Η Ελένη Βιτάλη (Λαβίδα) γεννήθηκε το 1954. Ο πατέρας της, ο Τάκης Λαβίδας ήταν ένας από τους γνωστότερους λαϊκούς μουσικούς. Στην πολύ μικρή ηλικία των 13 ετών η Ελένη Βιτάλη εμφανίζεται να τραγουδά με δημοτικά συγκροτήματα, με μερικούς από τους σπουδαιότερους δημοτικούς τραγουδιστές. Το 1970 δισκογραφεί για πρώτη φορά, με το επώνυμο «Λαβίδα» ακόμα, κάποια 45άρια με δημιουργίες του πατέρα της.
Το 1973 ηχογραφεί κάποια λαϊκοδημοτικά (που θα κυκλοφορήσουν πολύ αργότερα σε μεγάλο δίσκο από την Pan vox). Mε τη βοήθεια και τη συμβολή του συνθέτη Γιάννη Μέτσικα, που την ακούει σε μια ακρόαση, το 1973 υπογράφει συμβόλαιο στην εταιρεία Lyra (1). Από Λαβίδα γίνεται Βιτάλη και συμμετέχει στον δίσκο των Αργύρη Κουνάδη και Βαγγέλη Γκούφα «Δεν περισσεύει υπομονή», μαζί με τη Σωτηρία Μπέλλου και το Σταύρο Πασπαράκη, τραγουδώντας το «Άϊ γαρούφαλλό μου» και τη «Λατέρνα». Το 1974 γίνεται ευρύτερα γνωστή, συμμετέχοντας στο 13ο Φεστιβάλ τραγουδιού Θεσσαλονίκης με το «Χωρίς δεκάρα, πώς θα παντρευτούμε Μανωλιό μου» του Γιάννη Μέτσικα και της Βαρβάρας Τσιμπούλη.
Μέχρι το 1975 που κυκλοφορεί ο πρώτος προσωπικός δίσκος με τίτλο το όνομά της, συμμετέχει σε δουλειές όπως «Ο Γιακουμής, ένα μουλάρι στην οδό Σταδίου» των Σταύρου Πασπαράκη - Δημήτρη Ιατρόπουλου, «Βάστα καρδιά» του Σπύρου Σαμοΐλη, «Ρόδα είναι και γυρίζει» των Αργύρη Κουνάδη - Γιώργου Καλαμαριώτη, «Του έρωτα τ’ αντάρτη» των Αμάραντου Αμαραντίδη - Μιχάλη Τερζή και Άκου Δασκαλόπουλου, «Εκείνη τη νύχτα» των Μίμη Πλέσσα - Γιώργου Καλαμαριώτη, αλλά και σε μια από τις επανεκτελέσεις από τα «18 λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας» των Μίκη Θεοδωράκη - Γιάννη Ρίτσου. Στον πρώτο προσωπικό της δίσκο που κυκλοφορεί από τη Lyra το 1975, συνυπάρχουν κάποιες από τις παραπάνω συμμετοχές, μερικές από τις ηχογραφήσεις της σε δίσκους 45 στροφών αλλά και καινούργια τραγούδια.
1) Πήρα χτες το ραβασάκι (Δ. Ψαριανού - Δ. Ιατρόπουλου)
2) Πού το πάνε το παιδί (Χελιδόνι σε κλουβί) (Μ. Χατζιδάκι - Ν. Γκάτσου)
3) Καράβι, καραβάκι (από το τηλεοπτικό σήριαλ «Τερέζα Βάρμα - Δακόστα») (Α. Κουνάδη - Β. Γκούφα)
4) Πως θα μεταλάβω (Α. Πρέζα - Β. Τσιμπούλη)
5) Άιντε γιε μου (Ν. Ιγνατιάδη - Φ. Τέζα)
6) Άι γαρούφαλλό μου (Εις μνημόσυνον) (Α. Κουνάδη - Β. Γκούφα)
7) Χωρίς δεκάρα (Ν. Μέτσικα - Β. Τσιμπούλη)
8) Θα σε περιμένω (Τέτη) (Κ. Κωνσταντακόπουλου)
9) Το κυκλάμινο (Μ. Θεοδωράκη - Γ. Ρίτσου)
10) Κι αν είσαι γιος του βασιλιά (Γ. Μέτσικα)
11) Σάββατο βράδυ (Γ. Μέτσικα - Β. Τσιμπούλη)
12) Τραγούδι που δεν άκουσα (Μ. Πλέσσα - Γ. Καλαμαριώτη)
13) Το χωριανάκι (Σ. Σαμοίλη - Σ. Αλιβιζάτου)
Tο μικρό σημείωμα του δίσκου αναφέρει:
«H Ελένη Βιτάλη μας δίνει με τον πρώτο προσωπικό της δίσκο όλη τη φρεσκάδα, όλα τα νιάτα της, αλλά και όλη την πρώιμη ωριμότητα της φωνής της. Τραγούδια απλά, τραγούδια δύσκολα, δραματικά και τραγούδια κεφάτα. Το ταλέντο της Ελένης της επιτρέπει να περνά με την μεγαλύτερη ευκολία από το ένα είδος στο άλλο, δίνοντας πάντα τη σωστή ερμηνεία. Το ταλέντο της και απλότητά της κάνουν τη νεαρή τραγουδίστρια να πλησιάζει τον υψηλότερο στόχο κάθε καλλιτέχνη: Την αλήθεια».
