Μια μέρα πριν από περίπου 6 χρόνια χτύπησε το τηλέφωνό μου κι από την άλλη γραμμή ήταν ο Γιάννης Σπάθας. «Άκου Γιάννη ένα κομμάτι...».
Crack In The Mirror, ο τίτλος του. Ήταν το καινούργιο τραγούδι των Socrates, που ξεχώριζε ο Γιάννης Σπάθας από το υλικό του δίσκου που δούλευε εκείνο τον καιρό ο συνοδοιπόρος του Αντώνης Τουρκογιώργης. Η κιθάρα του Σπάθα «κεντούσε» όπως πάντα. Αν και το άκουσα από κινητό ήταν καταπληκτικό, εφάμιλλο των κλασσικών πια τραγουδιών τους. Πότε θα το βγάλετε; «Θα περάσει τις φωνές ο Αντώνης και θα είναι έτοιμο!». Τελικά η μοίρα είχε άλλη γνώμη. Ο Τουρκογιώργης δεν πρόλαβε να περάσει τις φωνές κι ενώ είχε έτοιμους τους στίχους των τραγουδιών, στο σχεδόν ολοκληρωμένο υλικό των Socrates το 2010… Έτσι ο δίσκος έμεινε στο συρτάρι μέχρι σήμερα και το κορυφαίο ελληνικό rock γκρουπ δεν κυκλοφόρησε το 9ο άλμπουμ του καθώς η μοίρα φέρθηκε άδικα στον πιο power τραγουδιστή…
Οι Socrates Drank The Conium, αποτελούν το σημαντικότερο ροκ ελληνικό συγκρότημα, διεθνούς ακτινοβολίας και ένα ζωντανό παράδειγμα απενοχοποίησης του ροκ. Η μη ανάμειξή τους σε οποιοδήποτε σκάνδαλο και η προσήλωσή στην μουσική τους, που φθάνει τα όρια σπουδής, είναι ένα γνήσιο δείγμα απεμπλοκής της μυθολογίας που ταλαιπωρεί από γεννησιμιού του το rock’n’ roll, την οποία αρέσκονται να διατηρούν όσοι έχουν «σκοτεινά» συμφέροντα.
Ο Αντώνης Τουρκογιώργης, η φωνή και το μπάσο του γκρουπ, αποτελούσε εξ αρχής το συνθετικό δίδυμο με τον Γιάννη Σπάθα, την φλογερή κιθάρα του συγκροτήματος που έως σήμερα αφήνει άφωνο το πιστό κοινό του στις εμφανίσεις του, κυρίως στο ιστορικό «Κύτταρο» που βασίζονται στο ρεπερτόριο των Socrates Drank The Conium.
Τον Σπάθα πλαισιώνουν δύο μέλη που φέρουν με αξιώσεις εδώ και χρόνια το τίτλο του μέλους των Socrates. Ο Μάκης Γιούλης, στα τύμπανα και η εκρηκτική τραγουδίστρια Μαρκέλλα Παναγιώτου που συνδέθηκε με την επιστροφή του γκρουπ το 1999 στον Λυκαβηττό. Στην παρέα έχει προστεθεί και ο μπασίστας Λεωνίδας Φιλίντας. Οι τρεις τους αποτελούν το συγκρότημα The Blue Airways, ενός άλλου πολύ καλού ροκ κιθαρίστα, του Άκη Τουρκογιώργη, που εμφανίζεται μαζί με το Γιάννη Σπάθα επί σκηνής κι έχει παίξει και με τους Socrates. Αυτό είναι και το line up της συναυλίας του Σαββάτου 12 Νοεμβρίου στο «Κύτταρο», που είναι αφιερωμένη στον Αντώνη Τουρκογιώργη, όπως και όλες οι προηγούμενες συναυλίες του Σπάθα στο ιστορικό αυτό κλαμπ.
Η πρώτη δισκογραφική τους εμφάνιση με τίτλο το όνομά τους έγινε το 1970. Η ονομασία Socrates Drank The Conium, είχε αρχικό προορισμό τον τίτλο ενός τραγουδιού του πρώτου τους άλμπουμ. Τελικά έγινε το όνομά τους, σφραγίζοντας τις αρχαιοελληνικές ανησυχίες τους. Το ντεμπούτο τους περιείχε το «Starvation», που αργότερα ξανάπαιξαν στο «Phos» με την προσθήκη των κήμπορντς του Βαγγέλη Παπαθανασίου, στο άλμπουμ που έκαναν μαζί στο Λονδίνο. Το κομμάτι αυτό φέρει έως σήμερα την σφραγίδα του μοναδικού ήχου τους.
