Δυστυχώς, πέρα από τα κλασσικά έργα Μικρά Ασία και Βυζαντινός Εσπερινό,σε στίχους Πυθαγόρα και Λευτέρη Παπαδόπουλου αντίστοιχα, με τον Γιώργο Νταλάρα και τη Χαρούλα Αλεξίου, οι περισσότεροι δίσκοι του Καλδάρα, αυτής της περιόδου, πέρα από κάποια μεμονωμένα τραγούδια, δεν έγιναν ιδιαίτερα γνωστοί. Και είναι σίγουρο πως δεν έφταιγε η καλλιτεχνική τους αξία.
Ήδη, από την πρώτη μέρα της λειτουργίας του www.ogdoo.gr, αναφερθήκαμε εκτενώς στα Ορθόδοξα με τον Στράτο Διονυσίου. Ξεκινώντας λοιπόν από σήμερα, ένα μικρό αφιέρωμα στον Απόστολο Καλδάρα της δεκαετίας του ’70, στεκόμαστε σ’ έναν πολύ σημαντικό, κατά τη γνώμη μου, δίσκο, που, πέρα από ένα στενό κύκλο ακροατών, δεν ακούστηκε αρκετά. Οι Ροβινσώνες σε στίχους του συμπατριώτη του Γιώργου Σαμολαδά και σε ένα τραγούδι του Νάσου Νάκα, κυκλοφορούν το 1974 από τη Minos με ερμηνευτές τον Γιάννη Πάριο, τη Χαρούλα Αλεξίου και την Βασιλική Λαβίνα.
Στο εσώφυλλο του δίσκου ο Απόστολος Καλδάρας σημειώνει: «Όταν απομυθοποίησα την ιστορία του Ροβινσώνα Κρούσου κι έπαψα να την ζω φανταστικά, βρέθηκα ανάμεσα σε πραγματικές καταστάσεις Ροβινσώνων. Άρχισα να βλέπω σαν Ροβινσώνα, τον κάθε μοναχικό άνθρωπο, τον άνθρωπο που ξενιτεύεται, τον ναυτικό που μπαρκάρει, τον μεροκαματιάρη που σε κάποιο Μόναχο, σε κάποιο Σαρλεργά, σε κάποια Αμερική ή Αυστραλία παλεύει στο δύσκολο αγώνα της ζωής. Τόσοι και τόσοι Ροβινσώνες! Τόσες και τόσες προσμονές για όλους τους Ροβινσώνες! Πάντα μ’ένα καρτέρεμα να γίνεται η ξενιτιά επιστροφή. Έχοντες υπ’ όψιν όλους αυτούς τους ΡΟΒΙΝΣΩΝΕΣ προσπάθησα να δώσω εικόνες, στοιχεία, παραστάσεις απ’ όλη αυτή την τυραννισμένη τους ζωή. Πολύτιμος συνεργάτης μου στάθηκε ο παιδικός μου φίλος Γ. Σαμολαδάς που έγραψε τους στίχους. Όσο για τον Γιάννη Πάριο, την Χάρι Αλεξίου και την Λαβίνα που έδωσαν ψυχή στο έργο μου αυτό, είναι πολύ λίγο τα: ευχαριστώ, αλλά δεν βρίσκω μεγαλύτερες λέξεις».
