Σταμάτης Αναστασάκης - «Κάθε μπουζούκι γεννιέται με δική του προσωπικότητα»

(VIDEO & PHOTOS) Μια ιδιαίτερη συνέντευξη με τον Κάβουρα, έναν από τους σημαντικότερους κατασκευαστές μπουζουκιού.
Σταμάτης Αναστασάκης - «Κάθε μπουζούκι γεννιέται με δική του προσωπικότητα» Φωτογραφίες: Κίκα Α. Ρόκα
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Ο Σταμάτης Αναστασάκης ή Κάβουρας είναι ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους οργανοποιούς, που ασχολείται αποκλειστικά με την κατασκευή μπουζουκιών, έχοντας ως «πρότυπο» τον περιβόητο Ζοζέφ, με μπουζούκια του οποίου ηχογράφησαν κάποιοι από τους σπουδαιότερους δημιουργούς μας, όπως Τσιτσάνης, Χιώτης, Ζαμπέτας κ.α.

Καθώς το μπουζούκι είναι αναπόσπαστο τμήμα του λαϊκού τραγουδιού που μας αφορά, θέλησα να συναντήσω το Σταμάτη Αναστασάκη στο οργανοποιείο του και να μιλήσουμε γι’ αυτό. Στην παρέα μας ήταν και ο δεξιοτέχνης Παναγιώτης Στεργίου.

Στη συνέντευξη που θα διαβάσετε εδώ, ο Σταμάτης Αναστασάκης μιλά για την ενασχόλησή του με το όργανο που αγαπά, εξηγεί τι είναι αυτό που κάνει τα μπουζούκια του ξεχωριστά, μας δίνει μια εικόνα για το παρόν και το μέλλον του οργάνου στη χώρα μας, ενώ την άποψή του σε σημεία εκφράζει και ο Παναγιώτης Στεργίου.

Σταμάτη, πώς ξεκίνησες να ασχολείσαι επαγγελματικά με την οργανοποιία;
Το 2006 αγόρασα ένα μπουζούκι από το Γιώργο Δράμαλη, κατασκευής Γιώργου Καρανδρέα. Κάποια στιγμή, έπεσε κάτω κι έσπασε κι απευθύνθηκα στους μαστόρους να μου το φτιάξουν. Τα λεφτά που μου ζητήσανε μου φανήκανε υπερβολικά και ξεκίνησα να το επιδιορθώσω μόνος μου. Πιάνανε τα χέρια μου και μ’ άρεσε και η ιδέα, κάτι με τσίγκλαγε. Κι έτσι ξεκίνησε όλη αυτή η «περιπέτεια». Μέσω ίντερνετ απευθύνθηκα στον κ. Νίκο Φρονιμόπουλο, που ήταν ο πρώτος που μου έδειξε πώς κατασκευάζεται το σκάφος του μπουζουκιού. Εφ’ όσον έμαθα αυτό, ξεκίνησα και τα υπόλοιπα μέρη του μπουζουκιού. Κάποια παραπάνω μυστικά για το καλό αποτέλεσμα του ήχου μου έμαθε και ο Γιώργος ο Δράμαλης. Σιγά σιγά, με πάρα πολλή αγάπη για το όργανο, είδε κι ο Δράμαλης ότι κάτι υπήρχε στα όργανα που άρχισα να φτιάχνω κι αποφάσισα να το δω πιο επαγγελματικά, χωρίς να έχω στο μυαλό μου το οικονομικό. Θέλω να πω ότι δεν ξεκίνησα να φτιάχνω μπουζούκια για να πάρω λεφτά. Η δουλειά μου, που τη διατηρώ ακόμα, είναι ζαχαροπλάστης.

Δούλεψες όμως και σαν μουσικός, σωστά;

Ναι. Ως μπουζουξής δούλεψα σε μικρά μαγαζιά, από το 1995 ως το 2007 που ξεκίνησα την κατασκευή.

Είναι σημαντικό ένας κατασκευαστής να παίζει και ο ίδιος;
Βέβαια, αν δεν είσαι ο ίδιος ευχαριστημένος απ’ αυτό που έφτιαξες, καθώς παίζεις, δε μπορείς να πείσεις και τον άλλον. Αν ενοχλεί εμένα κάτι, υπάρχει περίπτωση να το δώσω στο Στεργίου και να μου πει «μπράβο μεγάλε, τι μπουζουκάρα έφτιαξες»; Όταν έρχονται μεγάλοι παίχτες, δέχεσαι πολύ σοβαρή κριτική, η γνώμη τους σε «στριμώχνει» πολύ, κάτι μέτριο δεν περνάει!

