Ιταλικός Νεορεαλισμός: Χείμαρρος πρωτοφανέρωτης αλήθειας

Ο άνθρωπος αντικείμενο, γίνεται άνθρωπος παλλόμενος με σάρκα, οστά και ζεστό αίμα και το πρόβλημα γίνεται εικόνα, που μπορεί να δημιουργήσει ζητήματα όσα και οι θεατές.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Πολλές μορφές τέχνης έχουν τις δικές τους τάσεις, περιόδους, κινήματα και τεχνοτροπίες.

Στη ζωγραφική για παράδειγμα, έχουμε την Αναγεννησιακή, τον Μανιερισμό, τον Κλασικισμό, τον Κυβισμό, τον Ιμπρεσιονισμό και άλλες πολλές. Στην ποίηση, την Ρομαντική εποχή, την Υπαρξιακή, τον Σουρεαλισμό, τον Παρνασσισμό και πάει λέγοντας.

Στην κινηματογραφική τέχνη έχουμε μια ιδιαίτερη μα ουσιαστική περίοδο παραγωγής αριστουργημάτων που άφησε έντονα τα ίχνη της αισθητικής της στην έβδομη τέχνη τον 20ο αιώνα.

Αναφέρομαι στον Ιταλικό Νεορεαλισμό, ο οποίος ανέτρεψε τις επαγγελματικές συνήθειες της κινηματογραφικής παραγωγής.

Πρόθεση του κινήματος ήταν η κατάργηση της «τεχνικής λαμπρότητας» του κινηματογράφου χάριν της σκληρής πραγματικότητας που χαρακτήριζε την ζωή των καθημερινών ανθρώπων.

Το κίνημα αυτό άφησε στη μπάντα την μέχρι τότε χρησιμοποιούμενη κινηματογραφική λογική και έγινε η απόλυτη έκφραση της οδύνης του μεταπολεμικού ανθρώπου.

Κύριοι εκφραστές του κινήματος είναι ο Βιττόριο ντε Σίκα, ο Λουκίνο Βισκόντι, ο Ρομπέρτο Ροσελίνι, ο Μικελάντζελο Αντονιόνι και ο Φεντερίκο Φελίνι.

Ο Ιταλικός Νεορεαλισμός, στις περισσότερες ταινίες, με ένα τρόπο απλό αλλά λειτουργικά εξελεγκτικό ενσωματώνει οργανικά ασήμαντες λεπτομέρειες της καθημερινής ζωής σε μια θεώρηση του κόσμου πολύ πιο πλατιά από την ασημαντότητα του καθημερινού. Και κατ’ αυτόν τον τρόπο εκμαιεύει το μέγιστον που αποκτά διαστάσεις συμβόλου. Αυτά που συμβαίνουν γύρω μας ακόμη και τα πιο κοινά πράγματα που βλέπει κανείς στο δρόμο έχουν μια κοινωνική, ανθρωπιστική και δραματική σημασία που μπορούν να ανακινήσουν μεγάλα προβλήματα.

Η Νεορεαλιστική αισθητική έχει ορισμένες αρχές, όπως η άρνηση χρησιμοποίησης τυπικών επαγγελματιών ηθοποιών-αστέρων, που εμποδίζει την επαφή του κοινού με το έργο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ταινία «Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη» (1945) του Ρομπέρτο Ροσελίνι. Στην ταινία τους πρωταγωνιστές Άννα Μανιάνι και Άλντο Φαμπρίτσι πλαισιώνουν αληθινά πρόσωπα, που είχαν υποφέρει απ’ την τραγωδία του πολέμου, με αποτέλεσμα να ενώνονται μυθοπλασία και πραγματικότητα. Μάλιστα ο Ροσελίνι ξεκίνησε τα γυρίσματα του οριακού αυτού έργου, όταν οι Γερμανοί βρίσκονταν ακόμη στη Ρώμη.

Στον νεορεαλισμό ο άνθρωπος αντικείμενο, γίνεται άνθρωπος παλλόμενος με σάρκα, με οστά και ζεστό αίμα και το πρόβλημα γίνεται εικόνα, που μπορεί να δημιουργήσει ζητήματα όσα και οι θεατές.

Για παράδειγμα ο Φελίνι στο «La Strada» διαλέγει μια γυναίκα για να βάλει στα χείλη της, τη δική του απελπισμένη έκκληση για «περισσότερη αλλαγή». O Ζαμπανό και η Τζελσομίνα γίνονται σύμβολα μιας απάνθρωπης και παράλογης δυστυχίας προκαλώντας «σκάνδαλο» στον Ευρωπαϊκό ουμανισμό που δεν «έμαθε» τους ανθρώπους να αγαπάνε περισσότερο τον πλησίον τους. Εδώ ο Φελίνι δεν υπερασπίζεται τα δικαιώματα της γυναίκας αλλά των δυστυχισμένων.

Ο «Κλέφτης ποδηλάτων», ταινία του 1948, σε σκηνοθεσία του Βιτόριο ντε Σίκα ξεδιπλώνει στα μάτια του θεατή την τραγωδία ενός ανέργου, που του κλέβουν το ποδήλατο μόλις βρίσκει δουλειά. Συνθέτει ένα μωσαϊκό χαρακτήρων και καταστάσεων όπου αποκωδικοποιεί πλήρως και λεπτομερώς το μεταπολεμικό περιβάλλον της Ιταλίας. Οι ηθοποιοί είναι ερασιτέχνες και το φιλμ αναδύει μια αυθεντικότητα που θυμίζει ασπρόμαυρο ντοκιμαντέρ.

Ο θεατής των ταινιών του Νεορεαλισμού δεν καταναλώνει ένα «υποκατάστατο του πραγματικού» σαν μια ευχάριστη εικόνα που συντηρεί τον εφησυχασμό του αλλά βιώνει κυριολεκτικά ένα κομμάτι της πραγματικότητάς του.

Στον Ιταλικό Νεορεαλισμό, υπάρχει μια σύγκρουση της γλώσσας του φυσικού δικαίου με τη γλώσσα του θεσμικού δικαίου, όπου το φυσικό δίκαιο διατηρεί ακέραια την αξία του.

Οι ταινίες αυτές εκπόρθησαν τις οθόνες όλου του κόσμου και έκαναν το κοινό να παραληρεί από ενθουσιασμό μπροστά σ ’αυτό τον χείμαρρο πρωτοφανέρωτης αλήθειας.

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!