Ο δίσκος αυτός, χωρίς να φέρει τα πάνω κάτω τότε, στο χώρο του τραγουδιού, περιείχε μερικές αξιόλογες στιγμές. Που με εξαίρεση το φεστιβαλικό «Χωρίς δεκάρα» και αργότερα το μοναδικό «Γαρούφαλλό μου» δεν ακούστηκαν σχεδόν καθόλου. Ίσως και η εποχή να ευνοεί περισσότερο άλλα ακούσματα και αναζητήσεις. Τόσο αυτός, όσο και οι επόμενες δυο δουλειές της όμως, το «Τσαντιράκι» το 1976 και το «Άιντε και φύγαμε» το 1979, με το οποίο ουσιαστικά καθιερώνεται, αποτελούν χαρακτηριστικό δείγμα όλης της μετέπειτα πορείας της, με επιλογές που κινούνται από το «έντεχνο» ως το λαϊκό αλλά και το δημοτικό τραγούδι.
Με την επιβολή του ψηφιακού ήχου, ο πρώτος αυτός δίσκος της Βιτάλη, κυκλοφόρησε και σε cd, αλλά κι αυτό έγινε γρήγορα δυσεύρετο.
Φωτογραφία 2: Η Ελένη Βιτάλη στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1974 (Αρχείο Γιάννη Μέτσικα)
Το 1973 ηχογραφεί κάποια λαϊκοδημοτικά (που θα κυκλοφορήσουν πολύ αργότερα σε μεγάλο δίσκο από την Pan vox). Mε τη βοήθεια και τη συμβολή του συνθέτη Γιάννη Μέτσικα, που την ακούει σε μια ακρόαση, το 1973 υπογράφει συμβόλαιο στην εταιρεία Lyra (1). Από Λαβίδα γίνεται Βιτάλη και συμμετέχει στον δίσκο των Αργύρη Κουνάδη και Βαγγέλη Γκούφα «Δεν περισσεύει υπομονή», μαζί με τη Σωτηρία Μπέλλου και το Σταύρο Πασπαράκη, τραγουδώντας το «Άϊ γαρούφαλλό μου» και τη «Λατέρνα». Το 1974 γίνεται ευρύτερα γνωστή, συμμετέχοντας στο 13ο Φεστιβάλ τραγουδιού Θεσσαλονίκης με το «Χωρίς δεκάρα, πώς θα παντρευτούμε Μανωλιό μου» του Γιάννη Μέτσικα και της Βαρβάρας Τσιμπούλη.
Μέχρι το 1975 που κυκλοφορεί ο πρώτος προσωπικός δίσκος με τίτλο το όνομά της, συμμετέχει σε δουλειές όπως «Ο Γιακουμής, ένα μουλάρι στην οδό Σταδίου» των Σταύρου Πασπαράκη - Δημήτρη Ιατρόπουλου, «Βάστα καρδιά» του Σπύρου Σαμοΐλη, «Ρόδα είναι και γυρίζει» των Αργύρη Κουνάδη - Γιώργου Καλαμαριώτη, «Του έρωτα τ’ αντάρτη» των Αμάραντου Αμαραντίδη - Μιχάλη Τερζή και Άκου Δασκαλόπουλου, «Εκείνη τη νύχτα» των Μίμη Πλέσσα - Γιώργου Καλαμαριώτη, αλλά και σε μια από τις επανεκτελέσεις από τα «18 λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας» των Μίκη Θεοδωράκη - Γιάννη Ρίτσου. Στον πρώτο προσωπικό της δίσκο που κυκλοφορεί από τη Lyra το 1975, συνυπάρχουν κάποιες από τις παραπάνω συμμετοχές, μερικές από τις ηχογραφήσεις της σε δίσκους 45 στροφών αλλά και καινούργια τραγούδια.
