Ο σκηνοθέτης Κώστας Φέρρης αποκαλύπτει, για πρώτη φορά, πώς έγινε και έγραψε τους στίχους στο ιστορικό άλμπουμ, 666. Ο Γιάννης Τσαρούχης ήταν αυτός που του εξήγησε τα βασικά της Αποκάλυψης του Ιωάννη. Ο Φέρρης, που πήρε την παραγγελία από τον Βαγγέλη Παπαθανασίου, ζούσε τότε (1970-71) στο Παρίσι, ως χίπις. Έκανε χρήση LSD, αλλά και αμφεταμινών, επηρεασμένος από το ήθος της ψυχεδελικής εποχής, αλλά και γιατί, νόμιζε πως έτσι ίσως έγραφε καλύτερους στίχους.
Ύστερα από μερικές δραματικές εμπειρίες, κατάλαβε εγκαίρως τον κίνδυνο και σταμάτησε μια για πάντα τέτοιου είδους «ταξίδια».
Πώς έγραψες το 666;
Με κάλεσε ο Βαγγέλης Παπαθανασίου και μου λέει «σε θέλω να μου γράψεις ένα έργο, ένα κύκλο τραγουδιών που να έχει ένα κεντρικό θέμα... οι Aphrodite’s Child θα διαλυθούν και ό,τι έχει μείνει γνωστότερο είναι ο Ντέμης. Εμένα δεν με ξέρουν. Θέλω, πριν διαλυθούν οι Aphrodite’s Child, να χρησιμοποιήσω το όνομά τους για να καθιερωθώ ως συνθέτης». Και του έφερα δυο προτάσεις. Η μία έμοιαζε πολύ με το Jesus Christ Superstar. Την απέρριψε. Η άλλη ήταν η Αποκάλυψη του Ιωάννη, μέσα από την οπτική της δεκαετίας του 60, του χιπισμού, του γιπισμού κλπ. Μου λέει «Αυτό!». Παθαίνω πανικό, βέβαια, μόλις μου το ανέθεσε και πάω και βρίσκω τον Τσαρούχη. Του λέω «Γιάννη σώσε με». «Τι θέλεις πάλι;» μου λέει. Λέω ανέλαβα αυτή την υποχρέωση και τώρα τα έχω βρει μπαστούνια. «Αααα...» μου λέει «...θα στο πω εγώ». Και κάθισα κάτω και μου έκανε όλη την ανάλυση της Αποκάλυψης του Ιωάννη, την πήρα όπως μου την έκανε, κι άρχισα να γράφω, λιμπρέτο και στίχους. Λιμπρέτο, γιατί είχαμε σκοπό να το κάνουμε παράσταση, σε τσίρκο.
Γιατί δεν το κάνατε στα ελληνικά;
Είχαμε στο νου μόνο την διεθνή αγορά. Ήταν παραγγελία της Phillips. Θέλανε αγγλόφωνο στίχο. Έγινε πράγματι τεράστια επιτυχία. Το LP έκανε πάταγο.
Πότε λοιπόν αρχίζεις να το γράφεις;
Το 1970 αρχίζω αλλά συνεχίζω και το 1971.
Είναι πράγματι ένα άλμπουμ καθαρόαιμο ελληνικό, εννοώ δεν έχουμε εδώ τον Bergman, που ήταν στα προηγούμενα τραγούδια των Aphrodite’s.
Βέβαια, ελληνικότατο. Έλληνας στιχουργός, Έλληνας συνθέτης, συμμετέχει και ο Τσαρούχης και η Ειρήνη Παππά στον μονόλογο τον μεγάλο, είναι σχεδόν όλοι οι μουσικοί Έλληνες μέσα.
Από την ψυχεδέλεια, τους χίπηδες, το κίνημα της εποχής, είχες επηρεαστεί;
Φοβερά! Μα είναι φανερό, στον στίχο είναι ολοφάνερο.
Και στον τρόπο ζωής σου;
Εγώ ζούσα έτσι. Αν μ έβλεπες τότε... είχα μαλλιά μέχρι τη μέση... ήμουν on the road, από σπίτι σε σπίτι κι από ξενοδοχείο σε ξενοδοχείο... και ήμουν και παντρεμένος και η τότε γυναίκα μου ήταν εξίσου χίπισσα... χίπισσα κανονική.
Είχες και εμπειρία με LSD;
Ναι. Δύο φορές.
