Πριν από λίγο καιρό κυκλοφόρησε η πρώτη δισκογραφική δουλειά του Παναγιώτη Σδούκου με τίτλο «Στης προσφυγιάς την αύρα» με έντεκα παραδοσιακά τραγούδια με επιρροές από την Μικρά Ασία και την ανατολή.
2) Εγώ είμαι νέος φίλος (Ο πόνος της μάνας) (Καθιστικό Μικρόπολης Ν. Δράμας)
3) Τρία καράβια πήγαν (Ιωάννινα – Ήπειρος)
4) Φυσούνι – Δεν μπορώ να καταλάβω, μάγια μου ‘κανες (Ιωάννινα – Μέτσοβος)
5) Έχασα μαντήλι μ’εκατό φλουριά (Συρτό Μυτιλήνης) Συμμετέχει η Κατερίνα Παπαδοπούλου
6) Προσφυγοπούλα (Παραλογή, Αγ. Γεώργιος Νηλείας Πηλίου) Τραγουδά η Κατερίνα Παπαδοπούλου
7) Τα παλαιά μου βάσανα (Μανταλένια) (Κάτω Παναγιά Κυλλήνης – Πελοπόννησος) Συμμετέχει η Χορωδία Λαογραφικού Ομίλου Σεμέλη Βάρης Αττικής.
8) Αμάν Μαριώ (Άχι γλυκά που σ’ αγαπώ) (Παναγιώτη Τούντα & Ιωάννη Μπερνιδάκη / Αστικό Δυτ. Κρήτης)
9) Η χρυσή παρηγοριά μου (Παραδοσιακό Ικαρίας)
10) Serseli (Τρελός) (Παραδοσιακό Γκαγκαβούζηδων Κρασοχωρίου Αν. Θράκης)
11) Το Κάιρο (Οργανικός σκοπός Χαλκιδικής)
«Πώς να σ’ αγγίξω δίχως σώμα Ανατολή μου
μεγάλες θάλασσες τα πέλαγα βαθιά
κύματα άνεμοι σου φέρνουν το φιλί μου
και της καρδιάς μου τ’ αναφιλητά
Μνήμες χορεύουν στο μυαλό μου τριγυρνάνε
με ταξιδεύουν στα δικά σου μυστικά
μυρίζουν ευωδιές, που πίσω δε γυρνάνε
η ομορφιά σου αυτή δεν είναι πουθενά
Φυσάς σαν άνεμος, που καίει στο πέρασμά του
έρωτας πόθος, που δε βρίσκει λυτρωμό
μου αγγίζει το κορμί χορεύω στ’ όνομά του
Ανατολή μου, εσύ μας χώρισαν στα δυο
Αύρα ανατολίτικη με παρασέρνει
με πάει σε τόπους μαγικούς κι αλαργινούς
τους κρύβω μέσα μου κι ο λόγος πια σωπαίνει
μεθώ με νόστους κι όλο χάνεται ο νους
Στης Προσφυγιάς την Αύρα μένω κι ανασαίνω
μελτέμια ήχων ιστορίας και ρυθμών
π’ ανθίζουν κι άλλο, να τ’ ακούω δεν χορταίνω
έτσι, σ’ αγγίζω Ανατολή μου με καημό
Στη “ΡΟΥΣΣΑ” της καρδιάς μου»
Βαθιά συγκινημένος από την προσφυγική μικρασιατική ιστορία και τα τραγούδια της παραδόσεως αυτής, επιμελείται τη θεματική της πρώτης του δισκογραφικής δουλειάς, που φέρει το όνομα «Στης προσφυγιάς την αύρα» - παραδοσιακά τραγούδια με μικρασιατικές & ανατολίτικες επιρροές. Ο δίσκος περιλαμβάνει παραδοσιακά τραγούδια σχεδόν από τα περισσότερα γεωγραφικά μέρη της Ελλάδας, με επιρροές από το προσφυγικό μικρασιατικό περιβάλλον -ως προς την ιστορία, τη γλώσσα, το στίχο, τον ήχο και το ρυθμό- προσαρμοσμένες στα εκάστοτε τοπικά μουσικά δεδομένα.
Ο προσφυγικός ελληνισμός, ο ελληνισμός του μεσοπολέμου ως μήτρα λαογραφικού και μουσικού πλούτου προσέφερε το «χώμα» στο περιβόλι του νεοελληνισμού, ώστε εκεί να «φυτέψει» και να «ανθίσει» περαιτέρω, να γίνει σθεναρή πραγματικότητα, να γίνει μνήμη και εν συνεχεία ΑΥΡΑ, που αγγίζει όλους μας. Η προσφυγιά – γεγονός ορόσημο – διαιωνίζεται δημιουργικά, διανθίζεται και δεν άφησε – προϊόντος του χρόνου – κανέναν αμύητο και ανεπηρέαστο στο να μην τραγουδήσει και να μην διασώσει αυτήν την παράδοση στον τόπο του ανά την Ελλάδα. Έντεκα επιλεγμένα παραδοσιακά τραγούδα -άλλα γνωστά, άλλα άγνωστα και ανέκδοτα- γίνονται η αιτία να γνωρίσουμε το στίγμα εκείνο που μας άφησε ο προσφυγικός πόνος.
