Το φθινόπωρο του 2011 κυκλοφόρησε ένα cd με τίτλο «12 καϊνάρια», με τον Νίκο Ελευθερίου να παρουσιάζει δέκα ρεμπέτικα τραγούδια και δυο δικές του συνθέσεις με μόνη συνοδεία την κιθάρα του.
Ο Νίκος Ελευθερίου κατάγεται από οικογένεια μουσικών από την Καλαμάτα και έχει πολύχρονη θητεία στο τραγούδι. Όπως αναφέρεται στο σύντομο βιογραφικό του, έχει παίξει και τραγουδήσει στις ίδιες σκηνές με τους Λουκά Νταράλα, Πρόδρομο Τσαουσάκη, Γιώργο Μουφλουζέλη, Νίκο Καρανικόλα, Βούλα Γκίκα, Ζωζώ Σαπουντζάκη και με άλλους πολλούς νεότερους τραγουδιστές και μουσικούς. Μετά λοιπόν από πολύχρονη ενασχόληση με το ρεμπέτικο τραγούδι και μελέτη των πρώτων εκπροσώπων του είδους (Γιώργος Κατσαρός, Κώστας Δούσας, Α.Κωστής (Κώστας Μπέζος), Κώστας Καρίπης), ο Ελευθερίου θέλησε να καταγράψει αφαιρετικά και με το δικό του τρόπο μια σειρά από παλιά ρεμπέτικα, κάποια από τα οποία είναι παραδοσιακά ή «αδέσποτα»…
1.Μπελαλοκοπέλα (Μουσική Νίκου Ελευθερίου - Στίχοι παραδοσιακοί)
2.Ξαβεριώτισσα (Δημήτρη Γκόγκου - Μπαγιαντέρα)
3.Από κάτω απʼ τις ντομάτες (Παραδοσιακό)
4.Ελληνική απόλαυσις (Παραδοσιακό)
5.Κουκλάκι (Παναγιώτη Τούντα)
6.Και γιατί δεν μας το λες (Παραδοσιακό)
7.Άντε δε μου λέτε (Παραδοσιακό)
8.Μαρόκο (Γιάννη Διαμαντόπουλου - Γιώργου Πετροπουλέα )
9.Το γαϊδουράκι (Γιώργου Κατσαρού)
10.Πήραν τα φρύγανα φωτιά (Παραδοσιακό)
11.Γαλαξείδι (Παραδοσιακό)
12.Ελάττωματα (Νίκου Ελευθερίου)
{youtube}nY3PYY9J2PQ{/youtube}
Η ηχογράφηση έγινε από τον Τάκη Ανδρούτσο και η σχεδίαση του εξωφύλλου από τον Γρηγόρη Ηλιόπουλο. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ηχογράφηση της φωνής και της κιθάρας έγινε ταυτόχρονα, χωρίς play-back, προσθήκες και προσμίξεις. Ο δίσκος κυκλοφόρησε από την NPmusicενώ η διανομή έγινε από τον «Καθρέφτη».
Κάθε φορά που έρχεται στα χέρια μου ένας δίσκος με επανεκτελέσεις ρεμπέτικων τραγουδιών, είμαι αρκετά επιφυλακτικός. Κι αυτό γιατί ανάμεσα στις εκατοντάδες εκδόσεις που έγιναν μέχρι σήμερα, τα αυτιά μας έχουν ακούσει «τέρατα και σημεία» από περίεργους τραγουδιστές και ξεκούρδιστες ορχήστρες, που συχνά κοπιάρουν τις πρώτες εκτελέσεις ακόμα και στα λάθη τους και γενικότερα από κακές παραγωγές.
Όσον αφορά το δίσκο του Νίκου Ελευθερίου πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα δουλειά που παραπέμπει στις αρχικές ηχογραφήσεις των ρεμπέτικων με κιθάρα, ενός είδους με πιο χαρακτηριστικό εκπρόσωπο τον Γιώργο Κατσαρό (Θεολογίτη). Ένα δημιουργό που έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του και ηχογράφησε στην Αμερική. (Το Δεκέμβρη του 1995 είχα την τύχη να τον δω να παίζει ζωντανά στο Συνέδριο Αποδήμου Ελληνισμού που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη). Πέθανε το 1997 σε μεγάλη ηλικία. Άλλες πηγές λένε 102 ετών, άλλες 107, ενώ ο έγκριτος μελετητής του ρεμπέτικου Παναγιώτης Κουνάδης γράφει πως ο Κατσαρός πέθανε 109 ετών.
