Ο Χρήστος Νικολόπουλος γράφει: Αχ! αυτό το άδικο!

Άρχισα να βλέπω τον κόσμο και να τον καταλαβαίνω γύρω στα 12-13 μου χρόνια.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Γεννήθηκα στο Καψοχώρι Ημαθίας σε μια οικογένεια πάμπτωχη. Μέναμε σ’ ένα σπίτι πλίνθινο 6 άτομα ενώ δουλεύαμε όλοι για να μπορέσουμε να ζήσουμε. Αν και πολύ μικρός έβλεπα και καταλάβαινα τα πάντα. Γνώρισα τους πλούσιους, τους φτωχούς, τους τσιφλικάδες, τους κομματάρχες, τους χαφιέδες, μα περισσότερο το φόβο που ένοιωθαν οι αδύναμοι άνθρωποι.

Από πολύ μικρός άρχισα να μαθαίνω μπουζούκι και πολύ γρήγορα εξελίχθηκα σε «παιδί θαύμα» όπως έλεγαν οι συντοπίτες μου αλλά και οι μουσικοί στην ευρύτερη περιφέρεια. Για να βοηθήσω την οικογένεια μου να ξεφύγει από την φτώχια και τη μιζέρια άρχισα να «βγαίνω στο κλαρί» και να δουλεύω σαν μουσικός από παιδάκι.

Από τότε άρχισα να αισθάνομαι πόση αδικία υπάρχει γύρω μας και ότι τα πράγματα δεν είναι αγγελικά πλασμένα όπως πίστευα.

Στο συγκρότημα που συμμετείχα όλοι έπαιρναν 20 δραχμές σε κάθε γάμο που παίζαμε. Αλλά εμένα μου έδιναν 5 δραχμές γιατί ήμουν μικρός και βολικός, αν και έβγαζα όλη τη δουλειά παίζοντας μπουζούκι και τραγουδώντας. Αργότερα πήγα σε μια κοντινή πόλη σαν βασικός μπουζουξής σε ένα καλό μαγαζί αλλά και εκεί ο επιχειρηματίας μια με πλήρωνε και μια όχι.

Μια άλλη φορά με πλησίασε ένας τραγουδιστής που δούλευε στην επαρχία αλλά έμενε στην Αθήνα και με έπεισε να κατέβω στην Αθήνα για να δουλέψω. Όταν έφτασα στην πρωτεύουσα άρχισα να βιώνω πολύ περίεργα πράγματα. Ο τραγουδιστής αυτός γνώριζε πολύ καλά την πιάτσα. Έκλεινε τις δουλειές χωρίς να ξέρω με πόσα χρήματα και επειδή εγώ είχα ζήτηση τα αφεντικά αναγκάζονταν να πάρουν και αυτόν στην δουλειά ο οποίος διαχειριζόταν ο ίδιος τα ποσά της αμοιβής.

Σημειωτέον δε με τα εικοσάρικα που έπαιρνα έπρεπε να συντηρώ και τον άνεργο αδελφό μου. Κάποια στιγμή όμως επαναστάτησα και έφυγα από τον «νταβατζή» μου. Στο «καφενείο των μουσικών» που σύχναζα και είχε έδρα στην οδό Βερανζέρου γνώρισα κάποιους ιδιοκτήτες μικρών δισκογραφικών εταιρειών και άρχισα να συμμετέχω παίζοντας μπουζούκι σε κάποιους δίσκους της περιόδου εκείνης (1964-65). Δυστυχώς όμως μόλις τέλειωνε η ηχογράφηση «λεφτά γιοκ» που έλεγαν και παλιότερα.

Άρχισαν λοιπόν να εμπλουτίζονται οι εμπειρίες και τα βιώματα μου σχετικά με τις αδικίες που γινόντουσαν στο χώρο της μουσικής. Σε κάποια ηχογράφηση ένας μουσικός με σύστησε με τον Μανώλη Αγγελόπουλο και συμφωνήσαμε να συνεργαστούμε. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που δούλεψα με κάποιον που μου έδωσε ένα κανονικό μεροκάματο. Η δουλειά αυτή ήταν στην Θεσσαλονίκη κοντά στην γενέτειρα μου και όταν τελείωσε γύρισα πάλι στην Αθήνα.

Τότε ένας μουσικός με σύστησε σε έναν πολύ μεγάλο τραγουδιστή της περιόδου εκείνης που με πήρε για να δουλέψω μαζί του σ’ ένα μεγάλο κέντρο. Αυτός ο …κύριος είχε τα μπουζούκια του αλλά έφυγαν και πήγα εγώ στη θέση τους. Αυτό μου είχε φανεί λίγο περίεργο γιατί τα μπουζούκια του ήταν πολύ καλοί μουσικοί.

