δίνει βάρος στις καλλιτεχνικές επιδόσεις αλλά και στο «πέρασμα» των τεχνικών κατακτήσεων της μουσικής στις επερχόμενες γενιές, χωρίς να τις απομακρύνει από την ειλικρίνεια και το συναίσθημα. Πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα νέο CD το ΖΩΠΥΡΕΙΝ που στάθηκε αφορμή για μια συζήτηση εφ’ όλης της ύλης.
To ΖΩΠΥΡΕΙΝ που είναι ο δεύτερος δίσκος σου που κυκλοφορεί στην Ελλάδα και ο τρίτος που εκδίδεται στην διεθνή αγορά. Εξήγησε μας πως έχουν τα πράγματα.
Ο δεύτερος κατά σειρά δίσκος μου κυκλοφόρησε εκτός Ελλάδος, σε Ολλανδία, Γερμανία και Γαλλία. Είναι η ζωντανή ηχογράφηση μιας συναυλίας που είχαμε κάνει στο Άμστερνταμ με την Ολλανδική ορχήστρα τζαζ που Nederland ’ s Blazers Ensemble και η οποία θεωρείται από τις καλύτερες στο είδος της. Παράλληλα όμως υπάρχει τώρα και ένας τέταρτος δίσκος που λέγεται Flight On Light και που μέχρι στιγμής έχει κυκλοφορήσει στην Αυστραλία, στη Νέα Ζηλανδία, και σύντομα θα βγει και στην Ευρώπη. Την παραγωγή υπογράφει ο ελληνονεοζηλανδός John Psathas , εξέχουσα μορφή της μουσικής τέχνης, συνθέτης ενορχηστρωτής που είχε συμμετάσχει και στις τελετές έναρξης των Ολυμπιακών αγώνων του 2004
Τι σημαίνει ΖΩΠΥΡΕΙΝ;
Είναι το απαρέμφατο του ρήματος Ζωπυρώ που σημαίνει ανάβω φλόγα, δίνω ζωή στην πυρά από μικρό σπινθήρα, αυτή είναι η κυριολεκτική εξήγηση του όρου. Η μεταφορική και η ευρύτερη είναι ότι αναζωογονώ, εμψυχώνω, πολλές φορές φυλάττω κάτι μετά προσηλώσεως, κρατάω τη φλόγα αναμμένη. Το CD περιγράφει την η ιστορία μιας ομάδας φίλων ή μουσικών που ξεκινάει από την Αθήνα, ή κάποιο άλλο αστικό περιβάλλον, κάνοντας ένα ταξίδι προς την Ανατολή. Αυτή η παρέα περνώντας από τα αναστενάρια παίρνει τη φλόγα που την πηγαίνει προς την Ανατολή στην Κωνσταντινούπολη στην Περσία με τελική κατάληξη την Ινδία. Μετά επιστρέφει και σε κάθε σημείο της διαδρομής υπάρχουν και οι συμμετέχοντες, έχει δηλαδή την έννοια φωτιάς – ταξιδιού - μουσικής.
Τραγούδια περιλαμβάνει ο δίσκος;
Βέβαια, όπως το παραδοσιακό «Μοναχογιός ο Κωνσταντής ο Μικροκωνσταντίνος», διασκευασμένο, που το τραγουδάει ο Αλκίνοος Ιωαννίδης και ένα ακόμη Ινδικό του Bollywood , το «Sab Kuchh Siikha Hamne Anari» από αυτά που είχαν τραγουδηθεί στα ελληνικά το ’60. Είχε κυκλοφορήσει με το τίτλο «Γύρισε κοντά μου» με τον Βαγγέλη Περπινιάδη. Στο ΖΩΠΥΡΕΙΝ το τραγουδάει με τα ινδικά λόγια η αγγλοϊνδή Σουσίλα Ράμαν. Τέλος ένα κομμάτι σε δικούς μου στίχους τραγουδάει ο Παύλος Παυλίδης από τα Ξύλινα Σπαθιά. Τα υπόλοιπα είναι οργανικά δικές μου συνθέσεις ή διασκευές αλλά και το «Κύθηρα» του Θοδωρή Κουέλη και το «Μωβ» του Σπύρου Σιώλου με gypsy στοιχεία.