Άλλος ένας δίσκος με παραδοσιακά; Σαφώς όχι… Τόσο ο Παναγιώτης Σδούκος όσο και οι μουσικοί προσεγγίζουν το υλικό με τη δέουσα προσοχή, με σεβασμό και χωρίς καμιά «τουριστική» διάθεση, φαινόμενο σύνηθες στην αναπαραγωγή των παραδοσιακών τραγουδιών. Καθοριστική στο συνολικό αποτέλεσμα είναι και η συμμετοχή σε δυο τραγούδια της Κατερίνας Παπαδοπούλου. Αξίζει να υπογραμμισθεί επίσης η ερευνητική «ματιά» του ερμηνευτή και των μουσικών. Οφείλω να ομολογήσω πως υπήρχαν τουλάχιστον 3 με 4 τραγούδια, όπως η «Προσφυγοπούλα» ή τα «Τρία καράβια» που με την εκδοχή που παρουσιάζονται σε αυτή τη δουλειά, τα άκουσα για πρώτη φορά…
Τον Παναγιώτη τον γνώρισα προ διετίας περίπου ως συνεργάτη του Ανδρέα Χατζηανδρέα στο «Μουσικό Σεργιάνι». Από τότε, είχα πάντα την αίσθηση ότι είναι ένα Καλό Παιδί: όχι με τον τρόπο που απαντάνε οι άνθρωποι για να αποφύγουν την κρίση της αξίας κάποιου, αλλά επειδή μου έβγαλε, πέρα από το αναμφισβήτητο ταλέντο του, την αίσθηση του ανθρώπου άριστης πάστας. Αυτό δηλαδή, μεταφράζεται σε ταπεινότητα, αυτογνωσία, ήθος, ωριμότητα, εργατικότητα και συνεργασία. Μετά από μία σειρά εμφανίσεων / συνεργασιών μαζί του, τον προσεγγίσαμε ως Κέντρο Ελληνικής Τέχνης, ν’αναλάβει τη νεοσύστατη χορωδία μας, καθώς θεωρήσαμε ότι – αν και νέος – θα μπορούσε να εμπνεύσει σεβασμό στους μαθητές του συλλόγου μας. Και τα κατάφερε. Τα να μπούμε στη διαδικασία να στηρίξουμε το πόνημα αυτό, με τα τόσο όμορφα ηχογραφήματα, είναι απλά αυτό που θα ονομάζαμε «φυσικό επακόλουθο». Είναι μεγάλη μας τιμή ως Κ.Ε.Τε. Παναγιώτη Σδούκο, να είμαστε μέρος του πρώτου σου, σημαντικού, βήματος και θα συνεχίσουμε να σε καμαρώνουμε, ως μέλος μας πλέον, σε όλες σου τις πτήσεις.
Παναγιώτης Παπαγεωργίου Πρόεδρος Κέντρου Ελληνικής Τέχνης (Κ.Ε.Τε.)
Τα τραγούδια του cd
1) Πάρθεν η Ρωμανία (Παραδοσιακό Πόντου)2) Εγώ είμαι νέος φίλος (Ο πόνος της μάνας) (Καθιστικό Μικρόπολης Ν. Δράμας)
3) Τρία καράβια πήγαν (Ιωάννινα – Ήπειρος)
4) Φυσούνι – Δεν μπορώ να καταλάβω, μάγια μου ‘κανες (Ιωάννινα – Μέτσοβος)
5) Έχασα μαντήλι μ’εκατό φλουριά (Συρτό Μυτιλήνης) Συμμετέχει η Κατερίνα Παπαδοπούλου
6) Προσφυγοπούλα (Παραλογή, Αγ. Γεώργιος Νηλείας Πηλίου) Τραγουδά η Κατερίνα Παπαδοπούλου
7) Τα παλαιά μου βάσανα (Μανταλένια) (Κάτω Παναγιά Κυλλήνης – Πελοπόννησος) Συμμετέχει η Χορωδία Λαογραφικού Ομίλου Σεμέλη Βάρης Αττικής.
