Τα 45άρια του Δημήτρη Μητροπάνου (Μέρος 2ο)

Σε συνέντευξή του στον Ηλία Μπενέτο στο ραδιόφωνο του Όασις, δηλώνει πως η ηχογράφηση έγινε τόσο βιαστικά που ούτε τις δεύτερες φωνές δεν πρόλαβε να γράψει. Τελικά αυτές ηχογραφούνται από τον Μάριο Κώστογλου, τον κιθαρίστα.

Ο Δήμος Μούτσης συζητώντας με το δημοσιογράφο και εκδότη του περιοδικού «Μετρονόμος» Θανάση Συλιβό, θυμάται πώς ένα λάθος έγινε η αφορμή για να ξεκινήσει η ανοδική πορεία του δίσκου: «Κάποια στιγμή κατήγγειλα το συμβόλαιο και πήγα στη Φίλιπς όπου έκανα τον Άγιο Φεβρουάριο. Βγήκε λοιπόν ο δίσκος αλλά δεν πούλησε τίποτα. Είχε περάσει ένας χρόνος και μου έλεγε ο Βίκος ο Αντύπας από την εταιρεία, ότι κάθε βράδυ πήγαιναν σε φιλικά σπίτια και έκαναν δώρο το δίσκο μήπως και γίνει κάτι γιατί είχαν τρελαθεί… Τότε έγινε η ιστορία με τον Κοεμτζή. Ο Δημήτρης Ψαθάς έγραψε ένα χρονογράφημα στα Νέα στο οποίο συνέδεσε το τραγούδι Ο χάρος βγήκε παγανιά με την υπόθεση Κοεμτζή, προφανώς από λάθος. Ε, από κει και πέρα έγινε ντόρος και ο δίσκος άρχισε να παίρνει τα πάνω του».

Τέσσερα από τα τραγούδια του δίσκου κυκλοφορούν παράλληλα και σε 45άρια, ενώ τα Άλλος για Χίο τράβηξε, Ο χάρος βγήκε παγανιά και Η σούστα πήγαινε μπροστά αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των προγραμμάτων του Μητροπάνου μέχρι σήμερα. Στις 16 Σεπτεμβρίου 1990, στη συναυλία του στο Λυκαβηττό (που κυκλοφορεί σε διπλό δίσκο) εκτός απ’ αυτά τα τρία, τραγουδά και το Κι αν φταίει κανείς που ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά από την Πετρή Σαλπέα. Τον Ιούλιο του 1999 τα τραγούδια του Άγιου Φεβρουάριου παρουσιάζονται σε δυο μεγάλες συναυλίες του Δήμου Μούτση στο Ηρώδειο, με το Δημήτρη Μητροπάνο και τη Δήμητρα Γαλάνη, οι οποίες λίγο μετά αποτυπώνονται σε διπλό cd.

Το 1973 ο Γιώργος Κατσαρός με τον Ηλία Λυμπερόπουλου του εμπιστεύονται τα τραγούδια ενός ακόμη δίσκου-σταθμού στην καριέρα του, με τίτλο Ο Δρόμος Για Τα Κύθηρα. Μαζί του συμμετέχει η Χριστιάνα. Το ομώνυμο τραγούδι που κυκλοφορεί σε 45άρι δυο χρόνια μετά αλλά και το Νικολή-Νικολή γίνονται μεγάλες επιτυχίες. Την ίδια χρονιά ηχογραφεί σε 45άρι δυο τραγούδια του Δημήτρη Μηλιού που εντάσσονται το 1994 σαν bonus tracks στο cd Κυρά-Ζωή, που δεν είναι άλλο από την επανέκδοση του μεγάλου δίσκου που κυκλοφορεί το 1974.Η Κυρά ζωή κυκλοφορεί παράλληλα και σε 45άρι ενώ τότε ξεκινά κι άλλη μια συνεργασία ζωής… Μετά το Σπύρο Παπαβασιλείου, ο Μητροπάνος τραγουδά Τάκη Μουσαφίρη. Η συνεργασία τους από τότε μέχρι τον δίσκο του Μητροπάνου Στη Διαπασών, που κυκλοφόρησε πρόπερσι, θα σημαδέψει το λαϊκό τραγούδι με πολύ σημαντικές στιγμές, όπως Πες μου πού πουλάν καρδιές, Σκουριασμένο το κλειδί, Κάνε κάτι να χάσω το τρένο, Οι ξενύχτες, Λαϊκά τραγούδια θα λέω μια ζωή και δεκάδες ακόμη.