Τα παρουσιάσατε ζωντανά αυτά τα κομμάτια?
Κάναμε παρουσίαση με τις συμμετοχές του Αλκίνοου Ιωαννίδη, της Ελένης Τσαλιγοπούλου και του Παύλου Παυλίδη στην Αθήνα στον Σταυρό του Νότου και στο Η alf Note και στην Θεσσαλονίκη στο Stage . Να υπογραμμίσω την σημαντική συμβολή του Χρυσόστομου Μουράτογλου παραγωγού και ηχολήπτη, που είναι γνώστης της υπόθεσης δίσκος, με πολύ ανοιχτό μυαλό και νοοτροπία σαν να μην ζει στην Ελλάδα, σαν να ζει στο Λονδίνο. Είναι μουσικός ο ίδιος και πολύ καλός συνθέτης. Η συμβολή του ήταν ουσιαστική όπως και της βασικής ομάδας των μουσικών του γκρουπ που με πλαισίωσε και είναι ο Χαράλαμπος Καπελιάρης στην κιθάρα, ο Θοδωρής Κουέλης στο μπάσο, Κώστας Μερετάκης στα κρουστά και ο Θωμάς Κωνσταντίνου στο ούτι ενώ παλαιότερα συμμετείχε και ο Σπύρος Σιώλος στο ούτι και τα φωνητικά. Στο επίπεδο της παραγωγής σημαντική και εγκάρδια υπήρξε η συμβολή του Χρήστου Όθωνος. Τις ενορχηστρώσεις τις κάναμε από κοινού με το γκρουπ, αλλά υπήρξε πολύτιμη η βοήθεια από την παραγωγή που έπρεπε να στηρίξει αυτή τη ιστορία και την μυθολογία της. Χρειαστήκαμε μια πατινάδα, συμμετέχουν τα χάλκινα της Γουμένισσας που ηχογραφήθηκαν στο δρόμο, αυτό απαιτούσε ολόκληρη σκηνοθεσία και το έστησε ο Μάκης Μουράτογλου. Χρειαστήκαμε τον σπουδαίο Τούρκο κρουστό τον Μισιρλί Αχμέτ, τον βρήκαμε στην Θεσσαλονίκη τον ηχογραφήσαμε εκεί, χρειαστήκαμε Τούρκικα βιολιά πήγαμε και τα ηχογραφήσαμε στην Πόλη και μάλιστα εμφανιστήκαμε με κάποιους από τους Τούρκους μουσικούς στην τουρκική τηλεόραση το TRT 2, ήταν πολύ συγκινητική στιγμή.
Αυτούς τους Τούρκους μουσικούς, τους έγχορδους, τους χρησιμοποιούν συχνά οι δικοί μας, από «σκυλάδες» μέχρι έντεχνους. Είναι πράγματι τόσο σπουδαίοι ώστε να κάνουν τη διαφορά;
Δεν χρησιμοποιούν όλοι τους ίδιους, υπάρχουν πολλών ειδών έγχορδοι. Παρόλα αυτά οι Τούρκοι έγχορδοι έχουν πάρα πολύ υψηλό επίπεδο σ’ όλες τις ελληνικές τους συμμετοχές (και δεν συμμερίζομαι το διαχωρισμό σκυλάδες, έντεχνοι, λαϊκοί, κλπ). Πάντως αυτοί που συνεργάστηκα είναι εκπληκτικοί μουσικοί γιατί καταφέρνουν να είναι λόγιοι και λαϊκοί συγχρόνως. Έχουν μεγάλη παράδοση σε αυτό που κάνουν.
Ποιος τους έγραψε τις ενορχηστρώσεις;
Εγώ και ο Κουέλης! Άλλοι συμμετέχοντες στις ηχογραφήσεις είναι ο αμερικανοαρμένιος Ara Dingjian που έπαιξε ούτι και ο Αρεφ Ντάρβις ένας εξαιρετικός κρουστός ταμπλίστας Ινδός πολύ γνωστός στο Λονδίνο. Κι από τις «ντόπιες» συμμετοχές, να σημειώσω αυτή του Σταύρου Λάντσια στα πλήκτρα και του Γιώργου Καλούδη στο τσέλο όπου κάναμε κάποια μικρά, σαν στάσιμα, ιντερμέδια, μικρές γέφυρες που περιγράφουν όλο αυτό το «έργο» και την εξέλιξή του.