Με αφορμή την συναυλία του στο «Κύτταρο» ο Γιάννης Σπάθας, ο «Θεός της Κιθάρας» θυμάται…
Μετά από τόσα χρόνια στην μουσική, από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 που ξεκίνησες ως Persons, που έχεις φθάσει;
Νομίζω ότι είμαι ώριμος πια μουσικός και αυτό το είδος της μουσικής που διάλεξα να παίζω νοιώθω ότι το ξέρω καλά. Την απόφαση να γίνω μουσικός την πήρα στη δεκαετία του εβδομήντα, όταν εγώ σπούδαζα οικονομική στην Α.Σ.Σ.Ο.Ε. και ο Αντώνης αγγλική φιλολογία. Δεν καρποφόρησε να τελειώσουμε τις σχολές, αλλά δεν μετανιώσαμε ποτέ για την επιλογή μας να γίνουμε μουσικοί.
Θα έλεγα ότι έχεις κάνει σπουδή πάνω στο ρεπερτόριό σου, ψάχνοντας συνεχώς τον ήχο του κάθε κομματιού σας…
Είναι μεγάλη η ικανοποίηση που νοιώθω όταν βλέπω τα κομμάτια που γράψαμε στις δεκαετίες του ‘70 και του ‘80 να έχουν την ίδια απήχηση και σήμερα. Ο κόσμος που έρχεται στις συναυλίες μας θέλει ν’ ακούσει μόνο Socrates γι αυτό και το ρεπερτόριό μας είναι κατά 95% δικά μας κομμάτια και ένα 5% κομμάτια από καλλιτέχνες που μας έχουν επηρεάσει κατά καιρούς.
Έχεις εντάξει στο σετ σου και κάποια τραγούδια από το On The Wings που δεν παίζατε παλιότερα…
Το τρίτο μας άλμπουμ On The Wings το ηχογραφήσαμε μέσα σε οκτώ ώρες! Μαζί και η μίξη. Ένας δίσκος πολύ καλός ηχητικά. Μόλις κυκλοφόρησε έγινε “Δίσκος της Εβδομάδας” από τους κριτικούς της Τζώρτζια στην Αμερική. Το έγραψε και ο Γιάννης Πετρίδης στα Επίκαιρα.
Ποια ήταν η προοπτική σας όταν σχηματιστήκατε ως μπάντα;
Υπήρχε μια πρόοδος συνεχόμενη στα όργανά μας και βγάζαμε τραγούδια εύκολα με τον Αντώνη, την περίοδο 1967-69. Θυμάμαι στον Φλίσκο, στη Δροσοπούλου, έρχονταν στα live μας οι πρώτοι νέοι με μαλλιά να μας δουν στα απογευματινά και υπήρχαν και άλλα δύο γκρουπ που έπαιζαν soul, οι καρεκλάδες εκείνη την εποχή. Παρ’ όλου που εμείς δεν είχαμε μαλλιά ως μαθητές ακόμη, παίζαμε Hendrix, Cream, blues και πεταγόντουσαν από τις γωνίες του κλαμπ διάφοροι με μαλλιά. Δεν χόρευαν πριν ανεβούμε εμείς. Άνθρωποι που αισθανόντουσαν ότι αυτή η μουσική που παίζουμε τους ανήκε. Γνωριστήκαμε μαζί τους και μας ακολουθούσαν παντού όπου παίζαμε. Μέσα σε ένα χρόνο το όνομά μας έγινε γνωστό. Ο Γιάννης Πετρίδης διοργάνωσε μια συναυλία με την συμμετοχή των Socrates και των M.G.C. με τους Πουλικάκο, Πολύτιμο, στην Λάρισα. Παίζαμε support. Παίξαμε άπαντα Hendrix και όλοι έπαθαν πλάκα. Όταν σχηματίσαμε τους Socrates το 1970 είχαμε ήδη υλικό για ένα δίσκο, κάναμε το πρώτο άλμπουμ. Τότε παίζαμε στο Κύτταρο, όπου ερχόταν πολύς κόσμος να μας ακούσει. Η ανταπόκριση που είχαμε μας έκανε να μελετήσουμε μουσική κι άλλο και πήγαμε στο ωδείο. Τον Αύγουστο όταν όλοι έφευγαν για μπάνια εμείς καθόμασταν στο Κύτταρο κλεισμένοι και βγάζαμε ένα δίσκο. Τον Σεπτέμβριο τα ενορχηστρώναμε και το χειμώνα παίζαμε τα καινούργια τραγούδια ανεξάρτητα εάν είχαν βγει σε δίσκο ή όχι. Μας ενδιέφερε ν’ ακουστούν εκεί όπου γίνονταν και σουξέ.
