Αποφάσισε να «βουτήξει στα βαθιά» και να ασχοληθεί με έναν τόσο ...αστάθμητο παράγοντα, όπως αυτός της ευτυχίας, επειδή αφενός μεν θεωρεί το αντικείμενο μελέτης συναρπαστικό, αφετέρου δε είχε την περιέργεια να βρει τι κάνει χαρούμενο έναν άνθρωπο. Ο Meik Wiking θεωρείται ειδικός στην ...ευτυχία κι αυτό όχι επειδή είναι Δανός και οι πολίτες της σκανδιναβικής αυτής χώρας δηλώνουν γενικά χαρούμενοι από τη ζωή τους, αλλά ως ιδρυτής και πρόεδρος του «Happiness Research Institute» (Ινστιτούτο Έρευνας της Ευτυχίας), με έδρα την Κοπεγχάγη, μελετά τους παράγοντες που κάνουν ορισμένους ανθρώπους να ...χαμογελούν περισσότερο από άλλους.
Το Ινστιτούτο Έρευνας της Ευτυχίας είναι, όπως αναφέρει στην «ταυτότητά» του, ένα ανεξάρτητο think tank που μελετά γιατί ορισμένες κοινωνίες είναι πιο ευτυχισμένες από άλλες. Αποστολή του είναι να ενημερώνει τους φορείς λήψης αποφάσεων για τα αίτια της ανθρώπινης ευτυχίας, να βάλει την (υποκειμενική μεν, αλλά αναγκαία) έννοια της ευημερίας στην «ατζέντα» της δημόσιας συζήτησης και να συμβάλει στη βελτίωση της ζωής των πολιτών ανά τον κόσμο.
«Είμαστε το μόνο think tank στον κόσμο που επικεντρώνεται σ' αυτό το θέμα. Δεν είναι (το ινστιτούτο) ένα μαγικό μέρος, όπου απλώς τρώμε παγωτό κι έχουμε ένα δωμάτιο γεμάτο κουτάβια, αλλά αυτό που βασικά κάνουμε είναι να προσεγγίζουμε επιστημονικά την ευτυχία και γιατί κάποιος μπορεί να είναι δυστυχισμένος», αναφέρει ο πρόεδρος του διαφορετικού αυτού ινστιτούτου. «Εξετάζουμε», εξηγεί, «στοιχεία και μελέτες και προσπαθούμε να δώσουμε απαντήσεις σε τρία βασικά ερωτήματα. Κατ' αρχάς προσπαθούμε να κατανοήσουμε πώς μπορούμε να μετρήσουμε την ευτυχία, πώς μπορούμε να την ποσοστοποιήσουμε την ευημερία και την ποιότητα ζωής, γιατί ορισμένοι άνθρωποι είναι πιο χαρούμενοι από άλλους κι ελπίζουμε επίσης να μπορέσουμε να βρούμε ιδέες και λύσεις για το πώς μπορούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής των πολιτών. Στο πλαίσιο αυτό προσπαθούμε να απαντήσουμε στο πώς μπορούμε να καταρτίσουμε με διαφορετικό τρόπο πολιτικές, να σχεδιάσουμε αλλιώτικα τις πόλεις στις οποίες ζούμε ή τον χώρο στον οποίο εργαζόμαστε, προκειμένου να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να "ανθίσουν"».
Ο Meik Wiking ήταν ένας από τους ομιλητές του "International Government Communication Forum 2019", που διεξάγεται στη Σάρτζα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Παράγοντας - κλειδί οι ανθρώπινες σχέσεις
«Όταν κοιτάμε γιατί ορισμένοι άνθρωποι είναι πιο χαρούμενοι από άλλους, όταν εξετάσουμε τους κοινούς παρονομαστές μεταξύ των χαρούμενων Αμερικανών, Κινέζων ή ανθρώπων άλλων εθνικοτήτων, βλέπουμε ότι υπάρχουν πολλοί παράγοντες που καθορίζουν γιατί κάποιος είναι ευτυχισμένος. Από την ίδια τη γενετική έως το εισόδημα κάποιου, το επίπεδο εμπιστοσύνης (στους θεσμούς), τις κοινωνικές σχέσεις, την υγεία, την ηλικία... Επομένως θα έλεγα ότι είναι πολλοί οι παράγοντες που επηρεάζουν το πόσο ευτυχισμένος είναι κάποιος, όπως αντίστοιχα συμβαίνει και με την υγεία», τονίζει ο Meik Wiking.
