Αυτά αναγράφουν οι δημιουργοί με σημείωμά τους στο δίσκο και συνεχίζουν: «Σκόρπια φύλλα, λοιπόν η ζωή μας… Μια πορεία από τ’ άγνωστο στ’ άγνωστο, απ’ τ’ απρόοπτο στο άλλο απρόοπτο… Ένα άθροισμα από ανόμοιες χίμαιρες και από μέρες που τάχα μοιάζουνε ίδιες… Συμφωνία από ρυθμούς που εναλλάσσονται κι είναι ο ένας απόηχος του άλλου… Να, τι είναι και τα τραγούδια αυτού του δίσκου: Η χαρά, η αγάπη κι ο θάνατος ακατάστατα, ασύνδετα, αναίτια. Έτσι όπως τα φέρνει η Ζωή… Σκόρπια φύλλα…».
Συνεχίζοντας το αφιέρωμα στον Απόστολο Καλδάρα της δεκαετίας του ’70, στεκόμαστε σήμερα στο 1975 και σε μια δουλειά που κυκλοφόρησε στη Philips αυτή τη φορά, με τραγουδιστές τον Δημήτρη Μητροπάνο και τη Χριστιάνα και δεκατρία Σκόρπια Φύλλα:
1) Ο αφέντης λαός (Δ. Μητροπάνος - Χριστιάνα & Χορωδία)
2) Κι ύστερα λένε (Δ. Μητροπάνος)
3) Το μυστικό στων κοριτσιών τα χείλη (Χριστιάνα)
4) Το γραμμόφωνο εκείνο (Δ. Μητροπάνος)
5) Έτσι έπρεπε να γίνει (Χριστιάνα)
6) Αυγή ανθισμένη (Ζωή που θα γινόσουνα) (Δ. Μητροπάνος & Χριστιάνα)
7) Σ’ ένα βράχο κάθισα (Χριστιάνα & Χορωδία)
8) Άστα όνειρα Βαγγέλη (Δ. Μητροπάνος)
9) Κι όπως φθινοπωριάζει (Χριστιάνα)
10) Εγώ είμαι σκέτος Γιάννης (Δ. Μητροπάνος)
11) Ένα καιρό εγώ κι εσύ (Χριστιάνα)
12) Η ώρα της κρίσεως (Δ. Μητροπάνος & Χορωδία)
13) Ο αφέντης λαός (Φινάλε) (Δ. Μητροπάνος - Χριστιάνα & Χορωδία) (Αφιερώνεται στη Νεολαία της Ελλάδος)
Την παραγωγή έκανε ο Νίκος Καραγιάννης ενώ η ηχογράφηση έγινε από τον Γιώργο Κωνσταντόπουλο στα στούντιο της Columbia . Σε αρκετά τραγούδια συνοδεύει ένα μικρό χορωδιακό σύνολο, στο οποίο ξεχωρίζει μεταξύ άλλων η χαρακτηριστική φωνή του συνθέτη.
Άλλη μια εξαιρετική δουλειά με τη σφραγίδα του Απόστολου Καλδάρα που έμεινε στο περιθώριο. Ένας δίσκος που θα έλεγα πως με το ένα πόδι πατά στο «έντεχνο» και με το άλλο στο καθαρό λαϊκό τραγούδι. (Δεν ξέρω πόσο δόκιμοι είναι οι όροι, χρησιμοποιούνται περισσότερο, για να δώσουν κάπως ένα «στίγμα»). Μερικές μελωδίες του είναι απίστευτες. Ακούστε για παράδειγμα το Σ’ ένα βράχο κάθισα και θα καταλάβετε… Αλλά και οι ρυθμοί εναλλάσσονται με τρόπο μοναδικό. «Καλδαρικό» θα έλεγα…
Η Σώτια Τσώτου περιγράφει με το δικό της χαρακτηριστικό τρόπο την καθημερινότητα και τα προβλήματα των απλών ανθρώπων αλλά και τον έρωτα, ενώ σε άλλα σημεία, όπως στο εναρκτήριο τραγούδι του δίσκου, επηρεάζεται, όπως είναι φυσικό εκείνη την εποχή και γράφει πάνω στο κοινωνικοπολιτικό κλίμα που κυριαρχεί στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης. Με απόσπασμα του πρώτου τραγουδιού κλείνει ο δίσκος, με το κομμάτι να αφιερώνεται στη Νεολαία της χώρας… Το τραγούδι Κι όπως φθινοπωριάζει η στιχουργός το αφιερώνει στη μνήμη του πατέρα της.
Όσο για τους τραγουδιστές πιστεύω πως ο Μητροπάνος, αν και εκείνη την εποχή γνώρισε μεγάλη επιτυχία και καθιερώθηκε, κυρίως, με τα λαϊκά τραγούδια των Τάκη Μουσαφίρη και Σπύρου Παπαβασιλείου, θα μπορούσε κάλλιστα να δώσει περισσότερες δουλειές σ’ αυτό το ύφος, όπως τα Σκόρπια Φύλλα, ο Άγιος Φεβρουάριος των Δήμου Μούτση-Μάνου Ελευθερίου, Τα Συναξάρια του Γιώργου Χατζηνάσιου, τα εξαιρετικά Πικροσάββατα των Μίκη Θεοδωράκη-Λευτέρη Παπαδόπουλου αλλά και Τα Νυχτέρια Μας των Σταύρου Κουγιουμτζή-Λάκη Τεάζη. Το ίδιο ισχύει και για τη Χριστιάνα η οποία αν και σ’ αυτό το δίσκο είναι εξαιρετική, αφοσιώθηκε και συνδέθηκε μ’ ένα άλλο τραγούδι πιο ποπ, πιο ελαφρό... Τα τελευταία χρόνια δε, έχει σχεδόν εξαφανισθεί.
Δυο από τα Φύλλα «σκόρπισαν» τότε και σε 45άρι, το ομώνυμο μαζί με το Άστα όνειρα Βαγγέλη. ( Philips 6060 236). Πολλά χρόνια αργότερα ο δίσκος κυκλοφόρησε και σε cd.
*Ευχαριστώ ιδιαιτέρως τους φίλους Θοδωρή Χαϊκάλη και Αποστόλη Γιαννακίδη για τη βοήθειά τους στην τεχνική επεξεργασία των εξωφύλλων των Lp’s, τόσο αυτού όσο και των υπολοίπων δίσκων του Απόστολου Καλδάρα, που παρουσιάζονται σ’ αυτό το αφιέρωμα.
Ηχητικό
«Ο αφέντης λαός» (Απόστολος Καλδάρας-Σώτια Τσώτου) με τον Δημήτρη Μητροπάνο, τη Χριστιάνα και χορωδία