8) Αμάν Μαριώ (Άχι γλυκά που σ’ αγαπώ) (Παναγιώτη Τούντα & Ιωάννη Μπερνιδάκη / Αστικό Δυτ. Κρήτης)
9) Η χρυσή παρηγοριά μου (Παραδοσιακό Ικαρίας)
10) Serseli (Τρελός) (Παραδοσιακό Γκαγκαβούζηδων Κρασοχωρίου Αν. Θράκης)
11) Το Κάιρο (Οργανικός σκοπός Χαλκιδικής)
Έπαιξαν οι μουσικοί:
Η επιμέλεια κειμένων και η οργάνωση του υλικού έγινε από τον Παναγιώτη Σδούκο. Έπαιξε το συγκρότημα «Μουσικό Σεργιάνι»: Ανδρέας Χατζηανδρέας (κλαρίνο, καβάλ), Σπύρος Κοντολούρης (βιολί), Δημήτρης Φυδανάκης (λαούτο, σάζι), Θανάσης Λάκκας (κρουστά, τουμπελέκι, μπεντίρ, ντέφι, νταούλι, ρεκ, κουτάλια). Επιπλέον συμμετείχαν φιλικά οι: Δημήτρης Κοσμίδης (ποντιακή λύρα στο 1), Χρήστος Δαλιάνης (βιολί), Αντώνης Κουτελιέρης (λαούτο στο 4), Αλέξανδρος Σταματόπουλος (ντέφι στο 4), Σταυρούλα Κούκουνα (σαντούρι στο 5). Η ηχογράφηση έγινε από τον Κωνσταντίνο Α. Νανίκα στο studio «Master Sound». Η παραγωγή έγινε από την «Ωδή» και το Κέντρο Ελληνικής Τέχνης. Το εξαιρετικά επιμελημένο ένθετο περιλαμβάνει αναλυτικά στοιχεία για την ιστορία του κάθε τραγουδιού, ένα βιογραφικό του Παναγιώτη Σδούκου, ένα σημείωμα του Προέδρου του Κέντρου Ελληνικής Τέχνης, καθώς κι ένα ποίημα του Σδούκου με τίτλο «Στης προσφυγιάς την αύρα»…«Στης προσφυγιάς την αύρα»
«Πώς να σ’ αγγίξω δίχως σώμα Ανατολή μου
μεγάλες θάλασσες τα πέλαγα βαθιά
κύματα άνεμοι σου φέρνουν το φιλί μου
και της καρδιάς μου τ’ αναφιλητά
Μνήμες χορεύουν στο μυαλό μου τριγυρνάνε
με ταξιδεύουν στα δικά σου μυστικά
μυρίζουν ευωδιές, που πίσω δε γυρνάνε
η ομορφιά σου αυτή δεν είναι πουθενά
Φυσάς σαν άνεμος, που καίει στο πέρασμά του
έρωτας πόθος, που δε βρίσκει λυτρωμό
μου αγγίζει το κορμί χορεύω στ’ όνομά του
Ανατολή μου, εσύ μας χώρισαν στα δυο
Αύρα ανατολίτικη με παρασέρνει
με πάει σε τόπους μαγικούς κι αλαργινούς
τους κρύβω μέσα μου κι ο λόγος πια σωπαίνει
μεθώ με νόστους κι όλο χάνεται ο νους
Στης Προσφυγιάς την Αύρα μένω κι ανασαίνω
μελτέμια ήχων ιστορίας και ρυθμών
π’ ανθίζουν κι άλλο, να τ’ ακούω δεν χορταίνω
έτσι, σ’ αγγίζω Ανατολή μου με καημό
Στη “ΡΟΥΣΣΑ” της καρδιάς μου»
Βιογραφικό του Παναγιώτη Σδούκου
Ο Παναγιώτης Σδούκος είναι ένας νέος ερμηνευτής, δάσκαλος βυζαντινής μουσικής & παραδοσιακού τραγουδιού σε φορείς προαγωγής πολιτισμού. Γεννημένος στην Αθήνα τον Οκτώβρη του 1985, με καταγωγή από την Κόνιτσα Ιωαννίνων, αναζητά παιδιόθεν τον ήχο και το λόγο του πολιτισμού μας. Το Μάιο του 2012 δημιουργεί το δικό του παραδοσιακό συγκρότημα, που ακούει στο όνομα «Μουσικό Σεργιάνι», με το οποίο παρουσιάζει κατά καιρούς το φωνητικό του έργο. Βραβευμένος -πλέον- ως ερμηνευτής από τον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Μουσικής του Ομίλου για την Unesco Τεχνών, Λόγου και Επιστημών Ελλάδος στο Παραδοσιακό Τραγούδι (Τεχνόπολη Αθηνών - Ιανουάριος 2014), σημειώνει τη δική του καλλιτεχνική πορεία στο χώρο του τραγουδιού, με σεβασμό και αγάπη προς αυτό που του παραδίδεται και αυτό που προσφέρει.Βαθιά συγκινημένος από την προσφυγική μικρασιατική ιστορία και τα τραγούδια της παραδόσεως αυτής, επιμελείται τη θεματική της πρώτης του δισκογραφικής δουλειάς, που φέρει το όνομα «Στης προσφυγιάς την αύρα» - παραδοσιακά τραγούδια με μικρασιατικές & ανατολίτικες επιρροές. Ο δίσκος περιλαμβάνει παραδοσιακά τραγούδια σχεδόν από τα περισσότερα γεωγραφικά μέρη της Ελλάδας, με επιρροές από το προσφυγικό μικρασιατικό περιβάλλον -ως προς την ιστορία, τη γλώσσα, το στίχο, τον ήχο και το ρυθμό- προσαρμοσμένες στα εκάστοτε τοπικά μουσικά δεδομένα.