Ωστόσο, όπως λέει, υπάρχει ένας παράγοντας - κλειδί κι αυτός είναι οι σχέσεις μας με τους άλλους. «Αυτό που εντοπίζουμε συχνά (στις έρευνες) είναι πως ένας από τους πιο σημαντικούς λόγους της ευτυχίας είναι πόσο ικανοποιημένοι είμαστε από τις σχέσεις μας. Επομένως, οι φίλοι, η οικογένεια, μια ισχυρή κοινωνία, που μας δίνει την αίσθηση πως έχουμε κάποιον, πάνω στον οποίο μπορούμε να βασιστούμε σε περίπτωση ανάγκης, αυτοί είναι ίσως οι σημαντικότεροι παράγοντες που κάνουν τους ανθρώπους χαρούμενους», εξηγεί.
Η «πρακτική συνταγή» για την ευτυχία
Υπάρχει, άραγε, κάποια «μυστική συνταγή» για την ευτυχία; «Νομίζω ότι ο όρος "μυστική συνταγή" είναι μάλλον πολύ ισχυρός. Κάθε χώρα είναι διαφορετική όπως και κάθε άνθρωπος. Σε κάποιες χώρες θα είχε νόημα η μείωση του επίπεδου της φτώχειας, σε άλλη χώρα η βελτίωση των συνθηκών μοναξιάς των ανθρώπων, αλλά νομίζω πως μία από τις καλύτερες "συνταγές", εδώ και τώρα, για όσους θέλουν να είναι πιο χαρούμενοι, είναι να κάνουν κάτι που να έχει νόημα και δράση, μαζί με άλλους ανθρώπους. Κι αυτή νομίζω ότι είναι μια απλή παγκόσμια, αν και όχι "μυστική", ωστόσο πρακτική "συνταγή"...», απαντά.
Οι «χαρούμενες» βόρειες χώρες και ο ρόλος των κυβερνήσεων
Σύμφωνα με την παγκόσμια έκθεση για την ευτυχία, που καταρτίζει το Ινστιτούτο, οι κάτοικοι των βόρειων χωρών του πλανήτη φαίνονται να είναι οι πιο ευτυχισμένοι. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει ο Meik Wiking, «υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που διαμορφώνουν αυτούς τους δείκτες, για παράδειγμα η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, στην εκπαίδευση, τα κοινωνικά οφέλη για τους άνεργους».
Στο πλαίσιο αυτό, όπως λέει, οι κυβερνήσεις έχουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των επιπέδων ευτυχίας μεταξύ των πολιτών κι αυτό «επειδή ναι μεν μετράει ο τρόπος ζωής και οι επιλογές μας στο πόσο χαρούμενοι είμαστε, αλλά οι πολιτικές, υπό τις οποίες ζούμε, έχουν τεράστιο αντίκτυπο στην ευτυχία μας».
«Αν εξετάσει κανείς την παγκόσμια έκθεση για την ευτυχία, η οποία περιλαμβάνει συνολικά 155 χώρες, οι χώρες με τους πιο χαρούμενους πολίτες έχουν μέσο όρο βαθμολογίας το 7,5 (στα 10) και οι χώρες με τον μικρότερο βαθμό ικανοποίησης γύρω στο 3. Κι αυτές οι διαφορές έχουν να κάνουν με τις ακολουθούμενες πολιτικές σε μια χώρα και τις συνθήκες, υπό τις οποίες ζουν οι πολίτες της. Επομένως το ΑΕΠ, τα επίπεδα ευημερίας, αλλά επίσης τα επίπεδα ελευθερίας σε μια χώρα, το σύστημα υγείας, το προσδόκιμο ζωής, η εμπιστοσύνη προς την κυβέρνηση και τους θεσμούς, ο βαθμός γενναιοδωρίας και κοινωνικής στήριξης, όλα αυτά μετράνε και σε όλους αυτούς τους τομείς αποφασιστικός είναι ο ρόλος της κυβέρνησης», όπως λέει ο Meik Wiking.
«Δυστυχώς, ωστόσο, οι κυβερνήσεις περνούν πολύ χρόνο ασχολούμενες μόνο με το ΑΕΠ και παραβλέπουν κάποιους άλλους παράγοντες, όπως η μείωση της διαφθοράς, η δημιουργία καλύτερων συνθηκών για τις κοινωνικές σχέσεις κ.ά», προσθέτει.
Μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας και οι μη ευτυχισμένες περίοδοι ζωής
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι ανά τον πλανήτη, που σίγουρα δεν είναι ευτυχισμένοι και στους ανθρώπους αυτούς, ο Meik Wiking στέλνει ένα μήνυμα αισιοδοξίας κι ελπίδας. «Το μήνυμα είναι είναι πως παρά το γεγονός ότι ζούμε υπό άθλιες συνθήκες ορισμένες φορές, μπορούμε να βρούμε κάποιες στιγμές ευτυχίας. Θα πρέπει κι εμείς να κάνουμε κάτι και το να έρθουμε σε επαφή με άλλους ανθρώπους είναι ένας τρόπος για να το πετύχουμε. Βέβαια, στη ζωή ενός ανθρώπου υπάρχουν σκαμπανεβάσματα, αλλά θα πρέπει να προσπαθούμε συνεχώς να δημιουργούμε συνθήκες για μια καλύτερη ζωή. Δεν πρέπει βέβαια να ξεχνάμε ότι οι περίοδοι που δεν είμαστε ευτυχισμένοι είναι κι αυτές μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας», τονίζει. Όσο για τον ίδιο; Δηλώνει ευτυχισμένος αφού ασχολείται με αυτό που αγαπά!