Ποιοι έχουν δικά σου μπουζούκια, εκτός από Στεργίου, Δράμαλη & Τρίγκα;

Πολλοί, δεν τους θυμάμαι τώρα όλους. Κι επίσης, πάρα πολλοί παίχτες στο εξωτερικό.

Πόσα μπουζούκια έχεις φτιάξει;
Από το 2007 μέχρι σήμερα έχουν φτιαχτεί 415 καινούρια μπουζούκια, νούμερο αρκετά μεγάλο κι έχω κάνει και περίπου 1000 μπουζούκια, άλλων μαστόρων, επισκευές.

Πόσος χρόνος απαιτείται από το μηδέν, μέχρι να παραδόσεις;

Ξέρεις τι; Ποτέ δε φτιάχνω μόνο ένα όργανο. Δε μπαίνω στη διαδικασία να ξεκινήσω ένα από το μηδέν και να το τελειώσω. Πάντα φτιάχνω πέντε - πέντε, εφτά - εφτά… Τώρα, ας πούμε, έχω κρεμασμένα εφτά καινούρια μπουζούκια και τα προχωράω παράλληλα. Είμαι στη φάση που θέλω να τα καπακώσω και κάνω τη διαδικασία και για τα εφτά. Συνήθως, ο χρόνος παράδοσης είναι από 8 μήνες, μέχρι ένα χρόνο.

Θα βγουν όλα ίδια ηχητικά;

Το ποσοστό επιτυχίας είναι πάρα πολύ υψηλό. Θα είναι πολύ κοντά η χροιά, αλλά κάθε μπουζούκι γεννιέται με τη δικιά του προσωπικότητα, όπως ακριβώς ένα παιδί.

Αυτό που ακούω, πως έχουν «δίδυμα» τα μπουζούκια, τι σημαίνει;

Θα σου πω. Αυτό ξεκίνησε από κάποιους παλιούς μαστόρους, που όταν έφτιαχναν ένα μπουζούκι π.χ. για το Στεργίου, φτιάχνανε κι άλλο ένα, αν τυχόν δεν του άρεσε το πρώτο, να πάρει το δεύτερο. Τα έφτιαχναν δύο - δύο για να υπάρχει δυνατότητα επιλογής.
mpouz01
Παναγιώτη, πες μου εσύ, τι είναι αυτό που κάνει τα μπουζούκια του Κάβουρα ξεχωριστά;
Παναγιώτης Στεργίου: Τα μπουζούκια του Σταμάτη έχουν προσωπικό ήχο. Κάθε κατασκευαστής βγάζει την προσωπικότητά του. Ο Ζοζέφ έβγαζε τη δικιά του, ο Παναγής τη δικιά του, έτσι και ο Σταμάτης βγάζει τη δικιά του, μέσα από τον ήχο. Ο ήχος του Σταμάτη, λοιπόν, είναι ο καλός ήχος που χρειάζεται και το στούντιο, αλλά και το πάλκο. Τα μπουζούκια του είναι ευκολόπαιχτα, έχουν όλες τις προδιαγραφές για τον παίχτη και, όπως σου είπα, ο ήχος τους είναι ο γνήσιος ήχος που πρέπει να έχει ένα μπουζούκι και ακούμε στη δισκογραφία, ειδικά την παλαιότερη. Εκείνη την εποχή, υπήρχαν μαστόροι που αφιέρωσαν πάρα πολλά χρόνια για να μάθουν να φτιάχνουν τα όργανα και είχαν και τους καλύτερους παίχτες, όπως ήταν ο Τσιτσάνης, ο Χιώτης, ο Παπαϊωάννου, ο Ζαμπέτας κτλ. Έτσι κι ο Σταμάτης έχει σαν αναφορά κάποιους σημερινούς παίχτες, που είναι μέσα στα πράγματα, που ξέρουν πώς πρέπει να είναι ο ήχος του μπουζουκιού. Τήρησε τους κανόνες αυτούς και σήμερα είναι ένας από τους πιο πετυχημένους οργανοποιούς, επειδή πληροί τις προϋποθέσεις του σωστού ήχου του μπουζουκιού.

Σταμάτη, έχει καθόλου να κάνει με τα υλικά;

Για τα υλικά, έχω ξοδέψει ατέλειωτες ώρες μέχρι να κατασταλάξω σ' αυτά που θεωρώ καλύτερα. Νομίζω, όμως, ότι έχει να κάνει και με τι αποφασίζεις να κάνεις, πού θα κολλήσεις, πότε θα κολλήσεις, γιατί… Είναι στο χέρι. Και υπάρχουν πολλοί καλοί μαστόροι, καθένας με τα δικά του στοιχεία.

