Ελένη Τσαλιγοπούλου: «Στα live γίνομαι fan κι εγώ»

Με αφορμή τη σύμπραξή της με το Νίκο Ξυδάκη, μια ωραία (και επεξηγηματική) κουβέντα με την Ελένη Τσαλιγοπούλου που συμπληρώνει φέτος τριάντα χρόνια στο τραγούδι.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Έγραφα προ ημερών για την επανάληψη που μαστίζει τις συνεργασίες του τραγουδιού μας. Το επαναλαμβανόμενο αυτό φαινόμενο επιβεβαιώνεται και από τις εξαιρέσεις του. Και να, λοιπόν, μια διαφορετική συναυλία που «σπάει» τα συνηθισμένα: η Ελένη Τσαλιγοπούλου και οι Bogaz υποδέχονται το Νίκο Ξυδάκη και τον ξεχωριστό θαυμαστό κόσμο του σε μια μοναδική συναυλία στο Κηποθέατρο Παπάγου στις 20 Σεπτεμβρίου. Τα διαφορετικά τραγούδια του Νίκου Ξυδάκη, του ακέραιου αυτού συνθέτη με την ιδιαίτερη καλλιτεχνική παρουσία που ποτέ δεν κυνήγησε την επιτυχία εμμονικά (γεγονός που καθρεφτίζεται στο έργο του), φορούν καινούργια ρούχα και παρουσιάζονται με τρόπο πρωτόγνωρο μέσα από την αισθητική των Bogaz και την ερμηνεία της Ελένης Τσαλιγοπούλου. Με αφορμή αυτή την ιδιαίτερη καλλιτεχνική σύμπραξη, είχαμε μια ωραία (και επεξηγηματική) κουβέντα με την Ελένη Τσαλιγοπούλου που συμπληρώνει φέτος τριάντα χρόνια στο τραγούδι.

