Στη 40χρονη πορεία του στη δισκογραφία (με εξαίρεση τα πρώτα χρόνια των Vikings), ο Αντώνης Βαρδής συνεργάστηκε με τους περισσότερους, εν ενεργεία, τραγουδιστές, από όλους τους χώρους. Παλιούς αλλά και νεώτερους. Αν εξαιρέσουμε τις περιπτώσεις του Γιάννη Βαρδή, της Χριστίνας Μαραγκόζη και του ίδιου του Αντώνη Βαρδή βεβαίως, ως τραγουδιστή, αυτός που δισκογράφησε τα περισσότερα τραγούδια του είναι ο Γιάννης Πάριος, με 37 τραγούδια σε πρώτη εκτέλεση, καθώς και 12 επανεκτελέσεις. Υπάρχουν και κάποια τραγούδια στα οποία ο Πάριος έγραψε στίχους, τα μελοποίησε ο Βαρδής και τα ερμήνευσαν άλλοι τραγουδιστές, αυτά όμως είναι αντικείμενο διαφορετικής καταγραφής.
Η αρχή της δισκογραφικής τους συνεργασίας έγινε το 1979, όταν στον πολυσυλλεκτικό, συνθετικά, δίσκο του Πάριου «Θα με θυμηθείς», που κυκλοφόρησε από τη Μinos, ο Αντώνης Βαρδής έγραψε για τον ερμηνευτή τρία τραγούδια με στίχους του αείμνηστου Πυθαγόρα.
1) Αχ, αγάπη
2) Μακάρι να ’σουνα δική μου
3) Τι ζητάς
Στο «Αχ, αγάπη» που έγινε και η μεγαλύτερη επιτυχία από τα τρία, αλλά και μια από τις μεγάλες επιτυχίες τους γενικότερα, είναι ευδιάκριτα τα latin ηχοχρώματα, για τα οποία σε σχετική ερώτησή μου, σε συνέντευξη που μου παραχώρησε το 2011, ο Αντώνης Βαρδής είχε πει:
Πριν απ’ αυτό τον δίσκο, σε κάποια τραγούδια με τη Γαλάνη, τον Πουλόπουλο, τον Πάριο χρησιμοποίησες συχνά, λάτιν ηχοχρώματα. Ήταν της μόδας αυτό τότε;
Τρία τραγούδια είχα κάνει τέτοια. «Θέλω να μ’ αγαπάς», «Μ’ αγαπούσες θυμάμαι» και το «Αχ αγάπη». Σαν κιθαρίστας προσπαθούσα να προβάλλω πιο πολύ την κιθάρα, χωρίς να το καταλαβαίνω. Αφού εκείνη την εποχή που είχα γράψει αυτά τα τραγούδια, ένας πολύ καλός συνθέτης, νέος κι αυτός τότε, ο Σταμάτης Κραουνάκης, είπε σ’ ένα στιχουργό, τον Πάνο Φαλάρα, που συνεργαζόμασταν «Άρχισες και κάνεις τραγούδια μ’ αυτό τον τύπο ε;» «Ναι» απαντά ο Φαλάρας. «Από πού είναι, από τη Λατινική Αμερική;» τον ξαναρώτησε… (ολόκληρη η συνέντευξη εδώ)
Δυο χρόνια μετά, το 1981, κυκλοφόρησε από τη Minos άλλος ένας ιδιαίτερα επιτυχημένος δίσκος του Πάριου, όπως όλοι εκείνης της περιόδου, που έγιναν χρυσοί και πλατινένιοι, με τίτλο «Ένα γράμμα», με τέσσερα από τα δώδεκα τραγούδια να είναι συνθέσεις του Αντώνη Βαρδή, μεταξύ των οποίων και το ομώνυμο.
1) Δεν θα χωρίσουμε (στίχοι: Αντώνης Βαρδής)
2) Σαν της θάλασσας τ’ αγέρι (Χάρις Αλεξίου)
3) Ήθελα κάτι να σου πω (Σαράντης Αλιβιζάτος)
4) Ένα γράμμα (Σαράντης Αλιβιζάτος) φωνητικά: Αντώνης Βαρδής
Μετά τη σαρωτική επιτυχία του πρώτου δίσκου με τα «Νησιώτικα» του Γιάννη Πάριου που κυκλοφόρησε το 1982, ένα χρόνο μετά ο ερμηνευτής επέστρεψε στη γνωστή «συνταγή», με έναν πολυσυλλεκτικό, όσον αφορά τους δημιουργούς, δίσκο, που ξεπέρασε κι αυτός τις 100.000 πωλήσεις και πήρε τον τίτλο του από ένα τραγούδι του Βαρδή, που στο δίσκο «Όταν βραδιάζει» έγραψε πέντε τραγούδια για τον Πάριο.