1) Μια αχτίδα ήλιο - Γιάννης Πάριος
2) Πόρτα δεν έχει η θάλασσα - Γιάννης Πάριος
3) Ως πότε - Χάρις Αλεξίου
4) Σε κατακλυσμό μεγάλο - Γιάννης Πάριος
5) Σταμάτα αυγή να χτενιστώ (στίχοι Νάσου Νάκα) - Χάρις Αλεξίου
6) Ένα στάχυ σ’ ένα γράμμα - Λαβίνα
7) Κούρδισα το λαούτο μου - Γιάννης Πάριος
8) Σε γκαζάδικο ναυτάκι - Γιάννης Πάριος
9) Η φάμπρικα - Χάρις Αλεξίου
10) Στο μέτωπό μου το φανάρι - Γιάννης Πάριος
11)Προσμονή - Χάρις Αλεξίου
Το σημείωμα του Απόστολου Καλδάρα αναλύει, πάνω-κάτω, τη στιχουργική πλευρά του δίσκου… Τραγούδια για τους πάσης φύσεως μοναχικούς, ξενιτεμένους και αγωνιστές της ζωής. Ακούγοντας δε τις ευφάνταστες μελωδίες με τις «βυζαντινές πινελιές», καθώς και τις ενορχηστρώσεις του, με προεξάρχον το φλάουτο, ο ακροατής μπορεί να φανταστεί τον συνθέτη, ακόμα κι αν δεν τον ξέρει. Όσον αφορά τους τραγουδιστές ο Γιάννης Πάριος, μετά από τη συνεργασία του με τον Καλδάρα από τις αρχές της δεκαετίας του ’70, με μια σειρά τραγουδιών για τις 45 στροφές, μεταξύ των οποίων και μεγάλες επιτυχίες όπως το Πετροβολούσα τη ζωή, Θα πιω και το γυαλί ή το Της μοίρας το παιχνίδι (Καθισμένος στο απέναντι παγκάκι), δοκιμάζεται σ’ ένα είδος τραγουδιού, το οποίο βέβαια δεν έχει καμία σχέση με ότι κατά κόρον τραγούδησε στη συνέχεια. Δε νομίζω να έχει ξανακουστεί να τραγουδά στο ρυθμό του καμηλιέρικου κι αν έχει γίνει θα είναι πολύ περιορισμένα. Δεν ξέρω επίσης πόσο «περίεργοι» ακούγονται σήμερα με τη φωνή του στίχοι όπως Ανθρακωρύχοι, μεταλλωρύχοι, βαθιά που είναι η δική μας τύχη, όπως αυτοί που ακούγονται στο τραγούδι Στο μέτωπό μου το φανάρι.
Η Χάρις Αλεξίου, πριν ακόμα κάνει προσωπικό δίσκο, αποτελεί πλέον σταθερή επιλογή του συνθέτη, αφού έχει ήδη τραγουδήσει στη Μικρά Ασία, στον Βυζαντινό Εσπερινό, καθώς και σε ένα 45άρι του 1971 με τίτλο Το παρασύνθημα.
Σε συνέντευξή του στον υπογράφοντα ο Κώστας Καλδάρας αναφέρεται στην πρώτη γνωριμία του συνθέτη με την τραγουδίστρια: «Η Χαρούλα είχε πει το Όταν πίνει μια γυναίκα του Βασιλειάδη. Δεν είχε ακουστεί. Τον είχε πάρει ο Μάτσας (τον Καλδάρα) σε μια ταβέρνα, νομίζω στην Κληματαριά και του λέει: έλα να ακούσεις μια φωνούλα... Και μόλις την ακούει παθαίνει… Την θέλω, φέρτην! του λέει. Κι αμέσως της έδωσε την Μικρά Ασία.
Το τραγουδιστικό μέρος του δίσκου συμπληρώνει η Βασιλική Λαβίνα, σε μια από τις πρώτες δισκογραφικές της παρουσίες. (Την ίδια περίπου εποχή είχε τραγουδήσει και στις Μαρτυρίες του Δήμου Μούτση). Είναι χαρακτηριστικό πως στο δίσκο αναφέρεται μόνο το επώνυμό της. Η παραγωγή έγινε από τον Αχιλλέα Θεοφίλου, ενώ η ηχογράφηση από τους Γ. Κωνσταντόπουλο και Π. Φιλιππίδη. Το εξώφυλλο φιλοτέχνησε η Ειρήνη Εμιρζά.