Το 1974 ερμηνεύει 2 τραγούδια, σε μια από τις ελάχιστες, τουλάχιστον μέχρι τότε, συμμετοχές του, στο δίσκο των Μίμη Πλέσσα-Κώστα Βίρβου Λουκιανού Νεκρικοί Διάλογοι, ενώ το 1975 τραγουδά μαζί με τη Χριστιάνα στα εξαιρετικά και αδικημένα Σκόρπια Φύλλα του Απόστολου Καλδάρα και της Σώτιας Τσώτου.

 

Το 1976 συμμετέχει στα Τσιμεντένια Πρόσωπα του Κατσαρού και του Ηλία Λυμπερόπουλου, μαζί με τη Ρένα Πάντα, δίσκο ανέκδοτο μέχρι σήμερα σε cd. Η επιτυχία όμως έρχεται με τα Λαϊκά ’76, μια συλλογή τραγουδιών σε μουσική του Σπύρου Παπαβασιλείου και του Τάκη Μουσαφίρη, που κλείνει με τη συρραφή των Δυο νύχτες (Τ.Βοσκόπουλος-Η.Λυμπερόπουλος)-Αλίμονο (Δ.Χριστόπουλος-Θ.Καπίρης) -Θέλω απόψε να σου γράψω (Σ.Παπαβασιλείου-Κ.Βέργος), που δεν λείπει από κανένα πρόγραμμα του Μητροπάνου μέχρι σήμερα. Κάποια από τα τραγούδια του δίσκου αυτού που κάνει τεράστια επιτυχία, εκδίδονται και σε 45άρια. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο επόμενος δίσκος, τα Ερωτικά Λαϊκά, που εκδίδεται το 1977 σε μουσική και πάλι των Μουσαφίρη – Παπαβασιλείου, αφήνοντας κι αυτός αρκετές επιτυχίες, όπως το Κουταλάκι, το Συγγνώμη και το Σ’ αγαπώ ακόμα που μαζί με το Ο μοναχογιός του πόνου αποτελούν και το τελευταίο 45άρι του, που βγαίνει το 1978. Τόσο στα Λαϊκά ’76 όσο και στα Ερωτικά Λαϊκά οι στίχοι στα τραγούδια του Μουσαφίρη είναι του ίδιου του συνθέτη ενώ στου Παπαβασιλείου είναι του Τάσου Οικονόμου. Το 1977 συμμετέχει τραγουδώντας τον Γιάγκο στον ανέκδοτο σε cd δίσκο του Γιώργου Κατσαρού με τα τραγούδια από τη θεατρική παράσταση Τα Παιδιά Της Πιάτσας. Γενικά στη δεκαετία του ’70 δεν πραγματοποιεί πολλές συμμετοχές.

Η συνεργασία του με την Polygram συνεχίζεται στο ίδιο μοτίβο μέχρι το 1987, κυρίως με τραγούδια των Παπαβασιλείου και Μουσαφίρη. Ξεχωρίζουν ασφαλώς οι δουλειές που θα κάνει το 1981 με τα Συναξάρια του Γιώργου Χατζηνάσιου, που θα ακουστεί ιδιαίτερα αλλά και Τα Πικροσάββατα με το Μίκη Θεοδωράκη και το Λευτέρη Παπαδόπουλο το 1984, άλλη μια συνάντηση με τον Απόστολο Καλδάρα την ίδια χρονιά στο δίσκο Όταν Μιλούν Τα Τέλια, μαζί με την Κατερίνα Στανίση και Τα Νυχτέρια Μας με το Σταύρο Κουγιουμτζή και το Λάκη Τεάζη. Δυστυχώς οι τρεις τελευταίοι δίσκοι δεν θα «περάσουν», τουλάχιστον τότε, στο ευρύ κοινό. Είναι η εποχή που ο Μητροπάνος ζητά από την εταιρεία να πάρει συνθέτες, αφού σχεδόν όλοι είναι δεσμευμένοι με άλλες εταιρείες. Στην Polygram όμως επικρατεί η άποψη ότι ο τραγουδιστής μετράει περισσότερο από τον συνθέτη.