Πως προέκυψε η φετινή συνεργασία σας με το Νίκο Ξυδάκη και πως αντιμετωπίζετε τη νέα σας αυτή σύμπραξη μετά από χρόνια; Τι θα περιλαμβάνει αυτή η βραδιά στο κηποθέατρο Παπάγου;
Η αγάπη μου για τα τραγούδια του Νίκου ξεκινά πάρα πολλά χρόνια πριν. Ήτανε παραγωγός, επίσης, στο δεύτερό μου δίσκο με τα τραγούδια του Γιώργου Ανδρέου, το «Κορίτσι και γυναίκα». Αυτό που μου αρέσει πολύ είναι τα τραγούδια και ο τρόπος. Αυτός ο άνθρωπος έχει έναν δικό του σπουδαίο τρόπο να γράφει μουσική. Ίσως να παίζει ρόλο και η καταγωγή του (σ.σ. Αιγυπτιώτης). Εκτός, όμως, από τον ωραίο τρόπο που γράφει, το πιο ενδιαφέρον είναι ο τρόπος που διαλέγει τους στιχουργούς: ο Ρασούλης, ο Γκόνης, ο Γκανάς, ο Καψάλης, όλοι αυτοί οι σπουδαίοι στιχουργοί. Έχει μια ιδιαίτερη, κοντινή σχέση με τους στιχουργούς το διάστημα που γράφει μουσική. Και αυτό είναι κάτι που λείπει στα χρόνια μας. Είναι παρέα, είναι φιλία, είναι οικογένεια, είναι πολλά.
f76e9d40dc63a3bbf884b4b35664035a_L.jpg
Με αυτό που λέτε, με βοηθάτε να σας ρωτήσω κάτι σχετικά με τον τρόπο που γινόντουσαν οι δίσκοι στο παρελθόν. Παλαιότερα, οι δημιουργοί σχηματίζαν ντουέτα και κάνανε έναν ολοκληρωμένο δίσκο με έναν ερμηνευτή ή και περισσότερους. Πλέον, αυτό έχει αντιστραφεί. Ο ερμηνευτής είναι ένας και οι δημιουργοί περισσότεροι. Που οφείλεται αυτό κατά την άποψή σας; Εσείς, έχετε προτίμηση σε κάποια από αυτές τις «συνταγές»;
Όλα αυτά τα χρόνια που τραγουδάω έχω χρησιμοποιήσει όλες τις συνταγές, όλους τους τρόπους. Ο πιο ωραίος τρόπος είναι αυτός που κρύβει πίσω του και μια σχέση, μια γνωριμία. Τους δίσκους μου τους έγραφαν πάντοτε ο Ανδρέου, ο Λειβαδάς, ο Πορτοκάλογλου και ο Ζούδιαρης. Μια συγκεκριμένη παρέα, δηλαδή. Ακούγανε τα στιχάκια και τις μουσικές τους με τη δική μου φωνή. Αυτό είναι το πιο σωστό κατ’ εμέ. Έχω, όμως, και δίσκους που περιλαμβάνουν τραγούδια ενός και μόνο συνθέτη. Κι αυτό είναι πολύ - πολύ ενδιαφέρον. Ο λόγος, λοιπόν, που μου αρέσει ο Ξυδάκης είναι ότι, με όλους αυτούς τους στιχουργούς, γράφουν και τραγούδια που δεν είναι «σοβαρά». Γράφουν, ας πούμε, για το «Σου-Μι-Τζου», γράφουν για τα «εστιατόρια που τρων τα συνεργεία», γράφουν για κουμπιά, για σκαλοπάτια, για τόπους, τοπωνύμια, γυναίκες με μια μεγάλη μυθολογία. Αυτό το βλέπω πάρα πολύ σπουδαίο. Η γλώσσα, δηλαδή, που χρησιμοποιεί ο Νίκος Ξυδάκης με τους στιχουργούς του έχει τις ρίζες της πίσω, από το ρεμπέτικο τραγούδι. Γράφουν χωρίς κόμπλεξ, χωρίς επιτήδευση. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Και βέβαια, εντάξει, όλο το λυρικό του κομμάτι και όλη η ανατολή του μες στον τρόπο.
bogaz23.jpg
Οι Bogaz πως τον «πειράζουν»;
(γέλια) Υπέροχα. Αυτό ζήσαμε όλο το καλοκαίρι και ήταν κάτι πολύ συγκινητικό. Όταν είπα στα παιδιά, στους Bogaz, στην ομάδα μου δηλαδή, να κάνουμε κάτι με το Νίκο Ξυδάκη το δέχτηκαν με μεγάλη χαρά, τόσο εκείνοι που γνώριζαν καλά το υλικό του, όσο και εκείνοι που το γνώριζαν λιγότερο. Γιατί είναι και ιδιαίτερο το να φεύγεις από το ρεπερτόριό σου. Τριάντα χρόνια τραγουδάω και το να φύγω από το ρεπερτόριό μου και από τα προγράμματα που κάνω είναι κάτι το λυτρωτικό. Τα παιδιά «πειράζουν» λοιπόν τα τραγούδια του Νίκου με έναν τρόπο μοναδικό και τα καθιστούν μυστήρια και συγχρόνως άμεσα. Φεύγουμε από τις μεγάλες ορχήστρες που είχε χρησιμοποιήσει ο Νίκος τα τελευταία χρόνια με τον καλύτερο τρόπο και πάμε σε μία ομάδα ανθρώπων. Πάλι, δηλαδή, έχουμε να κάνουμε με μια οικογένεια που αγαπάει πολύ το υλικό.

Με τη συναυλία αυτή ολοκληρώνεται ο κύκλος των κοινών σας εμφανίσεων ή να αναμένουμε και συνέχεια;
Όχι. Πιστεύω ότι αυτή η συνεργασία θα συνεχιστεί όλο το χρόνο. Ήδη κάναμε τις δυο πρώτες εμφανίσεις μας στην Κρήτη και ετοιμαζόμαστε για του Παπάγου στις 20 του μηνός. Σίγουρα το χειμώνα θα παίξουμε στο Gazarte και σε μερικά από τα καλύτερα θέατρα της Ελλάδας.

Πείτε μου ένα τραγούδι του Νίκου Ξυδάκη που αγαπάτε πολύ αλλά δεν «χώρεσε» στο πρόγραμμα των εμφανίσεών σας.
Η «Άννα Καρένινα», το «Ένα όχι»... αρκετά δεν μπήκανε.

