαρότητα και τη λησμονιά. Είναι μία προσωπική μου αντίδραση στην καθημερινότητα που χαρακτηρίζεται από την απαξίωση της ανθρώπινης υπόστασης, την υποβάθμιση ιστορικών γεγονότων και πράξεων μαζικής και εκτεταμένης βίας που έχουν χαρακτηριστεί ως εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» αναφέρει η συνθέτις.
Με την ευγενική χορηγία και επιμέλεια του Νώε Γιουσουρούμ το CD συνυπάρχει και κυκλοφορεί σε μία εξαιρετικά φροντισμένη τρίγλωσση έκδοση βιβλίου - cd 120 σελίδων (Ελληνικά Αγγλικά και Γαλλικά).
Οι παρουσιάσεις του έργου άρχισαν από το ΙΑΝΟ, για να ακολουθήσει αυτή η πληρέστερη, στην Galerie δημιουργών, και σε διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Προγραμματίζονται μία σειρά ακόμη παρουσιάσεων. Σπουδαιότερη όλων είναι αυτή που θα γίνει τη Δευτέρα 28 Ιανουαρίου 2019 στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού για την επισήμανση της Διεθνούς Ημέρας μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος από το ναζιστικό καθεστώς, παρουσία εκπροσώπων των πολιτικών, διπλωματικών και πολιτιστικών φορέων της χώρας μας. Το Cd-βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μετρονόμος και πωλείται σε επιλεγμένα δισκοπωλεία, βιβλιοπωλεία και μουσεία σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό. Διατίθεται επίσης στο πωλητήριο του Μ.Μ. Αθηνών, στο πωλητήριο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στο M.M. Θεσσαλονίκης και στη Galerie δημιουργών (210- 6251732) & Librairie (βιβλιοπωλείο) Tropismes Brussel.
Ο κριτικός και ιστορικός μουσικής Γιώργος Β. Μονεμβασίτης υπογραμμίζει για το έργο της Πηγής Λυκούδη:
«[…] Ανέκαθεν η μελοποίηση του ποιητικού λόγου αποτελούσε -και αποτελεί βεβαίως- μια μεγάλη πρόκληση για τον κάθε μουσουργό, τον κάθε τραγουδοποιό… Η Πηγή Λυκούδη έχει στη μουσική φαρέτρα της πολλά βέλη πλασμένα από το σμίξιμο της ποίησης με τη μουσική. Η μελοποίηση του ποιητικού λόγου ήταν και παραμένει βασικό μέλημά της. Με τρόπο σύννομο και σεβόμενη τις πηγές των εμπνεύσεών της προσπαθεί να αναταράξει την ηρεμία του ποιητικού λόγου και να του χαρίσει μια ισχυρότερη επικοινωνιακή οντότητα, μέσω της μουσικής. Η ενασχόλησή της με τον κάματο επιφανών ποιητών, Ελλήνων κατά προτίμηση, κυρίως του Κωστή Παλαμά, του Νικηφόρου Βρεττάκου και του Γιάννη Ρίτσου, καρποφόρησε ιδιαίτερα μουσικά έργα τα οποία εμπλουτίζουν το βιογραφικό της. Η απόφασή της να ασχοληθεί ταυτοχρόνως με την ποίηση του Ρωμανιώτη Γιωσέφ Ελιγιά (1901-1931) και του Γερμανοεβραίου Πάουλ Τσέλαν (1920-1970) ασφαλώς ξένισε. Κανένας ομότεχνος της, πριν από αυτήν, δεν είχε ασχοληθεί με τον λόγο του Ελιγιά και μόνον ένας Έλληνας, πριν από αυτήν, είχε καταπιαστεί με τη μελοποίηση του λόγου του Τσέλαν, όπως τουλάχιστον τεκμηριώνει η δισκογραφία, εν αντιθέσει προς τους αλλοδαπούς μουσουργούς - τραγουδοποιούς...
[…] Μελοποιώντας την ίδια εποχή και με τον ίδιο σκοπό, το λόγο των δυο ποιητών η Πηγή Λυκούδη προσπάθησε με τη μουσική της να αναδείξει τις νοηματικές συγγένειες που ανιχνεύονται σε αυτόν. Είδε ότι οι κοινές κραυγές απελπισίας και αγωνίας διαθέτουν διάφανη τρυφερότητα. Έδωσε έμφαση σε αυτή προσεγγίζοντάς την άλλοτε με φωτεινό, άλλοτε με δραματικό λυρισμό. Αναμετρήθηκε με το λόγο προσδιορίζοντας με διαφορετικό τρόπο τα διαφορετικά στοιχεία του. Οι ομοιοκαταληξίες και η ελληνικότητα του λόγου του Ελιγιά καθοδήγησαν σωστά τη σκέψη στη δημιουργία κύκλου τραγουδιών, χωρίς περίπλοκους μουσικούς στοχασμούς. Η ελληνικότητα της μουσικής που έπλασε για αυτόν είναι φανερή και δεδομένη, τόσο ρυθμικά, όσο και αρμονικά-μελωδικά, αν και συχνά είναι αντιληπτό το μπόλιασμα με «ευρωπαϊκά» ηχορυθμικά στοιχεία, από αυτά ωστόσο, που έχουν αφομοιωθεί στο DNA του ελληνικού τραγουδιού. Υπερτερούν βεβαίως τα ελληνικά στοιχεία που προσδιορίζονται κυρίως από τους λαϊκούς και παραδοσιακούς ρυθμούς…».