Αν και εκείνη την εποχή ο δίσκος κυκλοφόρησε από την Peters International στην αγορά της Αμερικής, από πολύ νωρίς οι Ροβινσώνες αποσύρθηκαν από την κυκλοφορία. Με την επιβολή του ψηφιακού ήχου κυκλοφόρησαν σε cd, αλλά κι αυτό σήμερα είναι εξαφανισμένο.
Κλείνοντας, αφήνουμε και πάλι τον Κώστα Καλδάρα, να δίνει την δική του εξήγηση για την εμπορική αποτυχία του δίσκου:
K.K: Τώρα λοιπόν όλοι γράφουμε τραγούδια. Αλλά δεν θέλουν συνθέτες, θέλουν τραγουδιστές για να μπορούν να τους πλασάρουν.
Θ.Γ: Σύμφωνοι. Αλλά αυτή η ιστορία με τους τραγουδιστές δεν είναι τωρινή. Από το ’70 ξεκίνησε…
Κ.Κ: Ξεκίνησε από το ’74, ’75. Μπήκαν οι ρίζες τότε. Όταν βγήκαν οι «Ροβινσώνες» με τον Γιάννη Πάριο, ο Απόστολος είχε βάλει «πλάτη» για να τους πει ο Πάριος. Γιατί ο Μάτσας ήθελε να πάει με το συμβόλαιο κι είχε πει «Κομμένη, ο Πάριος κομμένος». Η Χαρούλα είχε βγάλει «Μικρά Ασία», «Βυζαντινό Εσπερινό» κι οι «Ροβινσώνες» ήταν ο τρίτος δίσκος. Ήταν φοβερός δίσκος.
Θ.Γ: Δε στο λέω επειδή είσαι ο γιος του Καλδάρα, αλλά θεωρώ πως τα τραγούδια του, μαζί μ’ αυτά τα λίγα του Κουγιουμτζή και του Λοίζου και γενικά τα τραγούδια αυτού του είδους που είπε ο Πάριος μέχρι το ’74, ’75 είναι ότι καλύτερο έχει πει στην καριέρα του μέχρι σήμερα. Πριν το γυρίσει στα μεταγλωτισμένα…
Κ.Κ: Εγώ Θανάση τα τραγούδια του Απόστολου τα αντιμετωπίζω, όπως κάθε άλλος συνθέτης, κριτικά, αποστασιοποιημένα και μάλιστα πιο άσχημα, γιατί τα ’χω ακούσει τόσες φορές που τα ’χω σιχαθεί πλέον. Από τη γέννησή τους. Όταν βγήκε το «Πετραδάκι, πετραδάκι» δε θέλαμε να το ξανακούσουμε ποτέ… Λέγαμε «πάρτο από δω πέρα…» Τα είχαμε ακούσει πολλές φορές, παθαίναμε «δηλητηρίαση». Σχετικά με τους «Ροβινσώνες» που λέγαμε λοιπόν, τον είχε εκβιάσει ο Μάτσας και τον έβγαλε, αλλά δεν ακούστηκε ποτέ ο δίσκος. Και μετά, όταν ο Πάριος είπε αυτά τα μεταγλωτισμένα, «Ποτέ δεν σε ξεχνώ», «Τώρα πια» κλπ, βγήκε και είπε «ας μας κουνηθούν τώρα και οι συνθέτες»…
Θ.Γ: Δηλαδή ο Μάτσας έβγαλε το δίσκο και συγχρόνως τον «καθάρισε»…
Κ.Κ: Ε, βέβαια. Δεν ακούστηκε ούτε μια φορά στο ραδιόφωνο. Άγνωστος τελείως...
Θ.Γ: Τότε γιατί τον έβγαλε; Δεν καταλαβαίνω…
Κ.Κ: Είχε συμβόλαιο με τον Απόστολο, δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς. Έπρεπε να βγάλει το δίσκο. Άλλωστε ο άλλος δεν ήταν παίξε-γέλασε. Εκεί… Πείσμα… Έχασε πολλά αλλά επέμενε. «Ξέρω, θα χάσω, θα τον σαμποτάρεις… Αλλά εγώ θα τον βγάλω, δεν θα περάσει το δικό σου, το δικό μου θα περάσει».
