Δέκα ολόκληρα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα, από τη μέρα που έφυγε από τη ζωή η Βίκυ Μοσχολιού… Δέκα μόλις μέρες από την 6η Αυγούστου που «αναχώρησε» και ο Κώστας Βίρβος… Δέκα είναι και τα τραγούδια του Βίρβου που τραγούδησε, σαν πρώτη ή δεύτερη φωνή, η Βίκυ Μοσχολιού…
Η Βίκυ Μοσχολιού γεννήθηκε στις 23 Μαΐου 1943 στο Μεταξουργείο. Μετά από φτωχά αλλά ευτυχισμένα παιδικά χρόνια, που πέρασαν με πολύ τραγούδι, το Πάσχα του 1962 βρέθηκε να τραγουδά στην «Τριάνα του Χειλά» με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, τη Δούκισσα, τη Μάγια Μελάγια και την ξαδέλφη της Έφη Λίντα και να παίρνει 150 δραχμές τη μέρα βοηθώντας ουσιαστικά την οικογένειά της…
Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς δούλεψε στην καλοκαιρινή «Τριάνα», όπου γνώρισε τον τραγουδιστή και συνθέτη Σταύρο Τζουανάκο, ο οποίος της έδωσε το πρώτο της τραγούδι, ένα χασάπικο σε μουσική και στίχους δικούς του, με τίτλο «Να ’ξερες πόσο πόνεσα». Ο ίδιος ο Τζουανάκος έκανε και τα σεγόντα.
Το 1962, μετά τον Τζουανάκο, η Μοσχολιού συνεργάσθηκε με τον Στέλιο Καζαντζίδη, σε μια περιπετειώδη, όπως εξελίχθηκε, περιοδεία στην Αυστραλία. Εκεί ο Καζαντζίδης ηχογράφησε κι έξι τραγούδια που κυκλοφόρησαν σε μικρούς δίσκους από την Columbia Αυστραλίας. Ανάμεσα τους ήταν και μια επανεκτέλεση του «Φύγε κι άσε με» των Πάνου Γαβαλά, Τάσου Κουλούρη και Κώστα Βίρβου, (που είχε πρωτοπεί ο Πάνος Γαβαλάς ένα χρόνο πριν), όπου τον ερμηνευτή σιγοντάρησαν η Βίκυ Μοσχολιού και ο Γιαννάκης Αγγέλου, που έπαιξε και μπουζούκι. Η εκτέλεση αυτή «αφίχθη επίσημα» επί «ελληνικού εδάφους» μόλις το 2010, σε ένα cd με τίτλο «Τα σπάνια», που κυκλοφόρησε με το περιοδικό «Όασις».
{youtube}CtZr2DsaJ4I{/youtube}
Στις 8 Δεκεμβρίου του 1962 ο Καζαντζίδης μπήκε στο στούντιο της Columbia για να ηχογραφήσει το «θρυλικό» βαλσάκι «Μια παλιά ιστορία» με στίχους του Κώστα Βίρβου και μουσική που υπέγραψε ο ίδιος. Μπουζούκια έπαιξαν ο Γιώργος Ζαμπέτας με τον Στέλιο Μακρυδάκη και δεύτερες φωνές έκανε η Βίκυ Μοσχολιού. Στη δεύτερη πλευρά ο δίσκος 45 στροφών His master’s voice είχε το «Κάποτε κάποια μέρα» των Καζαντζίδη - Κολοκοτρώνη, με δεύτερη φωνή, αυτή τη φορά, την Βούλα Γκίκα…
{youtube}vVahbYc-wr0{/youtube}
Για την ιστορία να αναφέρουμε πως στις 29 Ιανουαρίου 1963 Καζαντζίδης και Μοσχολιού ηχογράφησαν την επανεκτέλεση της «Προσευχής» των Σπύρου Ζαγοραίου και Δημήτρη Γκούτη.