1) Σε γυρεύω (στίχοι: Σαράντης Αλιβιζάτος)
2) Μα δεν θυμάμαι (Αντώνης Βαρδής)
3) Σε φοβάμαι (Αντώνης Βαρδής)
4) Όταν βραδιάζει (Σπύρος Γιατράς)
5) Έφυγα (Αντώνης Βαρδής)
Στην ίδια συνέντευξη ο Αντώνης Βαρδής θυμήθηκε πώς το «Έφυγα» ήταν το τραγούδι που έγινε αφορμή για να ξανατραγουδήσει, μετά από αρκετά χρόνια, στους δίσκους:
Πώς αποφάσισες να ξανατραγουδήσεις εσύ ο ίδιος τα τραγούδια σου το 1986;
Μετά τη Χαρούλα δεν είχα κανένα σκοπό να ξανατραγουδήσω, γιατί ενώ μου λέγανε διάφοροι τραγουδιστές «εσύ τραγουδάς πάρα πολύ ωραία», δεν είχε τύχει ποτέ, έστω για την πλάκα, να μου γίνει μια πρόταση να κάνω δίσκο. Κι έτσι έλεγα ότι απλά τραγουδάω σωστά. Με πονήρεψε και μου βαλε το μικρόβιο, η Λίτσα Διαμάντη, καλή της ώρα… Δουλεύαμε σ’ ένα σχήμα κι είχα γράψει ένα τραγούδι με δικούς μου στίχους, το «Έφυγα». Το έπαιξα στον Πάριο, νωρίς στο καμαρίνι και μετά όταν ανέβηκε η Διαμάντη επάνω να τραγουδήσει, ήρθε κοντά και μου είπε: «Μη φύγεις μετά. Είμαι πολύ περίεργη, θέλω ν’ ακούσω το κομμάτι που έπαιξες στον Πάριο, γιατί έχει τρελαθεί εντελώς». Μόλις τελειώσανε, με φωνάζει ο Πάριος, παίρνω την κιθάρα, το παίζω το κομμάτι, βουρκώνει κι ο Πάριος, βουρκώνει κι η Διαμάντη… Η Διαμάντη όμως, εκτός του ότι είναι καλή τραγουδίστρια, έχει ένα λόγο αφοπλιστικό και δεν υπάρχει ποτέ περίπτωση, να σου πει τόσο δα ψέμα. Είναι υπερβολικά ειλικρινής και δεν καταλαβαίνει ότι μπορεί να χάσει απ’ αυτό... Κι επειδή είναι φίλοι με τον Πάριο γυρνάει και του λέει «Είσαι πολύ τυχερός, φοβερό τραγούδι. Βέβαια επειδή ξέρεις ότι εγώ τα λέω, το κομμάτι θα το πεις τέλεια, θα το πεις πάρα πολύ ωραία, αλλά δεν θα το πεις , όπως το λέει ο Αντώνης». Μετά την ξαναβλέπω στο διάδρομο που φεύγαμε και της λέω «Ρε Λίτσα τι είναι αυτό που είπες;» «Εγώ είμαι ειλικρινής, αυτό που άκουσα το είπα. Εγώ είπα τη γνώμη μου. Δεν υπάρχει περίπτωση να το πει καλύτερα από σένα. Θα το πει τέλεια αλλά όχι καλύτερα από σένα. Και κακώς που δεν κάθεσαι να κάνεις ένα δίσκο». Γι’ αυτό το λόγο όταν έκανα το ’86 το «Συγκάτοικοι είμαστε όλοι στην τρέλα» ο πρώτος καλλιτέχνης που το άκουσε ήταν η Λίτσα Διαμάντη. Πήγα στο σπίτι της και της έβαλα ν’ ακούσει το δίσκο γιατί της το χρωστούσα…
Η επόμενη ηχογράφηση, αν και εκδόθηκε σε cd 17 χρόνια μετά, ανήκει χρονικά στο 1983. Το Σεπτέμβρη του 2000, κυκλοφόρησε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες δουλειές του ερμηνευτή την τελευταία εικοσαετία. Μόνο που περιείχε τραγούδια από μια παλαιότερη ανέκδοτη ηχογράφηση… Αναφέρομαι στο 8ο cd της κασετίνας «Πάριος Έρωτας», που περιείχε 8 cd με τις μεγαλύτερες, μέχρι τότε, επιτυχίες του τραγουδιστή. Το συγκεκριμένο cd είχε τίτλο «Μελαγχολικό φθινόπωρο του ‘83» και περιλάμβανε μια ηχογράφηση, η οποία έγινε στο studio Action σε τρεις νύχτες, το φθινόπωρο του ’83, στα πρότυπα του δίσκου «Τα τραγούδια της χθεσινής μέρας» με τη Χάρις Αλεξίου και τη Δήμητρα Γαλάνη, που είχε κυκλοφορήσει με τεράστια επιτυχία δυο χρόνια πριν. Στην ηχογράφηση αυτή ο Γιάννης Πάριος, τραγουδά μια σειρά από διαχρονικά ελληνικά τραγούδια, μεταξύ των οποίων πολλά από τη δεκαετία του ‘60, με τη συνοδεία της Χαρούλας Αλεξίου και με τους Αντώνη Βαρδή και Μπάμπη Λασκαράκη στις κιθάρες, Τάκη Σούκα στο ακορντεόν, Νίκο Ανυφαντάκη στη φυσαρμόνικα και Γιώργο Μαγκλάρα στο βιολί. Ανάμεσα στα τραγούδια και το «Κλειδί» του Αντώνη Βαρδή, σε στίχους της Χαρούλας Αλεξίου (όπως αναγράφεται στις πληροφορίες). Και σημειώνω το «όπως αναγράφεται», αφού το 1995, το τραγούδι, με κάποιες διαφορές στους στίχους της δεύτερης στροφής, ηχογραφήθηκε και αποτέλεσε το extra κομμάτι στο cd του Αντώνη Βαρδή «Στην Ελλάς του 2000» (δεν υπήρχε στο βινύλιο), όπου όλα τα κομμάτια ήταν στο όνομα του Σαράντη Αλιβιζάτου (πλην δυο που ήταν σε στίχους Χρήστου Προμοίρα), ενώ δεν αναφερόταν πουθενά το όνομα της Αλεξίου.
