Κι αυτό γιατί ο δεύτερος καρπός της συνεργασίας των δυο δημιουργών σε μεγάλο δίσκο, που κυκλοφορεί το 1976 στην Columbia με τίτλο Τα Σήμαντρα και τραγουδιστές την Βίκυ Μοσχολιού και το Νίκο Νομικό, δεν τυχαίνει ευρείας αποδοχής, αν και περιέχει πολύ σημαντικές στιγμές.
Είναι μια χρονιά, που εκτός από τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, που ακόμα ακούγονται παντού, ο Γιώργος Νταλάρας τραγουδά Πάγωσε η τσιμινιέρα και Στην Αθήνα μες στο κέντρο των Μάνου Λοίζου και Φώντα Λάδη, η Χάρις Αλεξίου μετά την επιτυχία της Δημητρούλας, επαναφέρει στην επικαιρότητα άλλο ένα προπολεμικό ρεμπέτικο του Πάνου Τούντα, που μιλά για Την πιο καλή γκαρσόνα, ο Γιάννης Πάριος, τραγουδά στίχους του Πυθαγόρα, πάνω σε μια γαλλική μελωδία που λένε Τώρα πια, είσαι μια ανάμνηση παλιά κίτρινο γράμμα στο συρτάρι και φυσικά μόλις έχει κυκλοφορήσει το Υπάρχω με τη συνεργασία του Χρήστου Νικολόπουλου και του Πυθαγόρα με το Στέλιο Καζαντζίδη. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούν οι διαφορετικές πτυχές του λόγου του Πυθαγόρα, για τον οποίο, σε συνέντευξη που μου παραχώρησε πρόσφατα ο Λευτέρης Παπαδόπουλος - αναφερόμενος στο περιεχόμενο του νέο του βιβλίο Μάγκες Πιάστε Τα Γιοφύρια - είπε χαρακτηριστικά:
«Είναι, ας πούμε, μια πολύ μεγάλη παράλειψη το ότι δεν είχαν ασχοληθεί ποτέ ή μόνο μια δυο φορές με τον Πυθαγόρα o οποίος ήταν πολύ σπουδαίος στιχουργός. Όλες οι επιτυχίες της δεκαετίας του ’70, το 70% ή το 80% ήταν δικές του και δεν βγάλανε τίποτα γι’ αυτόν. Έχει βγει ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο μετά τον θάνατό του. Σκέψου… Αυτοβιογραφία μετά τον θάνατό του! Εγώ όμως θέλησα να τον κρατήσω και έγραψα γι’ αυτόν και το τι πρόσφερε στην τέχνη κλπ.»
Επιστρέφοντας στα Σήμαντρα, ακούμε τα τραγούδια:
1) Γιατί πεθαίνουν τα πουλιά (Βίκυ Μοσχολιού)
2) Αποστόλης (Νίκος Νομικός-Απόστολος Καλδάρας)
3) Ποιος θα μου πη (Βίκυ Μοσχολιού)
4) Θηλυκός αλήτης (Βίκυ Μοσχολιού)
5) Οι ξένες αγκαλιές (Νίκος Νομικός)
6) Παράπονο κανένα (Βίκυ Μοσχολιού-Απόστολος Καλδάρας)
7) Τα σήμαντρα (Βίκυ Μοσχολιού)
8) Τα γέρικα καράβια (Νίκος Νομικός)
9) Στις 9 το βράδυ (Βίκυ Μοσχολιού)
10) Έμπα μες τ' αμάξι (Νίκος Νομικός)
11) Φέρτε βόλια (Νίκος Νομικός)
12) Αποχαιρετισμός (Βίκυ Μοσχολιού)
Την ορχήστρα διηύθυνε ο συνθέτης, η παραγωγή έγινε από τον Γιώργο Μακράκη και η ηχοληψία από τον Γιώργο Κωνσταντόπουλο.
Και ο Νίκος Νομικός όμως, σε ηλικία 8-9 ετών, το 1962, συνεργάστηκε με τον Απόστολο Καλδάρα, τραγουδώντας σε δίσκο 45 στροφών και με πολύ εκφραστικό τρόπο, ένα τραγούδι που έλεγε: Είμαι ένα μικρό παιδάκι, που με λένε Νικολάκη κλπ.
Στα Σήμαντρα λοιπόν, ο Καλδάρας του δίνει βήμα, βάζοντάς τον ουσιαστικά, στο παιχνίδι της δισκογραφίας. Η επιτυχία βέβαια έρχεται λίγα χρόνια μετά, σε πιο ελαφρολαϊκούς δρόμους, με στιγμές όπως Δροσοσταλιά μου, Θάλασσα, θάλασσα κλπ.
Στα Σήμαντρα ο ακροατής συναντά πολλές καλές στιγμές, όπως Γιατί πεθαίνουν τα πουλιά, Ποιος θα μου πει, το δυνατό ζεϊμπέκικο Τα γέρικα καράβια ή ο Αποχαιρετισμός. Ο Πυθαγόρας κινείται άνετα από τον ερωτικό στον κοινωνικό ή τον πιο πολιτικό στίχο. Η χρονική περίοδος άλλωστε, ευνοεί τέτοιες αναζητήσεις. Δυστυχώς ο δίσκος δεν περνά στο ευρύ κοινό. Είναι και μια εποχή που η φωνή της Μοσχολιού γράφει μεγάλες επιτυχίες με τα κλασσικά, πλέον, τραγούδια του Μαρκόπουλου από τους Μετανάστες, τα Ανεξάρτητα και το Θεσσαλικό Κύκλο, του Ξαρχάκου και του Γκάτσου από το Νυν Και Αεί αλλά και του Γιώργου Χατζηνάσιου από το Λεύκωμα (Ξενύχτησα στην πόρτα σου κλπ).
Ευτυχώς, με την επιβολή του ψηφιακού ήχου, η εταιρεία που τον εξέδωσε, μεριμνεί και τον επανεκδίδει σε cd. Αν και αυτό σήμερα είναι ιδιαίτερα δυσεύρετο…
Φωτογραφίες:
1. Οι συντελεστές του δίσκου
2. Καλδάρας και Μοσχολιού σε κάποια από τις συνεργασίες τους στη δεκαετία του ‘60
3. Συναυλία στο Λυκαβηττό προς τιμήν του Καλδάρα στις 30/7/1987
(Η 2 & 3 προέρχονται από το βιβλίο της Αρετής Γκόρντον Θυμάμαι τη Βίκυ Μοσχολιού, εκδόσεις Φερενίκη 2010)
Ηχητικό
«Γιατί πεθαίνουν τα πουλιά» (Απόστολου Καλδάρα-Πυθαγόρα) με τη Βίκυ Μοσχολιού
