Γιάννης Ζουγανέλης: «Φασίστες είναι αυτοί που δεν έχουν μνήμη»

(VIDEO & PHOTOS) «Το θέμα είναι να υπάρχει ζωή. Ας είναι και η Ζωή Λάσκαρη…».
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
18/01/2017

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Μαρία Τζωρτζάκη
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Φωτογραφίες, Βίντεο: Δημήτρης Διολής

Ο «απρογραμμάτιστος» και ανατρεπτικός (κατά τη δική μου ταπεινή γνώμη -γιατί θα ανακαλύψετε στην πορεία ότι προσπαθεί να… ανατρέψει ακόμη και αυτό) κύριος Γιάννης Ζουγανέλης με υποδέχτηκε στο café του Πολυχώρου Πολιτισμού Αθηναΐς για να μιλήσουμε για την καινούρια μουσική του παράσταση που θα έχετε την τύχη να απολαύσετε για τέσσερις ολόκληρες Τετάρτες (8 & 25/ 1 και 1 & 8/2).

Δεν είναι μόνο εκείνος όμως ανατρεπτικός, το ίδιο συνέβη και με την συνέντευξη. Παρουσία όλων των συνεργατών του, σε μία εντελώς απρογραμμάτιστη φάση, με ρακές και αγάπη, συζητήσαμε για την μοναδικότητα που νικάει τον ατομισμό, για τον φασισμό που βρίσκεται παντού γύρω μας, για τα talent shows, για την πολιτική υποταγή της χώρας μας, για την πατρότητα, για τον έρωτα. Δεν ξέρω τι να πω για τον κύριο Ζουγανέλη. Ένας σύγχρονος φιλόσοφος με αριστοφανικό χιούμορ και καρδιά μικρού παιδιού. Κάτι τέτοιο εισέπραξα. Τα περί σπουδαίου πηγαίου καλλιτέχνη και χειμαρρώδους συνομιλητή, τα ξέρετε ήδη. Κοπιάστε να μάθετε τι είπαμε.

Πείτε μας δύο λόγια για την παράσταση που θα γίνει εδώ, στην Αθηναΐδα. Τι το ανατρεπτικό έχει;
Τίποτα ανατρεπτικό. Έχει αποδόμηση πολλή. Αν η αποδόμηση είναι ανατρεπτική, τότε ναι, έχει κάτι ανατρεπτικό. Καταρχάς είναι μουσική παράσταση. Έχει μουσική και τραγούδι. Και κυρίως μουσική, αυτή καθεαυτή, ως τέχνη, ως βασίλισσα των τεχνών. Λέγεται «Απρογραμμάτιστος», μιας και είμαι εγώ αυτός που σε αυτή τη φάση καθορίζει τα πράγματα, αλλά σε μία άλλη μπορεί να είναι οι συνεργάτες μου, ο Παναγιώτης ο Αυγερινός, η Τάνια η Ρόκκα, ο οποιοσδήποτε.
zouganelis 00003
Απρογραμμάτιστος με ποια λογική;
Ότι θα διατεθώ, θα εκτεθώ, θα τσιγκλίσω. Είμαι ένας άνθρωπος που πιστεύει πάρα πολύ στο διαβάλλειν. Θα είμαι ένας διαβολάκος, ο οποίος, με αφορμή κάποιο τραγούδι ή μια μικρή ιστορία, απελευθερώνοντας τους ανθρώπους -αφού αυτοί με απελευθερώσουν πρώτα, γιατί αυτό είναι δούναι και λαβείν- θα τους κάνω όσο γίνεται να μπουν σε μία διάδραση. Και το τονίζω θα είναι κάτι «διαδραστικό», όχι «interactive». Εφόσον είμαστε Έλληνες δεν θα χρησιμοποιούμε λέξεις του στυλ interactive ή stand up. Λένε κάποιοι ότι κάνουμε stand up comedy, όχι, δεν έχει καμία σχέση με το stand up comedy, αυτό που κάνουμε έχει διάδραση, έχει αλήθεια, έχει έκφραση προς τρίτους, αλλά ο τρίτος είναι ο πρωταγωνιστής, γιατί αυτός θα μας καθορίσει. Και όλα αυτά βέβαια σε μία διάθεση να προσβάλλουμε λίγο τα πράγματα. Αν η προσβολή είναι ανατρεπτική, τότε μπορεί και να κάνουμε ανατροπές, αλλά δεν μπορείς να πεις εκ προοιμίου ότι είμαστε ανατρεπτικοί, γιατί εγώ προσωπικά είμαι ένας άνθρωπος απολύτως συμβεβλημένος, με συμβόλαια, με χορηγούς επικοινωνίας, με έλλειμμα ασφάλειας και με όλα αυτά που κάνουν τον άνθρωπο να μην είναι απελευθερωμένος και να μην είναι ανατρεπτικός.