Στην εποχή που βρισκόμαστε, εδώ και χρόνια η δισκογραφία βρίσκεται σε μία, δημιουργική πιστεύω εν τέλει, κρίση, με την έννοια ότι παρ’ όλες τις δυσκολίες γίνονται καινούργια πράγματα που κάποια ώρα θα βρουν το δρόμο τους. Η παρούσα κατάσταση μπορεί να «αντέξει» όμως μια τέτοια ακριβή παραγωγή?
Νομίζω πως μπορεί να την αντέξει, αρκεί κανείς να βλέπει λίγο πιο μακριά. Αυτού του τύπου τα CD δικαιολογούν την ύπαρξη του δίσκου σαν αυτόνομη μονάδα ήχου. Γιατί απευθύνονται και, θέλω να πιστεύω, ικανοποιούν ένα κοινό που αγοράζει δίσκους και θα αγοράζει για πάντα. Έχουν συνολική πρόταση ιδέα και σενάριο με αρχή μέση και τέλος αλλά και συσκευασία που δικαιολογεί και το κόστος του. Αυτό δεν θα πάψει ποτέ να υπάρχει και τελικά να πουλάει έστω και αν αλλάξει το φορμάτ και μπορεί αύριο να πωλείται σε Mp 3 με τσιπάκι ή ότι άλλο.
Δεν θα’ πρεπε να έχεις πιο τακτική επαφή και πιο συχνή παρουσία?
Πιθανόν αλλά θέλω να είμαι ειλικρινής με τους ακροατές μου. Εγώ κάνω δίσκους όποτε το νοιώθω κι όποτε έχω κάτι να πω. Και δεν προσπαθώ απλώς να φτιάξω σολιστικά κομμάτια για το κλαρίνο. Προσπαθώ να υπηρετήσω την μουσική, πιο πολύ, όπου το κλαρίνο έχει ένα ρόλο εξέχοντα. Θέλω όμως και τα άλλα όργανα να έχουν ρόλο και ουσία, δεν μου αρέσουν οι δεξιοτεχνικοί δίσκοι τους θεωρώ πολύ βαυκαλιστικούς, αυτάρεσκους κι αυτό είναι κάτι που το βαριέμαι.
Ας μείνουμε λίγο περισσότερο στο κλαρίνο. Εκτός από τις δικές σου δουλειές έχεις παίξει για άλλους και έχεις συμμετάσχει σε πολλές ηχογραφήσεις?
Έχω παίξει σε πολλά και διαφορετικά στυλ σαν session μουσικός σε πάνω από 800 δίσκους δεξιά κι αριστερά κι εκεί και έμαθα πολλά αλλά και έδωσα πράγματα από την ψυχή μου. Έπαιξα με πολύ καλούς δημοτικούς μουσικούς και τραγουδιστές, σχεδόν με όλους. Είναι μεγάλο σχολείο αυτό, είναι η πατρίδα μας η ψυχή μας. Αλλά πήγα και με τους υπόλοιπους. με τους λεγόμενους έντεχνους, με λαϊκούς, με έθνικ… Συνεργάστηκα με σπουδαίους μουσικούς, ενορχηστρωτές και τραγουδιστές όπως Αλεξίου, Σαββόπουλος, Αρβανιτάκη, Παπακωνσταντίνου μέχρι και με τον Μίκη Θεοδωράκη στις τελετές έναρξης των Ολυμπιακών με τη συμφωνική του Λονδίνου. Αυτά όλα ήταν εμπειρίες και έτσι είδα το κλαρίνο πέρα από τα ευτελή τσολιαδάκια και την φολκλορική του θεώρηση. Γιατί εγώ αγαπάω την δημοτική μουσική σαν αίσθημα όχι σαν τύπο. Τα τσολιαδάκια τα απεχθάνομαι, τα τουριστικά… Τα σοβαρά τσολιαδάκια μ’ αρέσουνε και οι Αμαλίες…
Η καταγωγή σου από που είναι?