Δεν μπήκανε γιατί δεν χωράγανε χρονικά, υποθέτω.
Ακριβώς. Γιατί σε ένα πρόγραμμα πρέπει να έχεις όλο το εύρος του συνθέτη. Μοιραία δεν χωράγανε όλα τα τραγούδια. Μιλάμε για ένα πρόγραμμα τριάντα (30) τραγουδιών.

Να σας κάνω μια άλλη ερώτηση. Η τραγουδοποιία στη χώρα μας, για κάποιο(υς) λόγο(υς), εκπροσωπείται περισσότερο από άνδρες δημιουργούς. Λίγες είναι οι γυναίκες δημιουργοί. Αντίθετα, οι τραγουδίστριες είναι όσες και οι τραγουδιστές. Εσείς, που πλέον έχετε και την ιδιότητα του δημιουργού, πως εξηγείτε αυτό το γεγονός;
Νομίζω ότι απλά δεν υπήρχε χώρος για κάτι τέτοιο. Σα να έφευγε από το μυαλό των γυναικών το να δημιουργήσουν, να κάνουν μουσική. Κι εγώ τραγουδάω τριάντα χρόνια, αλλά πριν από μία δεκαετία άρχισα πολύ δειλά να γράφω μουσική. Χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να βγουν όσα αγαπάω, όσα έχω μέσα μου και όσα με έχουν επηρεάσει. Νομίζω, όμως, πως αυτό συμβαίνει στην Ελλάδα. Δεν ισχύει για όλο τον κόσμο.

Η αλήθεια είναι ότι, πράγματι, συνέβαινε -γιατί πλέον οι γυναίκες τραγουδοποιοί είναι αρκετές- κυρίως στην Ελλάδα.
Δεν μπορώ να το εξηγήσω ακριβώς.

Ίσως να σχετίζεται με ζητήματα κοινωνικών ρόλων και προκαταλήψεων του παρελθόντος.
Ναι, αλλά από την άλλη υπήρχαν τραγουδίστριες - σταρ. Δεν ξέρω. Ενδεχομένως να υπήρχε η αντίληψη ότι δεν το έκαναν καλά.

Πόσο σημαντικό είναι για έναν τραγουδιστή να είναι ταυτόχρονα και μουσικός;
Πολύ σημαντικό. Όταν είσαι μόνο τραγουδιστής χρησιμοποιείς μόνο την αίσθηση και το ταλέντο σου. Δεν καταλαβαίνεις τι συμβαίνει γύρω σου. Όταν όμως ένας τραγουδιστής είναι και μουσικός όλα τα πράγματα γίνονται κανονικά. Όχι πιο εύκολα. Γίνονται κανονικά. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να έχεις μουσικότητα. Εγώ δεν παίζω κάποιο όργανο για να με αποκαλέσεις μουσικό, αλλά έχω λόγο σε ό,τι γίνεται. Δηλαδή, τα παιδιά έχουνε υπόψιν τους ότι κάτι μου αρέσει και κάτι όχι. Γιατί εγώ είμαι η φωνή. Εγώ τραγουδάω. Δεν μπορώ να υποστηρίξω κάτι που δεν μου ταιριάζει.
boagzksidakis.jpg
Ο Ράινε Μαρία Ρίλκε, στα «Γράμματα σε ένα νέο ποιητή», έλεγε πως το χειρότερο πράγμα που συνέβη ποτέ στην τέχνη είναι η κριτική. Συμμερίζεστε αυτή την άποψη; Σας έχει τύχει να διαβάσετε αποθεωτική κριτική μιας εμφάνισής σας που, κατά τη γνώμη σας, δεν ήταν καλή και το αντίθετο;
Ναι, βεβαίως. Έχω διαβάσει πολύ καλά λόγια για κάτι που μπορεί να ήταν απροβάριστο ή κάτι στο οποίο συμμετείχαν πολλοί καλλιτέχνες μαζί και ήταν αθλιότητα στο αποτέλεσμα. Πολλές φορές γίνεται αυτό. Γιατί δεν τους ενδιαφέρει ουσιαστικά η κριτική. Απλώς πρέπει να γράψουν κάτι για να πουν ότι έγινε μια συναυλία. Να δηλώσουν, δηλαδή, ένα γεγονός.