Το Ινστιτούτο Έρευνας της Ευτυχίας είναι, όπως αναφέρει στην «ταυτότητά» του, ένα ανεξάρτητο think tank που μελετά γιατί ορισμένες κοινωνίες είναι πιο ευτυχισμένες από άλλες. Αποστολή του είναι να ενημερώνει τους φορείς λήψης αποφάσεων για τα αίτια της ανθρώπινης ευτυχίας, να βάλει την (υποκειμενική μεν, αλλά αναγκαία) έννοια της ευημερίας στην «ατζέντα» της δημόσιας συζήτησης και να συμβάλει στη βελτίωση της ζωής των πολιτών ανά τον κόσμο.
«Είμαστε το μόνο think tank στον κόσμο που επικεντρώνεται σ' αυτό το θέμα. Δεν είναι (το ινστιτούτο) ένα μαγικό μέρος, όπου απλώς τρώμε παγωτό κι έχουμε ένα δωμάτιο γεμάτο κουτάβια, αλλά αυτό που βασικά κάνουμε είναι να προσεγγίζουμε επιστημονικά την ευτυχία και γιατί κάποιος μπορεί να είναι δυστυχισμένος», αναφέρει ο πρόεδρος του διαφορετικού αυτού ινστιτούτου. «Εξετάζουμε», εξηγεί, «στοιχεία και μελέτες και προσπαθούμε να δώσουμε απαντήσεις σε τρία βασικά ερωτήματα. Κατ' αρχάς προσπαθούμε να κατανοήσουμε πώς μπορούμε να μετρήσουμε την ευτυχία, πώς μπορούμε να την ποσοστοποιήσουμε την ευημερία και την ποιότητα ζωής, γιατί ορισμένοι άνθρωποι είναι πιο χαρούμενοι από άλλους κι ελπίζουμε επίσης να μπορέσουμε να βρούμε ιδέες και λύσεις για το πώς μπορούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής των πολιτών. Στο πλαίσιο αυτό προσπαθούμε να απαντήσουμε στο πώς μπορούμε να καταρτίσουμε με διαφορετικό τρόπο πολιτικές, να σχεδιάσουμε αλλιώτικα τις πόλεις στις οποίες ζούμε ή τον χώρο στον οποίο εργαζόμαστε, προκειμένου να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να "ανθίσουν"».
Ο Meik Wiking ήταν ένας από τους ομιλητές του "International Government Communication Forum 2019", που διεξάγεται στη Σάρτζα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Παράγοντας - κλειδί οι ανθρώπινες σχέσεις
«Όταν κοιτάμε γιατί ορισμένοι άνθρωποι είναι πιο χαρούμενοι από άλλους, όταν εξετάσουμε τους κοινούς παρονομαστές μεταξύ των χαρούμενων Αμερικανών, Κινέζων ή ανθρώπων άλλων εθνικοτήτων, βλέπουμε ότι υπάρχουν πολλοί παράγοντες που καθορίζουν γιατί κάποιος είναι ευτυχισμένος. Από την ίδια τη γενετική έως το εισόδημα κάποιου, το επίπεδο εμπιστοσύνης (στους θεσμούς), τις κοινωνικές σχέσεις, την υγεία, την ηλικία... Επομένως θα έλεγα ότι είναι πολλοί οι παράγοντες που επηρεάζουν το πόσο ευτυχισμένος είναι κάποιος, όπως αντίστοιχα συμβαίνει και με την υγεία», τονίζει ο Meik Wiking.
Ωστόσο, όπως λέει, υπάρχει ένας παράγοντας - κλειδί κι αυτός είναι οι σχέσεις μας με τους άλλους. «Αυτό που εντοπίζουμε συχνά (στις έρευνες) είναι πως ένας από τους πιο σημαντικούς λόγους της ευτυχίας είναι πόσο ικανοποιημένοι είμαστε από τις σχέσεις μας. Επομένως, οι φίλοι, η οικογένεια, μια ισχυρή κοινωνία, που μας δίνει την αίσθηση πως έχουμε κάποιον, πάνω στον οποίο μπορούμε να βασιστούμε σε περίπτωση ανάγκης, αυτοί είναι ίσως οι σημαντικότεροι παράγοντες που κάνουν τους ανθρώπους χαρούμενους», εξηγεί.