Είστε έτσι δηλαδή και στη ζωή σας;
Στη ζωή μου πιστεύω πως δεν είμαι συμβιβασμένος, βέβαια καλύτερα για τις προσωπικότητες να ρωτάτε τους άλλους, π.χ τους συνεργάτες μου. Ο καθένας για τον εαυτό του, ειδικά στον χώρο των τεχνών, μπορεί να έχει την καλύτερη γνώμη, δεν υπάρχει καλλιτέχνης που να μη νομίζει ότι είναι μεγαλειώδης. Ή νομίζουμε ότι είμαστε μοναδικοί. Ενώ είμαστε ατομιστές. Μακάρι να είμαστε μοναδικοί.

Τι σημαίνει ανατροπή -με τον πολιτικό όρο της έννοιας- στους δύσκολους καιρούς που περνάμε; Είναι αυτό που ζούμε ανατροπή;
Αυτό που ζούμε είναι απόλυτη υποταγή. Και είναι υποταγή σε αγγλοσαξονικές λογικές. Οι Αγγλοσάξονες, οι οποίοι ήταν η συνιστώσα της Αναγέννησης (Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία) αναγεννήθηκαν από ελληνικές ιδέες. Οι ίδιοι δεν παρθενογένεσαν ιδέες. Τότε εμείς είχαμε Τουρκοκρατία και αυτό είναι το οξύμωρο σχήμα, ότι κουβαλάμε ακόμη το κόμπλεξ της Τουρκοκρατίας ως λαός, γι΄ αυτό και φοβόμαστε τους Τούρκους, φοβόμαστε τους αστυνομικούς, ενώ θα έπρεπε να μας φοβούνται αυτοί, φοβόμαστε τους ένστολους, τα σχήματα.

Δεν έχουμε δίκιο;
Όχι, όχι καθόλου. Ο ελληνικός λαός είναι ένας αγαπητός, αγαπησιάρης λαός αλλά είναι παραδομένος στις ψευτοεξουσίες, στη δικαστική αρχή, στην εξουσία την κυβερνητική, στην αστυνομική αρχή. Ο αστυνόμος είναι για να υπηρετεί, ο υπουργός είναι για να υπηρετεί, υπουργός σημαίνει υπό του έργου, δηλαδή είναι ο πρώτος υπηρέτης. Είμαστε συμβιβασμένοι και υποταγμένοι πολιτικά. Νομίζω και αισθητικά.
zouganelis 00004
Δηλαδή;
Αν δεις, ας πούμε, τα παιδιά που εμφανίζονται στα talent shows, τα περισσότερα τραγουδούν τραγούδια ξένα, που δεν έχουν καμία σχέση με τα ελληνικά, καμία σχέση με την παράδοση, καμία σχέση με την κουλτούρα, είναι μίμοι. Αυτά είναι μιμητισμός. Έχουμε την καλύτερη γλώσσα στον κόσμο, η γλώσσα μας είναι η συνιστώσα μας, η γλώσσα μας είναι αυτή που μπορεί να βοηθήσει και τους άλλους λαούς και γινόμαστε από μοναδικοί, ατομιστές.

Η γλώσσα μας είναι η καλύτερη, η χώρα μας είναι υπέροχη, μήπως αυτό υπάρχει κίνδυνος να γίνει εθνικιστικό;
Α πα πά. Εγώ δεν χαρίζω τον πατριωτισμό στους εθνικιστές. Πιστεύω ότι όσο πιο δυνατός πολίτης είσαι και πατριώτης και ελληνοκεντρικός, τόσο δεν αφήνεις περιθώριο στους εθνικιστές, σε αυτούς δηλαδή που εκμεταλλεύονται την εθνικότητα για να πουλήσουν αυτά που πουλάνε. Ο φασισμός είναι ό,τι χειρότερο υπάρχει στον κόσμο. Φασισμός υπάρχει σε σπίτια, υπάρχει στη φαλλοκρατία, υπάρχει στον τρόπο που οδηγούν οι Έλληνες, όταν έχουν το στυλ «έχω μεγάλο αυτοκίνητο, είμαι νταλικέρης, πουλάω μούρη, νομίζω πως τα σίδερα είναι η δύναμή μου». Φασισμός είναι η χειροδικία, φασισμός είναι ό,τι επιβάλλεις στον άλλο, το οτιδήποτε, μία γνώμη. Και βέβαια φασίστες είναι αυτοί που δεν έχουν μνήμη και αυτοί που υποστηρίζουν αυτούς που δεν έχουν μνήμη, είναι αδαείς, είναι τιποτένιοι, είναι ποταποί, είναι ηλίθιοι, όλα τα επίθετα που μπορούν να χαρακτηρίσουν ένα ζώον που προσπαθεί να γίνει άνθρωπος.