Έτσι το 1987 μεταγράφεται στη Minos. Κι εκεί όμως, με εξαίρεση την επιτυχία του Χιονάνθρωπου και των ετερόκλητων συνεργασιών του με το Λάκη Παπαδόπουλο στο Για να σ’ εκδικηθώ και το Νίκο Πορτοκάλογλου στο Κλείνω κι έρχομαι, χρειάζεται να περάσουν τουλάχιστον 5 χρόνια μέχρι να κάνει Μια στάση εδώ και να συναντήσει τον Μάριο Τόκα και το Φίλιππο Γράψα, που με το δίσκο Η Εθνική Μας Μοναξιά και το Σ’αναζητώ στη Σαλονίκη συμβάλλουν ουσιαστικά στο να ξεκινήσει μια δεύτερη λαμπρή καριέρα… Μια καριέρα που συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας, τόσο στη δισκογραφία όσο και στις ζωντανές εμφανίσεις, συνοδεύεται με πολλές επιτυχημένες συνεργασίες και στέφεται με δεκάδες τεράστιες επιτυχίες…

Κατάλογος της δισκογραφίας του Δημήτρη Μητροπάνου στις 45 στροφές
(με αστερίσκο σημειώνονται τα τραγούδια που δεν έχουν επανεκδοθεί ποτέ σε δίσκο 33 στροφών ή cd)

1) α) Χαμένη πασχαλιά (Β.Κουμπής-Δ.Ιατρόπουλος)
β) Στ’ Αναφιώτικα (Β.Κουμπής-Δ.Ιατρόπουλος) (1967- Philips 6154)
Αποσύρθηκε μετά την κυκλοφορία του

2) α) Θεσσαλονίκη (Γ.Ζαμπέτας-Η.Ηλιόπουλος)
β) Μεταξουργείο (Γ.Ζαμπέτας-Δ.Χριστοδούλου) (1967- Philips 6177)

3) α) Παγωνιά (Γ.Ζαμπέτας-Χ.Βασιλειάδης)
β) Τη νύχτα περπατώ (Γ.Ζαμπέτας-Χ.Βασιλειάδης) (1967- Philips 6192)

4) α) Aυγές χαράματα και δειλινά (Γ.Ζαμπέτας-Χ.Βασιλειάδης) β’ φωνή Δούκισσα
β) Ήρθα κι απόψε με τα σκαλοπάτια σου (Γ.Ζαμπέτας-Χ.Βασιλειάδης) Πάνος Τζανετής (1968 – Philips 6204)

5) α) Ο Σπύρος (Γ.Ζαμπέτας-Δ.Τζεφρώνης)
β) Η ξενιτιά (Γ.Ζαμπέτας-Χ.Βασιλειάδης) (1968 – Philips 6228) β’ φωνή Μαρινέλλα

6) α) Δυο φίλοι απ ’το Βόλο (Γ.Κατσαρός-Πυθαγόρας) συνοδεύει χορωδία
β) Γιώργο που ξέρεις τα πολλά (Γ.Κατσαρός-Πυθαγόρας) (1968- Philips 6230)

7) α) Ποιος μου πήρε τη χαρά (Γ.Σπανός-Α.Δασκαλόπουλος)
β) Δε σου γύρεψα μαχαίρι (Γ.Σπανός-Α.Δασκαλόπουλος) (1968- Philips 6260)