Ο πατέρας μου είναι από Κωνσταντινούπολη και η μάνα μου από τη Ναύπακτο απ’ όπου έχω και την μουσική καταγωγή μου. Δούλεψα πολύ με την Τασία Βέρρα αλλά πήγα και στο Ξηρόμερο που είναι και ο πυρήνας και το κέντρο του κλαρίνου. Επίσης δούλεψα και με τους Χαλκιάδες στα Ηπειρώτικα. Η ειδίκευση μου και η εμπειρία μου στην δημοτική μουσική είναι αυτή αλλά, πρέπει να σου πω ότι, διαχωρίζω τους όρους δημοτικός μουσικός και παραδοσιακός μουσικός
Δηλαδή?
Δημοτικός μουσικός είναι αυτός που απευθύνεται σε μια μικρή κοινωνία ανθρώπων, που γνωρίζουν καλά τη γλώσσα της μουσικής που αυτός παίζει. Την γνωρίζουν και τον κρίνουν γι αυτό και σχετίζονται, έχουν σχέση ερωτική με τη γλώσσα αυτή και τον ίδιο το μουσικό. Στο λέω απερίφραστα κανένας μουσικός που λέει ότι παίζει μουσικές παραδόσεις απ’ όλη την Ελλάδα δεν τις παίζει καλά. Δεν υπάρχει αυτό, υπάρχει μόνο τόπος καταγωγής και εξειδίκευση στη δημοτική μουσική. Κάθε τόπος έχει τον δικό του δημοτικό μουσικό. Ζούμε σε μια εποχή πληροφορίας που υπάρχει ισοπέδωση, τα παίζουν όλοι όλα, αλλά τελικά ο καθένας παίζει μόνο τα κομμάτια της περιοχής απ’ όπου κατάγεται. Αυτή είναι και η διαφορά του παραδοσιακού μουσικού από το δημοτικό. Ο παραδοσιακός μουσικός βγαίνει και λέει εγώ παίζω την παράδοση όλης της Ελλάδος. Αυτό έχει μέσα του μια ιδεολογία ένα εθνικισμό, τέτοια πράγματα που δεν ξέρω που οδηγούν. Το παραδοσιακό κάτι θέλει να αποδείξει, το δημοτικό βγαίνει από την καρδιά μιας μικρής κοινωνίας, εκλέγεται με άμεση δημοκρατία χωρίς διαμεσολάβηση, ούτε δισκογραφίας, ούτε ραδιοφώνου ούτε τηλεόρασης ούτε άλλων μέσων. Θα μου πεις τώρα που υπάρχει αυτό; Υπάρχει, ο Νίκος Φιλιππίδης όταν παίζει στη Κόνιτσα, στο χωριό του, είναι δημοτικός μουσικός. Μα θα μου πεις αυτός έχει παίξει και αλλού. Άστο που έχει παίξει αλλού, για αυτούς είναι ο γιός του μπάρμπα Φίλιππα, τους ξέρει και τον ξέρουν … Αυτό είναι δημοτικός μουσικός. Τα άλλα όλα είναι από το κεφάλι μας είναι κατασκευές. Όταν έρχεται λοιπόν ο Πετρολούκας και παίζει το Ραστ στο Μεσολόγγι είναι κατασκευή αυτό, δεν ξέρει να παίξει το Ραστ όπως παίζει τα Πωγωνίσια και δεν το παίζει όπως ο Γιάννης Βασιλόπουλος. Ο Γιάννης Βασιλόπουλος έπαιζε το Ραστ τέλεια φοβερά, ο Πετρολούκας παίζει πάρα πολύ ωραία τα Πωγωνίσια και τα μοιρολόγια. Καθένας στο τόπο του, άντε να παίξει κι από ένα γειτονικό.
Θα μου πεις εσύ τα λες και κάνεις άλλα πράγματα. Εγώ κάνω πράγματα των οποίων υπογράφω τη σύνθεση ή την διασκευή, έχω δικό μου κόσμο, δική μου οπτική και όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, δεν λέω ότι κάνω παράδοση έχω ένα δικό μου δρόμο. Άλλο το ένα άλλο το άλλο.
