Σαν σήμερα… 94 χρόνια πριν…
Στις 20 Ιανουαρίου του 1922 γεννήθηκε στη Ζαγορά του Βόλου ένας λαϊκός συνθέτης στον οποίο χρωστάμε πολλά, ο Θόδωρος Δερβενιώτης. Η είσοδός του στη δισκογραφία έγινε το 1952 με το τραγούδι «Μόνο ψέμα και απιστία» σε στίχους Χαράλαμπου Βασιλειάδη, με ερμηνευτή τον Γιάννη Τζιβάνη. Το 1953 συνεργάστηκε για πρώτη φορά με τον Στέλιο Καζαντζίδη (με το τραγούδι «Έχασα τον άνθρωπό μου» σε στίχους Χρήστου Κολοτρώνη με δεύτερη φωνή τη Ρένα Στάμου). Μια συνεργασία που μέχρι το 1972 γέννησε μια σειρά από σπουδαία λαϊκά τραγούδια και διαχρονικές επιτυχίες. Σταθμός στην πορεία του Θόδωρου Δερβενιώτη υπήρξε βεβαίως και η συνεργασία του με το λαϊκό στιχουργό Κώστα Βίρβο…
Ο Θόδωρος Δερβενιώτης έφυγε από τη ζωή στις 4 Δεκεμβρίου 2004.
30 χρόνια Θεόδωρος Δερβενιώτης
Για τον Δερβενιώτη θα μπορούσαμε να μιλάμε ώρες… Γνώστης της Βυζαντινής μουσικής και των λαϊκών δρόμων, θεωρώ πως δικαιούται μια θέση δίπλα στους κορυφαίους λαϊκούς συνθέτες (Τσιτσάνη, Καλδάρα, Μητσάκη, Παπαϊωάννου, Χιώτη) που διαμόρφωσαν ριζικά το μεταπολεμικό λαϊκό τραγούδι. Αν η λέξη «σπουδαίος» έχει χρησιμοποιηθεί και χρησιμοποιείται συχνά υπερβολικά και άσκοπα, στην περίπτωση του Δερβενιώτη αποκτά την πραγματική της σημασία…
Σήμερα διάλεξα μια από τις λίγες – σχετικά με το καλλιτεχνικό μέγεθός του – συλλογές τραγουδιών που κυκλοφόρησαν στο πέρασμα των χρόνων. Τον Οκτώβρη του 1984 εκδόθηκε από τη σειρά «Μουσικός θησαυρός της Columbia» ένας διπλός δίσκος με τίτλο «30 χρόνια Θεόδωρος Δερβενιώτης», σε επιμέλεια του Δημήτρη Ράνιου. Στον πρώτο δίσκο ακούγονται 15 τραγούδια από τη συνεργασία του Δερβενιώτη με τον Στέλιο Καζαντζίδη, ενώ στον δεύτερο 15 τραγούδια που ηχογραφήθηκαν από το 1954 μέχρι το 1962, από τους Γρηγόρη Μπιθικώτση, Πάνο Γαβαλά, Βασίλη Βλάσση, Μανώλη Αγγελόπουλο, Ρένα Ντάλια, Πόλυ Πάνου, Γιώτα Λύδια, Καίτη Γκρέυ, Στράτο Διονυσίου και Μαρίκα Νίνου.
Τα τραγούδια των δίσκων
(Επειδή στους τίτλους στο εσώφυλλο δεν αναγράφονταν οι δεύτερες φωνές, χρονολογίες στο δεύτερο δίσκο κλπ, προστέθηκαν από τον υπογράφοντα).
Δίσκος 1ος
Τραγουδά ο Στέλιος Καζαντζίδης
Πλευρά α’
1) Με χειροπέδες με περνούν (στίχοι Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) (Ιούνιος 1957)
Ζεϊμπέκικο, μπουζούκι ο Λάκης Καρνέζης
2) Του κατάδικου η μάνα (Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) (Ιούλιος 1958)
Ζεϊμπέκικο, μπουζούκι ο Κώστας Παπαδόπουλος
3) Η πληγωμένη μου καρδιά (Χρήστος Κολοκοτρώνης) (Φεβρουάριος 1954) β' φωνή: Ρένα Ντάλια
Ζεϊμπέκικο, μπουζούκι ο Γεράσιμος Κλουβάτος
4) Στεναχώριες (Κώστας Βίρβος) (Μάρτιος 1962)
Συρτοτσιφετέλι, μπουζούκια ο Λάκης Καρνέζης με τον Κώστα Παπαδόπουλο
5) Κατάστρεψες το πιο καλό παιδί (Χρήστος Κολοκοτρώνης) (Νοέμβριος 1957)
Ζεϊμπέκικο, μπουζούκι ο Λάκης Καρνέζης και ο Ανέστος Αθανασίου
6) Πώς τα βαστάει ο Θεός (Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) (Νοέμβριος 1958) β' φωνή: Μαρινέλλα
Ζεϊμπέκικο, κλαρίνο ο Βασίλης Σαλέας, μπουζούκι ο Στέλιος Μακριδάκης
7) Γειτονοπούλα όμορφη (Χαράλαμπος Βασιλειάδης) (Δεκέμβριος 1959) *
Καλαματιανό, μπουζούκι Γιάννης Τατασόπουλος
8) Καθένας με τον πόνο του (Χρήστος Κολοκοτρώνης) (Οκτώβριος 1955)
Ζεϊμπέκικο, τσέμπαλο ο Τάκης Λαβίδας
Πλευρά β’