8) α) Ο εραστάκος μου (Λ.Μαρκέας-Π.Πανταζής)
β) Μη μου γυρέψεις να σ’αγαπήσω * (Λ.Μαρκέας-Π.Πανταζής) (1968 – Philips 6264)

9) α) Όταν κλαίει ένας άνδρας (Β.Κουμπής-Κ.Γεωργουσόπουλος)
β) Μικρογειτονάκι μου (Β.Κουμπής-Κ.Γεωργουσόπουλος) (1968 – Philips 6266)

10) α) Πρώτη μου αγάπη (Χρ.Μαρτίνος-Πυθαγόρας)
β) Ελλάδα μου, Ελλάδα μου * (Χρ.Μαρτίνος-Πυθαγόρας) (1968 – Philips 6306)

11) α) O ξενύχτης (Γ.Ζαμπέτας-Χ.Βασιλειάδης) β’ φωνή Σόφη Ζαννίνου
β) Με ξύπναγες με ξύπναγες (Γ.Ζαμπέτας-Δ.Τζεφρώνης) (1968 – Philips 6312)

 

12) α) Οι αγάπες με προδώσανε (Σπ.Παπαβασιλείου-Σ.Τσώτου) β’ φωνή Σόφη Ζανίνου
β)Πέρασε το καλοκαίρι (Σπ.Παπαβασιλείου-Γ.Κιούρκας) (1969 - Philips 6309)

13) α) Καμαρούλα μια σταλιά (Μ.Πλέσσας-Λ.Παπαδόπουλος)
β) Έβγα στο κατώφλι (Μ.Πλέσσας-Λ.Παπαδόπουλος) (1969 – Philips 6338)

14) α) Nα ‘τανε το ’21 (Σ.Κουγιουμτζής –Σ.Τσώτου)
β) Ντιρλαντά (Σφουγγαράδικο τσιμάρισμα Καλύμνου) Παντελής Γκίνης (1970- Fidelity FIN 12)

 

15) α) Να ’χα τη δύναμη (Γ.Γλέζος-Κ.Κινδύνης)
β) Ο Μακεδόνας (Γ.Μανισαλής-Α.Παπουτσής) Νίκος Ξανθόπουλος (1970- Fidelity FIN 13)

 

16) α) Γειτονάκι μου (Λ.Κόκοτος-Α.Δασκαλόπουλος)
β) Πες πως μ’ αντάμωσες (Γ.Σπανός-Λ.Παπαδόπουλος) Δούκισσα (1970- Fidelity FIN 24)

 

17) α) Τα άδεια χέρια (Ζ.Ιακωβίδης-Κ.Βέργος)
β) Κοιμάται απόψε ο ουρανός * (Ζ.Ιακωβίδης-Κ.Βέργος) (1970 - Philips 6060 004)

18) α) To παλιόπαιδο (Σπ.Παπαβασιλείου-Γ.Κιούρκας) β’ φωνή Σόφη Ζαννίνου
β) Εκεί που γνωριστήκαμε (Σπ.Παπαβασιλείου-Γ.Κιούρκας) (1970 - Philips 6060 009)

19) α) O ζαβολιάρης (Θ.Δερβενιώτης-Σπ.Κεφαλόπουλος)
β) Κοκκινώτισσα (Θ.Δερβενιώτης-Σπ.Κεφαλόπουλος) (1970 - Philips 6060 030)

20) α) Πάρε το φεγγάρι κι έλα (Σ.Παπαβασιλείου-Κ.Βέργος)
β) Ο Αλή Πασάς (Σ.Παπαβασιλείου-Κ.Βέργος) (1970 - Philips 6060 069)

 

21) α) Το παλικάρι * (Γ. Κοινούσης)
β) Πώς να σ’ ανταμώσω (Γ. Κοινούσης) (1970 – Philips 6060 072)

 

22) α) Δώσε μου φωτιά (Γ. Μανισαλής - Κ. Ψυχογιός)
β) Ο Ευριπίδης (Γ. Μανισαλής - Κ. Ψυχογιός) β’ φωνή Μπέτυ Δήμα (1971 – Philips 6060 097)

