Θλίψη, θυμός αγανάκτηση, αποτροπιασμός…. Μερικές μόνο λέξεις, ικανές για να περιγράψουν σκέψεις και συναισθήματα μετά τη συναυλία του Γιώργου Νταλάρα στο Ίλιον… Κι ένα μεγάλο γιατί… Γιατί φτάσαμε εδώ; Ποιος φταίει; Κάποιοι θα πρέπει να ευθύνονται για όλα αυτά… Υπάρχει απάντηση άραγε; Αν υπάρχει, ας μας την πει κάποιος επιτέλους…
Εν τέλει, σκέπτομαι πως μάλλον ο Νταλάρας θα πρέπει να φταίει για όλα τα δεινά μας…. Δεν εξηγείται αλλιώς… Κάτι παραπάνω θα ξέρουν αυτοί οι «παλικαράδες» που τον γιουχάισαν στο Ίλιον… Και που εξαφανίσθηκαν μόλις άναψαν τα φώτα του γηπέδου… «Κουραδόμαγκες» νομίζω πως είχε χαρακτηρίσει κάποιους παρόμοιους ο Θόδωρος Πάγκαλος… Και είναι το μόνο με το οποίο συμφωνώ, απ’ όσα «περίφημα» έχει ξεστομίσει τα τελευταία χρόνια το στόμα του Αντιπρόεδρου της Κυβέρνησης. Για κάποιους «αντάρτες της πορδής με τα λεφτά του μπαμπά» είχε τραγουδήσει κάποτε ο Νίκος Πορτοκάλογλου. Αναρχικοί και επαναστάτες του κώλου, που από τότε που ανακοινώθηκαν οι συναυλίες με ελεύθερη είσοδο, έριξαν όλη τη χολή τους και κρυμμένοι (κατά 99%) κάτω από τα φουστάνια της ανωνυμίας, που προσφέρουν οι «μπουτίκ του διαδικτύου» που λέγονται blogs , δημιούργησαν ένα κλίμα τέτοιο που να παρακινεί για καταστάσεις σαν την προχθεσινή… Μέχρι πλαστά video έφτιαξαν προκειμένου να προωθήσουν το αντινταλαρικό τους μένος… Και το χειρότερο είναι πως συνεχίζουν, έχοντας ως στόχο τις επόμενες συναυλίες. Δεν ξέρω αν ήταν φασίστες, κεντροαριστεροί, αναρχοαριστεροί, δεξιοαριστεροί, αριστεροδεξιοί ή απογοητευμένοι Πασόκοι… Και δεν μ’ ενδιαφέρει κιόλας… Αλλά, όποιοι και να ’ταν, ότι και να ’ταν, ας μας πουν: Τελικά ικανοποιήθηκαν ή αυτοικανοποιήθηκαν με τα γιαούρτια;
Όσο ο Νταλάρας δεν έβγαινε να κάνει δηλώσεις για την κατάσταση κάποιοι τον έβριζαν. Μόλις βγήκε να κάνει αυτές τις συναυλίες, έκαναν χειρότερα… Αποφασίστε ρε, τελικά τι θέλετε;
Είμαι κι εγώ ένας από τους χιλιάδες πληγμένους από την οικονομική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια… Βαριά πληγμένος. Και νιώθω βαθιά αντιπάθεια για τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτικών μας, θεωρώντας τους βασικούς υπεύθυνους για το κατάντημά μας. Τον καφέ μου όμως, έχω μάθει να τον πίνω, το γιαούρτι μου (όταν αποφασίζω να φάω γιαούρτι) να το τρώω και στην καρέκλα μου να κάθομαι…. Δεν τα πετάω στα μούτρα όποιου αντιπαθώ... Και εύλογα αναρωτιέμαι… Οι 7 με 8000 περίπου θεατές που παραβρέθηκαν στις τρεις συναυλίες του τραγουδιστή με ελεύθερη είσοδο, που τραγούδησαν μαζί του και τον επιδοκίμασαν, ήταν όλοι βολεμένοι και πλούσιοι; Αμφιβάλλω…
Σ’ ένα συμπέρασμα καταλήγω μετά απ ’όλα αυτά… Την περίφημη δημοκρατία, για την οποία χύθηκαν τόνοι αίμα, ξεχάστε την… Το πολίτευμά μας είναι πλέον «Η δικτατορία του διαδικτύου».