Πόσες πρόβες χρειάζονταν πριν για να αποδώσετε αυτό που θέλατε στο στούντιο;
Κάναμε πάρα πολλές πρόβες, μαθαίναμε ο καθένας το μέρος του πάρα πολύ καλά και ενώναμε σωστά ο ένας με τον άλλο. Η μουσική ήταν η ζωή και το χόμπι μας μαζί. Το ροκ δεν έγινε ποτέ η δουλειά μας. Ούτε και με τα άλλα είδη μουσικής που έχω παίξει συνέβη αυτό. Ήθελα να παίξω εκεί που ένοιωθα ότι με έχουν ανάγκη, αν και δεν ήταν το στυλ μου.
Παρακολουθείς την εξέλιξη κάποιων νεώτερων από εσάς συγκροτημάτων που ξεχώρισες για την ποιότητά τους;
Ξεχωρίζω τους Blues Wire που είναι αρκετά χρόνια συγκρότημα και θεωρώ ότι παίζουν ένα είδος μουσικής, το blues, και το παίζουν πάρα πολύ καλά, σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Δεν μ’ αρέσει η νοοτροπία του: για την Ελλάδα καλό είναι.
Τα νεώτερα μέλη των Socrates, που σηκώνουν το βάρος της ιστορίας σας αλλά και όλων εκείνων των περιώνυμων μουσικών που πέρασαν από την σύνθεσή τους συνεχίζουν να παίζουν μαζί σου…
Είναι όλοι τους μουσικοί που παίζουν τώρα αρκετά χρόνια μαζί μας και είναι άξιοι Socrates. Ο Μάκης Γιούλης, ο ντράμερ μας, έχει μεγάλες ικανότητες, φρέσκο παίξιμο και δικό του στυλ. Και κάτι σπάνιο, είναι πολύ υπεύθυνος. Μου τον πρότεινε ο Αντώνης και έμεινα ικανοποιημένος. Έτσι έδεσε μαζί μας και έγινε ο βασικός ντράμερ της τέταρτης περιόδου των Socrates Drank the Conium! Μοναδικό ταλέντο είναι και η Μαρκέλλα Παναγιώτου, που είναι από τις λίγες hot τραγουδίστριες και περφόρμερ. Τραγουδά με τη ψυχή της και άξια έγινε η πρώτη γυναικεία παρουσία στο γκρουπ. Όλοι όμως οι μουσικοί που πέρασαν από τους Socrates ήταν αξιόλογοι και συνέβαλαν με το παίξιμο και τις ιδέες τους.
Ηλίας Μπουκουβάλας, Γιώργος Τρανταλίδης, Νίκος Αντύπας, οι παλιότεροι ντράμερ των Socrates. Ο καθένας έβαλε το στίγμα του στο συγκρότημα. Τι θυμάσαι από τους «συμπαίκτες» σου;
Ο Ηλίας Μπουκουβάλας ήταν συμμαθητής μας στο Τρίτο Γυμνάσιο του Πειραιά και ο πρώτος ντράμερ των Socrates. Ήταν ένα φοβερό ταλέντο ντραμίστα, ο οποίος εγκατέλειψε στην πορεία γιατί δεν μπορούσε, κατά κάποιο τρόπο, να μελετήσει άλλο. Έπαιξε στους δύο πρώτους δίσκους μας και το 1973 απεχώρησε για ν’ ασχοληθεί με τις σπουδές του. Την θέση του πήρε ο Τρανταλίδης, πιτσιρικάς δεκαοκτώ - δεκαεννιά χρονών, που ήταν σπουδαίος και εξελίχθηκε πολύ. Νομίζω ότι είναι ο καλύτερος ντράμερ που έχω ακούσει στην Ελλάδα. Έπαιξε στους δίσκους On The Wings και Phos. Μετά επειδή μελετούσε και ήθελε να παίξει jazz σταμάτησε από τους Socrates και ακολούθησε σόλο καριέρα. Μετά ήρθε ο Νίκος Αντύπας, που έγινε μέλος των Socrates στο άλμπουμ Waiting For Something. Άλλος σπουδαίος και μελετημένος ντραμίστας. Πρόσθεσε κάτι άλλο. Κάναμε και το δίσκο Breaking Through και ήταν μαζί μας στην Αγγλία όπου ηχογραφήσαμε τον δίσκο Plaza και κάναμε μια περιοδεία σε 24 πόλεις της Αγγλίας και της Σκοτίας μαζί με τους U.F.O. Όλοι οι μουσικοί που πέρασαν από το γκρουπ άφησαν κάτι. Ο ερχομός του Γιούλη επιβεβαίωσε ότι οι Socrates είχαν πάντα ένα καλό ντραμίστα.