1) Πήρα χτες το ραβασάκι (Δ. Ψαριανού - Δ. Ιατρόπουλου)
2) Πού το πάνε το παιδί (Χελιδόνι σε κλουβί) (Μ. Χατζιδάκι - Ν. Γκάτσου)
3) Καράβι, καραβάκι (από το τηλεοπτικό σήριαλ «Τερέζα Βάρμα - Δακόστα») (Α. Κουνάδη - Β. Γκούφα)
4) Πως θα μεταλάβω (Α. Πρέζα - Β. Τσιμπούλη)
5) Άιντε γιε μου (Ν. Ιγνατιάδη - Φ. Τέζα)
6) Άι γαρούφαλλό μου (Εις μνημόσυνον) (Α. Κουνάδη - Β. Γκούφα)
7) Χωρίς δεκάρα (Ν. Μέτσικα - Β. Τσιμπούλη)
8) Θα σε περιμένω (Τέτη) (Κ. Κωνσταντακόπουλου)
9) Το κυκλάμινο (Μ. Θεοδωράκη - Γ. Ρίτσου)
10) Κι αν είσαι γιος του βασιλιά (Γ. Μέτσικα)
11) Σάββατο βράδυ (Γ. Μέτσικα - Β. Τσιμπούλη)
12) Τραγούδι που δεν άκουσα (Μ. Πλέσσα - Γ. Καλαμαριώτη)
13) Το χωριανάκι (Σ. Σαμοίλη - Σ. Αλιβιζάτου)
Tο μικρό σημείωμα του δίσκου αναφέρει:
«H Ελένη Βιτάλη μας δίνει με τον πρώτο προσωπικό της δίσκο όλη τη φρεσκάδα, όλα τα νιάτα της, αλλά και όλη την πρώιμη ωριμότητα της φωνής της. Τραγούδια απλά, τραγούδια δύσκολα, δραματικά και τραγούδια κεφάτα. Το ταλέντο της Ελένης της επιτρέπει να περνά με την μεγαλύτερη ευκολία από το ένα είδος στο άλλο, δίνοντας πάντα τη σωστή ερμηνεία. Το ταλέντο της και απλότητά της κάνουν τη νεαρή τραγουδίστρια να πλησιάζει τον υψηλότερο στόχο κάθε καλλιτέχνη: Την αλήθεια».
Ο δίσκος αυτός, χωρίς να φέρει τα πάνω κάτω τότε, στο χώρο του τραγουδιού, περιείχε μερικές αξιόλογες στιγμές. Που με εξαίρεση το φεστιβαλικό «Χωρίς δεκάρα» και αργότερα το μοναδικό «Γαρούφαλλό μου» δεν ακούστηκαν σχεδόν καθόλου. Ίσως και η εποχή να ευνοεί περισσότερο άλλα ακούσματα και αναζητήσεις. Τόσο αυτός, όσο και οι επόμενες δυο δουλειές της όμως, το «Τσαντιράκι» το 1976 και το «Άιντε και φύγαμε» το 1979, με το οποίο ουσιαστικά καθιερώνεται, αποτελούν χαρακτηριστικό δείγμα όλης της μετέπειτα πορείας της, με επιλογές που κινούνται από το «έντεχνο» ως το λαϊκό αλλά και το δημοτικό τραγούδι.
Με την επιβολή του ψηφιακού ήχου, ο πρώτος αυτός δίσκος της Βιτάλη, κυκλοφόρησε και σε cd, αλλά κι αυτό έγινε γρήγορα δυσεύρετο.
Φωτογραφία 2: Η Ελένη Βιτάλη στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1974 (Αρχείο Γιάννη Μέτσικα)