{youtube}yvW46_iPjnc{/youtube}
Ο δίσκος αυτός λοιπόν θυμίζει αρκετά τις παλιές ηχογραφήσεις. Αφαιρετικός τόσο σαν μουσικός όσο και σαν τραγουδιστής, παίζει κιθάρα χωρίς περιττές φιοριτούρες και σολιστικούς αυτοσχεδιασμούς. Όσο για τις ερμηνείες του, αν και ο ίδιος δεν είναι ο κλασικός καλλίφωνος τραγουδιστής, αποδίδει τα τραγούδια με ένα δικό του τρόπο, που συνάδει απόλυτα με το ύφος και το χρώμα τους. Αξιόλογα είναι και τα δυο δικά του κομμάτια με τα οποία ανοίγει και κλείνει το cd.
«Μοναχικά» θα χαρακτήριζα τα πιο πολλά τραγούδια, αφού, εκτός από 2-3, δεν ανήκουν στην κατηγορία των «κανταδόρικων» ασμάτων, που τραγουδιούνται σε παρέες ή χορωδίες. Επίσης, εκτός από κάποια τραγούδια που είχαν ηχογραφηθεί για πρώτη φορά στις δεκαετίες του ’20 και του ’30 μόνο με κιθάρα, υπάρχουν και κάποια άλλα, όπως η «Ξαβεριώτισσα» ή το «Κουκλάκι» που είχαν γραφτεί με κανονικές ορχήστρες.
Εκτός από την περίπτωση του Δημήτρη Μυστακίδη, τα τελευταία χρόνια δεν θυμάμαι να έχει εκδοθεί κάτι ανάλογο. Να παρουσιάζονται δηλαδή ρεμπέτικα τραγούδια με κιθάρα. Χρονολογικά, η λαϊκή κιθάρα προηγείται του μπουζουκιού στις ηχογραφήσεις των ρεμπέτικων, αφού εμφανίσθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στη λαϊκή μουσική, αρχικά σαν συνοδευτικό και αργότερα σαν σολιστικό όργανο, σε αντίθεση με το μπουζούκι, που εμφανίσθηκε πολύ αργότερα και επικράτησε τελικά, τουλάχιστον σαν σολιστικό όργανο.
Θα σημείωνα κλείνοντας πως εκδόσεις σαν και αυτή, που σέβονται το πρωτογενές υλικό, συμβάλλουν ουσιαστικά στην διάσωση και τη διάδοση του… Δεν ξέρω βέβαια τι ανταπόκριση μπορεί να έχουν στη σημερινή, ισοπεδωμένη από πολλές απόψεις, εποχή. Ανεξάρτητα όμως από την όποια εμπορική επιτυχία, η καταγραφή του υλικού είναι από μόνη της γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό…
Υ.Γ: O κορμός του κειμένου πρωτοδημοσιεύθηκε στο MusicHeaven
Ο Νίκος Ελευθερίου
Ο Νίκος Ελευθερίου κατάγεται από οικογένεια μουσικών από την Καλαμάτα και έχει πολύχρονη θητεία στο τραγούδι. Όπως αναφέρεται στο σύντομο βιογραφικό του, έχει παίξει και τραγουδήσει στις ίδιες σκηνές με τους Λουκά Νταράλα, Πρόδρομο Τσαουσάκη, Γιώργο Μουφλουζέλη, Νίκο Καρανικόλα, Βούλα Γκίκα, Ζωζώ Σαπουντζάκη και με άλλους πολλούς νεότερους τραγουδιστές και μουσικούς. Μετά λοιπόν από πολύχρονη ενασχόληση με το ρεμπέτικο τραγούδι και μελέτη των πρώτων εκπροσώπων του είδους (Γιώργος Κατσαρός, Κώστας Δούσας, Α.Κωστής (Κώστας Μπέζος), Κώστας Καρίπης), ο Ελευθερίου θέλησε να καταγράψει αφαιρετικά και με το δικό του τρόπο μια σειρά από παλιά ρεμπέτικα, κάποια από τα οποία είναι παραδοσιακά ή «αδέσποτα»…
Τα «12 καϊνάρια»:
1.Μπελαλοκοπέλα (Μουσική Νίκου Ελευθερίου - Στίχοι παραδοσιακοί)
2.Ξαβεριώτισσα (Δημήτρη Γκόγκου - Μπαγιαντέρα)
3.Από κάτω απʼ τις ντομάτες (Παραδοσιακό)
4.Ελληνική απόλαυσις (Παραδοσιακό)
5.Κουκλάκι (Παναγιώτη Τούντα)
6.Και γιατί δεν μας το λες (Παραδοσιακό)
7.Άντε δε μου λέτε (Παραδοσιακό)
8.Μαρόκο (Γιάννη Διαμαντόπουλου - Γιώργου Πετροπουλέα )
9.Το γαϊδουράκι (Γιώργου Κατσαρού)
10.Πήραν τα φρύγανα φωτιά (Παραδοσιακό)
11.Γαλαξείδι (Παραδοσιακό)
12.Ελάττωματα (Νίκου Ελευθερίου)
{youtube}nY3PYY9J2PQ{/youtube}
Οι συντελεστές
Η ηχογράφηση έγινε από τον Τάκη Ανδρούτσο και η σχεδίαση του εξωφύλλου από τον Γρηγόρη Ηλιόπουλο. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ηχογράφηση της φωνής και της κιθάρας έγινε ταυτόχρονα, χωρίς play-back, προσθήκες και προσμίξεις. Ο δίσκος κυκλοφόρησε από την NPmusicενώ η διανομή έγινε από τον «Καθρέφτη».