Τα αποσπάσματα από τη συνομιλία με τον Κώστα Καλδάρα προέρχονται από συνέντευξή του στον υπογράφοντα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό του Music Heaven στις 15 Οκτωβρίου 2010.
Ήδη, από την πρώτη μέρα της λειτουργίας του www.ogdoo.gr, αναφερθήκαμε εκτενώς στα Ορθόδοξα με τον Στράτο Διονυσίου. Ξεκινώντας λοιπόν από σήμερα, ένα μικρό αφιέρωμα στον Απόστολο Καλδάρα της δεκαετίας του ’70, στεκόμαστε σ’ έναν πολύ σημαντικό, κατά τη γνώμη μου, δίσκο, που, πέρα από ένα στενό κύκλο ακροατών, δεν ακούστηκε αρκετά. Οι Ροβινσώνες σε στίχους του συμπατριώτη του Γιώργου Σαμολαδά και σε ένα τραγούδι του Νάσου Νάκα, κυκλοφορούν το 1974 από τη Minos με ερμηνευτές τον Γιάννη Πάριο, τη Χαρούλα Αλεξίου και την Βασιλική Λαβίνα.
Στο εσώφυλλο του δίσκου ο Απόστολος Καλδάρας σημειώνει: «Όταν απομυθοποίησα την ιστορία του Ροβινσώνα Κρούσου κι έπαψα να την ζω φανταστικά, βρέθηκα ανάμεσα σε πραγματικές καταστάσεις Ροβινσώνων. Άρχισα να βλέπω σαν Ροβινσώνα, τον κάθε μοναχικό άνθρωπο, τον άνθρωπο που ξενιτεύεται, τον ναυτικό που μπαρκάρει, τον μεροκαματιάρη που σε κάποιο Μόναχο, σε κάποιο Σαρλεργά, σε κάποια Αμερική ή Αυστραλία παλεύει στο δύσκολο αγώνα της ζωής. Τόσοι και τόσοι Ροβινσώνες! Τόσες και τόσες προσμονές για όλους τους Ροβινσώνες! Πάντα μ’ένα καρτέρεμα να γίνεται η ξενιτιά επιστροφή. Έχοντες υπ’ όψιν όλους αυτούς τους ΡΟΒΙΝΣΩΝΕΣ προσπάθησα να δώσω εικόνες, στοιχεία, παραστάσεις απ’ όλη αυτή την τυραννισμένη τους ζωή. Πολύτιμος συνεργάτης μου στάθηκε ο παιδικός μου φίλος Γ. Σαμολαδάς που έγραψε τους στίχους. Όσο για τον Γιάννη Πάριο, την Χάρι Αλεξίου και την Λαβίνα που έδωσαν ψυχή στο έργο μου αυτό, είναι πολύ λίγο τα: ευχαριστώ, αλλά δεν βρίσκω μεγαλύτερες λέξεις».