Το 1987 κυκλοφόρησε από την ΕΜΙ ο δίσκος της Πίτσας Παπαδοπούλου «Άνευ όρων» με έντεκα τραγούδια του Αντώνη Βαρδή, μεταξύ των οποίων και η μεγάλη επιτυχία «Μη μιλάς» με στίχους του Γιάννη Πάριου. Στο δίσκο αυτό υπήρχε κι ένα ντουέτο της Πίτσας Παπαδοπούλου με τον Πάριο, με τίτλο «Τι με ρωτάς» σε στίχους Γιώργου Βρούβα, το οποίο δεν ακούστηκε ιδιαίτερα.
Πρέπει να σημειώσουμε πως όλα αυτά τα κομμάτια ενορχηστρώθηκαν από τον Αντώνη Βαρδή.
Το 1989 κυκλοφόρησε από τη Minos σε διπλό δίσκο η ζωντανή ηχογράφηση των παραστάσεων του Γιάννη Πάριου, της Δήμητρας Γαλάνη και της Χάρις Αλεξίου στο REX της Θεσσαλονίκης, με τίτλο «Η παράσταση αρχίζει». Σ’ αυτό το δίσκο, με την πολύ μέτρια ποιότητα ηχογράφησης, οι τρεις τραγουδιστές ερμηνεύουν, σε μορφή ποτ-πουρί, τα:
1) Ξημερώνει (στίχοι Χάρις Αλεξίου) (α’ εκτέλεση: Χάρις Αλεξίου, 1980)
2) Δεν θα χωρίσουμε (Αντώνης Βαρδής) (α’ εκτέλεση: Γιάννης Πάριος, 1981)
3) Φεύγω (Αντώνης Βαρδής - Χάρις Αλεξίου) (α’ εκτέλεση: Χάρις Αλεξίου, 1980)
Η ενορχήστρωση ήταν του Νίκου Κούρου και του Θύμιου Παπαδόπουλου.
Το 1994 κυκλοφόρησε ο διπλός δίσκος του Γιάννη Πάριου «Βίος Ερωτικός» με 23 επανεκτελέσεις τραγουδιών, όλα με στίχους του Γιάννη Πάριου, σε ενορχήστρωση του Νίκου Κούρου. Ανάμεσά τους και τρία τραγούδια του Βαρδή. Έχουν ενδιαφέρον τα σχόλια του Πάριου στο εσώφυλλο του δίσκου, που συνοδεύουν το κάθε τραγούδι:
1) Μη μιλάς (α’ εκτέλεση: Πίτσα Παπαδοπούλου, 1987)
«Γράμμα στη Σοφία που το έκανε ο Αντώνης τραγούδι. Νοέμβριος του 1986. Στο καμαρίνι μου. Θυμάμαι ο Αντώνης περίμενε τη Χριστίνα. Το τραγούδησε η Πίτσα Παπαδοπούλου»
2) Θέλω να ‘ρθω (α’ εκτέλεση: Ελένη Δήμου, 1982. Στα στοιχεία του δίσκου αναγράφεται σαν στιχουργός η Ντίνα Μαρκοπούλου, πρώτη σύζυγος του Γιάννη Πάριου)
«1981 στον Διογένη. Ένα τραγούδι που μου ζήτησε ο Αντώνης για την Ελένη. Πιστεύω ότι είναι απ’ τις όμορφες αλλά δύσκολες στιγμές της ζωής μου. Χρέωση: Nτ. Μαρκοπούλου. Θυμάσαι; Το τραγούδησε η Ελένη Δήμου»
3) Θέλω να ξεχάσω (α’ εκτέλεση: Χριστίνα Μαραγκόζη, 1986)
«Κάποιες προσωπικές μου αναφορές γίνονται στιχάκια. Π. Φάληρο 1986. Το τραγούδησε η Χριστίνα Μαραγκόζη».
Μια από τις πιο ιδιαίτερες ηχογραφήσεις με τη συμμετοχή του Πάριου σε τραγούδι του Βαρδή, πραγματοποιήθηκε το 2000 για ένα δίσκο που κυκλοφόρησε από την Wea με ερμηνευτή τον Αντώνη Βαρδή με τίτλο «Τα καλύτερα μας χρόνια είναι τώρα». Στο ομότιτλο τραγούδι του δίσκου, σε στίχους Βασίλη Γιαννόπουλου, εκτός του Πάριου, συμμετείχαν ο Αντώνης και ο Γιάννης Βαρδής και ο Χάρης Βαρθακούρης.
Η πρώτη ολοκληρωμένη συνεργασία του Πάριου με τον Βαρδή ήρθε το 2001, 22 ολόκληρα χρόνια μετά την πρώτη τους συνεργασία. Τίτλος του δίσκου «Άλλη μια φορά», που κυκλοφόρησε από τη Minos-Emi με 11 τραγούδια σε στίχους Βασίλη Γιαννόπουλου. Όπως ήταν αναμενόμενο και αυτός ο δίσκος χρυσώθηκε, αλλά με πωλήσεις άνω των 25.000 αντιτύπων, αφού πλέον τα όρια για τον χρυσό και πλατινένιο δίσκο είχαν μειωθεί.