Ένα σφάλμα καταλογίζω στην πλευρά του τραγουδιστή, όσον αφορά τις συγκεκριμένες συναυλίες. Θεωρώ πως δεν έπρεπε να γίνουν τώρα, αυτή τη χρονική περίοδο… H καλή πρόθεση για προσφορά στους κατοίκους των λαϊκών συνοικιών, ούτως ή άλλως υπήρχε. Είμαι της γνώμης πως έπρεπε να περάσει η άτυπη προεκλογική περίοδος, στην οποία ήδη βρισκόμαστε, έτσι ώστε να μην μπορεί κανένας να συνδυάσει και να μιλήσει για ενδεχόμενη εκμετάλλευση των συναυλιών από τη σύζυγό του… Εκτός αν δεν σκοπεύει να ξαναθέσει υποψηφιότητα, οπότε ας βγει να το δηλώσει δημόσια, για να αποφορτίσει κάπως το κλίμα… Αυτό βέβαια, ο συνδυασμός δηλαδή συναυλιών και εκλογών από κάποιους, δεν δικαιολογεί ούτε στο ένα τοις εκατό τα προχθεσινά επεισόδια στο Ίλιον. Τίποτα δεν δικαιολογεί την ανθρώπινη βία…
Θεωρώντας λοιπόν περιττό να γράψω τα αυτονόητα για την προσφορά του Νταλάρα στην τέχνη και τον πολιτισμό μας, κρατώ μόνο την αυθόρμητη κουβέντα της μάνας μου, όταν της μετέφερα τηλεφωνικώς τα γεγονότα: «Κρίμα στον άνθρωπο… Δεν του αξίζουν τέτοιες καταστάσεις…»
Και να βάλω να παίξουν δυο τραγούδια… Ένα, που θεωρώ πως είναι κατάλληλο για να ξεκινάνε ή να κλείνουν αυτές οι συναυλίες, που αποτελούνται κυρίως από κοινωνικοπολιτικά τραγούδια… Αναφέρομαι στο «Ναυάγιο»… Ένα τραγούδι του Μίκη σε ποίηση του Μανώλη Αναγνωστάκη από τις «Μπαλάντες» του 1975, που μετά την πρώτη εκτέλεσή του από τον Πέτρο Πανδή, ερμήνευσε και ο Νταλάρας σε συναυλία αφιέρωμα στο Μίκη Θεοδωράκη με θέμα «Θάλασσα και τέχνη», που πραγματοποιήθηκε στην Πάτρα στις 19 Οκτωβρίου 1997, παρόντος του συνθέτη. Το video από την τηλεοπτική μετάδοση του ΣΚΑΙ, που συνοδεύει το παρόν κείμενο, είναι ο καλύτερος μάρτυρας εκείνης της βραδιάς…
«Ναυάγιο»
Θα μείνω κι εγώ μαζί σας μες στη βάρκα
ύστερα απ' το φριχτό ναυάγιο και το χαμό
το πλοίο βουλιάζει τώρα μακριά
(πού πήγαν οι άλλες βάρκες; ποιοι γλιτώσαν;)
εμείς θα βρούμε κάποτε μια ξέρα
ένα νησί ερημικό.
Εκεί θα χτίσουμε τα σπίτια μας
γύρω-γύρω στη μεγάλη πλατεία
και στη μέση μια εκκλησιά
θα κρεμάσουμε μέσα τη φωτογραφία
του καπετάνιου μας που χάθηκε -ψηλά ψηλά-
λίγο πιο χαμηλά του δεύτερου, πιο χαμηλά του τρίτου
θ' αλλάξουμε τις γυναίκες μας και θα κάνουμε πολλά παιδιά
κι ύστερα θα καλαφατίσουμε ένα μεγάλο καράβι
καινούργιο, ολοκαίνουργιο και θα το ρίξουμε στη θάλασσα
Θα 'χουμε γεράσει μα θα μας γνωρίζουνε
μόνο τα παιδιά μας δε θα μοιάζουνε μ’ εμάς.
