Το πρώτο είναι «Οι Σοβαροί Κλόουν», δεύτερο το «Εν Κατακλείδι» και τρίτο το «The Clown». Εκτός από αυτά τα τραγούδια, πολλά στοιχεία της σκηνικής παρουσίας του, αλλά και παρόμοιας διάθεσης στίχοι άλλων τραγουδιών και κείμενά του πηγάζουν από αυτό, που αποτελούσε βασική του πεποίθηση, πως ήταν δηλαδή ένας Σοβαρός Κλόουν.
Στο «Οι Σοβαροί Κλόουν», αριστουργηματικό τραγούδι του από τον κύκλο του Φλου, μας δίνει την γενική εικόνα: Οι Κλόουν είναι οι κοινωνικά απροσάρμοστοι. Η εικόνα αυτή δεν περιγράφει υπόκοσμο, αλλά απόκοσμο, που ο «κανονικός» και «υγιής» κόσμος δεν μπορεί να δεχτεί...
Τους είδα βιαστικούς μέσα στη νύχτα
σ’ ένα παράνομο κρυφτό
δραπέτες των λεωφόρων
σκορπώντας στους πολίτες πανικό...
Φωτο: Παύλος Σιδηρόπουλος και το συγκρότημα Σπυριδούλα, 1978
Στο δεύτερο τραγούδι «Εν Κατακλείδι», οι κλόουν περιγράφονται γυμνοί μέσα στο κρύο, δηλαδή ανυπεράσπιστοι, στο κοινωνικό κρύο που τους περιβάλλει...
Κλόουν με σοβαρούς σκοπούς
γυμνοί μέσα στο κρύο
Και στο τρίτο, «The Clown», από το γενικό περνάμε στο εντελώς προσωπικό και είναι φανερή πια η ταύτιση...
My soul, so cold and rainy
my heartbeat's falling down
But I'll be sailing
good bye waving
to me, the clown
Είναι βέβαιο, πως η ιδέα του Κλόουν έρχεται στον Παύλο και από το τραγούδι Clown των The Flock, που το 1970 γίνεται δημοφιλές και στους έλληνες ρόκερς, με την κυκλοφορία του άλμπουμ Various - Underground '70.
Αλλά, ενώ στον Παύλο ο Κλόουν είναι γυμνός και έντρομος, στους The Flock είναι γελαστός, παρόλο που κοινωνικά είναι ο γελασμένος.
See that clown
Spreading love around
Let him be
See people holding hands
Beginning to understand
That plan communication
Will end all complication
(Clown - The Flock)
Το τραγούδι έχει έντονο επηρεασμό, από το «Ουρλιαχτό», το ποίημα του Allen Ginsberg, που έγινε το μανιφέστο των Beatniks.
Ο Ginsberg είδε και περιέγραψε τις συγκλονιστικές εικόνες από τους απροσάρμοστους της εποχής του (Είδα τα καλύτερα μυαλά της γενιάς μου...). Ο Παύλος Σιδηρόπουλος είδε ανάλογες εικόνες τρόμου και αγωνίας, σε έναν μεταγενέστερο υπόγειο και υπό καταδίωξη κόσμο.
Ποιοι είναι αυτοί οι «δραπέτες», οι «παράνομοι», που χαρακτηρίζονται συνολικά Σοβαροί Κλόουν;
Το ελληνικό underground, οι «Οδεύοντες» της Γιόλας Αναγνωστοπούλου (που προχωρούν μαγεμένοι, θωπεύοντας όμως πληγές), οι «Υπόγειοι» του Κώστα Θεοφιλόπουλου, οι απόκληροι και αποκλεισμένοι, λόγω διαφορετικότητας, λόγω αρρώστιας παράξενης, ή λόγω του ότι δεν συνεμορφώθησαν προς τας κοινωνικάς υποδείξεις.
Αυτοί είναι που θεωρούνται Κλόουν, από την κοινωνία των «καθιστών αγαλμάτων» (στίχος του Λευτέρη Πούλιου) και αντιμετωπίζουν τα χάχανα.
Και όμως είναι πολύ σοβαροί, μας δείχνουν κάτι αυτοί οι αλαφροΐσκιωτοι, που είτε τρομάζουμε, είτε αρνούμαστε να το δούμε.
Φωτο: Παύλος Σιδηρόπουλος σε πόστερ με πιθηκάκια
ΟΙ ΣΟΒΑΡΟΙ ΚΛΟΟΥΝ
Τους είδα στα υπόγεια καταφύγια
κείνες τις νύχτες του Μαγιού
με βλέμμα καρφωμένο προς την πόρτα
ανήσυχο από το φόβο του διωγμού.
Τους είδα βιαστικούς μέσα στη νύχτα
σ’ ένα παράνομο κρυφτό
δραπέτες των λεωφόρων
σκορπώντας στους πολίτες πανικό.
Τους είδα σε διαδήλωση
να φεύγουν με τη γεύση του μισού
το πλήθος ξέρναε την αγρύπνια τους
και τους σημάδευε το μάτι ενός φακού.
