Για ’μένα ο δρόμος είναι δρόμος
στον εαυτό σου έτσι λες
τι πά’ να πει βρωμιά και τρόμος
κατήφορος και προσβολές.
Για ’σένα ο δρόμος είναι δρόμος…
τι πα να πει είναι στραβός
ποιο θα ’ναι το φινάλε όμως
δεν το μαντεύεις ακριβώς.
(Άκης Πάνου)
Κάπως έτσι λαϊκοί τραγουδιστές πολλών κυβικών οδηγούνται σε μονοπάτια που δεν τους αρμόζουν αλλά ούτε και τους χωράνε. Συνεπώς, ούτε να αναδείξουν μπορούν την ιδιαιτερότητά τους ούτε να συναγωνιστούν τους μετρίους στο μέτριο τερέν. Ο ουρανός αν τα βάλει με τη λάσπη, θέλει δε θέλει, θα λερωθεί. Και σε καμία περίπτωση δεν αναφέρομαι στον Γιώργο Νταλάρα και τη Χάρις Αλεξίου, που στίχοι από τραγούδια που ερμήνευσαν συνοδεύουν το παρόν σημείωμα. Εκείνοι και τίμησαν την ιδιότητά τους αλλά και το κοινό που τους πίστεψε και εξακολουθεί να τους λατρεύει. Όπου και να κινήθηκαν οι καταθέσεις τους, υπηρέτησαν και εξακολουθούν να υπηρετούν το καλό τραγούδι. Τραγουδιστές αυτής της ποιότητας και διαδρομής είναι θεμιτό να επιθυμούν να αναμετρηθούν σε όλα τα μήκη και πλάτη του τραγουδιού, χωρίς στιγμή να χάνουν την ταυτότητά τους. Εγώ στέκομαι σε εκείνους που ενώ έχουν τη δυνατότητα να γράψουν μπόλικα χιλιόμετρα στον αυτοκινητόδρομο του τραγουδιού, καταλήγουν πεταμένοι σε μάντρες, τρακαρισμένοι απ’ τις λάθος επιλογές, απ’ την έλλειψη παιδείας, στόφας, στόχων. Θέλουν τα πάντα, εύκολα και γρήγορα. Πράγμα που και δεν γίνεται, κι αν συμβεί είναι σικέ και έχει σίγουρα μικρή διάρκεια.
Ακούγοντας το περίφημο «Θυμωμένο Τραγούδι» (Canzone Arrabbiata) και άλλα διεθνή άσματα, απ’ τα ευλογημένα χείλη και τη φουρτουνιασμένη ψυχή της Αλεξίου, υπάρχουν στιγμές που μαγεύομαι απ’ τις αδρές γραμμές της, αποστάγματα ολάκερης ζήσης. Για την ερμηνεία κάθε σχόλιο περιττεύει. Ερμηνεία με τη σημασία της λέξης. Τόσο στα τραγούδια του Ρότα, του Μπρελ και άλλων «ξένων» μαστόρων και χαρισματικών δημιουργών, αλλά και στα σύγχρονα «δικά» μας, όπως στον τελευταίο της δίσκο, η κυρία Αλεξίου έχει τη φλόγα και το ειδικό βάρος, την τέχνη και την τεχνική να απογειώνει και να μεγεθύνει τις πρώτες ύλες, προνόμιο λίγων και διαλεκτών, λειτουργώντας ως συνδημιουργός.
Πάντως, κάθε στιγμή, μετά από κάθε τέτοια ακρόαση, αυθόρμητα και μαγικά, μου έρχονται στον νου οι στίχοι του Μανώλη Ρασούλη απ’ τον δίσκο Τα Τραγούδια της Χαρούλας, σε μουσική Μάνου Λοΐζου, από το μακρινό πια 1979.
Κάνε διάλειμμα Χαρούλα
πες μας τον καρσιλαμά
να γλυκάνεις τις καρδιές μας
και τα βρίσκουμε μετά.
Κάνε διάλειμμα να σβήσει
της καρδιάς μας η φωτιά,
ο χορός να μας μεθύσει
και τα βρίσκουμε μετά...