Πώς σου φαίνεται σήμερα όλη η εμπειρία σας σε στούντιο του εξωτερικού, όπου δουλέψατε και το Phos;
Σίγουρα είναι καλύτερες οι συνθήκες στο εξωτερικό. Είναι υπερβολικά πιο μπροστά από εμάς στην γνώση του ήχου και του στυλ αυτού. Έτσι και πας σε οποιοδήποτε στούντιο στην Αγγλία ξέρουν βασικά πράγματα, όπως είναι η ηχογράφηση της κιθάρας. Τελευταία βλέπω στην Ελλάδα πολύ καλύτερες ηχογραφήσεις. Ωστόσο νομίζω ότι ακόμη οι Αμερικάνοι, Άγγλοι και διάφορες άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι πιο μπροστά, κυρίως στο θέμα της μίξης. Αυτό συμβαίνει γιατί αυτοί μια ζωή ηχογραφούν το ίδιο πράγμα. Στην Ελλάδα ηχογραφούμε 80 % τραγούδια από την λαϊκή μας μουσική, που έχει τελείως άλλη αντιμετώπιση, και πολύ λιγότερο ποσοστό ηχογραφήσεων ποπ-ροκ.
Γύρω από το όνομα των Socrates δεν ξέσπασε ποτέ κανένα σκάνδαλο. Πιστεύετε ότι τα σκάνδαλα βοήθησαν τη φήμη του rock’n’roll ή το έβλαψαν σοβαρά;
Συνήθως τα σκάνδαλα ακολουθούν αυτούς που έχουν φήμη και πολλά λεφτά. Με ναρκωτικά δεν μπλέξαμε ποτέ. Από τη γενιά μου έφυγαν πολλά παιδιά και στεναχωριέμαι υπερβολικά. Μακάρι να τα επέτρεπαν όλα, να γλιτώναμε από αυτό το θέμα. Χάνονται πάρα πολλά παιδιά. Κάποια πράγματα είναι κατευθυνόμενα λόγω του τεράστιου οικονομικού προβλήματος σε όλο τον πλανήτη. Ένας παράγων οικονομικός, ισχυρός, σε όλα τα κράτη της γης είναι η διακίνηση των ναρκωτικών και τα συνδέουν με τους ροκ σταρ για να τα διαφημίσουν. Εάν τα άφηναν ελεύθερα και η τιμή τους έπεφτε κατακόρυφα τότε θα γλίτωνε ο κόσμος. Τους πρώτους δύο μήνες θα έφευγαν όσοι ήταν στο τεφτέρι του χάρου και μετά θα σωζόντουσαν όλοι οι άλλοι. Ένας παλιός Σμυρνιός κουρέας μου έλεγε ότι στην ποτοαπαγόρευση έπιναν κολόνια με μεζέ! Το απαγορευμένο πάντα έλκει τον άνθρωπο. Αν επιτρέπονταν τα ναρκωτικά αυτός που θα έχανε ήταν η οικονομία.
Ο δίσκος των Socrates που ετοιμάζατε με τον Αντώνη τι θα απογίνει;
Χωρίς τον Αντώνη δεν πρόκειται να βγει. Μαζί τον ξεκινήσαμε μαζί θα τον τελειώσουμε».
Πέραν της μουσικής τι είναι εκείνο που σου γεμίζει τη ζωή;
Τα παιδιά μου, ο Νίκος και ο Άρης. Ο ένας 24 και ο άλλος 28 ετών. Τα λέμε όλα και είμαστε φίλοι. Του Νίκου αρέσει το ροκ, αλλά και άλλα είδη μουσικής, και το χαίρομαι αυτό. Κι εμένα από μικρός μου άρεσαν διάφορα είδη, όπως κάποια πράγματα στην ελληνική κι εξακολουθεί να μου αρέσει η παραδοσιακή μας μουσική. Και τα δύο είναι πολύ καλά παιδιά!