Αυτό έγινε για να δεις τι; Μια ξεχωριστή πραγματικότητα, όπως πολλοί πίστευαν τότε;
Η πρώτη φορά, ήταν σε παρέα, στο Παρίσι. Είπε ένας «παιδιά, έχω κάτι χαπάκια, να πάρουμε;». Λέω «ναι, γιατί όχι;».
Μα νόμιζα πως δεν ήταν σε χάπι το LSD.
Τότε ήταν και χαπάκι και στυπόχαρτο. Χαπάκια μικρά... γαλάζια ή μοβ, ανάλογα το χρώμα τους. Την πρώτη φορά λοιπόν, ήταν χαπάκι. Εντάξει, η δεύτερη εμπειρία ήταν συντριπτική, πολύ μεγάλο ταξίδι κι εκεί το 'κοψα.
Φοβήθηκες;
Πάρα πολύ. Μου κράτησε η φουλ ενέργεια 24 ώρες, η ζαλάδα και ανασφάλεια καμιά δεκαπενταριά μέρες, τα δε φλασμπακ ένα χρόνο.
Οι στίχοι του 666 έχουν να κάνουν με αυτές τις εμπειρίες;
Ήμουν ανάμεσα στα δύο ταξίδια. Αλλά είναι και η εποχή της αμφεταμίνης, η εποχή που παίρναμε αμφεταμίνες, γιατί νομίζαμε πως έτσι γράφαμε καλύτερα και πιο γρήγορα. Και ένας λόγος που τις έκοψα τις αμφεταμίνες είναι όταν γύρισα από ένα ταξίδι στην Νότιο Γαλλία, που έγραφα ένα σενάριο, άρχισα να έχω ένα τρέμουλο τα βραδάκια. Δεν ξαναπήρα αμφεταμίνες. Θυμάμαι μου είχε ζητήσει ένα τραγούδι ο Βαγγέλης, για συμπλήρωμα στο 666, και κάθομαι μπροστά στο γραφείο και δεν μου βγαίνει ούτε μία λέξη. Και λέω «ρε γαμώτο, τι έχω πάθει;». Ανοίγω το συρτάρι, παίρνω μία αμφεταμίνη και μέσα σε τρία λεπτά, το 'χω γράψει.
Ποιο τραγούδι ήταν αυτό;
Το Who Can Fight The Beast. Και εκεί, με πιάνει πανικός. Λέω «δεν θα μπορέσω να ξαναγράψω στη ζωή μου αν δεν παίρνω αμφεταμίνες; Δεν είσαι καλά». Τις παίρνω όπως είναι, τις βάζω μέσα στην λεκάνη της τουαλέτας, τραβάω το καζανάκι. Τις έκοψα. Με το LSD, συνέβαινε κάτι άλλο. Το LSD με έκανε να αναγνωρίσω πράγματα μέσα από το 666, που για μένα ήταν σημαδιακά και ανατρεπτικά πολλών πραγμάτων.
Δηλαδή;
Δηλαδή... είχα μία μεγάλη αδυναμία στον Jim Morrison. Και κάπου κάνω μια αναφορά για τον Μόρισον, ότι όταν τα πράγματα θα γίνουν όπως τα θέλουμε, αυτός δεν θα είναι πια ανάμεσά μας. Τον Μόρισον τον έβλεπα κάθε βράδυ στο Παρίσι. Και μάλιστα ντρεπόμουν να τον πλησιάσω, αν και τον έβλεπα συχνά με την Agnès Varda.
Δεν ήταν με την Πάμελα;
Ναι με την Πάμελα, ως ζευγάρι, αλλά η Βαρντά (σκηνοθέτις) ήταν στενή φίλη του. Κι εγώ την ήξερα την Ανιέ, ήμασταν φίλοι. Αλλά ντρεπόμουν να πάω να της πω να με συστήσει με τον Μόρισον.
Και δεν του μίλησες ποτέ;
Ποτέ! Και την ώρα του ταξιδιού, την ώρα που είμαι στο φουλ, έρχεται ο Δημήτρης ο Πολύτιμος, για πορτοκαλάδα κλπ. Γιατί ξέρεις, όταν έκανε κάποιος ένα ταξίδι, δεν ήταν αστεία υπόθεση... το 'ξερε όλη η παρέα κι είχαν όλοι το νου τους «παιδιά να κάνει καλό ταξίδι»... και κάποια στιγμή, έρχεται ο Πολύτιμος, μετά το οκτάωρο, σου λέει «θα 'χει κατέβει». Εγώ δεν είχα κατέβει, αλλά το 'κρυβα. Μου λέει «Πώς πάμε;». Λέω «ωραία». «Στο κατέβασμα τώρα ε;». «Ναι στο κατέβασμα». «Σίγουρα;». «Σίγουρα» του λέω. «Α γιατί έχω να σου πω και κάτι δυσάρεστο...». «Τι έγινε;». «Πέθανε ο Τζιμ Μόρισον». Και μου έρχεται όλο το φλασμπακ. Καταλαβαίνεις τώρα... όταν έχω προφητεύσει τον θάνατό του, και το ανακαλύπτω την ώρα που είμαι σε ταξίδι, εντάξει... άστα να πάνε.