1) Μια αχτίδα ήλιο - Γιάννης Πάριος
2) Πόρτα δεν έχει η θάλασσα - Γιάννης Πάριος
3) Ως πότε - Χάρις Αλεξίου
4) Σε κατακλυσμό μεγάλο - Γιάννης Πάριος
5) Σταμάτα αυγή να χτενιστώ (στίχοι Νάσου Νάκα) - Χάρις Αλεξίου
6) Ένα στάχυ σ’ ένα γράμμα - Λαβίνα
7) Κούρδισα το λαούτο μου - Γιάννης Πάριος
8) Σε γκαζάδικο ναυτάκι - Γιάννης Πάριος
9) Η φάμπρικα - Χάρις Αλεξίου
10) Στο μέτωπό μου το φανάρι - Γιάννης Πάριος
11)Προσμονή - Χάρις Αλεξίου
Το σημείωμα του Απόστολου Καλδάρα αναλύει, πάνω-κάτω, τη στιχουργική πλευρά του δίσκου… Τραγούδια για τους πάσης φύσεως μοναχικούς, ξενιτεμένους και αγωνιστές της ζωής. Ακούγοντας δε τις ευφάνταστες μελωδίες με τις «βυζαντινές πινελιές», καθώς και τις ενορχηστρώσεις του, με προεξάρχον το φλάουτο, ο ακροατής μπορεί να φανταστεί τον συνθέτη, ακόμα κι αν δεν τον ξέρει. Όσον αφορά τους τραγουδιστές ο Γιάννης Πάριος, μετά από τη συνεργασία του με τον Καλδάρα από τις αρχές της δεκαετίας του ’70, με μια σειρά τραγουδιών για τις 45 στροφές, μεταξύ των οποίων και μεγάλες επιτυχίες όπως το Πετροβολούσα τη ζωή, Θα πιω και το γυαλί ή το Της μοίρας το παιχνίδι (Καθισμένος στο απέναντι παγκάκι), δοκιμάζεται σ’ ένα είδος τραγουδιού, το οποίο βέβαια δεν έχει καμία σχέση με ότι κατά κόρον τραγούδησε στη συνέχεια. Δε νομίζω να έχει ξανακουστεί να τραγουδά στο ρυθμό του καμηλιέρικου κι αν έχει γίνει θα είναι πολύ περιορισμένα. Δεν ξέρω επίσης πόσο «περίεργοι» ακούγονται σήμερα με τη φωνή του στίχοι όπως Ανθρακωρύχοι, μεταλλωρύχοι, βαθιά που είναι η δική μας τύχη, όπως αυτοί που ακούγονται στο τραγούδι Στο μέτωπό μου το φανάρι.
Η Χάρις Αλεξίου, πριν ακόμα κάνει προσωπικό δίσκο, αποτελεί πλέον σταθερή επιλογή του συνθέτη, αφού έχει ήδη τραγουδήσει στη Μικρά Ασία, στον Βυζαντινό Εσπερινό, καθώς και σε ένα 45άρι του 1971 με τίτλο Το παρασύνθημα.
Σε συνέντευξή του στον υπογράφοντα ο Κώστας Καλδάρας αναφέρεται στην πρώτη γνωριμία του συνθέτη με την τραγουδίστρια: «Η Χαρούλα είχε πει το Όταν πίνει μια γυναίκα του Βασιλειάδη. Δεν είχε ακουστεί. Τον είχε πάρει ο Μάτσας (τον Καλδάρα) σε μια ταβέρνα, νομίζω στην Κληματαριά και του λέει: έλα να ακούσεις μια φωνούλα... Και μόλις την ακούει παθαίνει… Την θέλω, φέρτην! του λέει. Κι αμέσως της έδωσε την Μικρά Ασία.
Το τραγουδιστικό μέρος του δίσκου συμπληρώνει η Βασιλική Λαβίνα, σε μια από τις πρώτες δισκογραφικές της παρουσίες. (Την ίδια περίπου εποχή είχε τραγουδήσει και στις Μαρτυρίες του Δήμου Μούτση). Είναι χαρακτηριστικό πως στο δίσκο αναφέρεται μόνο το επώνυμό της. Η παραγωγή έγινε από τον Αχιλλέα Θεοφίλου, ενώ η ηχογράφηση από τους Γ. Κωνσταντόπουλο και Π. Φιλιππίδη. Το εξώφυλλο φιλοτέχνησε η Ειρήνη Εμιρζά.
Αν και εκείνη την εποχή ο δίσκος κυκλοφόρησε από την Peters International στην αγορά της Αμερικής, από πολύ νωρίς οι Ροβινσώνες αποσύρθηκαν από την κυκλοφορία. Με την επιβολή του ψηφιακού ήχου κυκλοφόρησαν σε cd, αλλά κι αυτό σήμερα είναι εξαφανισμένο.