• Ο Γιάννης Σπάθας και μαζί του ο Άκης Τουρκογιώργης και οι The Blue Airways εμφανίζονται στο «Κύτταρο» (Ηπείρου κι Αχαρνών) το Σάββατο 12 Νοεμβρίου. Οι πόρτες ανοίγουν στις 10 μ.μ. Είσοδος: 10 Ευρώ
Crack In The Mirror, ο τίτλος του. Ήταν το καινούργιο τραγούδι των Socrates, που ξεχώριζε ο Γιάννης Σπάθας από το υλικό του δίσκου που δούλευε εκείνο τον καιρό ο συνοδοιπόρος του Αντώνης Τουρκογιώργης. Η κιθάρα του Σπάθα «κεντούσε» όπως πάντα. Αν και το άκουσα από κινητό ήταν καταπληκτικό, εφάμιλλο των κλασσικών πια τραγουδιών τους. Πότε θα το βγάλετε; «Θα περάσει τις φωνές ο Αντώνης και θα είναι έτοιμο!». Τελικά η μοίρα είχε άλλη γνώμη. Ο Τουρκογιώργης δεν πρόλαβε να περάσει τις φωνές κι ενώ είχε έτοιμους τους στίχους των τραγουδιών, στο σχεδόν ολοκληρωμένο υλικό των Socrates το 2010… Έτσι ο δίσκος έμεινε στο συρτάρι μέχρι σήμερα και το κορυφαίο ελληνικό rock γκρουπ δεν κυκλοφόρησε το 9ο άλμπουμ του καθώς η μοίρα φέρθηκε άδικα στον πιο power τραγουδιστή…
Οι Socrates Drank The Conium, αποτελούν το σημαντικότερο ροκ ελληνικό συγκρότημα, διεθνούς ακτινοβολίας και ένα ζωντανό παράδειγμα απενοχοποίησης του ροκ. Η μη ανάμειξή τους σε οποιοδήποτε σκάνδαλο και η προσήλωσή στην μουσική τους, που φθάνει τα όρια σπουδής, είναι ένα γνήσιο δείγμα απεμπλοκής της μυθολογίας που ταλαιπωρεί από γεννησιμιού του το rock’n’ roll, την οποία αρέσκονται να διατηρούν όσοι έχουν «σκοτεινά» συμφέροντα.
Ο Αντώνης Τουρκογιώργης, η φωνή και το μπάσο του γκρουπ, αποτελούσε εξ αρχής το συνθετικό δίδυμο με τον Γιάννη Σπάθα, την φλογερή κιθάρα του συγκροτήματος που έως σήμερα αφήνει άφωνο το πιστό κοινό του στις εμφανίσεις του, κυρίως στο ιστορικό «Κύτταρο» που βασίζονται στο ρεπερτόριο των Socrates Drank The Conium.
Τον Σπάθα πλαισιώνουν δύο μέλη που φέρουν με αξιώσεις εδώ και χρόνια το τίτλο του μέλους των Socrates. Ο Μάκης Γιούλης, στα τύμπανα και η εκρηκτική τραγουδίστρια Μαρκέλλα Παναγιώτου που συνδέθηκε με την επιστροφή του γκρουπ το 1999 στον Λυκαβηττό. Στην παρέα έχει προστεθεί και ο μπασίστας Λεωνίδας Φιλίντας. Οι τρεις τους αποτελούν το συγκρότημα The Blue Airways, ενός άλλου πολύ καλού ροκ κιθαρίστα, του Άκη Τουρκογιώργη, που εμφανίζεται μαζί με το Γιάννη Σπάθα επί σκηνής κι έχει παίξει και με τους Socrates. Αυτό είναι και το line up της συναυλίας του Σαββάτου 12 Νοεμβρίου στο «Κύτταρο», που είναι αφιερωμένη στον Αντώνη Τουρκογιώργη, όπως και όλες οι προηγούμενες συναυλίες του Σπάθα στο ιστορικό αυτό κλαμπ.
Η πρώτη δισκογραφική τους εμφάνιση με τίτλο το όνομά τους έγινε το 1970. Η ονομασία Socrates Drank The Conium, είχε αρχικό προορισμό τον τίτλο ενός τραγουδιού του πρώτου τους άλμπουμ. Τελικά έγινε το όνομά τους, σφραγίζοντας τις αρχαιοελληνικές ανησυχίες τους. Το ντεμπούτο τους περιείχε το «Starvation», που αργότερα ξανάπαιξαν στο «Phos» με την προσθήκη των κήμπορντς του Βαγγέλη Παπαθανασίου, στο άλμπουμ που έκαναν μαζί στο Λονδίνο. Το κομμάτι αυτό φέρει έως σήμερα την σφραγίδα του μοναδικού ήχου τους.