Για το LSD έλεγαν οι γιατροί, πως προκαλεί τάση αυτοκτονίας.
Ναι, και αυτό. Δεν είναι ακριβώς τάση αυτοκτονίας, είναι... ζεις την αυτοκτονία του εγώ. Δηλαδή, το εγώ σου ορθώνεται μπροστά σου και σε οδηγεί στην αυτοκτονία, γιατί το εγώ πεθαίνει. Και επειδή το εγώ δεν θέλει να σου επιτρέψει να το πεθάνεις, σε οδηγεί εσένα τον ίδιο στην αυτοκτονία. Είναι σαν να ανοίγει κάποιος το παράθυρο και μπαίνει από το παράθυρο μια ρουφήχτρα, που σε τραβάει να πας να πηδήξεις.
Αυτούς τους κινδύνους τους γνωρίζατε τότε εσείς;
Τους ανακαλύψαμε. Είχαμε ακούσει βέβαια διάφορα... είχαμε μάθει ότι ο Θάνος ο Ζευγολάτης είχε αυτοκτονήσει υπό την επήρεια LSD... Μάθαμε ότι ο Γιώργος ο Μακρής πάλι την έκανε με τον ίδιο τρόπο και έπεσε από την ταράτσα.
Αφού λοιπόν είχατε ακούσει αυτά, γιατί παίρνατε;
Δεν θεωρούσαμε σοβαρές αυτές τις πληροφορίες. Λέγανε όλοι «έλα μωρέ, αν έχεις έναν καλό φίλο οδηγό, είσαι εντάξει».
Ένα οδηγό, που να μην έχει πάρει;
Εκείνη την στιγμή να μην έχει πάρει. Να ξέρει, αλλά να μην έχει πάρει.
Εσύ είχες οδηγό;
Την γυναίκα μου την Σούλα, αλλά κι εκείνη ήτανε μέσα. Δεν είχα πραγματικά οδηγό. Οδηγοί ήτανε οι ευχές όλων γύρω. Τρέχα γύρευε δηλαδή.
Ημερομηνία πρώτης δημοσίευσης στο ogdoo.gr: 16/07/2017
Ύστερα από μερικές δραματικές εμπειρίες, κατάλαβε εγκαίρως τον κίνδυνο και σταμάτησε μια για πάντα τέτοιου είδους «ταξίδια».
Η συνέντευξη
Πώς έγραψες το 666;
Με κάλεσε ο Βαγγέλης Παπαθανασίου και μου λέει «σε θέλω να μου γράψεις ένα έργο, ένα κύκλο τραγουδιών που να έχει ένα κεντρικό θέμα... οι Aphrodite’s Child θα διαλυθούν και ό,τι έχει μείνει γνωστότερο είναι ο Ντέμης. Εμένα δεν με ξέρουν. Θέλω, πριν διαλυθούν οι Aphrodite’s Child, να χρησιμοποιήσω το όνομά τους για να καθιερωθώ ως συνθέτης». Και του έφερα δυο προτάσεις. Η μία έμοιαζε πολύ με το Jesus Christ Superstar. Την απέρριψε. Η άλλη ήταν η Αποκάλυψη του Ιωάννη, μέσα από την οπτική της δεκαετίας του 60, του χιπισμού, του γιπισμού κλπ. Μου λέει «Αυτό!». Παθαίνω πανικό, βέβαια, μόλις μου το ανέθεσε και πάω και βρίσκω τον Τσαρούχη. Του λέω «Γιάννη σώσε με». «Τι θέλεις πάλι;» μου λέει. Λέω ανέλαβα αυτή την υποχρέωση και τώρα τα έχω βρει μπαστούνια. «Αααα...» μου λέει «...θα στο πω εγώ». Και κάθισα κάτω και μου έκανε όλη την ανάλυση της Αποκάλυψης του Ιωάννη, την πήρα όπως μου την έκανε, κι άρχισα να γράφω, λιμπρέτο και στίχους. Λιμπρέτο, γιατί είχαμε σκοπό να το κάνουμε παράσταση, σε τσίρκο.