στον εαυτό σου έτσι λες
τι πά’ να πει βρωμιά και τρόμος
κατήφορος και προσβολές.
Για ’σένα ο δρόμος είναι δρόμος…
τι πα να πει είναι στραβός
ποιο θα ’ναι το φινάλε όμως
δεν το μαντεύεις ακριβώς.
(Άκης Πάνου)
Κάπως έτσι λαϊκοί τραγουδιστές πολλών κυβικών οδηγούνται σε μονοπάτια που δεν τους αρμόζουν αλλά ούτε και τους χωράνε. Συνεπώς, ούτε να αναδείξουν μπορούν την ιδιαιτερότητά τους ούτε να συναγωνιστούν τους μετρίους στο μέτριο τερέν. Ο ουρανός αν τα βάλει με τη λάσπη, θέλει δε θέλει, θα λερωθεί. Και σε καμία περίπτωση δεν αναφέρομαι στον Γιώργο Νταλάρα και τη Χάρις Αλεξίου, που στίχοι από τραγούδια που ερμήνευσαν συνοδεύουν το παρόν σημείωμα. Εκείνοι και τίμησαν την ιδιότητά τους αλλά και το κοινό που τους πίστεψε και εξακολουθεί να τους λατρεύει. Όπου και να κινήθηκαν οι καταθέσεις τους, υπηρέτησαν και εξακολουθούν να υπηρετούν το καλό τραγούδι. Τραγουδιστές αυτής της ποιότητας και διαδρομής είναι θεμιτό να επιθυμούν να αναμετρηθούν σε όλα τα μήκη και πλάτη του τραγουδιού, χωρίς στιγμή να χάνουν την ταυτότητά τους. Εγώ στέκομαι σε εκείνους που ενώ έχουν τη δυνατότητα να γράψουν μπόλικα χιλιόμετρα στον αυτοκινητόδρομο του τραγουδιού, καταλήγουν πεταμένοι σε μάντρες, τρακαρισμένοι απ’ τις λάθος επιλογές, απ’ την έλλειψη παιδείας, στόφας, στόχων. Θέλουν τα πάντα, εύκολα και γρήγορα. Πράγμα που και δεν γίνεται, κι αν συμβεί είναι σικέ και έχει σίγουρα μικρή διάρκεια.
Ακούγοντας το περίφημο «Θυμωμένο Τραγούδι» (Canzone Arrabbiata) και άλλα διεθνή άσματα, απ’ τα ευλογημένα χείλη και τη φουρτουνιασμένη ψυχή της Αλεξίου, υπάρχουν στιγμές που μαγεύομαι απ’ τις αδρές γραμμές της, αποστάγματα ολάκερης ζήσης. Για την ερμηνεία κάθε σχόλιο περιττεύει. Ερμηνεία με τη σημασία της λέξης. Τόσο στα τραγούδια του Ρότα, του Μπρελ και άλλων «ξένων» μαστόρων και χαρισματικών δημιουργών, αλλά και στα σύγχρονα «δικά» μας, όπως στον τελευταίο της δίσκο, η κυρία Αλεξίου έχει τη φλόγα και το ειδικό βάρος, την τέχνη και την τεχνική να απογειώνει και να μεγεθύνει τις πρώτες ύλες, προνόμιο λίγων και διαλεκτών, λειτουργώντας ως συνδημιουργός.
Πάντως, κάθε στιγμή, μετά από κάθε τέτοια ακρόαση, αυθόρμητα και μαγικά, μου έρχονται στον νου οι στίχοι του Μανώλη Ρασούλη απ’ τον δίσκο Τα Τραγούδια της Χαρούλας, σε μουσική Μάνου Λοΐζου, από το μακρινό πια 1979.
Κάνε διάλειμμα Χαρούλα
πες μας τον καρσιλαμά
να γλυκάνεις τις καρδιές μας
και τα βρίσκουμε μετά.
Κάνε διάλειμμα να σβήσει
της καρδιάς μας η φωτιά,
ο χορός να μας μεθύσει
και τα βρίσκουμε μετά...