Ο ήχος καθενός είναι αναγνωρίσιμος; Μπορεί κανείς να καταλάβει ποιο μπουζούκι είναι ποιανού;

Ναι, αυτό βέβαια το καταλαβαίνουν οι γνώστες. Αν ο Στεργίου γυρίσει την πλάτη κι ακούσει ένα μπουζούκι, υποψιάζεται ποιανού είναι. Θα πέσει 99% μέσα.

Από τους παλιούς οργανοποιούς, ποιον θα έλεγες πως είχες ως «πρότυπο»;

Επειδή ο Δράμαλης ήταν κοντά μου από την πρώτη στιγμή, είχα το δικό του πρότυπο, το Ζοζέφ. Ο Ζοζέφ ήταν ο μάστορας με τα μπουζούκια του οποίου γράφτηκε όλη αυτή η δισκογραφία που ακούμε μέχρι σήμερα και λέμε «πω πω, τι ήχος είναι αυτός». Του Ζαμπέτα, ας πούμε… Του Τσιτσάνη, του Χιώτη… Είναι ο ήχος που αντιπροσωπεύει όλους τους μπουζουξήδες και όλους τους μαστόρους κατά βάθος, πιστεύω.

Παναγιώτης Στεργίου: Ο Σταμάτης είναι ένας από τους συνεχιστές του ήχου αυτού, καθώς κατόρθωσε το επίπεδό του να είναι τόσο υψηλό κατασκευαστικά και ηχητικά. Τιμά δηλαδή το όργανο. Με λίγα λόγια, ξεκίνησε από μεράκι προσωπικό, βρήκε ανταπόκριση από καλούς παίχτες και παράλληλα είναι συνεργάσιμος, δεν καθυστερεί τα σέρβις, δεν καθυστερεί τις κατασκευές.

Σταμάτη, τι κάνει, τελικά, τη διαφορά;

Μεγάλη σημασία νομίζω ότι έχει το εξής. Όταν ξεκινάς κάτι και το κάνεις απλά ως μια δουλειά που θα σου αποφέρει χρήματα, δε γίνεται να το δεις με μεράκι. Το ξενύχτι που έχω ρίξει είναι απίστευτο, θα μου είχε ακυρώσει, για παράδειγμα, ένα όργανο ο Δράμαλης, ότι δεν του αρέσει το αποτέλεσμα κι εγώ θα το ξήλωνα και θα το ξανάφτιαχνα ώρες ατέλειωτες, μέχρι να φτάσουμε στο στόχο μας. Θέλει μεράκι, έχει πολλές απαιτήσεις η οργανοποιία. Αν δεν πέσεις με τα μούτρα που λένε, κι αν δε δοθείς σώμα και ψυχή δεν έχεις αποτέλεσμα.
mpouz08
Τις φιγούρες τις φτιάχνεις ανάλογα με το γούστο του παίχτη;

Ναι, ανάλογα τι θα μου ζητήσουν. Αλλά, έχω αποφασίσει να φτιάχνω κλασικές φιγούρες, δε θέλω τίποτα το τραβηγμένο. Είμαι απ' αυτούς που αγαπούν το κλασικό και δε θέλω σε καμία περίπτωση να αλλοιώσω την ομορφιά του παρελθόντος.

Αν κάποιος ζητήσει κάτι τραβηγμένο;

Δεν το κάνω, αρνούμαι. Θέλω αυτό που κάνω, να το κάνω με κέφι κι αν δεν αρέσει σε μένα, δε γίνεται.

Οι τιμές σε τι επίπεδα κυμαίνονται;
Ξεκινάνε από τα 1300 ευρώ κι εξασφαλίζω στον πελάτη τον ήχο που θα είχε με ένα μπουζούκι των δυόμιση χιλιάδων. Θέλω να πω ότι η ξυλεία είναι μια. Σε ένα οικονομικό μπουζούκι δε θα βάλω άλλο καπάκι ή άλλη ταστιέρα. Ένα καλό μπουζούκι, λοιπόν, ξεκινάει στα 1300 και στα 2500 θα έχει πάνω τα όστρακα, φιγούρες, σκαλίσματα… Η τιμή ανεβαίνει από την παραπάνω δουλειά στο διακοσμητικό κομμάτι μόνο.