Στα σκοτεινά δωμάτια
με συζητήσεις που δεν τέλειωσαν ποτέ
στις μυστικές βιβλιοθήκες και στα πάρκα
με Πόε, με Ντε Σαντ και Μαρκ Τουέν
και με μια άγνωστη αρρώστια στη σάρκα.
Γυμνοί από αγάπη κι από μίσος
διωγμένοι σαν εξτρεμιστές
γνωρίσαν τον Χριστό μέσα απ’ την πείνα τους
ή μες στις φυλακές πεθαίνοντας στον τρόμο ότι πεθαίνουν
στην αγωνία της επόμενης στιγμής.
Τους είδα περαστικούς από τις αίθουσες των Πανεπιστημίων
και των δημόσιων σκοτεινών ψυχιατρείων
να συλλαβίζουνε την αλφαβήτα της κραυγής.
1. Γυμνοί από αγάπη και από μίσος.
Στίχος από ποίημα του Μανόλη Αναγνωστάκη...
Θά ’ρθω μια μέρα, γυμνός απ’ αγάπη και μίσος
Αλύγιστος κι αδυσώπητος, μ’ οδηγό τη σιωπή μου και σύντροφο.
(Μανόλης Αναγνωστάκης - Αναζήτηση, 1945)
2. Πεθαίνοντας στον τρόμο ότι πεθαίνουν.
Στίχος εμπνευσμένος από το Ουρλιαχτό, όπου πεθαίνουν ακούγοντας τον Τρόμο του θανάτου τους. Η ίδια εικόνα, σε ποίημα της Γιόλας Αναγνωστοπούλου...
Μέσα στον τρόμο του θανάτου θα πεθάνουμε
Grace a toi Cher Alain
(Μαζί μου Αύριο, Γιόλα Αναγνωστοπούλου, 1979)
3. Γνωρίσαν τον Χριστό μέσα από την πείνα τους.
Στίχος εμπνευσμένος από ποίημα του Νίκου Τζονιχάκη...
Πληγωμένος ως τα κατάβαθα της τσέπης μου
γνώρισα τον Χριστό μέσα από την πείνα μου
(Ν. Τζονιχάκης, 1975)
4. Δραπέτες των Λεωφόρων.
Αναφορά στο Exile in the Main Street, των Rolling Stones.
Credits
Φωτογραφία ανοίγματος: Παύλος Σιδηρόπουλος και Δέσποινα Τομαζάνη, στο Κύτταρο, 1976 (Αρχείο Μ. Νταλούκας)
Παύλος Σιδηρόπουλος και το συγκρότημα Σπυριδούλα, 1978 (Αρχείο Μ. Νταλούκας)
Παύλος Σιδηρόπουλος σε πόστερ με πιθηκάκια (Φωτ. Μ. Νταλούκας, 1984)
Στο «Οι Σοβαροί Κλόουν», αριστουργηματικό τραγούδι του από τον κύκλο του Φλου, μας δίνει την γενική εικόνα: Οι Κλόουν είναι οι κοινωνικά απροσάρμοστοι. Η εικόνα αυτή δεν περιγράφει υπόκοσμο, αλλά απόκοσμο, που ο «κανονικός» και «υγιής» κόσμος δεν μπορεί να δεχτεί...
Τους είδα βιαστικούς μέσα στη νύχτα
σ’ ένα παράνομο κρυφτό
δραπέτες των λεωφόρων
σκορπώντας στους πολίτες πανικό...
Φωτο: Παύλος Σιδηρόπουλος και το συγκρότημα Σπυριδούλα, 1978
Στο δεύτερο τραγούδι «Εν Κατακλείδι», οι κλόουν περιγράφονται γυμνοί μέσα στο κρύο, δηλαδή ανυπεράσπιστοι, στο κοινωνικό κρύο που τους περιβάλλει...
Κλόουν με σοβαρούς σκοπούς
γυμνοί μέσα στο κρύο
Και στο τρίτο, «The Clown», από το γενικό περνάμε στο εντελώς προσωπικό και είναι φανερή πια η ταύτιση...
My soul, so cold and rainy
my heartbeat's falling down
But I'll be sailing
good bye waving
to me, the clown
Είναι βέβαιο, πως η ιδέα του Κλόουν έρχεται στον Παύλο και από το τραγούδι Clown των The Flock, που το 1970 γίνεται δημοφιλές και στους έλληνες ρόκερς, με την κυκλοφορία του άλμπουμ Various - Underground '70.
Αλλά, ενώ στον Παύλο ο Κλόουν είναι γυμνός και έντρομος, στους The Flock είναι γελαστός, παρόλο που κοινωνικά είναι ο γελασμένος.
See that clown
Spreading love around
Let him be
See people holding hands
Beginning to understand
That plan communication
Will end all complication
(Clown - The Flock)
Λίγα λόγια για το τραγούδι «Σοβαροί Κλόουν»
Το τραγούδι έχει έντονο επηρεασμό, από το «Ουρλιαχτό», το ποίημα του Allen Ginsberg, που έγινε το μανιφέστο των Beatniks.