Η «πρακτική συνταγή» για την ευτυχία
Υπάρχει, άραγε, κάποια «μυστική συνταγή» για την ευτυχία; «Νομίζω ότι ο όρος "μυστική συνταγή" είναι μάλλον πολύ ισχυρός. Κάθε χώρα είναι διαφορετική όπως και κάθε άνθρωπος. Σε κάποιες χώρες θα είχε νόημα η μείωση του επίπεδου της φτώχειας, σε άλλη χώρα η βελτίωση των συνθηκών μοναξιάς των ανθρώπων, αλλά νομίζω πως μία από τις καλύτερες "συνταγές", εδώ και τώρα, για όσους θέλουν να είναι πιο χαρούμενοι, είναι να κάνουν κάτι που να έχει νόημα και δράση, μαζί με άλλους ανθρώπους. Κι αυτή νομίζω ότι είναι μια απλή παγκόσμια, αν και όχι "μυστική", ωστόσο πρακτική "συνταγή"...», απαντά.
Οι «χαρούμενες» βόρειες χώρες και ο ρόλος των κυβερνήσεων
Σύμφωνα με την παγκόσμια έκθεση για την ευτυχία, που καταρτίζει το Ινστιτούτο, οι κάτοικοι των βόρειων χωρών του πλανήτη φαίνονται να είναι οι πιο ευτυχισμένοι. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει ο Meik Wiking, «υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που διαμορφώνουν αυτούς τους δείκτες, για παράδειγμα η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, στην εκπαίδευση, τα κοινωνικά οφέλη για τους άνεργους».
Στο πλαίσιο αυτό, όπως λέει, οι κυβερνήσεις έχουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των επιπέδων ευτυχίας μεταξύ των πολιτών κι αυτό «επειδή ναι μεν μετράει ο τρόπος ζωής και οι επιλογές μας στο πόσο χαρούμενοι είμαστε, αλλά οι πολιτικές, υπό τις οποίες ζούμε, έχουν τεράστιο αντίκτυπο στην ευτυχία μας».
«Αν εξετάσει κανείς την παγκόσμια έκθεση για την ευτυχία, η οποία περιλαμβάνει συνολικά 155 χώρες, οι χώρες με τους πιο χαρούμενους πολίτες έχουν μέσο όρο βαθμολογίας το 7,5 (στα 10) και οι χώρες με τον μικρότερο βαθμό ικανοποίησης γύρω στο 3. Κι αυτές οι διαφορές έχουν να κάνουν με τις ακολουθούμενες πολιτικές σε μια χώρα και τις συνθήκες, υπό τις οποίες ζουν οι πολίτες της. Επομένως το ΑΕΠ, τα επίπεδα ευημερίας, αλλά επίσης τα επίπεδα ελευθερίας σε μια χώρα, το σύστημα υγείας, το προσδόκιμο ζωής, η εμπιστοσύνη προς την κυβέρνηση και τους θεσμούς, ο βαθμός γενναιοδωρίας και κοινωνικής στήριξης, όλα αυτά μετράνε και σε όλους αυτούς τους τομείς αποφασιστικός είναι ο ρόλος της κυβέρνησης», όπως λέει ο Meik Wiking.
«Δυστυχώς, ωστόσο, οι κυβερνήσεις περνούν πολύ χρόνο ασχολούμενες μόνο με το ΑΕΠ και παραβλέπουν κάποιους άλλους παράγοντες, όπως η μείωση της διαφθοράς, η δημιουργία καλύτερων συνθηκών για τις κοινωνικές σχέσεις κ.ά», προσθέτει.
Μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας και οι μη ευτυχισμένες περίοδοι ζωής
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι ανά τον πλανήτη, που σίγουρα δεν είναι ευτυχισμένοι και στους ανθρώπους αυτούς, ο Meik Wiking στέλνει ένα μήνυμα αισιοδοξίας κι ελπίδας. «Το μήνυμα είναι είναι πως παρά το γεγονός ότι ζούμε υπό άθλιες συνθήκες ορισμένες φορές, μπορούμε να βρούμε κάποιες στιγμές ευτυχίας. Θα πρέπει κι εμείς να κάνουμε κάτι και το να έρθουμε σε επαφή με άλλους ανθρώπους είναι ένας τρόπος για να το πετύχουμε. Βέβαια, στη ζωή ενός ανθρώπου υπάρχουν σκαμπανεβάσματα, αλλά θα πρέπει να προσπαθούμε συνεχώς να δημιουργούμε συνθήκες για μια καλύτερη ζωή. Δεν πρέπει βέβαια να ξεχνάμε ότι οι περίοδοι που δεν είμαστε ευτυχισμένοι είναι κι αυτές μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας», τονίζει. Όσο για τον ίδιο; Δηλώνει ευτυχισμένος αφού ασχολείται με αυτό που αγαπά!
