Εστουδιαντίνα - «Να τα πούμε;» (Κάλαντα Δωδεκαημέρου)

Μ’ αυτό τον δίσκο η Εστουδιαντίνα γιόρτασε τα 10 χρόνια από τη δημιουργία της. Η καλλιτεχνική διεύθυνση της ορχήστρας έγινε από τον Ανδρέα Κατσιγιάννη. Η διεύθυνση παραγωγής από τον Γιώργο Νταλάρα και τον Μιχάλη Κουμπιό για τις μουσικές παραγωγές «Καμπανάκι». Η ηχογράφηση έγινε στο Aeolia Recording Studios από τον Μιχάλη Νικολούδη, ενώ η φωνή του Χαράλαμπου Γαργανουράκη ηχογραφήθηκε από τον Κώστα Μαρκάκη στο studio Astra. Η ζωγραφιά του εξωφύλλου είναι του Rosso Fiorentino.

Οι σολίστες της Εστουδιαντίνας που έπαιξαν στο cd είναι:

Ανδρέας Κατσιγιάννης: σαντούρι, μαντόλα, Κυριάκος Γκουβέντας: βιολί, μαντολίνο, Νίκος Μέρμηγκας: λαούτο, λάφτα, μαντολίνο, Δήμος Βουγιούκας: ακορντεόν, μεταλλόφωνο, Σταύρος Κουσκουρίδας: κλαρίνο, φλογέρες, Κώστας Μερετάκης: κρουστά, Θοδωρής Μέρμηγκας: κιθάρα (ακουστική, κλασική), Νίκος Μπάιπας: κανονάκι, Γιάννης Καραμανιώλας: κοντραμπάσο.

Όλα τα κομμάτια είναι παραδοσιακά και διασκευάστηκαν από τα μέλη της Εστουδιαντίνας. Τις διασκευές επιμελήθηκαν οι Ανδρέας Κατσιγιάννης, Δήμος Βουγιούκας, Κυριάκος Γκουβέντας, Νίκος Μέρμηγκας και Σταύρος Κουσκουρίδας.

Τα κάλαντα από τα ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας είναι διασκευή του συγκροτήματος Encardia. Τα κάλαντα Μυκόνου ηχογραφήθηκαν για πρώτη φορά. Την καταγραφή έκαναν οι Θοδωρής και Νίκος Μέρμηγκας από τους παππούδες τους.

Στο ένθετο του δίσκου, οι συντελεστές σημειώνουν τα εξής:

Τη μουσική ως τη δουλειά μας, την τέχνη μας, την ασκούμε όλο το χρόνο. Ιδιαίτερα αυτές τις μέρες, τις ξεχωριστές, θέλουμε να προσφέρουμε στα παιδιά μας-μικρό αντίδωρο στις χαρές και στις αγωνίες που μας δίνουν- το τραγούδι και τις μνήμες της παιδικής μας αθωότητας. Η καταγραφή λοιπόν αυτή είναι αφιερωμένη στους πρωταγωνιστές των ημερών. Ας είναι η καρδιά μας μες στην αγάπη.

Χρόνια Πολλά
Γιώργος Νταλάρας

Τα κάλαντα είναι το πιο ανθεκτικό έθιμο των Ελλήνων. Το μοναδικό που διατηρείται ζωντανό σ ’όλη τη χώρα, αφού ακόμη και σήμερα ακούγονται αμέτρητες παραλλαγές τους, που αντιστοιχούν στον τοπικό χαρακτήρα κάθε περιοχής.

Ένα έθιμο με βαθιές ρίζες που χάνονται στο πέρασμα των αιώνων μιας και φτάνουν σε έθιμα των αρχαίων Ελλήνων αφού πρώτα διαβούν από τις εορτές των Ρωμαϊκών Καλένδων.

Μάλιστα, οι Πατέρες της εκκλησίας κατά τους βυζαντινούς χρόνους, απαγόρευσαν τα κάλαντα. Το έθιμο είχε καταδικαστεί από την ΣΤ’ Οικουμενική Σύνοδο, η οποία είχε χαρακτηρίσει όσους έλεγαν κάλαντα με το- κατ’ αυτούς - απαξιωτικό επίθετο μηναγύρτες. Τα κάλαντα, που ήταν και είναι υπόθεση κυρίως των παιδιών, ξεκινούν συνήθως με χαιρετισμό, στη συνέχεια καταπιάνονται με τη γιορτή για να τελειώσουν με ευχές. Τα κάλαντα όμως ήταν και υπόθεση των μουσικών και των τραγουδιστών.

Η Εστουδιαντίνα λοιπόν, μία ορχήστρα που έχει αποδείξει την αξία της, ερμηνεύει σ’ αυτό το cd με τον ιδιαίτερό της τρόπο, με το ιδιαίτερό της χρώμα, κάλαντα απ’όλη την Ελλάδα και την Κύπρο. Ήταν για μένα μεγάλη χαρά και τιμή να δουλέψω ξανά με τον Γιώργο Νταλάρα, με αφορμή αυτήν την παραγωγή και να δεχτώ συγκινήσεις από τους καταπληκτικούς της ορχήστρας αλλά κι απ’όλους αυτούς τους εξαιρετικούς τραγουδιστές και τραγουδοποιούς, που μας είπαν τ’ αγαπημένα τους κάλαντα.

