Το Δεκέμβρη του 1979 κυκλοφόρησε από τη Minos ένας από τους πιο ιδιαίτερους και διαφορετικούς δίσκους του Βασίλη Παπακωνσταντίνου σε σχέση με το μεγαλύτερο μέρος της 40χρονης δισκογραφίας του. Πρόκειται για την «Αρμενία», με έντεκα αρμένικα επαναστατικά τραγούδια, σε απόδοση των στίχων στα ελληνικά του Λευτέρη Παπαδόπουλου και διασκευή, ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας του Τζικ Νακασιάν. Η «Αρμενία» μαζί με τους «Ατρείδες» του Γιάννη Ζουγανέλη, είναι ίσως οι λιγότερο γνωστοί, στο ευρύ κοινό, δίσκοι, του ερμηνευτή.
Τα τραγούδια της «Αρμενίας» είναι:
1) Mατωμένο λάβαρο
2) Βρόντισαν τα βόλια
3) Θρήνος για τον Φεντά Κερύ
4) Πληγωμένος Φεντά
5) Φεντά
6) Αρμένικο χώμα
7) Μίλα μας Φεντά
8) Ξύπνα λαέ
9) Μπάνκ Ότομαν
10) Ζήτω-ζήτω
11) Εμπρός εθνομάρτυρες
Η παραγωγή είναι του Χάρη Τσακμασιάν. Στο δίσκο συμμετέχει η χορωδία του Αρμενικού πολιτιστικού συλλόγου Χαμασκάιν. Κυκλοφόρησε με την ευκαιρία των 90 χρόνων από την ίδρυση της «Αρμενικής Επαναστατικής Ομοσπονδίας», που είχε τη σημαντικότερη συμβολή στον απελευθερωτικό αγώνα του Αρμενικού λαού.
Οι «Φενταΐ» που αναφέρονται σε πολλά από τα τραγούδια είναι οι θρυλικοί Αρμένιοι πολεμιστές.
Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου αποδεικνύεται ιδανικός ερμηνευτής των τραγουδιών. Ακούγοντάς τον, ειδικότερα σε κάποια τραγούδια με παραδοσιακά στοιχεία, σκέφτομαι πόσο αδίκησε τον εαυτό του, που δεν «δοκιμάστηκε» περισσότερο και σε άλλα είδη, εκτός από τη rock μουσική που υπηρέτησε κατά κόρον. Με λίγα λόγια, πρόκειται για ένα δίσκο ντοκουμέντο που, ευτυχώς, κυκλοφόρησε και σε cd.
Αρκετά από τα τραγούδια αυτά θυμίζουν τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, εκείνης της εποχής. Αυτή ήταν, έμμεσα και η αφορμή που με ώθησε για να γράψω για αυτή τη δουλειά. Όταν πριν από ένα μήνα περίπου δημοσιεύθηκε στο ogdoo.gr μια καταγραφή της συνεργασίας του Μίκη Θεοδωράκη με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, (που μπορείτε να διαβάσετε εδώ) ο φίλος Παρασκευάς Μόρφης μου έστειλε ένα μήνυμα, στο οποίο μου έγραφε πως ξέχασα να σημειώσω το τραγούδι «Βρόντησαν τα βόλια» από την «Αρμενία». Ξαφνιάστηκα και κάνοντας μια αναζήτηση στο διαδίκτυο βρήκα κάποιες καταγραφές, που φέρουν το συγκεκριμένο τραγούδι ως σύνθεση του Μίκη. Σε καμιά επίσημη πηγή όμως, από τη δισκογραφία ή τη βιβλιογραφία, δεν αναφέρεται κάτι τέτοιο. Εικάζω πως, κάποιος, επηρεασμένος από το ύφος της μουσικής, των στίχων αλλά και της ερμηνείας, έγραψε στο διαδίκτυο πως είναι σύνθεση του Μίκη Θεοδωράκη κι από κει και πέρα, όπως γίνεται συνήθως, το λάθος συνέχισε να αναπαράγεται.
Στο σημείωμα του δίσκου ο Χάρης Τσακμασιάν γράφει: Υπάρχουν στιγμές στην ιστορία των Λαών, που μπροστά τους φανερώνεται αμείλικτο το δίλημμα: «Να συνεχίσουν να ζουν με στη σκλαβιά και την ντροπή; Ή να πεθάνουν αγωνιζόμενοι για τη λευτεριά;»
Μια από τις στιγμές ετούτες στη μακρόχρονη ιστορική πορεία του Αρμένικου Λαού ήταν και το τέλος του 19ου αιώνα, όταν ξεκίνησε τον πολύχρονο αγώνα για να αποτινάξει τον σκληρό ζυγό του Τούρκου κατακτητή.