Σκέψεις και εντυπώσεις
Κάθε φορά που έρχεται στα χέρια μου ένας δίσκος με επανεκτελέσεις ρεμπέτικων τραγουδιών, είμαι αρκετά επιφυλακτικός. Κι αυτό γιατί ανάμεσα στις εκατοντάδες εκδόσεις που έγιναν μέχρι σήμερα, τα αυτιά μας έχουν ακούσει «τέρατα και σημεία» από περίεργους τραγουδιστές και ξεκούρδιστες ορχήστρες, που συχνά κοπιάρουν τις πρώτες εκτελέσεις ακόμα και στα λάθη τους και γενικότερα από κακές παραγωγές.
Όσον αφορά το δίσκο του Νίκου Ελευθερίου πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα δουλειά που παραπέμπει στις αρχικές ηχογραφήσεις των ρεμπέτικων με κιθάρα, ενός είδους με πιο χαρακτηριστικό εκπρόσωπο τον Γιώργο Κατσαρό (Θεολογίτη). Ένα δημιουργό που έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του και ηχογράφησε στην Αμερική. (Το Δεκέμβρη του 1995 είχα την τύχη να τον δω να παίζει ζωντανά στο Συνέδριο Αποδήμου Ελληνισμού που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη). Πέθανε το 1997 σε μεγάλη ηλικία. Άλλες πηγές λένε 102 ετών, άλλες 107, ενώ ο έγκριτος μελετητής του ρεμπέτικου Παναγιώτης Κουνάδης γράφει πως ο Κατσαρός πέθανε 109 ετών.
{youtube}yvW46_iPjnc{/youtube}
Ο δίσκος αυτός λοιπόν θυμίζει αρκετά τις παλιές ηχογραφήσεις. Αφαιρετικός τόσο σαν μουσικός όσο και σαν τραγουδιστής, παίζει κιθάρα χωρίς περιττές φιοριτούρες και σολιστικούς αυτοσχεδιασμούς. Όσο για τις ερμηνείες του, αν και ο ίδιος δεν είναι ο κλασικός καλλίφωνος τραγουδιστής, αποδίδει τα τραγούδια με ένα δικό του τρόπο, που συνάδει απόλυτα με το ύφος και το χρώμα τους. Αξιόλογα είναι και τα δυο δικά του κομμάτια με τα οποία ανοίγει και κλείνει το cd.
«Μοναχικά» θα χαρακτήριζα τα πιο πολλά τραγούδια, αφού, εκτός από 2-3, δεν ανήκουν στην κατηγορία των «κανταδόρικων» ασμάτων, που τραγουδιούνται σε παρέες ή χορωδίες. Επίσης, εκτός από κάποια τραγούδια που είχαν ηχογραφηθεί για πρώτη φορά στις δεκαετίες του ’20 και του ’30 μόνο με κιθάρα, υπάρχουν και κάποια άλλα, όπως η «Ξαβεριώτισσα» ή το «Κουκλάκι» που είχαν γραφτεί με κανονικές ορχήστρες.
Εκτός από την περίπτωση του Δημήτρη Μυστακίδη, τα τελευταία χρόνια δεν θυμάμαι να έχει εκδοθεί κάτι ανάλογο. Να παρουσιάζονται δηλαδή ρεμπέτικα τραγούδια με κιθάρα. Χρονολογικά, η λαϊκή κιθάρα προηγείται του μπουζουκιού στις ηχογραφήσεις των ρεμπέτικων, αφού εμφανίσθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στη λαϊκή μουσική, αρχικά σαν συνοδευτικό και αργότερα σαν σολιστικό όργανο, σε αντίθεση με το μπουζούκι, που εμφανίσθηκε πολύ αργότερα και επικράτησε τελικά, τουλάχιστον σαν σολιστικό όργανο.
Θα σημείωνα κλείνοντας πως εκδόσεις σαν και αυτή, που σέβονται το πρωτογενές υλικό, συμβάλλουν ουσιαστικά στην διάσωση και τη διάδοση του… Δεν ξέρω βέβαια τι ανταπόκριση μπορεί να έχουν στη σημερινή, ισοπεδωμένη από πολλές απόψεις, εποχή. Ανεξάρτητα όμως από την όποια εμπορική επιτυχία, η καταγραφή του υλικού είναι από μόνη της γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό…
Υ.Γ: O κορμός του κειμένου πρωτοδημοσιεύθηκε στο MusicHeaven