23) α) Φιλί φιλί σ’ ανάστησα (Σ. Παπαβασιλείου - B. Mαρινάτος)
β) Kλαίει απόψε η γειτονιά (Σ. Παπαβασιλείου - Β. Μαρινάτος) (1971- Philips 6060 126)

24) α) Το φιλότιμο τ’ αντρίκιο (Άκης Πάνου)
β) Γιατί κακούργα πεθερά (Άκης Πάνου) (1971- Philips 6060 148 & Olympic 1145)

25) α) Άλλος για Χίο τράβηξε (Δ. Μούτσης - Μ. Ελευθερίου)
β) Κι αν φταίει κανείς (Δ. Μούτσης - Μ. Ελευθερίου) Πετρή Σαλπέα (1972- Philips 6060 137)

26) α) Ο χάρος βγήκε παγανιά (Δ. Μούτσης - Μ. Ελευθερίου) β’ φωνή Πετρή Σαλπέα
β) Η σούστα πήγαινε μπροστά (Δ. Μούτσης - Μ. Ελευθερίου) β’ φωνή Πετρή Σαλπέα (1972- Philips 6060 152)

27) Η κυρά-Γιώργαινα (Γ. Κατσαρός - Πυθαγόρας) (1972 – Philips 6232 001 EP)

28) α) Το παλιό κουτούκι (Γ. Μανισαλής - Κ. Ψυχογιός)
β) Παίρνω ρήγα παίρνεις άσσο (Γ. Μανισαλής - Κ. Ψυχογιός) (1972 – Philips 6060 154)

 

29) α) Το δειλινό (Γ. Μανισαλής - Κ. Ψυχογιός)
β) Αρχοντικό το σπίτι σου (Γ. Μανισαλής - Κ.Ψυχογιός) (Philips 1973 6060 159)

30) α) Πλεονέχτρα (Δ. Μηλιός - Σ. Τηλιακού)
β) Πανωραία, Πανωραία (Δ. Μηλιός - Επ. Κύτταρης - Σ. Τηλιακού) (Philips 1973 6060 165)

31) α) Νικολή-Νικολή (Γ. Κατσαρός - Η. Λυμπερόπουλος)
β) Σαράντα οργιές η πίκρα μου (Γ. Κατσαρός - Η. Λυμπερόπουλος) (1973- Philips 6060 190)

32) α) Kυρά ζωή (Σπ. Παπαβασιλείου - Τ. Οικονόμου)
β) Μη ρωτάς γιατί (Σπ. Παπαβασιλείου - Τ. Οικονόμου) (1974- Philips 6060 201)

33) α) Πες μου πού πουλάν καρδιές (Τ. Μουσαφίρης)
β) Πες μου τι κρατώ* (Τ. Μουσαφίρης) (1974- Philips 6060 215)

34) α) Τα Κύθηρα ποτέ δεν θα τα βρούμε (Γ. Κατσαρός - Η. Λυμπερόπουλος) β’ φωνή Χριστιάνα
β) Αντροκαλώ σε χάροντα (Γ. Κατσαρός - Η. Λυμπερόπουλος) (1975- Philips -ηχ. 1973 6060 220)

35) α) Σκουριασμένο το κλειδί (Ν. Πετρίδης - Πυθαγόρας)
β) Κόψε την κλωστή (N. Πετρίδης - Σ. Τηλιακού) Χριστιάνα (1975- Philips 6060 229)

36) α) Ο αφέντης λαός (Α. Καλδάρας - Σ. Τσώτου) β’ φωνή Χριστιάνα
β) Άστα όνειρα Βαγγέλη (Α. Καλδάρας - Σ. Τσώτου) (1975- Philips 6060 236)

37) α) Της ζωής το μαγαζί (Τ. Μουσαφίρης)
β) Το μικρό παιδί* (Τ. Μουσαφίρης) (1975-Philips 6060 237)

38) α) Κάνε κάτι να χάσω το τρένο (Τ. Μουσαφίρης)
β) Σε μια στίβα καλαμιές (Τ. Μουσαφίρης) (1976- Philips 6060 253)