Γιατί δεν το κάνατε στα ελληνικά;
Είχαμε στο νου μόνο την διεθνή αγορά. Ήταν παραγγελία της Phillips. Θέλανε αγγλόφωνο στίχο. Έγινε πράγματι τεράστια επιτυχία. Το LP έκανε πάταγο.
Πότε λοιπόν αρχίζεις να το γράφεις;
Το 1970 αρχίζω αλλά συνεχίζω και το 1971.
Είναι πράγματι ένα άλμπουμ καθαρόαιμο ελληνικό, εννοώ δεν έχουμε εδώ τον Bergman, που ήταν στα προηγούμενα τραγούδια των Aphrodite’s.
Βέβαια, ελληνικότατο. Έλληνας στιχουργός, Έλληνας συνθέτης, συμμετέχει και ο Τσαρούχης και η Ειρήνη Παππά στον μονόλογο τον μεγάλο, είναι σχεδόν όλοι οι μουσικοί Έλληνες μέσα.
Από την ψυχεδέλεια, τους χίπηδες, το κίνημα της εποχής, είχες επηρεαστεί;
Φοβερά! Μα είναι φανερό, στον στίχο είναι ολοφάνερο.
Και στον τρόπο ζωής σου;
Εγώ ζούσα έτσι. Αν μ έβλεπες τότε... είχα μαλλιά μέχρι τη μέση... ήμουν on the road, από σπίτι σε σπίτι κι από ξενοδοχείο σε ξενοδοχείο... και ήμουν και παντρεμένος και η τότε γυναίκα μου ήταν εξίσου χίπισσα... χίπισσα κανονική.
Είχες και εμπειρία με LSD;
Ναι. Δύο φορές.
Αυτό έγινε για να δεις τι; Μια ξεχωριστή πραγματικότητα, όπως πολλοί πίστευαν τότε;
Η πρώτη φορά, ήταν σε παρέα, στο Παρίσι. Είπε ένας «παιδιά, έχω κάτι χαπάκια, να πάρουμε;». Λέω «ναι, γιατί όχι;».
Μα νόμιζα πως δεν ήταν σε χάπι το LSD.
Τότε ήταν και χαπάκι και στυπόχαρτο. Χαπάκια μικρά... γαλάζια ή μοβ, ανάλογα το χρώμα τους. Την πρώτη φορά λοιπόν, ήταν χαπάκι. Εντάξει, η δεύτερη εμπειρία ήταν συντριπτική, πολύ μεγάλο ταξίδι κι εκεί το 'κοψα.
Φοβήθηκες;
Πάρα πολύ. Μου κράτησε η φουλ ενέργεια 24 ώρες, η ζαλάδα και ανασφάλεια καμιά δεκαπενταριά μέρες, τα δε φλασμπακ ένα χρόνο.
Οι στίχοι του 666 έχουν να κάνουν με αυτές τις εμπειρίες;
Ήμουν ανάμεσα στα δύο ταξίδια. Αλλά είναι και η εποχή της αμφεταμίνης, η εποχή που παίρναμε αμφεταμίνες, γιατί νομίζαμε πως έτσι γράφαμε καλύτερα και πιο γρήγορα. Και ένας λόγος που τις έκοψα τις αμφεταμίνες είναι όταν γύρισα από ένα ταξίδι στην Νότιο Γαλλία, που έγραφα ένα σενάριο, άρχισα να έχω ένα τρέμουλο τα βραδάκια. Δεν ξαναπήρα αμφεταμίνες. Θυμάμαι μου είχε ζητήσει ένα τραγούδι ο Βαγγέλης, για συμπλήρωμα στο 666, και κάθομαι μπροστά στο γραφείο και δεν μου βγαίνει ούτε μία λέξη. Και λέω «ρε γαμώτο, τι έχω πάθει;». Ανοίγω το συρτάρι, παίρνω μία αμφεταμίνη και μέσα σε τρία λεπτά, το 'χω γράψει.
Ποιο τραγούδι ήταν αυτό;
Το Who Can Fight The Beast. Και εκεί, με πιάνει πανικός. Λέω «δεν θα μπορέσω να ξαναγράψω στη ζωή μου αν δεν παίρνω αμφεταμίνες; Δεν είσαι καλά». Τις παίρνω όπως είναι, τις βάζω μέσα στην λεκάνη της τουαλέτας, τραβάω το καζανάκι. Τις έκοψα. Με το LSD, συνέβαινε κάτι άλλο. Το LSD με έκανε να αναγνωρίσω πράγματα μέσα από το 666, που για μένα ήταν σημαδιακά και ανατρεπτικά πολλών πραγμάτων.