1) Μου ’χεις κάνει τη ζωή μου κόλαση
2) Το ’χα φανταστεί
3) Κινδυνεύω
4) Δύσκολοι καιροί
5) Παράνομα
6) Μη ρωτάς τους άλλους
7) Άλλη μια φορά
8) Τα δικά μου βράδια
9) Αν μ’αγαπάς
10) Να καούνε οι εχθροί μας
11) Όλη η ζωή μου
Η ενορχήστρωση ήταν του Βαρδή, ενώ φωνητικά έκαναν οι Γιάννης Βαρδής, Χάρης Βαρθακούρης, Φιόνα Τζαβάρα, Κώστας Αναγνώστου, Πάολα Κομίνη και Εύα Καλλιγά. Μεγάλο σουξέ του δίσκου βεβαίως η «Κόλαση», που επισκίασε όλα τα υπόλοιπα, αν και δε νομίζω πως ο δίσκος είχε κομμάτια ανάλογης «δυναμικής». Μάλλον αμηχανία χαρακτηρίζει αυτό το υλικό. Με όλο το σεβασμό στους συντελεστές, αλλά μου θυμίζει δίσκο που έγινε, απλά για να γίνει. Προσωπική επιλογή το ζεϊμπέκικο «Να καούνε οι εχθροί μας».
Στα ίδια επίπεδα και ο επόμενος ολοκληρωμένος δίσκος της συνεργασίας Πάριου-Βαρδή, που κυκλοφόρησε το 2005 με έντεκα τραγούδια κι ένα ορχηστρικό. Σε ένα τραγούδι συμμετείχε και ο Αντώνης Ρέμος. Στην αρχική έκδοση του cd υπήρχε κι ένα dvd με τα videoclips τριών τραγουδιών, ενώ λίγο μετά κυκλοφόρησε και μια έκδοση με ένα dvd με το «Πάρτι του Γιάννη Πάριου» με σκηνές από την παρουσίαση του δίσκου και δηλώσεις των συντελεστών.
1) Δεν γυρίζω πίσω (στίχοι Μάνος Τσιλιμίδης)
2) Στο κάτω, κάτω, της γραφής (Βασίλης Γιαννόπουλος)
3) Το παλιό κρεβάτι (Βασίλης Γιαννόπουλος)
4) Πάλι (Βασίλης Γιαννόπουλος)
5) Η αγάπη δεν χρεώνει (Λίνα Δημοπούλου)
6) Έγκλημα έκανες (Βασίλης Γιαννόπουλος)
7) Ανέβα πίστα (Βασίλης Γιαννόπουλος)
8) Κάπνισα πολύ (Μάνος Τσιλιμίδης)
9) Σκότωμα θέλουμε κι οι δυο (Βασίλης Γιαννόπουλος)
10) Κι είχα τόσα να σου πω (Βασίλης Γιαννόπουλος) Συμμετέχει ο Αντώνης Ρέμος
11) Άνοιξη (Ορχήστρα)
12) Μη με συγκρίνεις (Βασίλης Γιαννόπουλος)
Η ενορχήστρωση ήταν του Αντώνη Βαρδή. Η «Άνοιξη» είναι η ορχηστρική εκδοχή του «Πάλι», ενώ τα videoclips είναι τα «Δεν γυρίζω πίσω», «Στο κάτω, κάτω της γραφής», «Το παλιό κρεβάτι», σε σκηνοθεσία Μαρίας Σκόκα. Φωνητικά έκαναν οι Γιάννης Βαρδής, Αντώνης Βαρδής, Κώστας Αναγνώστου, Νάσια Γκόφα και Ειρήνη Κωνσταντινίδη. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πέτρου Δραγουμάνου, όπως έχουν δημοσιευθεί στον Οδηγό Ελληνικής Δισκογραφίας, οι πωλήσεις του δίσκου ξεπέρασαν τις 40.000.
Και γι’ αυτή τη δουλειά ισχύουν, περίπου, αυτά που έγραψα για το «Άλλη μια φορά». Το σουξέ του δίσκου ήταν το «Στο κάτω, κάτω της γραφής», ενώ ακούστηκε πολύ και το «Παλιό κρεβάτι».
Αυτή ήταν και η τελευταία καταγραφή της φωνής του Πάριου σε τραγούδια του Αντώνη Βαρδή σε πρώτη εκτέλεση. Το 2007 στις παραστάσεις του στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, με τη συμμετοχή της Amadeus Orchestra της Σόφιας, υπό τη διεύθυνση του Αλέξανδρου Μυράτ, που κυκλοφόρησαν σε διπλό cd και dvd με τίτλο «Το ρεσιτάλ μιας φωνής», ο Πάριος τραγούδησε τα «Ένα γράμμα», «Στο κάτω, κάτω της γραφής» και «Μου ‘χεις κάνει τη ζωή μου κόλαση».
Ενώ το 2012 σε μια νέα ζωντανή ηχογράφηση στο Μέγαρο Μουσικής που κυκλοφόρησε σε διπλό cd με τίτλο «Ο κύκλος του έρωτα», ο Γιάννης Πάριος συμπεριέλαβε τα «Αχ αγάπη», «Όλη η ζωή μου» και «Μου ’χεις κάνει τη ζωή μου κόλαση». Την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ διηύθυνε ο Ανδρέας Πυλαρινός.