Με αφορμή την συναυλία του στο «Κύτταρο» ο Γιάννης Σπάθας, ο «Θεός της Κιθάρας» θυμάται…
Μετά από τόσα χρόνια στην μουσική, από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 που ξεκίνησες ως Persons, που έχεις φθάσει;
Νομίζω ότι είμαι ώριμος πια μουσικός και αυτό το είδος της μουσικής που διάλεξα να παίζω νοιώθω ότι το ξέρω καλά. Την απόφαση να γίνω μουσικός την πήρα στη δεκαετία του εβδομήντα, όταν εγώ σπούδαζα οικονομική στην Α.Σ.Σ.Ο.Ε. και ο Αντώνης αγγλική φιλολογία. Δεν καρποφόρησε να τελειώσουμε τις σχολές, αλλά δεν μετανιώσαμε ποτέ για την επιλογή μας να γίνουμε μουσικοί.
Θα έλεγα ότι έχεις κάνει σπουδή πάνω στο ρεπερτόριό σου, ψάχνοντας συνεχώς τον ήχο του κάθε κομματιού σας…
Είναι μεγάλη η ικανοποίηση που νοιώθω όταν βλέπω τα κομμάτια που γράψαμε στις δεκαετίες του ‘70 και του ‘80 να έχουν την ίδια απήχηση και σήμερα. Ο κόσμος που έρχεται στις συναυλίες μας θέλει ν’ ακούσει μόνο Socrates γι αυτό και το ρεπερτόριό μας είναι κατά 95% δικά μας κομμάτια και ένα 5% κομμάτια από καλλιτέχνες που μας έχουν επηρεάσει κατά καιρούς.
Έχεις εντάξει στο σετ σου και κάποια τραγούδια από το On The Wings που δεν παίζατε παλιότερα…
Το τρίτο μας άλμπουμ On The Wings το ηχογραφήσαμε μέσα σε οκτώ ώρες! Μαζί και η μίξη. Ένας δίσκος πολύ καλός ηχητικά. Μόλις κυκλοφόρησε έγινε “Δίσκος της Εβδομάδας” από τους κριτικούς της Τζώρτζια στην Αμερική. Το έγραψε και ο Γιάννης Πετρίδης στα Επίκαιρα.
Ποια ήταν η προοπτική σας όταν σχηματιστήκατε ως μπάντα;
Υπήρχε μια πρόοδος συνεχόμενη στα όργανά μας και βγάζαμε τραγούδια εύκολα με τον Αντώνη, την περίοδο 1967-69. Θυμάμαι στον Φλίσκο, στη Δροσοπούλου, έρχονταν στα live μας οι πρώτοι νέοι με μαλλιά να μας δουν στα απογευματινά και υπήρχαν και άλλα δύο γκρουπ που έπαιζαν soul, οι καρεκλάδες εκείνη την εποχή. Παρ’ όλου που εμείς δεν είχαμε μαλλιά ως μαθητές ακόμη, παίζαμε Hendrix, Cream, blues και πεταγόντουσαν από τις γωνίες του κλαμπ διάφοροι με μαλλιά. Δεν χόρευαν πριν ανεβούμε εμείς. Άνθρωποι που αισθανόντουσαν ότι αυτή η μουσική που παίζουμε τους ανήκε. Γνωριστήκαμε μαζί τους και μας ακολουθούσαν παντού όπου παίζαμε. Μέσα σε ένα χρόνο το όνομά μας έγινε γνωστό. Ο Γιάννης Πετρίδης διοργάνωσε μια συναυλία με την συμμετοχή των Socrates και των M.G.C. με τους Πουλικάκο, Πολύτιμο, στην Λάρισα. Παίζαμε support. Παίξαμε άπαντα Hendrix και όλοι έπαθαν πλάκα. Όταν σχηματίσαμε τους Socrates το 1970 είχαμε ήδη υλικό για ένα δίσκο, κάναμε το πρώτο άλμπουμ. Τότε παίζαμε στο Κύτταρο, όπου ερχόταν πολύς κόσμος να μας ακούσει. Η ανταπόκριση που είχαμε μας έκανε να μελετήσουμε μουσική κι άλλο και πήγαμε στο ωδείο. Τον Αύγουστο όταν όλοι έφευγαν για μπάνια εμείς καθόμασταν στο Κύτταρο κλεισμένοι και βγάζαμε ένα δίσκο. Τον Σεπτέμβριο τα ενορχηστρώναμε και το χειμώνα παίζαμε τα καινούργια τραγούδια ανεξάρτητα εάν είχαν βγει σε δίσκο ή όχι. Μας ενδιέφερε ν’ ακουστούν εκεί όπου γίνονταν και σουξέ.