Κι ένα ακόμα τραγούδι όπως ακούστηκε στην προχθεσινή βραδιά στο Ίλιον. Ένα τραγούδι του Σταύρου Κουγιουμτζή και του Μάνου Ελευθερίου. Και πρέπει σ’ αυτό το σημείο να σημειώσω, πως διάβαζα χθες κάποια σχόλια στο Facebook , ανθρώπων οι οποίοι παρακινούσαν τις κληρονόμους των τραγουδιών του Σταύρου Κουγιουμτζή και του Μάνου Λο ΐζου, να απαγορεύσουν από το Γιώργο Νταλάρα να ερμηνεύει τα τραγούδια τους, γιατί, όπως ισχυρίζονται αυτοί που έγραψαν τα σχόλια, διασύρονται τα τραγούδια. Πραγματικά δεν πίστευα στα μάτια μου… Είναι δυνατόν να παρακινούμε τον κόσμο να γυρίσει στις εποχές των απαγορεύσεων και της λογοκρισίας; Στα χρόνια του Μεταξά και της χούντας; Ας κάνουν τότε και μια πρόταση στον Υπουργό Πολιτισμού να απαγορέψει να ακούγονται όλα τα τραγούδια με τη φωνή του Νταλάρα, στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση, στο σπίτι, στο αυτοκίνητο, παντού… Ας βγει κι ένα Προεδρικό Διάταγμα, όπως ήταν το «Διάταγμα Αγγελή» το 1967 που απαγόρευε τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη… Και τότε θα λυθούν αυτόματα όλα τα προβλήματά μας… Ζητάτε να γίνει απαγόρευση σε ποιον; Στον άνθρωπο που με τη φωνή του ανέδειξε ακόμα περισσότερο τα, ούτως ή άλλως, μεγάλα τραγούδια και τα ταξίδεψε στα πέρατα της γης; Ας τα απαγορέψουν λοιπόν κι ας επιτρέψουν να γίνουν τα γήπεδα «λημέρι του φονιά»… Κι εμείς θα τα ακούμε κρυφά, όπως ακούγανε οι γονείς μας επί χούντας Θεοδωράκη…
«Του κάτω κόσμου τα πουλιά»
Φαρμακωμένος ο καιρός παραμονεύει
μες τα στενά του κάτω κόσμου να σε βρει
και δεκατρείς αιώνες άνεργος γυρεύει
την κιβωτό σου και το αίμα να σου πιει
Σε καρτερούν μαστιγωτές και συμπληγάδες
μες τα μαλάματα μια νύφη ξαγρυπνά
κι έχει στ' αυτιά της κρεμασμένες τις Κυκλάδες
κι ειν’ το κρεβάτι της λημέρι του φονιά
Κρυφά τα λόγια τα πικρά μες το κοχύλι
κρυφά της θάλασσας τα μάγια στο βοριά
θα σβήσει κάποτε στο σπίτι το καντήλι
και μήτε πόρτα θα 'βρεις μήτε κλειδαριά
Του κάτω κόσμου τα πουλιά και τα παγώνια
με φως και νύχτα σου κεντούν μια φορεσιά
άνθρωποι τρίζουν κι ακονίζουν τα σαγόνια
πηδούν και τρέχουν και σε φτάνουν στα μισά
Καληνύχτα Ελλάδα… Τώρα μπορείς να κοιμάσαι ήσυχη… Ο «ένοχος» τιμωρήθηκε προχθές… Καληνύχτα…
Ευχαριστούμε το φίλο Αποστόλη Γιαννακίδη (www.dalaras.com/forum) για τις φωτογραφίες από τη συναυλία.