Ακούγοντας όλο αυτό το υλικό, παρατηρώ πως πέρα από τις μεγάλες επιτυχίες, υπάρχουν κάποια τραγούδια, ειδικά της πρώτης περιόδου (1979-1987), που δεν ακούστηκαν ιδιαίτερα και περιμένουν μια δεύτερη ευκαιρία. Θα είχε ενδιαφέρον η έκδοση μιας συλλογής με συγκεντρωμένα τα «σκόρπια» τραγούδια της συνεργασίας του Αντώνη Βαρδή με τον Γιάννη Πάριο… Ήδη ο χορός των «τιμητικών» εκδόσεων ξεκίνησε*. Οπότε προκειμένου να ανακυκλώνονται τα ίδια και τα ίδια τραγούδια, θα ήταν προτιμότερο, από τη στιγμή που κυκλοφορούν οι συλλογές, να έχουν μια συνοχή και μια ομοιογένεια, όσον αφορά το εμπεριεχόμενο υλικό…
*«Περιέργως», ενώ ο Αντώνης Βαρδής έφυγε την Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου, μόλις την Πέμπτη 4 του μηνός διαφημίστηκαν οι δυο πρώτες συλλογές που κυκλοφόρησαν από εφημερίδες, «σαν έτοιμες από καιρό», που λέει κι ο Καβάφης στο «Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον»…
Η αρχή της δισκογραφικής τους συνεργασίας έγινε το 1979, όταν στον πολυσυλλεκτικό, συνθετικά, δίσκο του Πάριου «Θα με θυμηθείς», που κυκλοφόρησε από τη Μinos, ο Αντώνης Βαρδής έγραψε για τον ερμηνευτή τρία τραγούδια με στίχους του αείμνηστου Πυθαγόρα.
1) Αχ, αγάπη
2) Μακάρι να ’σουνα δική μου
3) Τι ζητάς
Στο «Αχ, αγάπη» που έγινε και η μεγαλύτερη επιτυχία από τα τρία, αλλά και μια από τις μεγάλες επιτυχίες τους γενικότερα, είναι ευδιάκριτα τα latin ηχοχρώματα, για τα οποία σε σχετική ερώτησή μου, σε συνέντευξη που μου παραχώρησε το 2011, ο Αντώνης Βαρδής είχε πει:
Πριν απ’ αυτό τον δίσκο, σε κάποια τραγούδια με τη Γαλάνη, τον Πουλόπουλο, τον Πάριο χρησιμοποίησες συχνά, λάτιν ηχοχρώματα. Ήταν της μόδας αυτό τότε;
Τρία τραγούδια είχα κάνει τέτοια. «Θέλω να μ’ αγαπάς», «Μ’ αγαπούσες θυμάμαι» και το «Αχ αγάπη». Σαν κιθαρίστας προσπαθούσα να προβάλλω πιο πολύ την κιθάρα, χωρίς να το καταλαβαίνω. Αφού εκείνη την εποχή που είχα γράψει αυτά τα τραγούδια, ένας πολύ καλός συνθέτης, νέος κι αυτός τότε, ο Σταμάτης Κραουνάκης, είπε σ’ ένα στιχουργό, τον Πάνο Φαλάρα, που συνεργαζόμασταν «Άρχισες και κάνεις τραγούδια μ’ αυτό τον τύπο ε;» «Ναι» απαντά ο Φαλάρας. «Από πού είναι, από τη Λατινική Αμερική;» τον ξαναρώτησε… (ολόκληρη η συνέντευξη εδώ)
Δυο χρόνια μετά, το 1981, κυκλοφόρησε από τη Minos άλλος ένας ιδιαίτερα επιτυχημένος δίσκος του Πάριου, όπως όλοι εκείνης της περιόδου, που έγιναν χρυσοί και πλατινένιοι, με τίτλο «Ένα γράμμα», με τέσσερα από τα δώδεκα τραγούδια να είναι συνθέσεις του Αντώνη Βαρδή, μεταξύ των οποίων και το ομώνυμο.
1) Δεν θα χωρίσουμε (στίχοι: Αντώνης Βαρδής)
2) Σαν της θάλασσας τ’ αγέρι (Χάρις Αλεξίου)
3) Ήθελα κάτι να σου πω (Σαράντης Αλιβιζάτος)
4) Ένα γράμμα (Σαράντης Αλιβιζάτος) φωνητικά: Αντώνης Βαρδής
Μετά τη σαρωτική επιτυχία του πρώτου δίσκου με τα «Νησιώτικα» του Γιάννη Πάριου που κυκλοφόρησε το 1982, ένα χρόνο μετά ο ερμηνευτής επέστρεψε στη γνωστή «συνταγή», με έναν πολυσυλλεκτικό, όσον αφορά τους δημιουργούς, δίσκο, που ξεπέρασε κι αυτός τις 100.000 πωλήσεις και πήρε τον τίτλο του από ένα τραγούδι του Βαρδή, που στο δίσκο «Όταν βραδιάζει» έγραψε πέντε τραγούδια για τον Πάριο.