Υπάρχει, πράγματι, ένα αλισβερί στις μέρες μας και σε αυτό που παλαιότερα λεγόταν καλλιτεχνικό ρεπορτάζ, αλλά εμένα περισσότερο με ενδιαφέρει η άποψή σας γενικότερα για την κριτική του τραγουδιού. Είναι χρήσιμη τελικά; Εσείς δέχεστε την (καλόπιστη) κριτική;
Φυσικά. Εννοείται. Τη δέχομαι από ανθρώπους που κατανοούν πολύ καλά αυτό το θέμα. Πως αναρωτιόμαστε, για παράδειγμα, ποιος είναι παραγωγός στα χρόνια μας; Παραγωγός είναι ένας άνθρωπος που ξέρει πολύ καλά μουσική, που έχει και πολύ μεγάλη εμπειρία. Δεν υπάρχουν αυτοί σήμερα. Είναι πολύ λίγοι αυτοί. Ελάχιστοι.

Είναι πολύ σωστή η παρατήρησή σας.
Το ίδιο ισχύει και με την κριτική. Υπάρχει ένας ρόλος, λοιπόν, αυτός του κριτικού, ο οποίος λειτουργεί σύμφωνα με τις δικές του αγάπες, με τα δικά του κριτήρια, που όμως είναι υποκειμενικά και όχι αντικειμενικά.

Ναι, έχει να κάνει με την αισθητική, τη γνώση, τα ακούσματα και πολλά άλλα. Δυστυχώς και αυτός είναι ένας ρόλος που χάνεται στις μέρες μας, μαζί με εκείνον του παραγωγού.
Ακριβώς. Νομίζω ότι πια η κριτική δεν απασχολεί κανέναν. Έχει πάψει, ούτως ή άλλως, να ασκείται κριτική. Δεν ενδιαφέρεται κανένας. Ίσως και για αυτό να μην γράφεται πια. Με τη δισκογραφία να καταρρέει νομίζω έχει αλλάξει όλο αυτό. Θα βρεθεί κάποιος άλλος όρος, δεν ξέρω. Ένας άλλος τρόπος.

Τι σας έχει «κεντρίσει» το ενδιαφέρον από καινούργια τραγούδια ή νεότερους δημιουργούς και ερμηνευτές;
Στην Ελλάδα ε; (γέλια)

Α, δεν υπάρχουν σύνορα στην ερώτηση.
Σωστά. Όχι, γιατί στο εξωτερικό υπάρχουν πολύ ωραία πράγματα. Στην Ελλάδα ακούω κι έχει ενδιαφέρον η Μαρίνα Σάττι, που έχει ένα δικό της κόσμο. Κάτι έχει αυτό το κορίτσι. Προσπαθεί να πει μια ιστορία με έναν διαφορετικό τρόπο. Μ’ αρέσει επίσης η Μαρίζα Ρίζου, που κι αυτή έχει ένα δικό της χρώμα σε αυτά που κάνει, στα τραγούδια που γράφει. Αυτά.

Τραγουδάτε στον προσωπικό χρόνο, στο σπίτι, στο αυτοκίνητο κλπ; Αν ναι, σε ποιες περιστάσεις; (γέλια). Ξέρετε, μου έχουν απαντήσει διάφορα πράγματα σε αυτή την ερώτηση. Έχει τύχει να κάτσω κάποτε δίπλα σας σε μια παράσταση που έκαναν η Μαρία Φαραντούρη, η Έλλη Πασπαλά και η Σαββίνα Γιαννάτου. Μου είχε κάνει εντύπωση ότι τραγουδούσατε διαρκώς. Δεν είναι πολύ συχνό φαινόμενο αυτό, το γνωρίζετε υποθέτω.
Στα live πραγματικά βραχνιάζω. Τραγουδάω πάρα πολύ. Όταν επιλέγω το live που θέλω να ακούσω, τραγουδάω με την ψυχή μου, γίνομαι fan κι εγώ, γίνομαι όπως όλος ο κόσμος που αγαπάει τον τραγουδιστή. Στο σπίτι μπορεί να μην τραγουδάω τόσο πολύ - στο μπάνιο που λέμε (γέλια). Με τους φίλους μου, όμως, πάρα πολύ. Όταν βρισκόμαστε, πολύ γρήγορα ανάβει το κέφι, θα βγούνε όργανα και θα τραγουδήσω με την ψυχή μου κανονικά. Είναι ανάγκη.

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!