Ο προσφυγικός ελληνισμός, ο ελληνισμός του μεσοπολέμου ως μήτρα λαογραφικού και μουσικού πλούτου προσέφερε το «χώμα» στο περιβόλι του νεοελληνισμού, ώστε εκεί να «φυτέψει» και να «ανθίσει» περαιτέρω, να γίνει σθεναρή πραγματικότητα, να γίνει μνήμη και εν συνεχεία ΑΥΡΑ, που αγγίζει όλους μας. Η προσφυγιά – γεγονός ορόσημο – διαιωνίζεται δημιουργικά, διανθίζεται και δεν άφησε – προϊόντος του χρόνου – κανέναν αμύητο και ανεπηρέαστο στο να μην τραγουδήσει και να μην διασώσει αυτήν την παράδοση στον τόπο του ανά την Ελλάδα. Έντεκα επιλεγμένα παραδοσιακά τραγούδα -άλλα γνωστά, άλλα άγνωστα και ανέκδοτα- γίνονται η αιτία να γνωρίσουμε το στίγμα εκείνο που μας άφησε ο προσφυγικός πόνος.
Εντυπώσεις
Άλλος ένας δίσκος με παραδοσιακά; Σαφώς όχι… Τόσο ο Παναγιώτης Σδούκος όσο και οι μουσικοί προσεγγίζουν το υλικό με τη δέουσα προσοχή, με σεβασμό και χωρίς καμιά «τουριστική» διάθεση, φαινόμενο σύνηθες στην αναπαραγωγή των παραδοσιακών τραγουδιών. Καθοριστική στο συνολικό αποτέλεσμα είναι και η συμμετοχή σε δυο τραγούδια της Κατερίνας Παπαδοπούλου. Αξίζει να υπογραμμισθεί επίσης η ερευνητική «ματιά» του ερμηνευτή και των μουσικών. Οφείλω να ομολογήσω πως υπήρχαν τουλάχιστον 3 με 4 τραγούδια, όπως η «Προσφυγοπούλα» ή τα «Τρία καράβια» που με την εκδοχή που παρουσιάζονται σε αυτή τη δουλειά, τα άκουσα για πρώτη φορά…
Ο Πρόεδρος του Κέντρου Ελληνικής Τέχνης
Τον Παναγιώτη τον γνώρισα προ διετίας περίπου ως συνεργάτη του Ανδρέα Χατζηανδρέα στο «Μουσικό Σεργιάνι». Από τότε, είχα πάντα την αίσθηση ότι είναι ένα Καλό Παιδί: όχι με τον τρόπο που απαντάνε οι άνθρωποι για να αποφύγουν την κρίση της αξίας κάποιου, αλλά επειδή μου έβγαλε, πέρα από το αναμφισβήτητο ταλέντο του, την αίσθηση του ανθρώπου άριστης πάστας. Αυτό δηλαδή, μεταφράζεται σε ταπεινότητα, αυτογνωσία, ήθος, ωριμότητα, εργατικότητα και συνεργασία. Μετά από μία σειρά εμφανίσεων / συνεργασιών μαζί του, τον προσεγγίσαμε ως Κέντρο Ελληνικής Τέχνης, ν’αναλάβει τη νεοσύστατη χορωδία μας, καθώς θεωρήσαμε ότι – αν και νέος – θα μπορούσε να εμπνεύσει σεβασμό στους μαθητές του συλλόγου μας. Και τα κατάφερε. Τα να μπούμε στη διαδικασία να στηρίξουμε το πόνημα αυτό, με τα τόσο όμορφα ηχογραφήματα, είναι απλά αυτό που θα ονομάζαμε «φυσικό επακόλουθο». Είναι μεγάλη μας τιμή ως Κ.Ε.Τε. Παναγιώτη Σδούκο, να είμαστε μέρος του πρώτου σου, σημαντικού, βήματος και θα συνεχίσουμε να σε καμαρώνουμε, ως μέλος μας πλέον, σε όλες σου τις πτήσεις.
Παναγιώτης Παπαγεωργίου Πρόεδρος Κέντρου Ελληνικής Τέχνης (Κ.Ε.Τε.)