1) Σε γυρεύω (στίχοι: Σαράντης Αλιβιζάτος)
2) Μα δεν θυμάμαι (Αντώνης Βαρδής)
3) Σε φοβάμαι (Αντώνης Βαρδής)
4) Όταν βραδιάζει (Σπύρος Γιατράς)
5) Έφυγα (Αντώνης Βαρδής)
Στην ίδια συνέντευξη ο Αντώνης Βαρδής θυμήθηκε πώς το «Έφυγα» ήταν το τραγούδι που έγινε αφορμή για να ξανατραγουδήσει, μετά από αρκετά χρόνια, στους δίσκους:
Πώς αποφάσισες να ξανατραγουδήσεις εσύ ο ίδιος τα τραγούδια σου το 1986;
Μετά τη Χαρούλα δεν είχα κανένα σκοπό να ξανατραγουδήσω, γιατί ενώ μου λέγανε διάφοροι τραγουδιστές «εσύ τραγουδάς πάρα πολύ ωραία», δεν είχε τύχει ποτέ, έστω για την πλάκα, να μου γίνει μια πρόταση να κάνω δίσκο. Κι έτσι έλεγα ότι απλά τραγουδάω σωστά. Με πονήρεψε και μου βαλε το μικρόβιο, η Λίτσα Διαμάντη, καλή της ώρα… Δουλεύαμε σ’ ένα σχήμα κι είχα γράψει ένα τραγούδι με δικούς μου στίχους, το «Έφυγα». Το έπαιξα στον Πάριο, νωρίς στο καμαρίνι και μετά όταν ανέβηκε η Διαμάντη επάνω να τραγουδήσει, ήρθε κοντά και μου είπε: «Μη φύγεις μετά. Είμαι πολύ περίεργη, θέλω ν’ ακούσω το κομμάτι που έπαιξες στον Πάριο, γιατί έχει τρελαθεί εντελώς». Μόλις τελειώσανε, με φωνάζει ο Πάριος, παίρνω την κιθάρα, το παίζω το κομμάτι, βουρκώνει κι ο Πάριος, βουρκώνει κι η Διαμάντη… Η Διαμάντη όμως, εκτός του ότι είναι καλή τραγουδίστρια, έχει ένα λόγο αφοπλιστικό και δεν υπάρχει ποτέ περίπτωση, να σου πει τόσο δα ψέμα. Είναι υπερβολικά ειλικρινής και δεν καταλαβαίνει ότι μπορεί να χάσει απ’ αυτό... Κι επειδή είναι φίλοι με τον Πάριο γυρνάει και του λέει «Είσαι πολύ τυχερός, φοβερό τραγούδι. Βέβαια επειδή ξέρεις ότι εγώ τα λέω, το κομμάτι θα το πεις τέλεια, θα το πεις πάρα πολύ ωραία, αλλά δεν θα το πεις , όπως το λέει ο Αντώνης». Μετά την ξαναβλέπω στο διάδρομο που φεύγαμε και της λέω «Ρε Λίτσα τι είναι αυτό που είπες;» «Εγώ είμαι ειλικρινής, αυτό που άκουσα το είπα. Εγώ είπα τη γνώμη μου. Δεν υπάρχει περίπτωση να το πει καλύτερα από σένα. Θα το πει τέλεια αλλά όχι καλύτερα από σένα. Και κακώς που δεν κάθεσαι να κάνεις ένα δίσκο». Γι’ αυτό το λόγο όταν έκανα το ’86 το «Συγκάτοικοι είμαστε όλοι στην τρέλα» ο πρώτος καλλιτέχνης που το άκουσε ήταν η Λίτσα Διαμάντη. Πήγα στο σπίτι της και της έβαλα ν’ ακούσει το δίσκο γιατί της το χρωστούσα…
Η επόμενη ηχογράφηση, αν και εκδόθηκε σε cd 17 χρόνια μετά, ανήκει χρονικά στο 1983. Το Σεπτέμβρη του 2000, κυκλοφόρησε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες δουλειές του ερμηνευτή την τελευταία εικοσαετία. Μόνο που περιείχε τραγούδια από μια παλαιότερη ανέκδοτη ηχογράφηση… Αναφέρομαι στο 8ο cd της κασετίνας «Πάριος Έρωτας», που περιείχε 8 cd με τις μεγαλύτερες, μέχρι τότε, επιτυχίες του τραγουδιστή. Το συγκεκριμένο cd είχε τίτλο «Μελαγχολικό φθινόπωρο του ‘83» και περιλάμβανε μια ηχογράφηση, η οποία έγινε στο studio Action σε τρεις νύχτες, το φθινόπωρο του ’83, στα πρότυπα του δίσκου «Τα τραγούδια της χθεσινής μέρας» με τη Χάρις Αλεξίου και τη Δήμητρα Γαλάνη, που είχε κυκλοφορήσει με τεράστια επιτυχία δυο χρόνια πριν. Στην ηχογράφηση αυτή ο Γιάννης Πάριος, τραγουδά μια σειρά από διαχρονικά ελληνικά τραγούδια, μεταξύ των οποίων πολλά από τη δεκαετία του ‘60, με τη συνοδεία της Χαρούλας Αλεξίου και με τους Αντώνη Βαρδή και Μπάμπη Λασκαράκη στις κιθάρες, Τάκη Σούκα στο ακορντεόν, Νίκο Ανυφαντάκη στη φυσαρμόνικα και Γιώργο Μαγκλάρα στο βιολί. Ανάμεσα στα τραγούδια και το «Κλειδί» του Αντώνη Βαρδή, σε στίχους της Χαρούλας Αλεξίου (όπως αναγράφεται στις πληροφορίες). Και σημειώνω το «όπως αναγράφεται», αφού το 1995, το τραγούδι, με κάποιες διαφορές στους στίχους της δεύτερης στροφής, ηχογραφήθηκε και αποτέλεσε το extra κομμάτι στο cd του Αντώνη Βαρδή «Στην Ελλάς του 2000» (δεν υπήρχε στο βινύλιο), όπου όλα τα κομμάτια ήταν στο όνομα του Σαράντη Αλιβιζάτου (πλην δυο που ήταν σε στίχους Χρήστου Προμοίρα), ενώ δεν αναφερόταν πουθενά το όνομα της Αλεξίου.
Το 1987 κυκλοφόρησε από την ΕΜΙ ο δίσκος της Πίτσας Παπαδοπούλου «Άνευ όρων» με έντεκα τραγούδια του Αντώνη Βαρδή, μεταξύ των οποίων και η μεγάλη επιτυχία «Μη μιλάς» με στίχους του Γιάννη Πάριου. Στο δίσκο αυτό υπήρχε κι ένα ντουέτο της Πίτσας Παπαδοπούλου με τον Πάριο, με τίτλο «Τι με ρωτάς» σε στίχους Γιώργου Βρούβα, το οποίο δεν ακούστηκε ιδιαίτερα.