Το 1964 η Μοσχολιού ηχογράφησε, σαν πρώτη φωνή πλέον, το «Μαύρη η ώρα που σ’αντάμωσα», που δεν ήταν άλλο από μια επανεκτέλεση του «Να το βρεις από άλλη», του πρώτου τραγουδιού δηλαδή του Κώστα Βίρβου, σε μουσική Απόστολου Καλδάρα, που πρωτοηχογραφήθηκε το 1948 από την Σούλα Καλφοπούλου, τον Μάρκο Βαμβακάρη και τον Απόστολο Καλδάρα… Ο Καλδάρας ανέλαβε τα σεγόντα και στην εκτέλεση με την Μοσχολιού. Η ηχογράφηση αυτή κυκλοφόρησε τότε σε δίσκο 45 στροφών, ενώ το 1996 εντάχθηκε στη συλλογή «Βίκυ Μοσχολιού – Τραγούδια από τις 45 στροφές». Βεβαίως, καθόλου μαύρη δεν αποδείχθηκε η ώρα που η ερμηνεύτρια αντάμωσε τον συνθέτη, αφού η συνεργασία τους, που ξεκίνησε μ’ αυτό το ζεϊμπέκικο, άφησε στο πέρασμα των χρόνων πολλά σπουδαία και διαχρονικά τραγούδια.
{youtube}8srZ97tGCIE{/youtube}
«Ο ΘΕΣΣΑΛΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ είναι οι παππούδες μου, οι γονείς μου, εγώ, τα παιδιά μου» σημείωνε ο Κώστας Βίρβος για το βιωματικό για τον ίδιο (αφού γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Τρίκαλα), κύκλο τραγουδιών με τη μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου που κυκλοφόρησε το 1974. Εκεί πραγματοποιήθηκε και η επόμενη καταγραφή της φωνής της Βίκυς Μοσχολιού σε τρία τραγούδια κι ένα παραμύθι του Κώστα Βίρβου.
Στο διπλό δίσκο που κυκλοφόρησε από την Columbia, εκτός από την Μοσχολιού τραγουδούσαν ο Λάκης Χαλκιάς, ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης, η Λιζέτα Νικολάου και ο Παύλος Σιδηρόπουλος, ενώ προλόγιζε ο Βασίλης Τσιτσάνης. Ανάμεσα στην «Εθνική Ελλάδος» των μουσικών της εποχής που συμμετείχαν στην ηχογράφηση, υπό τη διεύθυνση του συνθέτη, ο Αριστείδης Μόσχος που έπαιξε σαντούρι και οι Κώστας Παπαδόπουλος, Θανάσης Πολυκανδριώτης και ο Λάκης Χαλκιάς που έπαιξαν μπουζούκια.
Στο ένθετο του δίσκου ο Γιάννης Μαρκόπουλος σημείωνε: «Παρακολουθώντας φράση προς φράση τους στίχους των παιδικών οραμάτων του Κώστα Βίρβου, παρουσιάζω σήμερα το ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ μου ΚΥΚΛΟ και κλείνω μια περίοδο δουλειάς που άρχισα με τον ΗΛΙΟ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ.
Καθώς έγραφα το ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΚΥΚΛΟ – ένα έργο που βοηθάει στο να απορρίψουμε την ιδεολογία για την ιστορική μας υπερηφάνεια, όντας τοπίο και χρώμα – έβλεπα ένα ορίζοντα να ανοίγει ίσως να μην είναι μικρή η συμβολή της γενιάς μου στο ανέβασμα της ποιότητας και της προβληματισμένης προοπτικής του σύγχρονου Ελληνικού τραγουδιού.
Οι υπεύθυνοι σχολιαστές και ταξινόμοι, φυσικά ήρθαν μετά από μας και αρκετά αργά για τα τραγούδια μας και το κοινό τους. Ήρθαν τη στιγμή που κινδυνεύει από τους ίδιους εκείνους που ζημίωσαν ανεπανόρθωτα, το ρεμπέτικο, την εκκλησιαστική μουσική, κι όσες κώχες έκαναν ανεκτή τη ζωή σ’αυτόν τον τόπο.
Ίσως άρχισε μια αλλοιώτικη εποχή. Τι περιμένει στο τέλος το ξέρουμε όλοι πολύ καλά. Αλλά ωστόσο αισθάνομαι ότι όλοι μαζί ξαναρχίζουμε.
Γιάννης Μαρκόπουλος»
Το πιο γνωστό από τα τραγούδια με τη φωνή της Μοσχολιού και ένα από τα γνωστότερα του «Κύκλου» είναι βεβαίως ο «Αρκουδιάρης».