Ο Ginsberg είδε και περιέγραψε τις συγκλονιστικές εικόνες από τους απροσάρμοστους της εποχής του (Είδα τα καλύτερα μυαλά της γενιάς μου...). Ο Παύλος Σιδηρόπουλος είδε ανάλογες εικόνες τρόμου και αγωνίας, σε έναν μεταγενέστερο υπόγειο και υπό καταδίωξη κόσμο.
Ποιοι είναι αυτοί οι «δραπέτες», οι «παράνομοι», που χαρακτηρίζονται συνολικά Σοβαροί Κλόουν;
Το ελληνικό underground, οι «Οδεύοντες» της Γιόλας Αναγνωστοπούλου (που προχωρούν μαγεμένοι, θωπεύοντας όμως πληγές), οι «Υπόγειοι» του Κώστα Θεοφιλόπουλου, οι απόκληροι και αποκλεισμένοι, λόγω διαφορετικότητας, λόγω αρρώστιας παράξενης, ή λόγω του ότι δεν συνεμορφώθησαν προς τας κοινωνικάς υποδείξεις.
Αυτοί είναι που θεωρούνται Κλόουν, από την κοινωνία των «καθιστών αγαλμάτων» (στίχος του Λευτέρη Πούλιου) και αντιμετωπίζουν τα χάχανα.
Και όμως είναι πολύ σοβαροί, μας δείχνουν κάτι αυτοί οι αλαφροΐσκιωτοι, που είτε τρομάζουμε, είτε αρνούμαστε να το δούμε.
Φωτο: Παύλος Σιδηρόπουλος σε πόστερ με πιθηκάκια
ΟΙ ΣΟΒΑΡΟΙ ΚΛΟΟΥΝ
Τους είδα στα υπόγεια καταφύγια
κείνες τις νύχτες του Μαγιού
με βλέμμα καρφωμένο προς την πόρτα
ανήσυχο από το φόβο του διωγμού.
Τους είδα βιαστικούς μέσα στη νύχτα
σ’ ένα παράνομο κρυφτό
δραπέτες των λεωφόρων
σκορπώντας στους πολίτες πανικό.
Τους είδα σε διαδήλωση
να φεύγουν με τη γεύση του μισού
το πλήθος ξέρναε την αγρύπνια τους
και τους σημάδευε το μάτι ενός φακού.
Στα σκοτεινά δωμάτια
με συζητήσεις που δεν τέλειωσαν ποτέ
στις μυστικές βιβλιοθήκες και στα πάρκα
με Πόε, με Ντε Σαντ και Μαρκ Τουέν
και με μια άγνωστη αρρώστια στη σάρκα.
Γυμνοί από αγάπη κι από μίσος
διωγμένοι σαν εξτρεμιστές
γνωρίσαν τον Χριστό μέσα απ’ την πείνα τους
ή μες στις φυλακές πεθαίνοντας στον τρόμο ότι πεθαίνουν
στην αγωνία της επόμενης στιγμής.
Τους είδα περαστικούς από τις αίθουσες των Πανεπιστημίων
και των δημόσιων σκοτεινών ψυχιατρείων
να συλλαβίζουνε την αλφαβήτα της κραυγής.
ΕΠΗΡΕΑΣΜΟΙ ή και ΣΥΝΕΙΔΗΤΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ:
1. Γυμνοί από αγάπη και από μίσος.
Στίχος από ποίημα του Μανόλη Αναγνωστάκη...
Θά ’ρθω μια μέρα, γυμνός απ’ αγάπη και μίσος
Αλύγιστος κι αδυσώπητος, μ’ οδηγό τη σιωπή μου και σύντροφο.
(Μανόλης Αναγνωστάκης - Αναζήτηση, 1945)
2. Πεθαίνοντας στον τρόμο ότι πεθαίνουν.
Στίχος εμπνευσμένος από το Ουρλιαχτό, όπου πεθαίνουν ακούγοντας τον Τρόμο του θανάτου τους. Η ίδια εικόνα, σε ποίημα της Γιόλας Αναγνωστοπούλου...
Μέσα στον τρόμο του θανάτου θα πεθάνουμε
Grace a toi Cher Alain
(Μαζί μου Αύριο, Γιόλα Αναγνωστοπούλου, 1979)
3. Γνωρίσαν τον Χριστό μέσα από την πείνα τους.
Στίχος εμπνευσμένος από ποίημα του Νίκου Τζονιχάκη...
Πληγωμένος ως τα κατάβαθα της τσέπης μου
γνώρισα τον Χριστό μέσα από την πείνα μου
(Ν. Τζονιχάκης, 1975)
4. Δραπέτες των Λεωφόρων.
Αναφορά στο Exile in the Main Street, των Rolling Stones.
Credits
Φωτογραφία ανοίγματος: Παύλος Σιδηρόπουλος και Δέσποινα Τομαζάνη, στο Κύτταρο, 1976 (Αρχείο Μ. Νταλούκας)
Παύλος Σιδηρόπουλος και το συγκρότημα Σπυριδούλα, 1978 (Αρχείο Μ. Νταλούκας)
Παύλος Σιδηρόπουλος σε πόστερ με πιθηκάκια (Φωτ. Μ. Νταλούκας, 1984)