Ήταν το 1890 περίπου όταν οι «Φενταΐ», οι θρυλικοί αυτοί πολεμιστές με βαθειά ριζωμένη μέσα τους την ιδέα της λευτεριάς, πήραν τ’ όπλο στο χέρι και βγήκαν στα βουνά γράφοντας τις πιο ηρωικές σελίδες στη νεώτερη ιστορία του Αρμένικου Λαού.
Στη διάρκεια του Αρμένικου απελευθερωτικού αγώνα γεννιέται όπως ήταν φυσικό και το Αρμένικο επαναστατικό τραγούδι. Μες στα χαράματα ανάμεσα από τη μάχη κάτω από τις βροντές των όπλων οι ανώνυμοι αγωνιστές κάνουν τον πόθο τους για λευτεριά τραγούδι, τον πόνο τους για τον χαμό ενός συντρόφου σκοπό, και τον καημό για την αγαπημένη που περιμένει, δάκρυ. Λίγα, χαρακτηριστικά, απ’αυτά τα τραγούδια παρουσιάζονται στον δίσκο σαν ελάχιστη προσφορά της νέας γενιάς σ’αυτούς που πέσανε ηρωικά για τη δημιουργία μιας λεύτερης Πατρίδας.
Ο δίσκος κυκλοφορεί με την ευκαιρία των 90 χρόνων από την ίδρυση της «Αρμένικης Επαναστατικής Ομοσπονδίας» ή «ΧΑΪ ΧΕΓΑΠΟΓΑΓΚΑΝ ΤΑΣΝΑΚΤΣΟΥΤΙΟΥΝ» (όπως λέγεται στην Αρμενική γλώσσα), που έχει τη σημαντικότερη συμβολή στον απελευθερωτικό αγώνα του Αρμενικού Λαού. Ο δίσκος αυτός δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς την πολύτιμη βοήθεια της Αρμενικής Νεολαίας Ελλάδος.
Ακόμα θα ‘θελα να ευχαριστήσω και τον Λευτέρη Παπαδόπουλο για την πραγματικά πιστή και εκφραστική απόδοση των τραγουδιών σε στίχους. Ευχαριστώ τον φίλο Βασίλη Παπακωνσταντίνου για την συγκλονιστική του ερμηνεία. Πολλές οι ευχαριστίες μου και στον Τζικ Νακασιάν για την τόσο επιμελημένη ενορχηστρωτική του δουλειά.
Χάρης Τσακμασιάν
Τα τραγούδια της «Αρμενίας» είναι:
1) Mατωμένο λάβαρο
2) Βρόντισαν τα βόλια
3) Θρήνος για τον Φεντά Κερύ
4) Πληγωμένος Φεντά
5) Φεντά
6) Αρμένικο χώμα
7) Μίλα μας Φεντά
8) Ξύπνα λαέ
9) Μπάνκ Ότομαν
10) Ζήτω-ζήτω
11) Εμπρός εθνομάρτυρες
Η παραγωγή είναι του Χάρη Τσακμασιάν. Στο δίσκο συμμετέχει η χορωδία του Αρμενικού πολιτιστικού συλλόγου Χαμασκάιν. Κυκλοφόρησε με την ευκαιρία των 90 χρόνων από την ίδρυση της «Αρμενικής Επαναστατικής Ομοσπονδίας», που είχε τη σημαντικότερη συμβολή στον απελευθερωτικό αγώνα του Αρμενικού λαού.
Οι «Φενταΐ» που αναφέρονται σε πολλά από τα τραγούδια είναι οι θρυλικοί Αρμένιοι πολεμιστές.
Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου αποδεικνύεται ιδανικός ερμηνευτής των τραγουδιών. Ακούγοντάς τον, ειδικότερα σε κάποια τραγούδια με παραδοσιακά στοιχεία, σκέφτομαι πόσο αδίκησε τον εαυτό του, που δεν «δοκιμάστηκε» περισσότερο και σε άλλα είδη, εκτός από τη rock μουσική που υπηρέτησε κατά κόρον. Με λίγα λόγια, πρόκειται για ένα δίσκο ντοκουμέντο που, ευτυχώς, κυκλοφόρησε και σε cd.