Πρέπει να σημειώσουμε πως όλα αυτά τα κομμάτια ενορχηστρώθηκαν από τον Αντώνη Βαρδή.
Το 1989 κυκλοφόρησε από τη Minos σε διπλό δίσκο η ζωντανή ηχογράφηση των παραστάσεων του Γιάννη Πάριου, της Δήμητρας Γαλάνη και της Χάρις Αλεξίου στο REX της Θεσσαλονίκης, με τίτλο «Η παράσταση αρχίζει». Σ’ αυτό το δίσκο, με την πολύ μέτρια ποιότητα ηχογράφησης, οι τρεις τραγουδιστές ερμηνεύουν, σε μορφή ποτ-πουρί, τα:
1) Ξημερώνει (στίχοι Χάρις Αλεξίου) (α’ εκτέλεση: Χάρις Αλεξίου, 1980)
2) Δεν θα χωρίσουμε (Αντώνης Βαρδής) (α’ εκτέλεση: Γιάννης Πάριος, 1981)
3) Φεύγω (Αντώνης Βαρδής - Χάρις Αλεξίου) (α’ εκτέλεση: Χάρις Αλεξίου, 1980)
Η ενορχήστρωση ήταν του Νίκου Κούρου και του Θύμιου Παπαδόπουλου.
Το 1994 κυκλοφόρησε ο διπλός δίσκος του Γιάννη Πάριου «Βίος Ερωτικός» με 23 επανεκτελέσεις τραγουδιών, όλα με στίχους του Γιάννη Πάριου, σε ενορχήστρωση του Νίκου Κούρου. Ανάμεσά τους και τρία τραγούδια του Βαρδή. Έχουν ενδιαφέρον τα σχόλια του Πάριου στο εσώφυλλο του δίσκου, που συνοδεύουν το κάθε τραγούδι:
1) Μη μιλάς (α’ εκτέλεση: Πίτσα Παπαδοπούλου, 1987)
«Γράμμα στη Σοφία που το έκανε ο Αντώνης τραγούδι. Νοέμβριος του 1986. Στο καμαρίνι μου. Θυμάμαι ο Αντώνης περίμενε τη Χριστίνα. Το τραγούδησε η Πίτσα Παπαδοπούλου»
2) Θέλω να ‘ρθω (α’ εκτέλεση: Ελένη Δήμου, 1982. Στα στοιχεία του δίσκου αναγράφεται σαν στιχουργός η Ντίνα Μαρκοπούλου, πρώτη σύζυγος του Γιάννη Πάριου)
«1981 στον Διογένη. Ένα τραγούδι που μου ζήτησε ο Αντώνης για την Ελένη. Πιστεύω ότι είναι απ’ τις όμορφες αλλά δύσκολες στιγμές της ζωής μου. Χρέωση: Nτ. Μαρκοπούλου. Θυμάσαι; Το τραγούδησε η Ελένη Δήμου»
3) Θέλω να ξεχάσω (α’ εκτέλεση: Χριστίνα Μαραγκόζη, 1986)
«Κάποιες προσωπικές μου αναφορές γίνονται στιχάκια. Π. Φάληρο 1986. Το τραγούδησε η Χριστίνα Μαραγκόζη».
Μια από τις πιο ιδιαίτερες ηχογραφήσεις με τη συμμετοχή του Πάριου σε τραγούδι του Βαρδή, πραγματοποιήθηκε το 2000 για ένα δίσκο που κυκλοφόρησε από την Wea με ερμηνευτή τον Αντώνη Βαρδή με τίτλο «Τα καλύτερα μας χρόνια είναι τώρα». Στο ομότιτλο τραγούδι του δίσκου, σε στίχους Βασίλη Γιαννόπουλου, εκτός του Πάριου, συμμετείχαν ο Αντώνης και ο Γιάννης Βαρδής και ο Χάρης Βαρθακούρης.
Η πρώτη ολοκληρωμένη συνεργασία του Πάριου με τον Βαρδή ήρθε το 2001, 22 ολόκληρα χρόνια μετά την πρώτη τους συνεργασία. Τίτλος του δίσκου «Άλλη μια φορά», που κυκλοφόρησε από τη Minos-Emi με 11 τραγούδια σε στίχους Βασίλη Γιαννόπουλου. Όπως ήταν αναμενόμενο και αυτός ο δίσκος χρυσώθηκε, αλλά με πωλήσεις άνω των 25.000 αντιτύπων, αφού πλέον τα όρια για τον χρυσό και πλατινένιο δίσκο είχαν μειωθεί.
1) Μου ’χεις κάνει τη ζωή μου κόλαση
2) Το ’χα φανταστεί
3) Κινδυνεύω
4) Δύσκολοι καιροί
5) Παράνομα
6) Μη ρωτάς τους άλλους
7) Άλλη μια φορά
8) Τα δικά μου βράδια
9) Αν μ’αγαπάς
10) Να καούνε οι εχθροί μας
11) Όλη η ζωή μου
Η ενορχήστρωση ήταν του Βαρδή, ενώ φωνητικά έκαναν οι Γιάννης Βαρδής, Χάρης Βαρθακούρης, Φιόνα Τζαβάρα, Κώστας Αναγνώστου, Πάολα Κομίνη και Εύα Καλλιγά. Μεγάλο σουξέ του δίσκου βεβαίως η «Κόλαση», που επισκίασε όλα τα υπόλοιπα, αν και δε νομίζω πως ο δίσκος είχε κομμάτια ανάλογης «δυναμικής». Μάλλον αμηχανία χαρακτηρίζει αυτό το υλικό. Με όλο το σεβασμό στους συντελεστές, αλλά μου θυμίζει δίσκο που έγινε, απλά για να γίνει. Προσωπική επιλογή το ζεϊμπέκικο «Να καούνε οι εχθροί μας».