Κλείνοντας, αφήνουμε και πάλι τον Κώστα Καλδάρα, να δίνει την δική του εξήγηση για την εμπορική αποτυχία του δίσκου:
K.K: Τώρα λοιπόν όλοι γράφουμε τραγούδια. Αλλά δεν θέλουν συνθέτες, θέλουν τραγουδιστές για να μπορούν να τους πλασάρουν.
Θ.Γ: Σύμφωνοι. Αλλά αυτή η ιστορία με τους τραγουδιστές δεν είναι τωρινή. Από το ’70 ξεκίνησε…
Κ.Κ: Ξεκίνησε από το ’74, ’75. Μπήκαν οι ρίζες τότε. Όταν βγήκαν οι «Ροβινσώνες» με τον Γιάννη Πάριο, ο Απόστολος είχε βάλει «πλάτη» για να τους πει ο Πάριος. Γιατί ο Μάτσας ήθελε να πάει με το συμβόλαιο κι είχε πει «Κομμένη, ο Πάριος κομμένος». Η Χαρούλα είχε βγάλει «Μικρά Ασία», «Βυζαντινό Εσπερινό» κι οι «Ροβινσώνες» ήταν ο τρίτος δίσκος. Ήταν φοβερός δίσκος.
Θ.Γ: Δε στο λέω επειδή είσαι ο γιος του Καλδάρα, αλλά θεωρώ πως τα τραγούδια του, μαζί μ’ αυτά τα λίγα του Κουγιουμτζή και του Λοίζου και γενικά τα τραγούδια αυτού του είδους που είπε ο Πάριος μέχρι το ’74, ’75 είναι ότι καλύτερο έχει πει στην καριέρα του μέχρι σήμερα. Πριν το γυρίσει στα μεταγλωτισμένα…
Κ.Κ: Εγώ Θανάση τα τραγούδια του Απόστολου τα αντιμετωπίζω, όπως κάθε άλλος συνθέτης, κριτικά, αποστασιοποιημένα και μάλιστα πιο άσχημα, γιατί τα ’χω ακούσει τόσες φορές που τα ’χω σιχαθεί πλέον. Από τη γέννησή τους. Όταν βγήκε το «Πετραδάκι, πετραδάκι» δε θέλαμε να το ξανακούσουμε ποτέ… Λέγαμε «πάρτο από δω πέρα…» Τα είχαμε ακούσει πολλές φορές, παθαίναμε «δηλητηρίαση». Σχετικά με τους «Ροβινσώνες» που λέγαμε λοιπόν, τον είχε εκβιάσει ο Μάτσας και τον έβγαλε, αλλά δεν ακούστηκε ποτέ ο δίσκος. Και μετά, όταν ο Πάριος είπε αυτά τα μεταγλωτισμένα, «Ποτέ δεν σε ξεχνώ», «Τώρα πια» κλπ, βγήκε και είπε «ας μας κουνηθούν τώρα και οι συνθέτες»…
Θ.Γ: Δηλαδή ο Μάτσας έβγαλε το δίσκο και συγχρόνως τον «καθάρισε»…
Κ.Κ: Ε, βέβαια. Δεν ακούστηκε ούτε μια φορά στο ραδιόφωνο. Άγνωστος τελείως...
Θ.Γ: Τότε γιατί τον έβγαλε; Δεν καταλαβαίνω…
Κ.Κ: Είχε συμβόλαιο με τον Απόστολο, δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς. Έπρεπε να βγάλει το δίσκο. Άλλωστε ο άλλος δεν ήταν παίξε-γέλασε. Εκεί… Πείσμα… Έχασε πολλά αλλά επέμενε. «Ξέρω, θα χάσω, θα τον σαμποτάρεις… Αλλά εγώ θα τον βγάλω, δεν θα περάσει το δικό σου, το δικό μου θα περάσει».
Τα αποσπάσματα από τη συνομιλία με τον Κώστα Καλδάρα προέρχονται από συνέντευξή του στον υπογράφοντα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό του Music Heaven στις 15 Οκτωβρίου 2010.