Πόσες πρόβες χρειάζονταν πριν για να αποδώσετε αυτό που θέλατε στο στούντιο;
Κάναμε πάρα πολλές πρόβες, μαθαίναμε ο καθένας το μέρος του πάρα πολύ καλά και ενώναμε σωστά ο ένας με τον άλλο. Η μουσική ήταν η ζωή και το χόμπι μας μαζί. Το ροκ δεν έγινε ποτέ η δουλειά μας. Ούτε και με τα άλλα είδη μουσικής που έχω παίξει συνέβη αυτό. Ήθελα να παίξω εκεί που ένοιωθα ότι με έχουν ανάγκη, αν και δεν ήταν το στυλ μου.
Παρακολουθείς την εξέλιξη κάποιων νεώτερων από εσάς συγκροτημάτων που ξεχώρισες για την ποιότητά τους;
Ξεχωρίζω τους Blues Wire που είναι αρκετά χρόνια συγκρότημα και θεωρώ ότι παίζουν ένα είδος μουσικής, το blues, και το παίζουν πάρα πολύ καλά, σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Δεν μ’ αρέσει η νοοτροπία του: για την Ελλάδα καλό είναι.
Τα νεώτερα μέλη των Socrates, που σηκώνουν το βάρος της ιστορίας σας αλλά και όλων εκείνων των περιώνυμων μουσικών που πέρασαν από την σύνθεσή τους συνεχίζουν να παίζουν μαζί σου…
Είναι όλοι τους μουσικοί που παίζουν τώρα αρκετά χρόνια μαζί μας και είναι άξιοι Socrates. Ο Μάκης Γιούλης, ο ντράμερ μας, έχει μεγάλες ικανότητες, φρέσκο παίξιμο και δικό του στυλ. Και κάτι σπάνιο, είναι πολύ υπεύθυνος. Μου τον πρότεινε ο Αντώνης και έμεινα ικανοποιημένος. Έτσι έδεσε μαζί μας και έγινε ο βασικός ντράμερ της τέταρτης περιόδου των Socrates Drank the Conium! Μοναδικό ταλέντο είναι και η Μαρκέλλα Παναγιώτου, που είναι από τις λίγες hot τραγουδίστριες και περφόρμερ. Τραγουδά με τη ψυχή της και άξια έγινε η πρώτη γυναικεία παρουσία στο γκρουπ. Όλοι όμως οι μουσικοί που πέρασαν από τους Socrates ήταν αξιόλογοι και συνέβαλαν με το παίξιμο και τις ιδέες τους.
Ηλίας Μπουκουβάλας, Γιώργος Τρανταλίδης, Νίκος Αντύπας, οι παλιότεροι ντράμερ των Socrates. Ο καθένας έβαλε το στίγμα του στο συγκρότημα. Τι θυμάσαι από τους «συμπαίκτες» σου;
Ο Ηλίας Μπουκουβάλας ήταν συμμαθητής μας στο Τρίτο Γυμνάσιο του Πειραιά και ο πρώτος ντράμερ των Socrates. Ήταν ένα φοβερό ταλέντο ντραμίστα, ο οποίος εγκατέλειψε στην πορεία γιατί δεν μπορούσε, κατά κάποιο τρόπο, να μελετήσει άλλο. Έπαιξε στους δύο πρώτους δίσκους μας και το 1973 απεχώρησε για ν’ ασχοληθεί με τις σπουδές του. Την θέση του πήρε ο Τρανταλίδης, πιτσιρικάς δεκαοκτώ - δεκαεννιά χρονών, που ήταν σπουδαίος και εξελίχθηκε πολύ. Νομίζω ότι είναι ο καλύτερος ντράμερ που έχω ακούσει στην Ελλάδα. Έπαιξε στους δίσκους On The Wings και Phos. Μετά επειδή μελετούσε και ήθελε να παίξει jazz σταμάτησε από τους Socrates και ακολούθησε σόλο καριέρα. Μετά ήρθε ο Νίκος Αντύπας, που έγινε μέλος των Socrates στο άλμπουμ Waiting For Something. Άλλος σπουδαίος και μελετημένος ντραμίστας. Πρόσθεσε κάτι άλλο. Κάναμε και το δίσκο Breaking Through και ήταν μαζί μας στην Αγγλία όπου ηχογραφήσαμε τον δίσκο Plaza και κάναμε μια περιοδεία σε 24 πόλεις της Αγγλίας και της Σκοτίας μαζί με τους U.F.O. Όλοι οι μουσικοί που πέρασαν από το γκρουπ άφησαν κάτι. Ο ερχομός του Γιούλη επιβεβαίωσε ότι οι Socrates είχαν πάντα ένα καλό ντραμίστα.
