Καθόλου δεν με παραξένεψε η συμμετοχή του Φοίβου Δεληβοριά στη συναυλία - αφιέρωμα στο Μάνο Λοΐζο που θα γίνει το Σάββατο στο Ηρώδειο. Απεναντίας, χάρηκα.
Σαν άνθρωπος της ίδιας γενιάς με το Φοίβο, ξέρω πόσο καθοριστική υπήρξε για όλους τους συνομήλικούς μου η μουσική του Μάνου Λοΐζου. Ξέρω, επομένως, και το εντόπισα και στα λόγια του Φοίβου, την αγάπη και τη φροντίδα με την οποία θα περιβάλει το όλο εγχείρημα. Διαβάστε τον και θα καταλάβετε.
Τι είναι αυτό που σε φέρνει στη σκηνή του Ηρωδείου σε ένα αφιέρωμα στο Μάνο Λοΐζο; Ποια είναι η δική σου προσωπική αφετηρία για τη συμμετοχή αυτή;
Η Δήμητρα με φαντάστηκε και με κάλεσε και ξεπέρασα με τη βοήθειά της τους φόβους που έχω, ως όχι ακριβώς τραγουδιστής. Ο Λοΐζος για μένα είναι να είσαι μέσα στο πεδίο της μάχης και ταυτόχρονα να είσαι απ’ έξω, να σφυρίζεις μια μελωδία και να παρατηρείς, να ελπίζεις για τη στιγμή που η ζωή θα προχωρήσει, θα πάει πέρα από τη μοίρα της. Η μουσική του είναι μουσική δωματίου - και μάλιστα φοιτητικού. Είναι μια έκπληξη όμως το πόση σχέση έχει με τη συμφωνική μουσική, την τονίζει η εξαιρετική δουλειά των Σουσάμογλου - Τσαβδαρίδη. Ο Κουρτ Βάϊλ, ο Σοστακόβιτς, ο Γκέρσουϊν είναι εκεί από πίσω, πίσω από τις αφίσες και το κορίτσι που κοιτάζει απ’ το κρεβάτι. Είναι ο ήχος της Ιστορίας, πάνω από το δωμάτιο που εκείνος κιθαρίζει.
Ποιο είναι το πρώτο τραγούδι του Λοΐζου που θυμάσαι να ακούς, σε ποια περίσταση και τι σου λέει σήμερα; Είναι και το αγαπημένο σου; - αν όχι, ποιο είναι το αγαπημένο σου και γιατί;
Το πρώτο ήταν μάλλον «Ο Μέρμηγκας». Παιδική μου μεταπολίτευση. Το πιο αγαπημένο μου όμως είναι το «Παποράκι του Μπουρνόβα». Ένα αριστούργημα. Δυο παιδιά του '60 - Λοΐζος και Παπαδόπουλος - ονειρεύονται την προσφυγιά του '20 και την κάνουν πολύχρωμο τραγούδι με τα ταπεινότερα υλικά. Συγκινούμαι επίσης βαθύτατα με «Τα τραγούδια της Χαρούλας». Βαθύτατα προσωπικό λαϊκό. Αισθησιακό και πολιτικό μαζί.
Ο Μάνος Λοΐζος ήταν βαθιά πολιτικοποιημένος, τόσο απέναντι στις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις, όσο απέναντι και στα ζητήματα που απασχολούσαν τον κλάδο του. Οφείλει ο τραγουδοποιός/δημιουργός να είναι ενεργός με τον τρόπο αυτό, τόσο μέσα από το έργο, όσο και μέσα από την κοινωνική του δράση;
Ο κάθε δημιουργός είναι πολύ διαφορετικός. Άλλος αποδίδει καλύτερα μονάζοντας, άλλος στο δρόμο, μαζί με τους άλλους. Το πρώτο - και το τελευταίο - που πρέπει να κάνει ένας δημιουργός είναι να μένει πιστός στη φύση του, στον τρόπο του. Όλοι όμως οι δημιουργοί είναι ευαίσθητοι δέκτες της εποχής τους. Και μέσα απ' το κλειστό δωμάτιο μπορείς να συναντήσεις όλους τους άλλους. Αυτό το «παντ' ανοιχτά, πάντ' άγρυπνα, τα μάτια της ψυχής μου...» αρκεί για τον καθένα μας.