Όσο ο Νταλάρας δεν έβγαινε να κάνει δηλώσεις για την κατάσταση κάποιοι τον έβριζαν. Μόλις βγήκε να κάνει αυτές τις συναυλίες, έκαναν χειρότερα… Αποφασίστε ρε, τελικά τι θέλετε;
Είμαι κι εγώ ένας από τους χιλιάδες πληγμένους από την οικονομική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια… Βαριά πληγμένος. Και νιώθω βαθιά αντιπάθεια για τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτικών μας, θεωρώντας τους βασικούς υπεύθυνους για το κατάντημά μας. Τον καφέ μου όμως, έχω μάθει να τον πίνω, το γιαούρτι μου (όταν αποφασίζω να φάω γιαούρτι) να το τρώω και στην καρέκλα μου να κάθομαι…. Δεν τα πετάω στα μούτρα όποιου αντιπαθώ... Και εύλογα αναρωτιέμαι… Οι 7 με 8000 περίπου θεατές που παραβρέθηκαν στις τρεις συναυλίες του τραγουδιστή με ελεύθερη είσοδο, που τραγούδησαν μαζί του και τον επιδοκίμασαν, ήταν όλοι βολεμένοι και πλούσιοι; Αμφιβάλλω…
Σ’ ένα συμπέρασμα καταλήγω μετά απ ’όλα αυτά… Την περίφημη δημοκρατία, για την οποία χύθηκαν τόνοι αίμα, ξεχάστε την… Το πολίτευμά μας είναι πλέον «Η δικτατορία του διαδικτύου».
Ένα σφάλμα καταλογίζω στην πλευρά του τραγουδιστή, όσον αφορά τις συγκεκριμένες συναυλίες. Θεωρώ πως δεν έπρεπε να γίνουν τώρα, αυτή τη χρονική περίοδο… H καλή πρόθεση για προσφορά στους κατοίκους των λαϊκών συνοικιών, ούτως ή άλλως υπήρχε. Είμαι της γνώμης πως έπρεπε να περάσει η άτυπη προεκλογική περίοδος, στην οποία ήδη βρισκόμαστε, έτσι ώστε να μην μπορεί κανένας να συνδυάσει και να μιλήσει για ενδεχόμενη εκμετάλλευση των συναυλιών από τη σύζυγό του… Εκτός αν δεν σκοπεύει να ξαναθέσει υποψηφιότητα, οπότε ας βγει να το δηλώσει δημόσια, για να αποφορτίσει κάπως το κλίμα… Αυτό βέβαια, ο συνδυασμός δηλαδή συναυλιών και εκλογών από κάποιους, δεν δικαιολογεί ούτε στο ένα τοις εκατό τα προχθεσινά επεισόδια στο Ίλιον. Τίποτα δεν δικαιολογεί την ανθρώπινη βία…
Θεωρώντας λοιπόν περιττό να γράψω τα αυτονόητα για την προσφορά του Νταλάρα στην τέχνη και τον πολιτισμό μας, κρατώ μόνο την αυθόρμητη κουβέντα της μάνας μου, όταν της μετέφερα τηλεφωνικώς τα γεγονότα: «Κρίμα στον άνθρωπο… Δεν του αξίζουν τέτοιες καταστάσεις…»
Και να βάλω να παίξουν δυο τραγούδια… Ένα, που θεωρώ πως είναι κατάλληλο για να ξεκινάνε ή να κλείνουν αυτές οι συναυλίες, που αποτελούνται κυρίως από κοινωνικοπολιτικά τραγούδια… Αναφέρομαι στο «Ναυάγιο»… Ένα τραγούδι του Μίκη σε ποίηση του Μανώλη Αναγνωστάκη από τις «Μπαλάντες» του 1975, που μετά την πρώτη εκτέλεσή του από τον Πέτρο Πανδή, ερμήνευσε και ο Νταλάρας σε συναυλία αφιέρωμα στο Μίκη Θεοδωράκη με θέμα «Θάλασσα και τέχνη», που πραγματοποιήθηκε στην Πάτρα στις 19 Οκτωβρίου 1997, παρόντος του συνθέτη. Το video από την τηλεοπτική μετάδοση του ΣΚΑΙ, που συνοδεύει το παρόν κείμενο, είναι ο καλύτερος μάρτυρας εκείνης της βραδιάς…
«Ναυάγιο»
Θα μείνω κι εγώ μαζί σας μες στη βάρκα
ύστερα απ' το φριχτό ναυάγιο και το χαμό
το πλοίο βουλιάζει τώρα μακριά
(πού πήγαν οι άλλες βάρκες; ποιοι γλιτώσαν;)
εμείς θα βρούμε κάποτε μια ξέρα
ένα νησί ερημικό.
