Orson Welles - H συγκλονιστικότερη μορφή της κινηματογραφικής ιστορίας

Ο George Orson Welles γεννήθηκε στις 6 Μαΐου 1915 στην πολιτεία του Wisconsin και πέθανε στις 10 Οκτωβρίου 1985 στο Hollywood.

Στις 30 Οκτωβρίου 1938 καταφέρνει να αναστατώσει όλη την Αμερική όταν με την ραδιοφωνική εκπομπή του στο CBS «The war of the worlds», γίνεται απόλυτα πιστευτός για την είδηση της εισβολής κατοίκων του πλανήτη Άρη στο New Jersey. Αν και είχε ειδοποιήσει τους ακροατές ότι τα πρόσωπα και τα γεγονότα είναι φανταστικά, ο ρεαλισμός και η αληθοφάνεια της ραδιοσκηνοθεσίας του και η πειστικότητα των ηθοποιών της ομάδας MERCURY δημιούργησε κατάσταση πανικού και υστερίας στους κατοίκους, που έντρομοι έμπαιναν στα αυτοκίνητα τους για να απομακρυνθούν ή κατέφευγαν στις κοντινές εκκλησίες αναζητώντας τη βοήθεια του θεού για να τους σώσει από τους εισβολείς.

Πριν από αυτό το γεγονός είχε ήδη σοκάρει το κοινό με τις πρωτότυπες θεατρικές του παραστάσεις, καταθέτοντας δείγματα του μεγάλου ταλέντου του.

Με την πρώτη του ταινία το 1941 «ΠΟΛΙΤΗΣ ΚΕΪΝ», την οποία σκηνοθέτησε αλλά και πρωταγωνίστησε στο ρόλο του Charles Foster Kein, άλλαξε όλη την ιστορία του κινηματογράφου, ενώ τον διαχώρισε πλήρως και τον χειραφέτησε από την όποια εξάρτηση του από το θέατρο.

Στον «ΠΟΛΙΤΗ ΚΕΪΝ», αλλά και στις επόμενες ταινίες του, ο Welles δημιουργεί έναν απόλυτα ρεαλιστικό κινηματογράφο σπάζοντας τον κώδικα της Αριστοτελικής αφήγησης, (αρχή - μέση - τέλος), όπου ο σχηματισμός του χαρακτήρα του ήρωα γίνεται μέσα από μία δημοσιογραφική αναζήτηση και συνθετική αφήγηση.

Μετά από τον «ΠΟΛΙΤΗ ΚΕΙΝ» ακολουθούν οι ταινίες «MAGNIFICENT AMPERSONS» 1942, «Η ΚΥΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΑΓΚΑΗ» 1947, «TOUCH OF EVIL» 1958, «MR. ARKADIN» 1955, «Ο ΞΕΝΟΣ», «Ο ΤΡΙΤΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ», «ΜΑΚΒΕΘ», «ΟΘΕΛΛΟΣ» και πολλές άλλες.

Συνολικά αναφέρονται 80 ταινίες στις οποίες πρωταγωνίστησε και 27 που σκηνοθέτησε, ενώ υπήρξαν και ορισμένες που έμειναν ημιτελείς όπως ο ΔΟΝ ΚΙΧΩΤΗΣ.

Ο Welles στις ταινίες του χρησιμοποιεί μοναδικές γωνίες λήψης και θεωρείται καινοτόμος στη χρήση του φωτισμού και της φωτοσκίασης. Δίνει ιδιαίτερο βάρος στη συμβολή του σεναρίου το οποίο αναβαθμίζει και το εμπλουτίζει με ψυχαναλυτικά και σημειολογικά στοιχεία που άπτονται και κάποιας φιλοσοφικής διάστασης και μέσα από ανατροπές και εκπλήξεις σχηματοποιούν το αθέατο και ανομολόγητο μέρος αλλά απόλυτα υπαρκτό της ανθρώπινης ύπαρξης. Κινητοποιεί τον προσωπικό στοχασμό του θεατή, με αποτέλεσμα να ενεργοποιεί τον ψυχισμό του ώστε να υπερβάλλει τα συμβατικά όρια της οπτικής απόλαυσης της ταινίας.

Το 2002 ψηφίστηκε ως ο μεγαλύτερος σκηνοθέτης όλων των εποχών σε δύο διαφορετικές δημοσκοπήσεις μεταξύ διευθυντών εταιριών και κριτικών κινηματογράφου.

Με την εμφάνιση του αρχίζει μια νέα εποχή για τον κινηματογράφο ο οποίος παύει πλέον να παίζει ένα ρόλο απλά ψυχαγωγικό και επιδερμικό. Όποιος κρίνει όμως τον Orson Welles απλά και μόνο σαν μεγάλο σκηνοθέτη, χαρισματικό ερμηνευτή ή δυναμικό παραγωγό, άθελά του τον αδικεί. Τον αδικεί διότι όλα αυτά τα στερεότυπα και συγκρίσιμα σε σχέση με άλλους πεδία κρίσης, δεν είναι ικανά λόγω της σημειολογικής τους αναφοράς και έλλειψης εννοιολογικής ανάλυσης να περιγράψουν σε βάθος το μέγεθος της προσωπικότητας του.