Να πούμε δύο κουβέντες για την ενασχόλησή σου με την διδασκαλία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας όπου έχει μία κατεύθυνση ελληνικής παραδοσιακής δημοτικής μουσικής. Το τμήμα είναι πρώτο σε βάση εισαγωγής από όλα τα μουσικά τμήματα σε όλη τη χώρα και αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είνα η διδασκαλία της μουσικής εκτέλεσης. Διδάσκονται όλα τα όργανα της κλασσικής ορχήστρας μέσα στη σχολή, διδάσκεται ακόμη Βυζαντινή μουσική και παραδοσιακά όργανα μέσα από μια πανεπιστημιακή λογική, (δεν είναι ωδείο) και απλώς δίνει βάρος και την μουσική πράξη. Συμμετέχουν πολλοί σπουδαίοι μουσικοί και οι περισσότεροι φοιτητές μας απορροφούνται από την αγορά εργασίας πριν καν αποφοιτήσουν. Πέρα από τα τυπικά πιστεύω οι φοιτητές του τμήματος παίρνουν τα εφόδια αφού διδάσκουν πολύ καλά ονόματα όπως ο Σωκράτης Σινόπουλος πολίτικη λύρα, η Ελένη Καλιμοπούλου εθνομουσικολογία, ο Θύμιος Ατζακάς ούτι, η Έλενα Παπανδρέου κιθάρα, ο Δημήτρης Πάτρας βιολοντσέλο, ο Αντώνιος Αλυγιζάκης Βυζαντινή μουσικολογία, ο Δημήτρης Χανδράκης στο κλασσικό βιολί κ.α. Μιλάμε για ξεχωριστούς στο είδος τους δασκάλους.
Εσύ εκεί διδάσκεις κλαρίνο;
Κυρίως κλαρίνο και έχω και πολλούς καλούς μαθητές
Δεν σε αποπροσανατολίζει η διδασκαλία από την μουσική σου απασχόληση;
Αντίθετα μου δίνει χαρά και με συμπληρώνει. Αυτό είναι ζήτημα ηλικίας πιθανόν γιατί όταν ήμουνα 20 χρονών και δίδασκα στη σχολή του Μόσχου με αποπροσανατόλιζε, είχα πρόβλημα. Ούτε οι άλλοι καταλάβαιναν ούτε εγώ μπορούσα να διδάξω απρόσκοπτα. Δεν ξέρω τι άλλαξε αλλά τώρα τα πράγματα πάνε πολύ καλά.
Πως βλέπεις την τέχνη του κλαρίνου στην Ελλάδα;
Η τέχνη του κλαρίνου στην Ελλάδα, όπως και του μπουζουκιού, καλλιεργείται με τρόπο μοναδικό. Σκεφτόμουνα τι ωραίο έχει αυτή η χώρα και έλεγα έχουμε ωραίο καιρό, ωραία φύση, ωραίο φως, ωραίο φαγητό, μεγάλους ποιητές, φιλότιμο στους ανθρώπους καλά κλαρίνα και καλά μπουζούκια. Δεν βρήκα κάτι άλλο προς το παρόν… Μπορεί να έχει σε άλλους τομείς σπουδαία και σημαντικά πράγματα αλλά αυτά που προανέφερα έχουν πιστεύω αξιοπρόσεκτες ιδιαιτερότητες. Δηλαδή τα κλαρίνα τα ελληνικά, σαν σχολή είναι τα καλύτερα στο κόσμο. Το πράγμα ξεκίνησε από τον Βασίλη Σαλέα ο οποίος είναι μια μουσική ιδιοφυία παγκόσμιας εμβέλειας και κακώς τον συνδυάζουν μόνο με τα τσιγγάνικα, γιατί είναι κάτι ευρύτερο μουσικά. Αυτός πρώτος το άλλαξε το πράγμα. Μετά είναι ο πατέρας του, ο Νίκος Σαλέας. Ήταν αδελφός του Βασίλη Σαλέα του παλιού. Βλέπεις ξαφνικά πως έχουν αλλάξει τα δεδομένα και ο μαθητής ο δικός μου παίζει τα πάντα από παντού. Από δύσκολους διαφορετικούς τόνους το Μαντήλι καλαματιανό, από Mi Do δίεση . Το τρώνε το κλαρίνο τα παιδιά τώρα, το λέω αυτό με την έννοια να μην είμαστε τόσο παρελθοντολάγνοι.