Πώς σου φαίνεται σήμερα όλη η εμπειρία σας σε στούντιο του εξωτερικού, όπου δουλέψατε και το Phos;
Σίγουρα είναι καλύτερες οι συνθήκες στο εξωτερικό. Είναι υπερβολικά πιο μπροστά από εμάς στην γνώση του ήχου και του στυλ αυτού. Έτσι και πας σε οποιοδήποτε στούντιο στην Αγγλία ξέρουν βασικά πράγματα, όπως είναι η ηχογράφηση της κιθάρας. Τελευταία βλέπω στην Ελλάδα πολύ καλύτερες ηχογραφήσεις. Ωστόσο νομίζω ότι ακόμη οι Αμερικάνοι, Άγγλοι και διάφορες άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι πιο μπροστά, κυρίως στο θέμα της μίξης. Αυτό συμβαίνει γιατί αυτοί μια ζωή ηχογραφούν το ίδιο πράγμα. Στην Ελλάδα ηχογραφούμε 80 % τραγούδια από την λαϊκή μας μουσική, που έχει τελείως άλλη αντιμετώπιση, και πολύ λιγότερο ποσοστό ηχογραφήσεων ποπ-ροκ.
Γύρω από το όνομα των Socrates δεν ξέσπασε ποτέ κανένα σκάνδαλο. Πιστεύετε ότι τα σκάνδαλα βοήθησαν τη φήμη του rock’n’roll ή το έβλαψαν σοβαρά;
Συνήθως τα σκάνδαλα ακολουθούν αυτούς που έχουν φήμη και πολλά λεφτά. Με ναρκωτικά δεν μπλέξαμε ποτέ. Από τη γενιά μου έφυγαν πολλά παιδιά και στεναχωριέμαι υπερβολικά. Μακάρι να τα επέτρεπαν όλα, να γλιτώναμε από αυτό το θέμα. Χάνονται πάρα πολλά παιδιά. Κάποια πράγματα είναι κατευθυνόμενα λόγω του τεράστιου οικονομικού προβλήματος σε όλο τον πλανήτη. Ένας παράγων οικονομικός, ισχυρός, σε όλα τα κράτη της γης είναι η διακίνηση των ναρκωτικών και τα συνδέουν με τους ροκ σταρ για να τα διαφημίσουν. Εάν τα άφηναν ελεύθερα και η τιμή τους έπεφτε κατακόρυφα τότε θα γλίτωνε ο κόσμος. Τους πρώτους δύο μήνες θα έφευγαν όσοι ήταν στο τεφτέρι του χάρου και μετά θα σωζόντουσαν όλοι οι άλλοι. Ένας παλιός Σμυρνιός κουρέας μου έλεγε ότι στην ποτοαπαγόρευση έπιναν κολόνια με μεζέ! Το απαγορευμένο πάντα έλκει τον άνθρωπο. Αν επιτρέπονταν τα ναρκωτικά αυτός που θα έχανε ήταν η οικονομία.
Ο δίσκος των Socrates που ετοιμάζατε με τον Αντώνη τι θα απογίνει;
Χωρίς τον Αντώνη δεν πρόκειται να βγει. Μαζί τον ξεκινήσαμε μαζί θα τον τελειώσουμε».
Πέραν της μουσικής τι είναι εκείνο που σου γεμίζει τη ζωή;
Τα παιδιά μου, ο Νίκος και ο Άρης. Ο ένας 24 και ο άλλος 28 ετών. Τα λέμε όλα και είμαστε φίλοι. Του Νίκου αρέσει το ροκ, αλλά και άλλα είδη μουσικής, και το χαίρομαι αυτό. Κι εμένα από μικρός μου άρεσαν διάφορα είδη, όπως κάποια πράγματα στην ελληνική κι εξακολουθεί να μου αρέσει η παραδοσιακή μας μουσική. Και τα δύο είναι πολύ καλά παιδιά!
• Ο Γιάννης Σπάθας και μαζί του ο Άκης Τουρκογιώργης και οι The Blue Airways εμφανίζονται στο «Κύτταρο» (Ηπείρου κι Αχαρνών) το Σάββατο 12 Νοεμβρίου. Οι πόρτες ανοίγουν στις 10 μ.μ. Είσοδος: 10 Ευρώ