{youtube}mPCUTInYcrQ{/youtube}
Η σχέση του Κώστα Βίρβου με τον «Θεσσαλικό κύκλο» περιγράφεται στο σημείωμα του δίσκου: «Ο Κώστας Βίρβος είναι σήμερα 48 χρονών Θεσσαλός γέννημα θρέμμα και λαϊκός ποιητής από παιδάκι. Με τους στίχους του έχει τροφοδοτήσει τρεις γενιές Συνθετών. Μαζί με την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου αποτελεί τις δυο βασικές κολόνες του Ρεμπέτικου τραγουδιού στα λόγια.
Από έφηβος ήρθε σε επαφή με τα πιο προοδευτικά κοινωνικά στοιχεία που είναι άλλωστε διάσπαρτα στον ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΚΥΚΛΟ, ένα αριστούργημα λαϊκής ποίησης. Ήταν στο συρτάρι του πολύ καιρό. Πριν τρία χρόνια το έδωσε στον Μαρκόπουλο ο οποίος μέσα σ’ένα κλίμα μεγάλης έμπνευσης συνέθεσε ολόκληρο έργο σαν μια λαϊκή λειτουργία ή σαν μια λαϊκή γιορτή παιγμένη από πλανόδιες κομπανίες Μουζικάντηδων.
Με τους στίχους του ο Βίρβος μας οδηγεί στο να φαντασθούμε μαγικά μια εποχή που δεν τη ζήσαμε, αλλά που είναι η βάση για την τωρινή. Ο τίτλος του έργου έχει την αλληγορία της Μεγάλης Πλατείας του τόπου όπου συναντιόμαστε όλοι».
Αν θα διάλεγα ένα από τα τραγούδια με την Μοσχολιού από τον «Θεσσαλικό κύκλο», χωρίς να απορρίπτω φυσικά τα υπόλοιπα, αυτό θα ήταν το «Να’ βγαινα μάναμ’ στο κλαρί», γραμμένο στο ρυθμό του ζεϊμπέκικου…
{youtube}K4Wv6ZzPCHw{/youtube}
Στο ένθετο ο Γιάννης Μαρκόπουλος έγραφε για την Βίκυ Μοσχολιού: «Όταν κάνω πρόβα με την ΒΙΚΥ ΜΟΣΧΟΛΙΟΥ – την πρώτη τραγουδίστρια της χώρας μας – ξεχνιέμαι. Στο “ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΚΥΚΛΟ” η Βίκυ ερμηνεύει τρία μόνον τραγούδια, επίσης διηγείται απλά εκφραστικά, το “παραμύθι” του Έργου. Η συμμετοχή της δείχνει αφ’ενός μεν χαρακτήρα αντιβεντετισμού, αφ’ετέρου δε υποταγή στις ανάγκες του έργου. Γι’ αυτήν την συμμετοχή της την ευχαριστώ ιδιαίτερα».
Το 1975 κυκλοφόρησε από την Columbia το «Σκοπευτήριο» του Βασίλη Τσιτσάνη, με έξι τραγούδια σε στίχους δικούς του και έξι του Κώστα Βίρβου. Τραγουδούσαν η Βίκυ Μοσχολιού, η Δήμητρα Γαλάνη, η Λιζέτα Νικολάου και ο ίδιος ο συνθέτης, που στο εσώφυλλο σημείωνε: «Τα τελευταία πέντε χρόνια οι πενιές μου αντιλαλούν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Εκεί στο λαϊκό στέκι μου εμπνεύσθηκα τα περισσότερα τραγούδια του δίσκου αυτού, γι’αυτό και θεώρησα υποχρέωση να τον τιτλοφορήσω “ΣΚΟΠΕΥΤΗΡΙΟ”.
Βασίλης Τσιτσάνης»
Η επιτυχία του τραγουδιού «Της γερακίνας γιος» με στίχους του Βίρβου και ερμηνευτές τον Τσιτσάνη και την Λιζέτα Νικολάου, «επισκίασε» ίσως, τα υπόλοιπα τραγούδια του δίσκου. Εδώ η Μοσχολιού ακούγεται σε τέσσερα τραγούδια και στην «Αστροφεγγιά» όπου σιγοντάρει τον Τσιτσάνη. Τρία από αυτά είναι με στίχους του Κώστα Βίρβου…
To πρώτο ήταν «Το παλικάρι στο σφυρί».