Καλό το παρελθόν αλλά το πράγμα πάει και μπροστά. Το λέω και το υπογραμμίζω και είμαι πραγματικά υπερήφανος για τους μαθητές μου, που είναι γύρω στα 20 και θα μείνεις άναυδος άμα τους ακούσεις, όπως ο Γιάννης Αντωνιάδης, ο Μιχάλης Σιώπης, ο Νεκτάριος Παπαγεωργίου, κ.α. Επανέρχομαι λοιπόν και λέω μετά τον Σαλέα σε αυτό το πιο διεθνές άκουσμα του κλαρίνου, έχουν βγει και άλλοι σπουδαίοι σύγχρονοι σολίστες όπως ο Σταύρος Παζαρέντζης, ο Μάκης Τσίκος, ο Θανάσης Βασιλόπουλος, ο Μάκης Μπέκος ο νεότερος, όλοι αυτοί έχουν σχηματίσει, έχουμε σχηματίσει μια νέα σχολή κλαρίνου και ας βρεθεί κανείς και πει ότι δεν παίζουμε δημοτικό κλαρίνο… Άμα θέλουμε παίζουμε. Όταν βρίσκομαι στο χωριό της μητέρας μου την Ελατόβρυση και παίζω δημοτικά, αλλά παλαιά, λες και ακούς παλιούς δίσκους 78 στροφών. Ο Παζαρέντζης όταν παίζει στη Νάουσα είναι δημοτικός 100%, αλλά ο άνθρωπος θέλει να παίξει κι άλλα πράγματα. Αυτή η σχολή των νεότερων κλαριντζήδων είναι ότι καλύτερο έχει να δείξει το κλαρίνο στην χώρα και θέλω να εκφράσω το παράπονό μου ότι προτάσσεται μόνο η παράδοση της Ηπείρου πρώτα από τις άλλες περιοχές. Δεν έχω τίποτα με την Ήπειρο, είναι πολύ σπουδαία υπόθεση, αλλά παίζω το όργανο αυτό από 9 χρονών και οφείλω και έχω γνώμη. Τα καλύτερα κλαρίνα της Ελλάδος είναι από την Αιτωλοακαρνανία, την Πρέβεζα και την Άρτα. Δηλαδή να στους πω: Σουκαίοι, Σαλέηδες, Βασιλοπουλαίοι, Μπεκαίοι, Μάκης Βασιλειάδης… καληνύχτα σας. Αυτά είναι η Α’ Εθνική. Η δεύτερη περίπτωση είναι η Γουμένισσα ο Ντομάτας και ο Ρίγκος, τεράστια κλαρίνα, που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστοί, και μετά είναι οι υπόλοιπες περιοχές. Παλαιότερα ήταν και η Ανατολική Ρούμελη, Λειβαδιά, Λαμία με Καραγιάννη, Γιαούζο κλπ. Βέβαια κάθε περιοχή έχει τα δικά της, δεν το πάμε τοπικιστικά. Ο Βαγγέλης Σούκας , που είναι και δάσκαλος μου, το κλαρίνο το έκανε σκόνη. Εδώ και σαράντα χρόνια έπαιζε την Αράχωβα από Λα μπεμόλ από Σι μπεμόλ κι από Ντο δίεση κι από όπου θες. Στην Ήπειρο το Πωγωνίσιο το παίζανε μόνο από Ντο, από Ρε, από Λα μέχρι εκεί ήτανε. Τώρα οι νεότερες γενιές Ηπειρωτών και πολύ καλών μουσικών το έχουν ξεπεράσει. Δεν αναφέρομαι στην τοπική ιδιαιτερότητα. Όπως είπα παραπάνω, την διαχωρίζω όμως από την υπόθεση της καλλιτεχνικής αξίας και της τεχνικής δεξιότητας. Μπορεί κάποιος να είναι παραδοσιακός και να παίζει ένα κομμάτι από ένα μόνο τόνο και να το παίζει αξεπέραστα. Αλλά η δεξιότητα και η τεχνική διαπιστώνεται και είναι μετρήσιμη. Και από αυτήν την άποψη, π.χ. αν έχει ευελιξία στα τρανσπόρτα κλπ, σε όλα αυτά οι άλλες περιοχές προηγούνται.