Αρκετά από τα τραγούδια αυτά θυμίζουν τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, εκείνης της εποχής. Αυτή ήταν, έμμεσα και η αφορμή που με ώθησε για να γράψω για αυτή τη δουλειά. Όταν πριν από ένα μήνα περίπου δημοσιεύθηκε στο ogdoo.gr μια καταγραφή της συνεργασίας του Μίκη Θεοδωράκη με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, (που μπορείτε να διαβάσετε εδώ) ο φίλος Παρασκευάς Μόρφης μου έστειλε ένα μήνυμα, στο οποίο μου έγραφε πως ξέχασα να σημειώσω το τραγούδι «Βρόντησαν τα βόλια» από την «Αρμενία». Ξαφνιάστηκα και κάνοντας μια αναζήτηση στο διαδίκτυο βρήκα κάποιες καταγραφές, που φέρουν το συγκεκριμένο τραγούδι ως σύνθεση του Μίκη. Σε καμιά επίσημη πηγή όμως, από τη δισκογραφία ή τη βιβλιογραφία, δεν αναφέρεται κάτι τέτοιο. Εικάζω πως, κάποιος, επηρεασμένος από το ύφος της μουσικής, των στίχων αλλά και της ερμηνείας, έγραψε στο διαδίκτυο πως είναι σύνθεση του Μίκη Θεοδωράκη κι από κει και πέρα, όπως γίνεται συνήθως, το λάθος συνέχισε να αναπαράγεται.
Στο σημείωμα του δίσκου ο Χάρης Τσακμασιάν γράφει: Υπάρχουν στιγμές στην ιστορία των Λαών, που μπροστά τους φανερώνεται αμείλικτο το δίλημμα: «Να συνεχίσουν να ζουν με στη σκλαβιά και την ντροπή; Ή να πεθάνουν αγωνιζόμενοι για τη λευτεριά;»
Μια από τις στιγμές ετούτες στη μακρόχρονη ιστορική πορεία του Αρμένικου Λαού ήταν και το τέλος του 19ου αιώνα, όταν ξεκίνησε τον πολύχρονο αγώνα για να αποτινάξει τον σκληρό ζυγό του Τούρκου κατακτητή.
Ήταν το 1890 περίπου όταν οι «Φενταΐ», οι θρυλικοί αυτοί πολεμιστές με βαθειά ριζωμένη μέσα τους την ιδέα της λευτεριάς, πήραν τ’ όπλο στο χέρι και βγήκαν στα βουνά γράφοντας τις πιο ηρωικές σελίδες στη νεώτερη ιστορία του Αρμένικου Λαού.
Στη διάρκεια του Αρμένικου απελευθερωτικού αγώνα γεννιέται όπως ήταν φυσικό και το Αρμένικο επαναστατικό τραγούδι. Μες στα χαράματα ανάμεσα από τη μάχη κάτω από τις βροντές των όπλων οι ανώνυμοι αγωνιστές κάνουν τον πόθο τους για λευτεριά τραγούδι, τον πόνο τους για τον χαμό ενός συντρόφου σκοπό, και τον καημό για την αγαπημένη που περιμένει, δάκρυ. Λίγα, χαρακτηριστικά, απ’αυτά τα τραγούδια παρουσιάζονται στον δίσκο σαν ελάχιστη προσφορά της νέας γενιάς σ’αυτούς που πέσανε ηρωικά για τη δημιουργία μιας λεύτερης Πατρίδας.
Ο δίσκος κυκλοφορεί με την ευκαιρία των 90 χρόνων από την ίδρυση της «Αρμένικης Επαναστατικής Ομοσπονδίας» ή «ΧΑΪ ΧΕΓΑΠΟΓΑΓΚΑΝ ΤΑΣΝΑΚΤΣΟΥΤΙΟΥΝ» (όπως λέγεται στην Αρμενική γλώσσα), που έχει τη σημαντικότερη συμβολή στον απελευθερωτικό αγώνα του Αρμενικού Λαού. Ο δίσκος αυτός δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς την πολύτιμη βοήθεια της Αρμενικής Νεολαίας Ελλάδος.
Ακόμα θα ‘θελα να ευχαριστήσω και τον Λευτέρη Παπαδόπουλο για την πραγματικά πιστή και εκφραστική απόδοση των τραγουδιών σε στίχους. Ευχαριστώ τον φίλο Βασίλη Παπακωνσταντίνου για την συγκλονιστική του ερμηνεία. Πολλές οι ευχαριστίες μου και στον Τζικ Νακασιάν για την τόσο επιμελημένη ενορχηστρωτική του δουλειά.
Χάρης Τσακμασιάν