Πολλά χρόνια αργότερα έτυχε να τους συναντήσω και ρώτησα να μάθω το λόγο της αποχώρησης τους. Μου είπαν ότι εκείνη την περίοδο έπαιρναν από 120 δραχμές και είχαν κάνει συμφωνία με τον τραγουδιστή αν πήγαινε η δουλειά καλά να πάρουν κάποια αύξηση.

Η δουλειά πήγαινε πάρα πολύ καλά αλλά δεν πήραν αύξηση παρά την συμφωνία που είχαν κάνει και γι’ αυτόν λόγο παραιτηθήκαν. Ο τραγουδιστής αυτός πήρε εμένα στη θέση τους μαζί με έναν εξαίρετο δεξιοτέχνη της εποχής τον Δημήτρη Ευσταθίου. Τα χρήματα που έπαιρνα ήταν 70 δραχμές. Πολύ λιγότερα δηλαδή από τα χρήματα που έπαιρναν οι προηγούμενοι μουσικοί.

Αυτές οι πρώτες αδικίες που αντιμετώπισα στα πρώτα μου επαγγελματικά βήματα άρχισαν να αφήνουν και τις πρώτες πληγές στη ψυχή ενός δεκαεξάχρονου παιδιού που πίστευε, στο ξεκίνημα του, ότι ο κόσμος είναι αγγελικά πλασμένος.

Εκείνη την εποχή γνώρισα έναν άγιο άνθρωπο και εξαίρετο δεξιοτέχνη τον Στέλιο Ζαφειρίου που εύχομαι να είναι πάντα καλά ο άνθρωπος. Αυτός μου άνοιξε τις μεγάλες πόρτες. Δούλευα κάθε μέρα το πρωί στα στούντιο και τα βράδια στα κέντρα.

Ο τραγουδιστής που ανέφερα παραπάνω αποχώρησε για πάντα από την νυχτερινή ζωή αλλά εγώ πλέον ήμουν περιζήτητος. Αργότερα έβγαλα μαζί του τα πρώτα μου τραγούδια. Τα ηχογραφήσαμε, τα τραγούδησε, αλλά μόλις κυκλοφόρησε ο δίσκος είδα ότι στο σημείο που ήταν το όνομα του συνθέτη υπήρχαν δυο ονόματα. Το όνομα του τραγουδιστή, με την ιδιότητα του συνθέτη, και δεύτερο όνομα το δικό μου.

Όταν ρώτησα τον παραγωγό γιατί έγινε αυτό μου απάντησε ότι ο τραγουδιστής τους επέβαλε να γραφτεί και το δικό του όνομα ως συνθέτης. Αυτό το θεώρησα πάρα πολύ άδικο και με πλήγωσε πολύ. Δυστυχώς όμως μη γνωρίζοντας τι εξέλιξη θα είχαν τα πράγματα τα «κατάπια» όπως λέει και η λαϊκή έκφραση.

Αυτή η συμπεριφορά συνεχίστηκε και σε πολλά άλλα τραγούδια για αρκετά χρόνια με τον ίδιο τραγουδιστή. Κάποια στιγμή άρχισα να συνειδητοποιώ ότι τα τραγούδια έχουν πνευματικά δικαιώματα, αλλά πλέον το κακό είχε γίνει.

Δυστυχώς σαν ένα παιδί από χωριό που ήμουν άργησα να ωριμάσω και να καταλάβω τι ακριβώς γινότανε στο χώρο μας και όχι μόνο. Γιατί στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον υπήρχαν μεγάλα προβλήματα πολιτικής μορφής και κοινωνικού αποκλεισμού για τα άτομα με προοδευτικές διαθέσεις όπου ακόμα και η ανάγνωση εφημερίδας, όπου ανήκε στο κέντρο και προς αριστερά, ήταν στοιχείο για πολιτικό φακέλωμα.

Όταν βρήκε το ΠΑΣΟΚ, ο Ανδρέας έδωσε ένα άλλο δημοκρατικό αέρα στην Ελλάδα. Τουλάχιστον έτσι νομίζαμε.

Έτσι με την πολιτική φόρτιση της εποχής δημιουργήσαμε την ΕΜΣΕ (Ένωσης Μουσικοσυνθετών Ελλάδος) προσπαθώντας να δημιουργήσουμε ένα κλίμα αυτοδιαχείρισης των δικαιωμάτων μας ,κάτι που στις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες ίσχυε πενήντα χρόνια πριν.