{youtube}2PraOcHQY_s{/youtube}
Στην αυτοβιογραφία του ο Κώστας Βίρβος γράφει σχετικά: «Με τον Βασίλη Τσιτσάνη φτιάξαμε “Το Σκοπευτήριο”, που τα 6 τραγούδια του ήταν δικά μου. Εδώ πρέπει να πω ότι ο Τσιτσάνης δεν έβαζε κανενός στιχουργού το όνομα στους δίσκους εκτός από το δικό μου. Σ’ αυτόν τον τελευταίο δίσκο και τα 6 τραγούδια μου ήταν επώνυμα. Είχε επιτυχία ο δίσκος και είχε καιρό ο Βασίλης να κάνει επιτυχία με καινούργια τραγούδια».
«Το φίλντισι κομπολογάκι μου» ήταν το δεύτερο τραγούδι με στίχους του Βίρβου και τη φωνή της Βίκυς Μοσχολιού.
{youtube}5A-xg0VHyJg{/youtube}
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η μαρτυρία του στιχουργού, όπως αποτυπώνεται και πάλι στην αυτοβιογραφία του, σχετικά με τη διαφωνία του με τον Βασίλη Τσιτσάνη, για την επιλογή του ερμηνευτή του τραγουδιού «Της γερακίνας γιος»: «Ο Τσιτσάνης περιφρονούσε πολύ τους τραγουδιστές γιατί του είχανε κάνει πολλά καψόνια. Γι’αυτό και στο τέλος αναγκάστηκε να μην τους δίνει τα τραγούδια του και να τα λέει αυτός. Γεγονός, που κατά τη γνώμη μου, ήταν σε βάρος της εμπορικής κυκλοφορίας του τραγουδιού, γιατί αλλιώς θα έλεγε ένα επικό τραγούδι, ένας επικός τραγουδιστής κι αλλιώς θα το ‘λεγε ο Τσιτσάνης. Φέρνω σαν παράδειγμα ένα δικό μας τελευταίο τραγούδι “Της Γερακίνας γιος”, που ήταν στο δίσκο “Σκοπευτήριο” κι αναφερόταν στο ΕΑΤ-ΕΣΑ. Του’λεγα “Βασίλη αυτό το τραγούδι είναι επικό, η μουσική που του έχεις βάλει είναι τρομερή. Άσε να το πει η Βίκυ Μοσχολιού”. “Όχι”, μου έλεγε, “αυτό το τραγούδι θα το πω εγώ. Δεν θα μπορέσει κανένας να το πει καλύτερα από μένα”».
«Μου πήραν και τα ρέστα μου» λέγεται το τρίτο τραγούδι από το «Σκοπευτήριο» με μουσική του Τσιτσάνη, στίχους του Βίρβου και ερμηνεία από την Βίκυ Μοσχολιού.
{youtube}fpIHU5RD0fo{/youtube}
Αυτά ήταν τα δέκα τραγούδια με στίχους του Κώστα Βίρβου, που πέρασαν στη δισκογραφία με τη φωνή της Βίκυς Μοσχολιού… Δέκα χρόνια και δέκα μέρες μετά…
Πηγές:
1) Αρετή Γκόρντον «Θυμάμαι τη Βίκυ Μοσχολιού» (Εκδόσεις Φερενίκη,2010)
2) Δισκογραφία Στέλιου Καζαντζίδη από το βιβλίο «Λαϊκό τραγούδι - Η αυθεντική ιστορία» (Έκδοση NationalGeographic, 2010)
3) Κώστας Βίρβος «Μια ζωή τραγούδια – Αυτοβιογραφία» (Εκδόσεις Ντέφι, 1985)
4) Ένθετο του δίσκου «Θεσσαλικός Κύκλος» (Columbia, 1974)
Τα πρώτα βήματα της Βίκυς Μοσχολιού
Η Βίκυ Μοσχολιού γεννήθηκε στις 23 Μαΐου 1943 στο Μεταξουργείο. Μετά από φτωχά αλλά ευτυχισμένα παιδικά χρόνια, που πέρασαν με πολύ τραγούδι, το Πάσχα του 1962 βρέθηκε να τραγουδά στην «Τριάνα του Χειλά» με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, τη Δούκισσα, τη Μάγια Μελάγια και την ξαδέλφη της Έφη Λίντα και να παίρνει 150 δραχμές τη μέρα βοηθώντας ουσιαστικά την οικογένειά της…
Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς δούλεψε στην καλοκαιρινή «Τριάνα», όπου γνώρισε τον τραγουδιστή και συνθέτη Σταύρο Τζουανάκο, ο οποίος της έδωσε το πρώτο της τραγούδι, ένα χασάπικο σε μουσική και στίχους δικούς του, με τίτλο «Να ’ξερες πόσο πόνεσα». Ο ίδιος ο Τζουανάκος έκανε και τα σεγόντα.