Σταματάμε λίγο τη μεταξύ μας κουβέντα και απευθύνεται στους συνεργάτες του (θα το κάνει συχνά στην πορεία της κουβέντας). «Γνωριστήκαμε πρόσφατα εμείς, αυτό που έχω να πω εγώ, πέραν της συνεργασίας, είναι ότι ο άνθρωπος είναι δοτικός στην πραγματικότητα και κατ’ ουσίαν», λέει ο Παναγιώτης Αυγερινός (που παίζει ηλεκτρική και ακουστική κιθάρα). «Όχι και τόσο», πετάγεται ο Γιάννης. «Αυτό έχω διακρίνει εγώ. Δεν ξέρω στην πορεία τι θα γίνει, αλλά μέχρι τώρα είμαστε πάρα πολύ καλά», συνεχίζει ο Παναγιώτης. «Στην πορεία υπόσχομαι ότι θα είμαι δοτικός, τώρα συνεργαζόμαστε για να βγάλω εγώ αυτό που θέλω σε αυτή τη φάση, αλλά πιστεύω ότι ο καθένας από εσάς πρωταγωνιστεί», απαντά ο κ. Ζουγανέλης. «Είναι τρομεροί οργανοπαίκτες, μουσικοί, είναι εξαιρετικοί, αυτοί είναι δοτικοί, αλλά θα υποστηρίξω κι εγώ τη δική τους έκφραση», μου λέει.

Υποστηρίζετε άρα τους νέους καλλιτέχνες.
Εννοείται, γιατί άμα δεν στηρίξω τους νέους καλλιτέχνες, είναι σαν να μην στηρίζω τον ίδιο μου τον εαυτό, γιατί κι εγώ νεολαίος είμαι.

«Σε όποιον έχει δοθεί η ευκαιρία μουσικώς να κάνει ένα τέτοιο πράγμα, καταλαβαίνει ότι κάτι καινούριο, είναι σχολείο, ότι παίρνει, ότι δίνει, αλλά κυρίως ότι παίρνει πολλά, γιατί του Γιάννη το είδος είναι του Γιάννη το είδος, είναι μοναδικό», λέει ο Παναγιώτης. Ο κ. Ζουγανέλης πιάνεται από αυτό «Ε, εντάξει, η μοναδικότητα είναι πολύ δύσκολο πράγμα και η μοναδικότητα θέλει και μοναδικούς αποδέκτες και αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα, εμείς όμως θα τους κάνουμε μοναδικούς».