Υπάρχουν και εργοστασιακά μπουζούκια, ακόμα φτηνότερα, έτσι;

Βέβαια και με 150 ευρώ βρίσκεις. Αλλά, δεν επισκευάζονται αυτά τα όργανα. Με το που θα δημιουργηθεί ένα πρόβλημα, δε μπορείς να το μαζέψεις. Αυτό το καταλαβαίνουν οι παίχτες μετά από λίγο καιρό, όταν όμως ξεκινάει κάποιος να μάθει, θέλει ένα οικονομικό μπουζούκι για να δει αν του «πάει», δε μπορεί να δώσει χιλιάρικα. Είναι και οι εποχές περίεργες. Σιγά σιγά καταλαβαίνουν τη διαφορά και όταν τελικά αγοράζουν ένα καλό μπουζούκι, το έχουν για χρόνια. Μπορεί να τους κρατήσει και 30 χρόνια.
mpouz11
Βγαίνουν καλοί παίχτες σήμερα; Εκτός από τη γενιά του Στεργίου, που έτσι κι αλλιώς έχουν αναγνωρισιμότητα, εννοώ νέα παιδιά.

Βγαίνουν ναι, έχει πολλούς καλούς παίχτες.

Άρα υπάρχει και ζήτηση σε μπουζούκια.

Μεγάλη, πάρα πολύ μεγάλη. Εγώ είμαι μόνιμα με 45 μπουζούκια παραγγελία, τα τελευταία δύο χρόνια.

Αυτό που μου λες έχει τρομερό ενδιαφέρον, με δεδομένο τον «πόλεμο» που δέχεται το όργανο ακόμα και στις μέρες μας, με ραδιόφωνα να το αποκλείουν κ.τ.λ.

Υπάρχει τρομερή συσπείρωση, έχει μαζευτεί το μπουζούκι στα σπίτια. Μπορεί τα ραδιόφωνα να το αποκλείουν, αλλά η ζήτηση είναι τεράστια. Βλέπω τα παιδιά που έρχονται εδώ πέρα, μπουζούκι όλοι, τρελοί! Πολύ πάθος! Όσο το πολεμάνε, τόσο αυξάνεται η ζήτηση. Δεν πεθαίνει ποτέ το μπουζούκι στην Ελλάδα κι αυτό είναι πάρα πολύ ευχάριστο.

Δε φτιάχνεις άλλα όργανα, εκτός από μπουζούκια, σωστά;
Αυστηρά! Θέλω να είμαι σε ένα κομμάτι, μου αρέσει η εξειδίκευση. Δε μπορείς να κυνηγάς πολλά πράγματα μαζί, εγώ τουλάχιστον δε μπορώ να το κάνω. Ασχολούμαι μόνο με το μπουζούκι. Τετράχορδο και τώρα ξεκίνησα, μέσω του Βαγγέλη Τρίγκα, και το τρίχορδο.

Γράφεις, όμως τραγούδια!

Ναι έχω γράψει κάποια τραγούδια που στη δισκογραφία τραγούδησαν ο Δημήτρης Κοντολάζος, η Κατερίνα Στανίση, ο Λάμπης Λιβιεράτος, ο Χρήστος Αγγελόπουλος και άλλοι, με στίχους διάφορων. Έχω γράψει κι ένα ορχηστρικό για μπουζούκι, «Το ζεϊμπέκικο του παράξενου».

Το καλοκαίρι θα βρεθείς στη Σύρο, τι ακριβώς θα γίνει εκεί;
31 Αυγούστου με 4 Σεπτέμβρη θα γίνει το 1ο Φεστιβάλ Λαϊκού Τραγουδιού στη Σύρο. Ξεκινάει ο Δήμος να κάνει ένα φεστιβάλ αφιερωμένο στο Μάρκο Βαμβακάρη, κάτι σαν αυτό που κάνουν για το Τσιτσάνη στα Τρίκαλα. Στα πλαίσιά του, θα είμαστε τέσσερις μαστόροι που θα εκθέσουμε τα όργανά μας και παράλληλα θα γίνουν σεμινάρια οργανοποιίας, θα παρουσιαστούν τα βιβλία του, θα γίνουν βραδιές λαϊκού τραγουδιού και άλλα. Ένα βράδυ θα είναι ο Γιώργος Νταλάρας απ’ όσο ξέρω, ένα άλλο ο Βαγγέλης Τρίγκας με την ορχήστρα του… Όμορφα πράγματα.

Σταμάτη, ευχαριστώ πολύ!


Στο βίντεο που μπορείτε να δείτε παρακάτω, ο Παναγιώτης Στεργίου δοκιμάζει το μπουζούκι του Βαγγέλη Τρίγκα που βρέθηκε στο οργανοποιείο του Σταμάτη Αναστασάκη για σέρβις.

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!