Το μέλλον πως το βλέπεις;
Το βλέπω ζοφερό αλλά κατά τη γνώμη μου. Θα μπορούσε να γίνει πάρα πολύ καλό αν και εφόσον αποβάλλουμε την άκρατη εμμονή μας με το παρελθόν, καταλάβουμε ότι υπάρχει το παρόν και το μέλλον δυνητικά. Αν δεν πάψουμε να βαυκαλιζόμαστε με το περίλαμπρο και περίτρανο παρελθόν μας, το αρχαίο, τις παραδόσεις μας και όλα αυτά σωτηρία δε υπάρχει. Πρέπει να σοβαρευτούμε να οργανώσουμε την παιδεία μας. Να γίνουμε υπεύθυνοι και σοβαροί, εντός ορίων, σεβόμενοι κυρίως αυτούς που έχουν δημιουργική πνοή σε όλα τα πράγματα. Όλα χρειάζονται, σαφώς και τα παλιά πρέπει να συντηρηθούν αλλά πρώτα πρέπει να αναπτύσσεται η δημιουργική σκέψη και η κριτική και μετά η συντήρηση. Προτιμώ έναν μέτριο, ή κακό ακόμη, που μου δίνει την ψυχούλα του σήμερα από έναν που με ένα πολύ βαρύγδουπο γούστο μου προτάσσει τα επιτεύγματα του παρελθόντος. Τα ξέρω τα επιτεύγματα του παρελθόντος, είναι καταγεγραμμένα παντού, τα ζήσαμε τα χορτάσαμε. Το σώσαμε το παρελθόν, δεν χρειάζονται άλλα CD από το παρελθόν, δεν θέλουμε άλλα! Κινδυνεύουμε να μας πνίξουν. Οι άνθρωποι κρύβονται, κρύβουν τον εαυτό τους πίσω από μεγάλα ιδεολογήματα, είτε το βαφτίζουν αρχαίο παρελθόν, είτε το βαφτίζουν παράδοση, ή οτιδήποτε άλλο. Εγώ θέλω τον εαυτό του να δίνει ο καθένας, όσο γίνεται ειλικρινά, αυτό είναι που βοηθάει τα πράγματα σε όλες τις τέχνες και όλες τις επιστήμες κι επίσης να πάψουμε να θεωρούμε ότι είμαστε το κέντρο του κόσμου… Να δοθεί τόπος στους νέους ανθρώπους, στους 20άρηδες, στα νέα μυαλά για να υπάρξει ανατροπή. Η ανατροπή είναι δημιουργία, μόνο η ανατροπή δίνει ελπίδα. Τα νέα γκρουπάκια που θα παίξουν και παραδοσιακά, και δημοτικά και ρεμπέτικα και αυθεντικά και πειραγμένα και καινούργιες συνθέσεις. Νέα δημιουργία και μια αρμονία μεταξύ των ειδών. Η μουσική στις μέρες μας είναι υδροκέφαλη. Το μεγάλο κεφάλι είναι το τραγούδι που δεν αφήνει χώρο στα άλλα είδη, στην τζαζ στην ορχηστρική μουσική, στην κλασσική. Πρέπει να υπάρχει αρμονία και ισορροπία, να υπάρχουν ορχηστρικά συγκροτήματα που να εκπαιδεύονται στην δύσκολη μουσική για να βγούνε μουσικοί να στηρίξουν το τραγούδι. Το ένα στηρίζει το άλλο. Το κοινό, τέλος, πρέπει να εκπαιδευτεί μουσικά στις παγκόσμιες αξίες χωρίς ξενοφοβία.
Επίλογος:
Καλή δύναμη στους δύσκολους καιρούς που περνάμε και θα περάσουμε. Αισιοδοξία μαχητικότητα μέσα σε όρια και νομίζω ότι θα το ξεπεράσουμε αρκεί να πάρει ο καθένας σοβαρά τον εαυτό του σε αυτό που υπηρετεί.
Links:
www.reverbnation.com/#!/manosachalinotopoulos
www.youtube.com/watch?v=PO-3qF4lSbA
www.youtube.com/watch?v=CV-pDMYKJME