Τι είναι σημαντικό στη συνεργασία σας με αυτούς τους ανθρώπους και στις συνεργασίες σας γενικά;
Εγώ συνυπάρχω όλα αυτά τα χρόνια με πολλούς καλλιτέχνες. Ακόμη και όταν εγώ ξεκινούσα μια δουλειά, έδινα χώρο στους άλλους περισσότερο από ότι μου έδιναν οι εκείνοι. Οπότε τώρα εδώ, παίρνω όλο τον χώρο και κάνω αυτό που έχω στο κεφάλι μου για να μπορούν να έρθουν σε επαφή οι άνθρωποι, να μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε την ύπαρξή μας, την μοναδικότητά μας, όχι τον ατομισμό. Δεν μου αρέσει το μαζικό κίνημα. Είμαστε όλοι μαζί αλλά έχει ο καθένας την προσωπικότητά του. Εργαζόμαστε, παράγουμε έργο για να εκφραστούμε. Είμαι υπέρ του συναγωνισμού και όχι της ανταγωνιστικότητας. Αυτό είναι κάτι από το οποίο πάσχουμε και έτσι είμαστε έρμαια της κρίσης (θέση στη οποία εμείς ήρθαμε με την κατάργηση των πάντων και τον ατομισμό). Εγώ παίρνω τη δική τους τη δοτικότητα, τους δίνω και εγώ ό,τι μπορώ, γιατί ως μεγαλύτερος και σωκρατικά είμαι δάσκαλος, οπότε όπως κι εγώ διδάχτηκα πράγματα και απλόχερα μου δόθηκε γνώση και κοινωνικότητα και χίλια δυο άλλα πράγματα, είμαι υποχρεωμένος να την μεταφέρω και να την μεταδώσω, γι΄ αυτό και λέω π.χ. στην Τάνια (την Ρόκκα, συνεργάτη του στην παράσταση) «χαλάρωσε, τραγούδα». Σήμερα με εξέπληξε η Τάνια, γιατί φύγαμε από μία πρόβα που ήταν άλλα ντ’ άλλα και σήμερα είναι καταπληκτική. Το άλλα ντ ‘άλλα αφορά σ’ εμένα, γιατί εγώ έχω την μπαγκέτα, κατάλαβες.
zouganelis 00002
Απευθύνει τον λόγο στην Τάνια για να μας μιλήσει για την μουσική αυτή παράσταση. «Καταρχάς να πω ότι με τον κύριο Ζουγανέλη συνεργαζόμαστε έμμεσα αρκετά χρόνια, είναι όμως η πρώτη φορά που κάνουμε μία πιο άμεση συνεργασία. Ο άξονας της παράστασης αυτής είναι η αλήθεια και η επικοινωνία. Υπάρχουν δηλαδή και μεταξύ όλων των συντελεστών. Και είμαι ευγνώμων που μου έδωσε αυτό το βήμα φέτος πρώτη φορά». «Να’ σαι καλά Τάνια», της απαντά. Ο Φίλιππος Βασιλόπουλος, που είναι στα κρουστά, αδελφός του Θανάση Βασιλόπουλου (βιρτουόζου του κλαρίνου) με τον οποίο έχει συνεργαστεί ο Γιάννης, έρχεται κοντά μας μετά από δικό του κάλεσμα. «Αυτός ο άνθρωπος, που δεν έχει εκπαιδευτεί για τίποτα, απλώς μόνο κουβαλάει ένα παρελθόν που αφορά στη μειονότητα (που δεν είναι μειονότητα) των τσιγγάνων, αυτός θα σου πει την αλήθεια». Ο Φίλιππος εξηγεί «Πάνω από όλα είμαστε φίλοι και αδέλφια, ο λόγος για να έρθει ο κόσμος να μας δει, εκτός από τον ίδιο τον Γιάννη, είναι επειδή υπάρχουν πολλά τραγούδια, επειδή υπάρχει και γέλιο αλλά και σοβαρότητα».

Ποια η γνώμη σας για την κωμικότητα;
Εγώ θα το λέω κάθε φορά που θα μου δίνεται η ευκαιρία. Το πιο σοβαρό πράγμα στη ζωή είναι η κωμικότητα. Φαντάζεσαι να είσαι με ένα αγόρι και να μην έχει καθόλου χιούμορ; Ακόμη και στον έρωτα, στη συνουσία, χρειάζεται χιούμορ.

Ο συνεργάτης του, Γιάννης Πουρνάρας λέει για την παράσταση «Είμαστε στην παράσταση γιατί γουστάρουμε. Αυτό που κάνει τον Γιάννη να ξεχωρίζει είναι ότι δεν φοβάται την πιο τρελή του ιδέα, είτε αυτή είναι ένα κείμενο, είτε μία μελωδία, είτε ένας χαρακτήρας, ανά πάσα ώρα και στιγμή να την εκθέσει στον κόσμο. Αλλά όχι στημένα. Και αυτό ακριβώς απαιτεί και από τους συνεργάτες του, να μην φοβούνται να εκτίθενται. «Παίρνω από τους ανθρώπους τη φαιά τους ουσία», σχολιάζει ο κ. Ζουγανέλης.

Έχετε απωθημένα;
Πολλά απωθημένα, γιατί όσο περισσότερα κάνεις, τόσο πιο πολλά απωθημένα έχεις. Και πολλά κόμπλεξ.
zouganelis 00008
Κάτι για το οποίο μετανιώσατε;
Όχι, γιατί το να μετανιώνεις είναι ένα άλλοθι. Είμαι αυτό που έχω κάνει, είμαι και τα σωστά, είμαι και τα λάθη, είμαι και η απρέπεια, είμαι και το εκ περιτροπής. Είσαι αυτό που έχεις κάνει. Το θέμα είναι να υπάρχει ζωή. Ας είναι και η Ζωή Λάσκαρη.