Δηλαδή;
Δηλαδή... είχα μία μεγάλη αδυναμία στον Jim Morrison. Και κάπου κάνω μια αναφορά για τον Μόρισον, ότι όταν τα πράγματα θα γίνουν όπως τα θέλουμε, αυτός δεν θα είναι πια ανάμεσά μας. Τον Μόρισον τον έβλεπα κάθε βράδυ στο Παρίσι. Και μάλιστα ντρεπόμουν να τον πλησιάσω, αν και τον έβλεπα συχνά με την Agnès Varda.
Δεν ήταν με την Πάμελα;
Ναι με την Πάμελα, ως ζευγάρι, αλλά η Βαρντά (σκηνοθέτις) ήταν στενή φίλη του. Κι εγώ την ήξερα την Ανιέ, ήμασταν φίλοι. Αλλά ντρεπόμουν να πάω να της πω να με συστήσει με τον Μόρισον.
Και δεν του μίλησες ποτέ;
Ποτέ! Και την ώρα του ταξιδιού, την ώρα που είμαι στο φουλ, έρχεται ο Δημήτρης ο Πολύτιμος, για πορτοκαλάδα κλπ. Γιατί ξέρεις, όταν έκανε κάποιος ένα ταξίδι, δεν ήταν αστεία υπόθεση... το 'ξερε όλη η παρέα κι είχαν όλοι το νου τους «παιδιά να κάνει καλό ταξίδι»... και κάποια στιγμή, έρχεται ο Πολύτιμος, μετά το οκτάωρο, σου λέει «θα 'χει κατέβει». Εγώ δεν είχα κατέβει, αλλά το 'κρυβα. Μου λέει «Πώς πάμε;». Λέω «ωραία». «Στο κατέβασμα τώρα ε;». «Ναι στο κατέβασμα». «Σίγουρα;». «Σίγουρα» του λέω. «Α γιατί έχω να σου πω και κάτι δυσάρεστο...». «Τι έγινε;». «Πέθανε ο Τζιμ Μόρισον». Και μου έρχεται όλο το φλασμπακ. Καταλαβαίνεις τώρα... όταν έχω προφητεύσει τον θάνατό του, και το ανακαλύπτω την ώρα που είμαι σε ταξίδι, εντάξει... άστα να πάνε.
Για το LSD έλεγαν οι γιατροί, πως προκαλεί τάση αυτοκτονίας.
Ναι, και αυτό. Δεν είναι ακριβώς τάση αυτοκτονίας, είναι... ζεις την αυτοκτονία του εγώ. Δηλαδή, το εγώ σου ορθώνεται μπροστά σου και σε οδηγεί στην αυτοκτονία, γιατί το εγώ πεθαίνει. Και επειδή το εγώ δεν θέλει να σου επιτρέψει να το πεθάνεις, σε οδηγεί εσένα τον ίδιο στην αυτοκτονία. Είναι σαν να ανοίγει κάποιος το παράθυρο και μπαίνει από το παράθυρο μια ρουφήχτρα, που σε τραβάει να πας να πηδήξεις.
Αυτούς τους κινδύνους τους γνωρίζατε τότε εσείς;
Τους ανακαλύψαμε. Είχαμε ακούσει βέβαια διάφορα... είχαμε μάθει ότι ο Θάνος ο Ζευγολάτης είχε αυτοκτονήσει υπό την επήρεια LSD... Μάθαμε ότι ο Γιώργος ο Μακρής πάλι την έκανε με τον ίδιο τρόπο και έπεσε από την ταράτσα.
Αφού λοιπόν είχατε ακούσει αυτά, γιατί παίρνατε;
Δεν θεωρούσαμε σοβαρές αυτές τις πληροφορίες. Λέγανε όλοι «έλα μωρέ, αν έχεις έναν καλό φίλο οδηγό, είσαι εντάξει».
Ένα οδηγό, που να μην έχει πάρει;
Εκείνη την στιγμή να μην έχει πάρει. Να ξέρει, αλλά να μην έχει πάρει.
Εσύ είχες οδηγό;
Την γυναίκα μου την Σούλα, αλλά κι εκείνη ήτανε μέσα. Δεν είχα πραγματικά οδηγό. Οδηγοί ήτανε οι ευχές όλων γύρω. Τρέχα γύρευε δηλαδή.
Ημερομηνία πρώτης δημοσίευσης στο ogdoo.gr: 16/07/2017