Καζαντζίδης – Αυστραλία – «Φύγε κι άσε με»
Το 1962, μετά τον Τζουανάκο, η Μοσχολιού συνεργάσθηκε με τον Στέλιο Καζαντζίδη, σε μια περιπετειώδη, όπως εξελίχθηκε, περιοδεία στην Αυστραλία. Εκεί ο Καζαντζίδης ηχογράφησε κι έξι τραγούδια που κυκλοφόρησαν σε μικρούς δίσκους από την Columbia Αυστραλίας. Ανάμεσα τους ήταν και μια επανεκτέλεση του «Φύγε κι άσε με» των Πάνου Γαβαλά, Τάσου Κουλούρη και Κώστα Βίρβου, (που είχε πρωτοπεί ο Πάνος Γαβαλάς ένα χρόνο πριν), όπου τον ερμηνευτή σιγοντάρησαν η Βίκυ Μοσχολιού και ο Γιαννάκης Αγγέλου, που έπαιξε και μπουζούκι. Η εκτέλεση αυτή «αφίχθη επίσημα» επί «ελληνικού εδάφους» μόλις το 2010, σε ένα cd με τίτλο «Τα σπάνια», που κυκλοφόρησε με το περιοδικό «Όασις».
{youtube}CtZr2DsaJ4I{/youtube}
«Μια παλιά ιστορία»
Στις 8 Δεκεμβρίου του 1962 ο Καζαντζίδης μπήκε στο στούντιο της Columbia για να ηχογραφήσει το «θρυλικό» βαλσάκι «Μια παλιά ιστορία» με στίχους του Κώστα Βίρβου και μουσική που υπέγραψε ο ίδιος. Μπουζούκια έπαιξαν ο Γιώργος Ζαμπέτας με τον Στέλιο Μακρυδάκη και δεύτερες φωνές έκανε η Βίκυ Μοσχολιού. Στη δεύτερη πλευρά ο δίσκος 45 στροφών His master’s voice είχε το «Κάποτε κάποια μέρα» των Καζαντζίδη - Κολοκοτρώνη, με δεύτερη φωνή, αυτή τη φορά, την Βούλα Γκίκα…
{youtube}vVahbYc-wr0{/youtube}
Για την ιστορία να αναφέρουμε πως στις 29 Ιανουαρίου 1963 Καζαντζίδης και Μοσχολιού ηχογράφησαν την επανεκτέλεση της «Προσευχής» των Σπύρου Ζαγοραίου και Δημήτρη Γκούτη.
Καλδάρας και «Μαύρη η ώρα που σ’ αντάμωσα»
Το 1964 η Μοσχολιού ηχογράφησε, σαν πρώτη φωνή πλέον, το «Μαύρη η ώρα που σ’αντάμωσα», που δεν ήταν άλλο από μια επανεκτέλεση του «Να το βρεις από άλλη», του πρώτου τραγουδιού δηλαδή του Κώστα Βίρβου, σε μουσική Απόστολου Καλδάρα, που πρωτοηχογραφήθηκε το 1948 από την Σούλα Καλφοπούλου, τον Μάρκο Βαμβακάρη και τον Απόστολο Καλδάρα… Ο Καλδάρας ανέλαβε τα σεγόντα και στην εκτέλεση με την Μοσχολιού. Η ηχογράφηση αυτή κυκλοφόρησε τότε σε δίσκο 45 στροφών, ενώ το 1996 εντάχθηκε στη συλλογή «Βίκυ Μοσχολιού – Τραγούδια από τις 45 στροφές». Βεβαίως, καθόλου μαύρη δεν αποδείχθηκε η ώρα που η ερμηνεύτρια αντάμωσε τον συνθέτη, αφού η συνεργασία τους, που ξεκίνησε μ’ αυτό το ζεϊμπέκικο, άφησε στο πέρασμα των χρόνων πολλά σπουδαία και διαχρονικά τραγούδια.