39) α) Καλοκαίρια και χειμώνες (Σπ. Παπαβασιλείου - Τ. Οικονόμου)
β) Τα λιανοντέρτια (Σπ. Παπαβασιλείου - Τ. Οικονόμου) (1976- Philips 6060 263)

40) α) Τώρα που τραγουδώ (Σπ. Παπαβασιλείου - Τ. Οικονόμου)
β) Πέντε πάνω πέντε κάτω (Σπ. Παπαβασιλείου - Τ. Οικονόμου) (1977- Philips 6060 272)

41) α) Tι το θες το κουταλάκι (Τ. Μουσαφίρης)
β) Μια ζωή σε θυμάμαι να φεύγεις (Τ. Μουσαφίρης) (1977- Philips 6060 283)

42) α) Συγνώμη (Τ. Μουσαφίρης)
β) Όπου πάει να ξημερώσει (Σπ. Παπαβασιλείου - Τ. Οικονόμου) (1977- Philips 6060 327)

43) α) Σ’ αγαπώ ακόμα (Τ. Μουσαφίρης)
β) Ο μοναχογιός του πόνου (Τ. Μουσαφίρης) (1978 - Philips 6060 305)

44) α) Για τα παιδιά (Αλ. Παπαδημητρίου - Φ. Νικολάου) (Χ. Αλεξίου - Μ. Αργυράκη - Α. Βίσση - Τ. Βοσκόπουλος - Δάκης - Ελ. Δήμου - Λ. Διαμάντη - Δούκισσα - Ελπίδα - Α. Καλογιάννης - Αλ. Κανελλίδου - Μαρινέλλα - Δ. Μητροπάνος - Β. Μοσχολιού - Τ. Μπινιάρης - Β. Μπονάτσος - Φ. Νικολάου - Β. Παπακωνσταντίνου - Γ. Πάριος - Πασχάλης - Γ. Πολυχρονιάδης - Κ. Τουρνάς - Τ. Τσανακλίδου - Χριστιάνα - Χ. Βαρθακούρης)
β) Ορχηστρικό (Αλ. Παπαδημητρίου) (1985 Polygram 884020-1 Maxi single)

Διαβάστε επίσης Τα 45άρια του Δημήτρη Μητροπάνου (Μέρος 1ο)

---

Eυχαριστούμε ιδιαιτέρως τους φίλους δημοσιογράφους και ραδιοφωνικούς παραγωγούς Γιώργο Τσάμπρα & Σιδερή Πρίντεζη και το συλλέκτη Νίκο Παπανικήτα για την βοήθειά τους.

---

Πηγές:
- 40 Χρόνια Δημήτρης Μητροπάνος (Κασετίνα 5 cd’s -Επιμέλεια Γιώργου Τσάμπρα- Universal 2006)
- Ιωάννα Κλειάσιου Γιώργος Ζαμπέτας - Βίος & Πολιτεία (εκδόσεις Ντέφι 1997)
- Οι επανεκτελέσεις του Δημήτρη Μητροπάνου. Ραδιοφωνική εκπομπή του Γιώργου Τσάμπρα στο Β’ πρόγραμμα ΕΡΑ στις 9-1-2010.
- Συνεντεύξεις Δημήτρη Μητροπάνου
α) στην Ηρώ Τριγώνη για το βιβλίο Η Ζωή Μου Ένα Τραγούδι- Βιογραφία (Minos - Emi 2007)
β) στον Γιώργο Τσάμπρα για Το Χρυσό Άλμπουμ του Ζάπινγκ (1996)
γ) στη Γιώτα Συκκά για την «Καθημερινή» (16-4-2002)
- Συνέντευξη Δήμου Μούτση στο Θανάση Συλιβό (Μετρονόμος τεύχος 24 / Ιανουάριος - Μάρτιος 2007)

---

Πρωτοδημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Όασις»

---

Φωτογραφίες
Νο 3: Στο Δρόμο Για Τα Κύθηρα με τη Χριστιάνα το 1973

---