Στα ίδια επίπεδα και ο επόμενος ολοκληρωμένος δίσκος της συνεργασίας Πάριου-Βαρδή, που κυκλοφόρησε το 2005 με έντεκα τραγούδια κι ένα ορχηστρικό. Σε ένα τραγούδι συμμετείχε και ο Αντώνης Ρέμος. Στην αρχική έκδοση του cd υπήρχε κι ένα dvd με τα videoclips τριών τραγουδιών, ενώ λίγο μετά κυκλοφόρησε και μια έκδοση με ένα dvd με το «Πάρτι του Γιάννη Πάριου» με σκηνές από την παρουσίαση του δίσκου και δηλώσεις των συντελεστών.
1) Δεν γυρίζω πίσω (στίχοι Μάνος Τσιλιμίδης)
2) Στο κάτω, κάτω, της γραφής (Βασίλης Γιαννόπουλος)
3) Το παλιό κρεβάτι (Βασίλης Γιαννόπουλος)
4) Πάλι (Βασίλης Γιαννόπουλος)
5) Η αγάπη δεν χρεώνει (Λίνα Δημοπούλου)
6) Έγκλημα έκανες (Βασίλης Γιαννόπουλος)
7) Ανέβα πίστα (Βασίλης Γιαννόπουλος)
8) Κάπνισα πολύ (Μάνος Τσιλιμίδης)
9) Σκότωμα θέλουμε κι οι δυο (Βασίλης Γιαννόπουλος)
10) Κι είχα τόσα να σου πω (Βασίλης Γιαννόπουλος) Συμμετέχει ο Αντώνης Ρέμος
11) Άνοιξη (Ορχήστρα)
12) Μη με συγκρίνεις (Βασίλης Γιαννόπουλος)
Η ενορχήστρωση ήταν του Αντώνη Βαρδή. Η «Άνοιξη» είναι η ορχηστρική εκδοχή του «Πάλι», ενώ τα videoclips είναι τα «Δεν γυρίζω πίσω», «Στο κάτω, κάτω της γραφής», «Το παλιό κρεβάτι», σε σκηνοθεσία Μαρίας Σκόκα. Φωνητικά έκαναν οι Γιάννης Βαρδής, Αντώνης Βαρδής, Κώστας Αναγνώστου, Νάσια Γκόφα και Ειρήνη Κωνσταντινίδη. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Πέτρου Δραγουμάνου, όπως έχουν δημοσιευθεί στον Οδηγό Ελληνικής Δισκογραφίας, οι πωλήσεις του δίσκου ξεπέρασαν τις 40.000.
Και γι’ αυτή τη δουλειά ισχύουν, περίπου, αυτά που έγραψα για το «Άλλη μια φορά». Το σουξέ του δίσκου ήταν το «Στο κάτω, κάτω της γραφής», ενώ ακούστηκε πολύ και το «Παλιό κρεβάτι».
Αυτή ήταν και η τελευταία καταγραφή της φωνής του Πάριου σε τραγούδια του Αντώνη Βαρδή σε πρώτη εκτέλεση. Το 2007 στις παραστάσεις του στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, με τη συμμετοχή της Amadeus Orchestra της Σόφιας, υπό τη διεύθυνση του Αλέξανδρου Μυράτ, που κυκλοφόρησαν σε διπλό cd και dvd με τίτλο «Το ρεσιτάλ μιας φωνής», ο Πάριος τραγούδησε τα «Ένα γράμμα», «Στο κάτω, κάτω της γραφής» και «Μου ‘χεις κάνει τη ζωή μου κόλαση».
Ενώ το 2012 σε μια νέα ζωντανή ηχογράφηση στο Μέγαρο Μουσικής που κυκλοφόρησε σε διπλό cd με τίτλο «Ο κύκλος του έρωτα», ο Γιάννης Πάριος συμπεριέλαβε τα «Αχ αγάπη», «Όλη η ζωή μου» και «Μου ’χεις κάνει τη ζωή μου κόλαση». Την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ διηύθυνε ο Ανδρέας Πυλαρινός.
Ακούγοντας όλο αυτό το υλικό, παρατηρώ πως πέρα από τις μεγάλες επιτυχίες, υπάρχουν κάποια τραγούδια, ειδικά της πρώτης περιόδου (1979-1987), που δεν ακούστηκαν ιδιαίτερα και περιμένουν μια δεύτερη ευκαιρία. Θα είχε ενδιαφέρον η έκδοση μιας συλλογής με συγκεντρωμένα τα «σκόρπια» τραγούδια της συνεργασίας του Αντώνη Βαρδή με τον Γιάννη Πάριο… Ήδη ο χορός των «τιμητικών» εκδόσεων ξεκίνησε*. Οπότε προκειμένου να ανακυκλώνονται τα ίδια και τα ίδια τραγούδια, θα ήταν προτιμότερο, από τη στιγμή που κυκλοφορούν οι συλλογές, να έχουν μια συνοχή και μια ομοιογένεια, όσον αφορά το εμπεριεχόμενο υλικό…
*«Περιέργως», ενώ ο Αντώνης Βαρδής έφυγε την Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου, μόλις την Πέμπτη 4 του μηνός διαφημίστηκαν οι δυο πρώτες συλλογές που κυκλοφόρησαν από εφημερίδες, «σαν έτοιμες από καιρό», που λέει κι ο Καβάφης στο «Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον»…