{youtube}8srZ97tGCIE{/youtube}
Ο «Θεσσαλικός κύκλος» του Γιάννη Μαρκόπουλου
«Ο ΘΕΣΣΑΛΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ είναι οι παππούδες μου, οι γονείς μου, εγώ, τα παιδιά μου» σημείωνε ο Κώστας Βίρβος για το βιωματικό για τον ίδιο (αφού γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Τρίκαλα), κύκλο τραγουδιών με τη μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου που κυκλοφόρησε το 1974. Εκεί πραγματοποιήθηκε και η επόμενη καταγραφή της φωνής της Βίκυς Μοσχολιού σε τρία τραγούδια κι ένα παραμύθι του Κώστα Βίρβου.
Στο διπλό δίσκο που κυκλοφόρησε από την Columbia, εκτός από την Μοσχολιού τραγουδούσαν ο Λάκης Χαλκιάς, ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης, η Λιζέτα Νικολάου και ο Παύλος Σιδηρόπουλος, ενώ προλόγιζε ο Βασίλης Τσιτσάνης. Ανάμεσα στην «Εθνική Ελλάδος» των μουσικών της εποχής που συμμετείχαν στην ηχογράφηση, υπό τη διεύθυνση του συνθέτη, ο Αριστείδης Μόσχος που έπαιξε σαντούρι και οι Κώστας Παπαδόπουλος, Θανάσης Πολυκανδριώτης και ο Λάκης Χαλκιάς που έπαιξαν μπουζούκια.
Στο ένθετο του δίσκου ο Γιάννης Μαρκόπουλος σημείωνε: «Παρακολουθώντας φράση προς φράση τους στίχους των παιδικών οραμάτων του Κώστα Βίρβου, παρουσιάζω σήμερα το ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ μου ΚΥΚΛΟ και κλείνω μια περίοδο δουλειάς που άρχισα με τον ΗΛΙΟ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ.
Καθώς έγραφα το ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΚΥΚΛΟ – ένα έργο που βοηθάει στο να απορρίψουμε την ιδεολογία για την ιστορική μας υπερηφάνεια, όντας τοπίο και χρώμα – έβλεπα ένα ορίζοντα να ανοίγει ίσως να μην είναι μικρή η συμβολή της γενιάς μου στο ανέβασμα της ποιότητας και της προβληματισμένης προοπτικής του σύγχρονου Ελληνικού τραγουδιού.
Οι υπεύθυνοι σχολιαστές και ταξινόμοι, φυσικά ήρθαν μετά από μας και αρκετά αργά για τα τραγούδια μας και το κοινό τους. Ήρθαν τη στιγμή που κινδυνεύει από τους ίδιους εκείνους που ζημίωσαν ανεπανόρθωτα, το ρεμπέτικο, την εκκλησιαστική μουσική, κι όσες κώχες έκαναν ανεκτή τη ζωή σ’αυτόν τον τόπο.
Ίσως άρχισε μια αλλοιώτικη εποχή. Τι περιμένει στο τέλος το ξέρουμε όλοι πολύ καλά. Αλλά ωστόσο αισθάνομαι ότι όλοι μαζί ξαναρχίζουμε.
Γιάννης Μαρκόπουλος»
Το πιο γνωστό από τα τραγούδια με τη φωνή της Μοσχολιού και ένα από τα γνωστότερα του «Κύκλου» είναι βεβαίως ο «Αρκουδιάρης».
