Ο Πάνος Τζαβέλλας γεννήθηκε το 1925 στην Κοζάνη και υπήρξε μέλος της ΕΠΟΝ και του ΕΛΑΣ. Oδηγήθηκε σε φυλακές, εξορίες, καταδικάστηκε τρεις φορές σε θάνατο και έμεινε ανάπηρος όταν ακρωτηριάστηκε στο ένα πόδι. Ξεκίνησε την καριέρα του το 1964. Στη δεκαετία του ’70, φυσικά μετά τη μεταπολίτευση, αλλά και στα πρώτα χρόνια του ’80 έγινε ιδιαίτερα γνωστός, γράφοντας πολιτικά τραγούδια και φέρνοντας παράλληλα στην επιφάνεια αντάρτικα και παραδοσιακά τραγούδια, παρουσιάζοντάς τα ζωντανά ή δισκογραφικά. Ο δίσκος «Τραγούδια από το αντάρτικο λημέρι του» το 1975, σε ζωντανή ηχογράφηση από την μπουάτ «Λήδρα», με τη συμμετοχή της Χαρούλας Αλεξίου, είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική δουλειά του Πάνου Τζαβέλλα. Το 1973 έγραψε δυο πολύ ωραία λαϊκά, τα «Πάρε με φεγγάρι μου» και «Ροδακινιά ξανθή» τα οποία κυκλοφόρησαν με το Γιώργο Νταλάρα το 1974. Έφυγε από τη ζωή στις 27 Ιανουαρίου του 2009.
Το 1983 ο Πάνος Τζαβέλλας ηχογράφησε με την Καίτη Γκρέυ 12 λαϊκά τραγούδια σε ένα δίσκο με τίτλο «Θρήνοι κι αναστάσιμα» που κυκλοφόρησε από την μικρή εταιρεία «Venus-Tzina»… Μια συνεργασία έκπληξη, όσον αφορά την μέχρι τότε πορεία τόσο του δημιουργού, όσο και της τραγουδίστριας, που άφησε έναν εξαιρετικό δίσκο.
1. Της φωτιάς ο γιος
2. Λεβεντογενιά (στίχοι: Θάνος Πανουτσόπουλος - Π. Τζαβέλλας)
3. Θρήνος για το Μανώλη Σιγανό
4. Της φυλακής το γλέντι (στίχοι: Γιώργος Μυλωνάκος - Π. Τζαβέλλας)
5. Μάνα και γιος
6. Κάποια μέρα - κάποια ώρα (σκοπός ποντιακός, διασκευή: Π. Τζαβέλλας)
7. Στον ίσκιο του θανάτου
8. Ένοχη συνείδηση
9. Γαλάζια περιστέρα (σκοπός κοζανιώτικος, διασκευή: Π. Τζαβέλλας)
10. Ταξιδιάρικα πουλιά
11. Το όνειρο στα δυό
12. Θέλω αγάπη - θέλω χαρά
Έπαιξαν οι μουσικοί Χρήστος Νικολόπουλος (μπουζούκι α’), Στέλιος Λιανδράκης (μπουζούκι β’), Νίκος Φιλιππίδης (κλαρίνο), Λευτέρης Ζέρβας (βιολί), Γιάννης Αγαπητός (μπάσο), Μπάμπης Μαλλίδης (μπαγλαμά, κιθάρα, δωδεκάχορδη) Βαγγέλης Μεθυμάκης (ταραμπούκα, ντέφι). Η ηχογράφηση έγινε στο studio ERA από τον Μπάμπη Μπίρη.
Μετά από ένα μπαράζ μεγάλων επιτυχιών στις δεκαετίες ’50 και ’60, η καριέρα της Καίτης Γκρέυ στα χρόνια του '70, όπως και των περισσότερων λαϊκών τραγουδιστών της γενιάς της, πλην του Καζαντζίδη, περνά μια μεγάλη κάμψη, με ηχογραφήσεις λαϊκών δίσκων, που κατά κανόνα περνούν απαρατήρητοι στο πλατύ κοινό. Και για να λέμε την αλήθεια, πέρα από λίγες περιπτώσεις, τα τραγούδια αυτά δεν έχουν πλέον τη δυναμική των τραγουδιών του ’50 και του ’60. Ακόμα και μέσα στα «δεύτερα» βεβαίως, υπάρχουν κάποια σκορπισμένα διαμάντια, τα οποία όμως χρειάζονται πολύ ψάξιμο για να βγουν στην επιφάνεια.
Μέσα σε αυτό το κλίμα λοιπόν η συνάντηση δυο καλλιτεχνών από τελείως διαφορετικούς χώρους, κάνει τη διαφορά, με μια δισκογραφική δουλειά, η οποία, έχω την αίσθηση πως αν κυκλοφορούσε από μια μεγάλη δισκογραφική εταιρεία, σήμερα, ενδεχομένως να ήταν κλασική. Κι όμως, αν δεν απατώμαι, δεν έχει κυκλοφορήσει καν σε cd. Όσο για τη φωνή της Καίτης Γκρέυ, αν και, πολύ αμυδρά, αρχίζουν και φαίνονται πάνω της τα πρώτα σημάδια του χρόνου, αφήνει τη στάμπα της ανεξίτηλη, λες και καμιά άλλη τραγουδίστρια δεν θα μπορούσε να πει τα τραγούδια αυτά.
Όσοι αγαπάτε το λαϊκό τραγούδι και δεν έχει τύχει να ακούσετε αυτό τον δίσκο, αναζητήστε τον… Κι αν ακόμα πέσει τυχαία μπροστά σας, μην του γυρίσετε την πλάτη… Όλο και κάτι θα κερδίσετε…
Φωτο 2: Στη συνέντευξη τύπου για την παρουσίαση του δίσκου. Αριστερά η Σοφία Βόσσου (πηγή: Νίκος Νικόλιζας «Καίτη Γκρέυ - Έτσι όπως τα έζησα», «Άγκυρα» 2006)