Εκεί θα χτίσουμε τα σπίτια μας
γύρω-γύρω στη μεγάλη πλατεία
και στη μέση μια εκκλησιά
θα κρεμάσουμε μέσα τη φωτογραφία
του καπετάνιου μας που χάθηκε -ψηλά ψηλά-
λίγο πιο χαμηλά του δεύτερου, πιο χαμηλά του τρίτου
θ' αλλάξουμε τις γυναίκες μας και θα κάνουμε πολλά παιδιά
κι ύστερα θα καλαφατίσουμε ένα μεγάλο καράβι
καινούργιο, ολοκαίνουργιο και θα το ρίξουμε στη θάλασσα
Θα 'χουμε γεράσει μα θα μας γνωρίζουνε
μόνο τα παιδιά μας δε θα μοιάζουνε μ’ εμάς.
Κι ένα ακόμα τραγούδι όπως ακούστηκε στην προχθεσινή βραδιά στο Ίλιον. Ένα τραγούδι του Σταύρου Κουγιουμτζή και του Μάνου Ελευθερίου. Και πρέπει σ’ αυτό το σημείο να σημειώσω, πως διάβαζα χθες κάποια σχόλια στο Facebook , ανθρώπων οι οποίοι παρακινούσαν τις κληρονόμους των τραγουδιών του Σταύρου Κουγιουμτζή και του Μάνου Λο ΐζου, να απαγορεύσουν από το Γιώργο Νταλάρα να ερμηνεύει τα τραγούδια τους, γιατί, όπως ισχυρίζονται αυτοί που έγραψαν τα σχόλια, διασύρονται τα τραγούδια. Πραγματικά δεν πίστευα στα μάτια μου… Είναι δυνατόν να παρακινούμε τον κόσμο να γυρίσει στις εποχές των απαγορεύσεων και της λογοκρισίας; Στα χρόνια του Μεταξά και της χούντας; Ας κάνουν τότε και μια πρόταση στον Υπουργό Πολιτισμού να απαγορέψει να ακούγονται όλα τα τραγούδια με τη φωνή του Νταλάρα, στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση, στο σπίτι, στο αυτοκίνητο, παντού… Ας βγει κι ένα Προεδρικό Διάταγμα, όπως ήταν το «Διάταγμα Αγγελή» το 1967 που απαγόρευε τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη… Και τότε θα λυθούν αυτόματα όλα τα προβλήματά μας… Ζητάτε να γίνει απαγόρευση σε ποιον; Στον άνθρωπο που με τη φωνή του ανέδειξε ακόμα περισσότερο τα, ούτως ή άλλως, μεγάλα τραγούδια και τα ταξίδεψε στα πέρατα της γης; Ας τα απαγορέψουν λοιπόν κι ας επιτρέψουν να γίνουν τα γήπεδα «λημέρι του φονιά»… Κι εμείς θα τα ακούμε κρυφά, όπως ακούγανε οι γονείς μας επί χούντας Θεοδωράκη…
«Του κάτω κόσμου τα πουλιά»
Φαρμακωμένος ο καιρός παραμονεύει
μες τα στενά του κάτω κόσμου να σε βρει
και δεκατρείς αιώνες άνεργος γυρεύει
την κιβωτό σου και το αίμα να σου πιει
Σε καρτερούν μαστιγωτές και συμπληγάδες
μες τα μαλάματα μια νύφη ξαγρυπνά
κι έχει στ' αυτιά της κρεμασμένες τις Κυκλάδες
κι ειν’ το κρεβάτι της λημέρι του φονιά
Κρυφά τα λόγια τα πικρά μες το κοχύλι
κρυφά της θάλασσας τα μάγια στο βοριά
θα σβήσει κάποτε στο σπίτι το καντήλι
και μήτε πόρτα θα 'βρεις μήτε κλειδαριά
Του κάτω κόσμου τα πουλιά και τα παγώνια
με φως και νύχτα σου κεντούν μια φορεσιά
άνθρωποι τρίζουν κι ακονίζουν τα σαγόνια
πηδούν και τρέχουν και σε φτάνουν στα μισά
Καληνύχτα Ελλάδα… Τώρα μπορείς να κοιμάσαι ήσυχη… Ο «ένοχος» τιμωρήθηκε προχθές… Καληνύχτα…
Ευχαριστούμε το φίλο Αποστόλη Γιαννακίδη (www.dalaras.com/forum) για τις φωτογραφίες από τη συναυλία.