Σαν άνθρωπος της ίδιας γενιάς με το Φοίβο, ξέρω πόσο καθοριστική υπήρξε για όλους τους συνομήλικούς μου η μουσική του Μάνου Λοΐζου. Ξέρω, επομένως, και το εντόπισα και στα λόγια του Φοίβου, την αγάπη και τη φροντίδα με την οποία θα περιβάλει το όλο εγχείρημα. Διαβάστε τον και θα καταλάβετε.
Τι είναι αυτό που σε φέρνει στη σκηνή του Ηρωδείου σε ένα αφιέρωμα στο Μάνο Λοΐζο; Ποια είναι η δική σου προσωπική αφετηρία για τη συμμετοχή αυτή;
Η Δήμητρα με φαντάστηκε και με κάλεσε και ξεπέρασα με τη βοήθειά της τους φόβους που έχω, ως όχι ακριβώς τραγουδιστής. Ο Λοΐζος για μένα είναι να είσαι μέσα στο πεδίο της μάχης και ταυτόχρονα να είσαι απ’ έξω, να σφυρίζεις μια μελωδία και να παρατηρείς, να ελπίζεις για τη στιγμή που η ζωή θα προχωρήσει, θα πάει πέρα από τη μοίρα της. Η μουσική του είναι μουσική δωματίου - και μάλιστα φοιτητικού. Είναι μια έκπληξη όμως το πόση σχέση έχει με τη συμφωνική μουσική, την τονίζει η εξαιρετική δουλειά των Σουσάμογλου - Τσαβδαρίδη. Ο Κουρτ Βάϊλ, ο Σοστακόβιτς, ο Γκέρσουϊν είναι εκεί από πίσω, πίσω από τις αφίσες και το κορίτσι που κοιτάζει απ’ το κρεβάτι. Είναι ο ήχος της Ιστορίας, πάνω από το δωμάτιο που εκείνος κιθαρίζει.
Ποιο είναι το πρώτο τραγούδι του Λοΐζου που θυμάσαι να ακούς, σε ποια περίσταση και τι σου λέει σήμερα; Είναι και το αγαπημένο σου; - αν όχι, ποιο είναι το αγαπημένο σου και γιατί;
Το πρώτο ήταν μάλλον «Ο Μέρμηγκας». Παιδική μου μεταπολίτευση. Το πιο αγαπημένο μου όμως είναι το «Παποράκι του Μπουρνόβα». Ένα αριστούργημα. Δυο παιδιά του '60 - Λοΐζος και Παπαδόπουλος - ονειρεύονται την προσφυγιά του '20 και την κάνουν πολύχρωμο τραγούδι με τα ταπεινότερα υλικά. Συγκινούμαι επίσης βαθύτατα με «Τα τραγούδια της Χαρούλας». Βαθύτατα προσωπικό λαϊκό. Αισθησιακό και πολιτικό μαζί.
Ο Μάνος Λοΐζος ήταν βαθιά πολιτικοποιημένος, τόσο απέναντι στις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις, όσο απέναντι και στα ζητήματα που απασχολούσαν τον κλάδο του. Οφείλει ο τραγουδοποιός/δημιουργός να είναι ενεργός με τον τρόπο αυτό, τόσο μέσα από το έργο, όσο και μέσα από την κοινωνική του δράση;
Ο κάθε δημιουργός είναι πολύ διαφορετικός. Άλλος αποδίδει καλύτερα μονάζοντας, άλλος στο δρόμο, μαζί με τους άλλους. Το πρώτο - και το τελευταίο - που πρέπει να κάνει ένας δημιουργός είναι να μένει πιστός στη φύση του, στον τρόπο του. Όλοι όμως οι δημιουργοί είναι ευαίσθητοι δέκτες της εποχής τους. Και μέσα απ' το κλειστό δωμάτιο μπορείς να συναντήσεις όλους τους άλλους. Αυτό το «παντ' ανοιχτά, πάντ' άγρυπνα, τα μάτια της ψυχής μου...» αρκεί για τον καθένα μας.