Κι επειδή γνωρίζουμε όλοι πως ο κύριος σκοπός των τραγουδιών αυτών είναι το φιλοδώρημα, ο νοικοκύρης, που είναι η εφημερίδα VETO, αντί να το δώσει σ’ αυτούς που τραγούδησαν, προσφέρει 20.000 ευρώ στα παιδικά χωριά S.O.S.

Μιχάλης Κουμπιός

Σ’ αυτό το μεγάλο και όμορφο περιβόλι της ελληνικής παράδοσης, με τα διάφορα είδη μουσικών ιδιωμάτων, την πολυδιάστατη θεματολογία, ιδιαίτερη θέση κατέχουν τα κάλαντα της πατρίδας μας.

Τα κάλαντα είναι κομμάτι της παράδοσης του Έλληνα που λειτουργεί ως κυτταρική μνήμη και μεταφέρονται από γενιά σε γενιά διατηρώντας το λαογραφικό χαρακτήρα του τόπου μας από το Βορρά ως το Νότο και από τη Δύση ως την Ανατολή.

Αυτό ακριβώς κάναμε και σε αυτό το cd, δίνοντας στον κάθε τραγουδιστή να μας πει τα κάλαντα του τόπου του. Η ισχύς εν τη ενώσει για τον ιερό σκοπό ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ. ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ.

Για την Εστουδιαντίνα η πρώτη δεκαετία κλείνει με αυτό το cd. Σίγουρα δεν θα μπορούσε να υπάρχει καλύτερος τρόπος να χαιρετήσουμε την πρώτη δεκαετία μας και να υποδεχτούμε την επόμενη.

Y .Γ: Ένα μεγαλύτερο ευχαριστώ για μια ακόμη φορά στον Γιώργο Νταλάρα και στον Μιχάλη Κουμπιό για την άριστη και δημιουργική συνεργασία.

Χρόνια πολλά και καλή ακρόαση

Ανδρέας Κατσιγιάννης

Στη συνέντευξη τύπου που δόθηκε λίγες μέρες πριν την κυκλοφορία του δίσκου στο Μουσείο Παραδοσιακών και Λαϊκών Οργάνων στους Αέρηδες της Πλάκας ο Γιώργος Νταλάρας είχε δηλώσει: «Τώρα που οι μεγάλες δισκογραφικές εταιρείες δεν μπορούν πλέον να πάνε το τραγούδι σε κάθε γωνιά, σε κάθε σπίτι, εύχομαι στις εφημερίδες καλή δύναμη και να συνεχίσουν με αξιόλογες παραγωγές, για όσο διαρκέσει αυτή η κατάσταση!».

Κι αυτός ακριβώς ο τρόπος διανομής του cd, αποκλειστικά από εφημερίδα, αποτελεί συγχρόνως ένα μεγάλο πλεονέκτημα, αλλά κι ένα σημαντικό μειονέκτημα. Πλεονέκτημα γιατί με 4 euro ο δίσκος πήγε σε 57.620 σπίτια, πράγμα που δεν θα γινόταν σε τέτοια έκταση, αν η κυκλοφορία γινόταν μέσω ενός δισκοπωλείου. (1) Το μειονέκτημα όμως είναι πως κυκλοφόρησε μόνο μέσω της εφημερίδας, με αποτέλεσμα να ήταν αδύνατο να βρεθεί ο δίσκος από μια μερίδα του κοινού, που ενδεχομένως ήθελε να τον αγοράσει αργότερα. Κι έχω ακούσει αρκετές τέτοιες περιπτώσεις. Ίσως θα έπρεπε να επανεξεταστεί μια επανέκδοσή και διανομή του με οποιονδήποτε τρόπο, δισκάδικο ή εφημερίδα…

Σχετικά με το περιεχόμενο του δίσκου, έχω ξαναγράψει για την Εστουδιαντίνα πως είναι η μπάντα που παίζει τα πάντα. Κι αυτό συμβαίνει και στην παρούσα έκδοση, που ακούγονται τραγούδια από τον Πόντο, ως την Ήπειρο, τα Επτάνησα και την Κάτω Ιταλία, ενορχηστρωμένα όπως ταιριάζει σε κάθε περίπτωση. Οι μουσικοί της Εστουδιαντίνας έχουν καταφέρει να φέρουν τα παραδοσιακά κομμάτια στην σημερινή εποχή και να τα φρεσκάρουν χωρίς να τα καταστρέφουν με παρεμβάσεις συγχρόνων και ηλεκτρονικών οργάνων.

Δεν ξέρω βέβαια, επειδή στη συγκεκριμένη έκδοση, το κάθε τραγούδι αποδίδεται από έναν τραγουδιστή που κατάγεται από την περιοχή του τραγουδιού, αν προηγήθηκε η επιλογή των τραγουδιών και στη συνέχεια επιλέχθηκαν οι τραγουδιστές ή αν προηγήθηκε η επιλογή των τραγουδιστών και ανάλογα επιλέχθηκαν τα τραγούδια… Και το λέω αυτό γιατί από μια τέτοια έκδοση, προσωπικά μου έλειψαν φωνές όπως του Παναγιώτη Λάλεζα, της Γλυκερίας ή του Παντελή Θαλασσινού, που συνεργάστηκαν επανειλημμένα με την ορχήστρα.

Το μόνο σίγουρο βέβαια είναι πως αξίζουν πολλά συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές της εξαιρετικής αυτής έκδοσης... Άλλωστε, υπάρχει πιο ωραίος τρόπος να ξεκινά ένας δίσκος από τη φράση: «Kάτσε να φας, κάτσε να πιεις»;