Ποια είναι τα στοιχεία που θεωρείτε ότι κάνουν έναν πατέρα καλό; Εσείς πιστεύετε ότι είστε όσο καλός πατέρας θέλετε;
Για το αν είμαι καλός πατέρας, θα πρέπει να ρωτήσεις την κόρη μου. Τα στοιχεία που κάνουν έναν πατέρα καλό είναι η αποδοχή της διαφορετικότητας του παιδιού του, η αποδοχή των επιλογών του αλλά και η στήριξή τους. Εγώ αγαπώ πάρα πολύ τα παιδιά, γιατί αναγνωρίζω και την παιδική μου πλευρά, χωρίς να παλιμπαιδίζω, σέβομαι πάρα πολύ την ελευθερία τους, η οποία δεν έχει καμία σχέση με την αυθαιρεσία, έχει τρομερό τίμημα και δεν αγοράζεται. Ένας πατέρας είναι καλός γιατί σου έχει επιτρέψει να γνωρίσεις τον εαυτό σου, γιατί σου έχει επιτρέψει να σταθείς στα πόδια σου. Η μητρότητα κυριαρχείται περισσότερο από το συναίσθημα, έχει σχέση με τη μήτρα, όμως η πατρότητα είναι εξίσου σημαντική, είναι αυτή που βοηθάει την εξέλιξη στην ελευθερία, στην αλλαγή. Εγώ δεν πιστεύω στα παιδιά που κάνουν αυτά που θέλουν οι γονείς. Η κοινωνία μας, έπειτα, είναι φαλλοκρατική. Είναι χυδαία η φαλλοκρατία, η οποία ενισχύεται τις περισσότερες φορές από τις ίδιες τις γυναίκες. Γι’ αυτό συνιστώ να προσέχουν πάρα πολύ, να απελευθερώνονται. Το ίδιο λέω και στην κόρη μου. Και στα παιδιά γενικά λέω, να αγαπάτε και να σέβεστε ιδιαιτέρως τους γονείς σας, γιατί είναι αυτοί που σας φέρανε, είναι οι φορείς σας οι συμπαντικοί, εκείνοι που σας έκαναν να υπάρχετε. Ναι κοριτσάκι μου, λέω στην Ελεωνόρα, κάνε αυτό που θέλεις. Γνώμη θα ρωτήσει, σε άλλα συμφωνούμε, σε άλλα διαφωνούμε, όμως η διαφωνία φέρνει την αρμονία στη ζωή μας.

Τι πιστεύετε ότι είναι το πιο σπουδαίο πράγμα τελικά σε τούτη τη ζωή;
Η υπευθυνότητα, η συγκρότηση, η ευθύνη σε αυτό που έχεις κάνει για να συμβεί αυτό που έχει συμβεί. Σπουδαία είναι και η αλήθεια, την οποία δεν τη ζούμε, την κρατάμε ο καθένας για τον εαυτό του, ζούμε την πραγματικότητα, που είναι το μεγαλύτερο ψέμα. Και η αληθινή άδολη αγάπη. Για μένα το πιο ωραίο πράγμα όταν είσαι ερωτευμένος είναι να αγαπάς τον άλλον. Ξέρω πολλούς που είναι ερωτευμένοι χωρίς να αγαπάνε, δεν αγαπούν το πρόσωπο, γιατί φοβούνται. Ο έρωτας προκαλεί και φοβίες. Το να είσαι στη χώρα σου και να έχεις τον χώρο σου το θεωρώ επίσης πολύ σημαντικό. Και η αλήθεια, ξαναλέω, είναι σπουδαία, γιατί όταν είμαι αληθινός απέναντί σου, μπαίνω στη διαδικασία να αφεθώ, όταν αφεθώ, θα με γνωρίσεις καλύτερα και θα με αγαπήσεις. Η θέαση τέλος είναι εξίσου σημαντική. Είναι σημαντικό να μπεις στη διαδικασία της θέασης και της θεότητας.

Θεότητα ακούω. Δεν είστε άθεος;
Όχι δεν είμαι άθεος, πρέπει να έχεις τεράστια γνώση για να είσαι. Δεν είμαι τόσο σίγουρος για να είμαι άθεος.
zouganelis 00006
*Η μουσική παράσταση του Γιάννη Ζουγανέλη «Απρογραμμάτιστος» σας περιμένει από σήμερα και για 4 Τετάρτες (18 & 25 Ιανουαρίου και 1 & 8 Φεβρουαρίου) στη Μουσική - Θεατρική Σκηνή του Πολυχώρου Πολιτισμού Αθηναΐς στην Καστοριάς 34-36, στον Βοτανικό. Τηλέφωνο ταμείου-κρατήσεις: 210 3480080. Ώρες ταμείου: 10.00-13.00 & 17.00-22.00. Ώρα έναρξης: 20.30. Είσοδος: €15, €12. Διάρκεια: 2,5 ώρες (και βλέπουμε).

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!