{youtube}mPCUTInYcrQ{/youtube}
Η σχέση του Κώστα Βίρβου με τον «Θεσσαλικό κύκλο» περιγράφεται στο σημείωμα του δίσκου: «Ο Κώστας Βίρβος είναι σήμερα 48 χρονών Θεσσαλός γέννημα θρέμμα και λαϊκός ποιητής από παιδάκι. Με τους στίχους του έχει τροφοδοτήσει τρεις γενιές Συνθετών. Μαζί με την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου αποτελεί τις δυο βασικές κολόνες του Ρεμπέτικου τραγουδιού στα λόγια.
Από έφηβος ήρθε σε επαφή με τα πιο προοδευτικά κοινωνικά στοιχεία που είναι άλλωστε διάσπαρτα στον ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΚΥΚΛΟ, ένα αριστούργημα λαϊκής ποίησης. Ήταν στο συρτάρι του πολύ καιρό. Πριν τρία χρόνια το έδωσε στον Μαρκόπουλο ο οποίος μέσα σ’ένα κλίμα μεγάλης έμπνευσης συνέθεσε ολόκληρο έργο σαν μια λαϊκή λειτουργία ή σαν μια λαϊκή γιορτή παιγμένη από πλανόδιες κομπανίες Μουζικάντηδων.
Με τους στίχους του ο Βίρβος μας οδηγεί στο να φαντασθούμε μαγικά μια εποχή που δεν τη ζήσαμε, αλλά που είναι η βάση για την τωρινή. Ο τίτλος του έργου έχει την αλληγορία της Μεγάλης Πλατείας του τόπου όπου συναντιόμαστε όλοι».
«Η προξενήτρα» ήταν το δεύτερο τραγούδι με τη φωνή της Μοσχολιού.
{youtube}TosVpso02QU{/youtube}Αν θα διάλεγα ένα από τα τραγούδια με την Μοσχολιού από τον «Θεσσαλικό κύκλο», χωρίς να απορρίπτω φυσικά τα υπόλοιπα, αυτό θα ήταν το «Να’ βγαινα μάναμ’ στο κλαρί», γραμμένο στο ρυθμό του ζεϊμπέκικου…
{youtube}K4Wv6ZzPCHw{/youtube}
Στο ένθετο ο Γιάννης Μαρκόπουλος έγραφε για την Βίκυ Μοσχολιού: «Όταν κάνω πρόβα με την ΒΙΚΥ ΜΟΣΧΟΛΙΟΥ – την πρώτη τραγουδίστρια της χώρας μας – ξεχνιέμαι. Στο “ΘΕΣΣΑΛΙΚΟ ΚΥΚΛΟ” η Βίκυ ερμηνεύει τρία μόνον τραγούδια, επίσης διηγείται απλά εκφραστικά, το “παραμύθι” του Έργου. Η συμμετοχή της δείχνει αφ’ενός μεν χαρακτήρα αντιβεντετισμού, αφ’ετέρου δε υποταγή στις ανάγκες του έργου. Γι’ αυτήν την συμμετοχή της την ευχαριστώ ιδιαίτερα».
Η παρουσία της ερμηνεύτριας στο δίσκο ολοκληρώνεται με το παραμύθι «Ο λόγος».
{youtube}Z01SOcne5-E{/youtube}Το «Σκοπευτήριο» του Βασίλη Τσιτσάνη
Το 1975 κυκλοφόρησε από την Columbia το «Σκοπευτήριο» του Βασίλη Τσιτσάνη, με έξι τραγούδια σε στίχους δικούς του και έξι του Κώστα Βίρβου. Τραγουδούσαν η Βίκυ Μοσχολιού, η Δήμητρα Γαλάνη, η Λιζέτα Νικολάου και ο ίδιος ο συνθέτης, που στο εσώφυλλο σημείωνε: «Τα τελευταία πέντε χρόνια οι πενιές μου αντιλαλούν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Εκεί στο λαϊκό στέκι μου εμπνεύσθηκα τα περισσότερα τραγούδια του δίσκου αυτού, γι’αυτό και θεώρησα υποχρέωση να τον τιτλοφορήσω “ΣΚΟΠΕΥΤΗΡΙΟ”.