Η ΕΜΣΕ συμφωνούσε με αυτή τη λογική της αυτοδιαχείρισης επειδή θα προστάτευε και δεν θα θιγόντουσαν τα δικαιώματα των δημιουργών. Έτσι τότε την εποχή της υπουργίας της Μελίνας συντάχθηκε ένας νόμος αρκετά δίκαιος που θα έδινε δικαιώματα στους δημιουργούς και στους ερμηνευτές. Αλλά επί επτά συνεχή χρόνια ο νόμος δεν προχωρούσε και η Μελίνα μας έλεγε συνεχώς «Mα αφού ο…τάδε δημιουργός δεν συμφωνεί…» και το θέμα είχε κολλήσει.

Τελικά ο νόμος ψηφίστηκε αργότερα από την Ντόρα Μπακογιάννη αλλά τροποποιημένος και λανθασμένος αφού ουσιαστικά δημιούργησε 16 οργανισμούς συγγενικών δικαιωμάτων.

Παρόλο που η φιλοσοφία της ΕΜΣΕ εντασσόταν μέσα στη καμπάνια του ΠΑΣΟΚ περί αυτοδιαχείρισης των δικαιωμάτων, κανείς πολιτικός παράγοντας δεν μας πρόσφερε ουσιαστική βοήθεια, παρά μόνο υπεκφυγές και υποσχέσεις και μας έκαναν πλύση εγκεφάλου δήθεν για το μεγάλο μας εχθρό την ΑΕΠΙ.

Τελικά διαπίστωσα ότι ο μεγάλος μας εχθρός ήταν η ίδια ΕΜΣΕ που δεν έφτασε ποτέ σε ουσιαστικές αποφάσεις. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να χάσω 25 χρόνια από την είσπραξη εκτελεστικών δικαιωμάτων γιατί η ΕΜΣΕ ήταν ανήμπορη και ανίκανη να εισπράξει. Από το 1994 ανήκω στην ΑΕΠΙ (Ανώνυμη Εταιρεία Πνευματικής Ιδιοκτησίας).

Αυτό το οποίο θα ήθελα να τονίσω ιδιαίτερα είναι ότι για το Ελληνικό τραγούδι η Πολιτεία δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ σοβαρά.

Στο Υπουργείο Πολιτισμού δεν υπάρχει ούτε ένα γραφείο ούτε κάποιος αρμόδιος να ασχολείται ειδικά με το τραγούδι, σε αντίθεση π.χ. με το Υπουργείο Εμπορίας όπου υπάρχει ειδική υπηρεσία για κάθε οπωροκηπευτικό.

Υπάρχουν πολλοί συνθέτες-στιχουργοί που έχουν γράψει αριστουργήματα και όταν έρχεται κάποια στιγμή να ζητήσει κάποιος από αυτούς βοήθεια από το κράτος (όχι απαραίτητα οικονομικής φύσεως) κανείς δεν τους δίνει την παραμικρή σημασία.

Κάποιοι άνθρωποι από το χώρο μας ζουν με κάποια αξιοπρέπεια, πολλοί όμως πεθαίνουν «στην ψάθα» όπως λέει ο λαός. Ευτυχώς η ΑΕΠΙ έχει μεριμνήσει και καλύπτει τα έξοδα για ορισμένες περιπτώσεις μεγάλης ανάγκης.

Η αδικία φίλοι μου που υπάρχει στο χώρο μας είναι τεράστια.

Κανείς δεν έχει διάθεση να καταβάλει τα πνευματικά δικαιώματα που είναι το μονό έσοδο των δημιουργών, ενώ αντίθετα θεωρούν δεδομένα ότι μπορούν να «κατεβάζουν» τραγούδια δωρεάν από το διαδύκτιο χωρίς να υπάρχει καμία τιμωρία.

Και πέρα από όλα αυτά ετοιμάζεται και ένας νέος νόμος που θα αφαιρεί πολλά από τα δικαιώματα μας.

Αυτά τα λίγα λόγια που αναφέρω παραπάνω είναι λόγια πικρά και παραπονεμένα γιατί κατάλαβα ότι όσοι γεννήθηκαν φτωχοί και προσπάθησαν στη πορεία της ζωής να αυτοδημιουργηθούν, έχουν βιώσει το άδικο της κοινωνίας από την κούνια τους.

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!