1) Κέρνα με γλυκιά μου αγάπη (Χρήστος Κολοκοτρώνης) (Δεκέμβριος 1962) β' φωνή: Βούλα Γκίκα
Τσιφτετέλι, μπουζούκι ο Γιώργος Ζαμπέτας, βιολί ο Γιώργος Κόρος
2) Απόψε μάνα σε συλλογιέμαι (Γιάννης Λελάκης) (Οκτώβριος 1956)
Ζεϊμπέκικο, μπουζούκι ο Ανέστος Αθανασίου
3) Φεύγω θα ξενιτευτώ (Κώστας Βίρβος) (Ιούλιος 1954)
Ζεϊμπέκικο, μπουζούκι ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης
4) Πέρασε ένας χρόνος (Κώστας Βίρβος) (Σεπτέμβριος 1961)
Τσιφτετέλι, μπουζούκι ο Χάρης Λεμονόπουλος
5) Σ' αυτόν τον ψεύτη τον ντουνιά (Χρήστος Κολοκοτρώνης) (Ιανουάριος 1963)
Ζεϊμπέκικο, μπουζούκι Στέλιος Μακριδάκης και ο Γιάννης Καραμπεσίνης
6) Τα καλά παιδιά (Χρήστος Κολοκοτρώνης) (Νοέμβριος 1955)
Μπουζούκι Μανώλης Χιώτης και ο Γιάννης Σταματίου (Σπόρος)
7) Σαν σήμερα χωρίσαμε (Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) (Ιούνιος 1957)
Μπουζούκι ο Ανέστος Αθανασίου
*Γειτονοπούλα όμορφη: Από τα τραγούδια που ηχογραφήθηκαν στην Ελλάδα για να κυκλοφορήσουν στην Αμερική με την ετικέτα της Nina-Olympic. Την επιμέλεια της ορχήστρας είχε ο Θόδωρος Δερβενιώτης. Πρώτη εκτέλεση από την Γιώτα Λύδια το 1958.
Δίσκος 2ος
Πλευρά α’
1) Η διαθήκη του Μπιθικώτση (Η διαθήκη του μάγκα) (Κώστας Βίρβος) Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Αννούλα Βασιλείου (1961)
2) Το χρήμα πάντοτε νικά (Δ. Σουμαλεύρη) Πάνος Γαβαλάς (1962)
3) Φάτε πλούσιοι παράδες (Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου) Βασίλης Βλάσσης, Καίτη Γλέρη (1960)
4) Τα σωφεράκια (Κώστας Βίρβος) Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Άντζελα Πέρρα (1960)
5) Σκλάβα της Ανατολής (Κώστας Κοφινιώτης) Μανώλης Αγγελόπουλος, Λίτσα Ζήκα (1960)
6) Λυώσαν στα βουνά τα χιόνια (Κώστας Βίρβος) Ρένα Ντάλια, Γιάννης Τατασόπουλος (1955)
7) Φεύγω μανούλα μου γλυκιά (Χρήστος Κολοκοτρώνης) Πόλυ Πάνου, Αντώνης Κλειδωνιάρης (1956)
Πλευρά β’
1) Αχ, Μουσταφά (Παραδοσιακό, διασκευή: Θόδωρος Δερβενιώτης - στίχοι: Κώστας Βίρβος) Μανώλης Αγγελόπουλος, Γιώτα Λύδια, Στράτος Ατταλίδης (1960)
2) Μια γυφτοπούλα αγάπησα (Χρήστος Κολοκοτρώνης) Καίτη Γκρέυ (1957)
3) Στα Τρίκαλα (Κώστας Βίρβος) Γρηγόρης Μπιθικώτσης (1960)
4) Όμορφη προσφυγοπούλα (Θόδωρος Δερβενιώτης) Στράτος Διονυσίου, Λίτσα Ζήκα (1960)
5) Βάλ' το κόκκινο φουστάνι (Κώστας Κοφινιώτης) Γιώτα Λύδια (1958)
6) Στο ’πα μια στο ‘πα δυο (Π. Αλαφούζος) Πάνος Γαβαλάς, Ρία Κούρτη (1962)
7) Εύχομαι και στα δικά σου (Χρήστος Κολοκοτρώνης) Μαρίκα Νίνου (1954) *
8) Χασάπικο Πολίτικο (Παραδοσιακό, διασκευή: Θόδωρος Δερβενιώτης) Ορχηστρικό, μπουζούκι παίζει ο Απόστολος Καλδάρας (1960)
*Εύχομαι και στα δικά σου (Στο πείσμα σου παντρεύομαι) (Δίσκος Liberty Αμερικής, 1954) Πρώτη εκτέλεση από την Καίτη Γκρέυ το 1954. Η πατρότητα του τραγουδιού έχει αποδοθεί και στον Κώστα Καπλάνη.
Το «σκάνδαλο» είναι πως στην επανέκδοσή του ο διπλός δίσκος μετατράπηκε σε μονό cd, με αποτέλεσμα να κοπούν 10 τραγούδια! Από τον πρώτο δίσκο λείπουν τα Α 4,5,6,8 και Β4 και από το δεύτερο δίσκο τα Α 4,6 και Β 1,2,8. Ο σχεδιασμός του εξωφύλλου έγινε από την Ντόρα Ρίζου. Δυστυχώς σήμερα το cd και πολύ περισσότερο το βινύλιο είναι ιδιαίτερα δυσεύρετα.
Λίγα λόγια για τον Θόδωρο Δερβενιώτη
Στο εσώφυλλο υπάρχει ένα κατατοπιστικό κείμενο του Δημήτρη Ράνιου για τον Θεόδωρο Δερβενιώτη.