Βασίλης Τσιτσάνης»
Η επιτυχία του τραγουδιού «Της γερακίνας γιος» με στίχους του Βίρβου και ερμηνευτές τον Τσιτσάνη και την Λιζέτα Νικολάου, «επισκίασε» ίσως, τα υπόλοιπα τραγούδια του δίσκου. Εδώ η Μοσχολιού ακούγεται σε τέσσερα τραγούδια και στην «Αστροφεγγιά» όπου σιγοντάρει τον Τσιτσάνη. Τρία από αυτά είναι με στίχους του Κώστα Βίρβου…
To πρώτο ήταν «Το παλικάρι στο σφυρί».
{youtube}2PraOcHQY_s{/youtube}
Στην αυτοβιογραφία του ο Κώστας Βίρβος γράφει σχετικά: «Με τον Βασίλη Τσιτσάνη φτιάξαμε “Το Σκοπευτήριο”, που τα 6 τραγούδια του ήταν δικά μου. Εδώ πρέπει να πω ότι ο Τσιτσάνης δεν έβαζε κανενός στιχουργού το όνομα στους δίσκους εκτός από το δικό μου. Σ’ αυτόν τον τελευταίο δίσκο και τα 6 τραγούδια μου ήταν επώνυμα. Είχε επιτυχία ο δίσκος και είχε καιρό ο Βασίλης να κάνει επιτυχία με καινούργια τραγούδια».
«Το φίλντισι κομπολογάκι μου» ήταν το δεύτερο τραγούδι με στίχους του Βίρβου και τη φωνή της Βίκυς Μοσχολιού.
{youtube}5A-xg0VHyJg{/youtube}
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η μαρτυρία του στιχουργού, όπως αποτυπώνεται και πάλι στην αυτοβιογραφία του, σχετικά με τη διαφωνία του με τον Βασίλη Τσιτσάνη, για την επιλογή του ερμηνευτή του τραγουδιού «Της γερακίνας γιος»: «Ο Τσιτσάνης περιφρονούσε πολύ τους τραγουδιστές γιατί του είχανε κάνει πολλά καψόνια. Γι’αυτό και στο τέλος αναγκάστηκε να μην τους δίνει τα τραγούδια του και να τα λέει αυτός. Γεγονός, που κατά τη γνώμη μου, ήταν σε βάρος της εμπορικής κυκλοφορίας του τραγουδιού, γιατί αλλιώς θα έλεγε ένα επικό τραγούδι, ένας επικός τραγουδιστής κι αλλιώς θα το ‘λεγε ο Τσιτσάνης. Φέρνω σαν παράδειγμα ένα δικό μας τελευταίο τραγούδι “Της Γερακίνας γιος”, που ήταν στο δίσκο “Σκοπευτήριο” κι αναφερόταν στο ΕΑΤ-ΕΣΑ. Του’λεγα “Βασίλη αυτό το τραγούδι είναι επικό, η μουσική που του έχεις βάλει είναι τρομερή. Άσε να το πει η Βίκυ Μοσχολιού”. “Όχι”, μου έλεγε, “αυτό το τραγούδι θα το πω εγώ. Δεν θα μπορέσει κανένας να το πει καλύτερα από μένα”».
«Μου πήραν και τα ρέστα μου» λέγεται το τρίτο τραγούδι από το «Σκοπευτήριο» με μουσική του Τσιτσάνη, στίχους του Βίρβου και ερμηνεία από την Βίκυ Μοσχολιού.
{youtube}fpIHU5RD0fo{/youtube}
Αυτά ήταν τα δέκα τραγούδια με στίχους του Κώστα Βίρβου, που πέρασαν στη δισκογραφία με τη φωνή της Βίκυς Μοσχολιού… Δέκα χρόνια και δέκα μέρες μετά…
Πηγές:
1) Αρετή Γκόρντον «Θυμάμαι τη Βίκυ Μοσχολιού» (Εκδόσεις Φερενίκη,2010)
2) Δισκογραφία Στέλιου Καζαντζίδη από το βιβλίο «Λαϊκό τραγούδι - Η αυθεντική ιστορία» (Έκδοση NationalGeographic, 2010)
3) Κώστας Βίρβος «Μια ζωή τραγούδια – Αυτοβιογραφία» (Εκδόσεις Ντέφι, 1985)
4) Ένθετο του δίσκου «Θεσσαλικός Κύκλος» (Columbia, 1974)
