Σαν σήμερα...
Στις 29 Αυγούστου 1931 γεννήθηκε στη Νέα Ιωνία ένας από τους καλλιτέχνες που διαμόρφωσαν ριζικά το λαϊκό τραγούδι, ο Στέλιος Καζαντζίδης...
Το 1974, σε ηλικία 43 ετών, ξεκίνησε την ηχογράφηση μιας σειράς τραγουδιών σε μουσική του Χρήστου Νικολόπουλου και στίχους του Πυθαγόρα, που, ένα χρόνο μετά, αποτέλεσαν το υλικό του θρυλικού μεγάλου δίσκου «Υπάρχω».
Ο δίσκος κυκλοφόρησε από την Minos τον Νοέμβρη του 1975...
Oι μουσικοί του δίσκου
H ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας έγινε από τον Χρήστο Νικολόπουλο. Έπαιξαν: Χρήστος Νικολόπουλος, Γιάννης Παλαιολόγου, Μάκης Μαυρόπουλος (μπουζούκια), Κώστας Καβάκος, Δημήτρης Βράσκος, Σπύρος Στεργίου, Βασίλης Κάμπαλης (βιολιά), Μάριος Κώστογλου, Μπάμπης Μαλλίδης (κιθάρες), Διονύσης Πανταζής (μπάσο), Πάνος Ιατρού (μπαγλαμά), Τάκης Σούκας (σαντούρι, ακορντεόν), Χάρης Καλέας (πιάνο), Μέμος Κυριαζής, Βαγγέλης Μεθυμάκης (ντραμς), Μάνθος Χαλκιάς (κλαρίνο). Στα τραγούδια «Κάτω απ’ το πουκάμισό μου», «Οι αισθηματίες» και «Άργησα να σε γνωρίσω» δεύτερες φωνές έκανε ο Γιώργος Νταλάρας. Η ηχογράφηση έγινε από τον Τάκη Φιλιππίδη, με τη βοήθεια τον Γιάννη Παπαϊωάννου. Οι φωτογραφίες ήταν του Αλέξη Σοφιανόπουλου, η σχεδίαση του εξωφύλλου έγινε από την Λίκα Φλώρου και η παραγωγή από τον Αχιλλέα Θεοφίλου. Στο εσώφυλλο «σαλόνι» «δέσποζε» το πορτρέτο του Καζαντζίδη μπροστά στο τζάκι, μαζί με ένα σημείωμα του Πυθαγόρα...
«Έργο - σύμβολο για το λαϊκό τραγούδι»
Όλα αυτά τα χρόνια, έχουν γραφτεί, σχεδόν, τα πάντα σχετικά με την ιστορία, τις «περιπέτειες» και το ρόλο που έπαιξε ο δίσκος αυτός στο λαϊκό τραγούδι. Σε σημείωμά του, σε μια από τις επανεκδόσεις του, ο Πάνος Γεραμάνης χαρακτήρισε το «Υπάρχω» σαν ένα «έργο - σύμβολο για το λαϊκό τραγούδι».
Είναι επίσης γνωστό, πως εξ’ αιτίας της γνωστής τηλεοπτικής εκπομπής της ΕΡΤ, που προβλήθηκε λίγο μετά την κυκλοφορία του δίσκου, όπου ο Στέλιος Καζαντζίδης τραγούδησε κάποια από τα κομμάτια του, ερήμωσε όλη η Ελλάδα... Όπως ήταν λοιπόν επόμενο, το «Υπάρχω» χρυσώθηκε, ξεπερνώντας, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, τις 50.000 πωλήσεις... Φαντάζομαι πως μέχρι σήμερα θα είναι πολύ περισσότερες...
Τα 45άρια του «Υπάρχω»
Κι επειδή, όπως στο ποδόσφαιρο «ομάδα που κερδίζει δεν την αλλάζεις», έτσι και στη δισκογραφία «δίσκο που πουλάει, δεν σταματάς να τον επανεκδίδεις», στα 41 χρόνια που ακολούθησαν, οι επανεκδόσεις του δίσκου ήταν ουκ ολίγες... Νομίζω λοιπόν, πως αξίζει να σταθούμε σε κάποια χρονολογικά στοιχεία, αλλά και στις επανεκδόσεις του δίσκου ανά την υφήλιο... Ενός δίσκου που ξεκινά με τον ιστορικό πρόλογο του Στέλιου Καζαντζίδη...
Τα πρώτα τραγούδια που ηχογραφήθηκαν το 1974, ήταν το «Μετάνιωσες» και το «Ξεκινήσαμε με όνειρα χρυσά», που κυκλοφόρησαν σε δίσκους 45 στροφών, έχοντας στην άλλη πλευρά, το «Μια γυναίκα έφυγε» (ΜΙΝΟS 5530) και το «Λυπάμαι που σε χάνω» (MINOS 5531) αντίστοιχα. Τα δυο τελευταία έμειναν τότε εκτός δίσκου. Έντεκα χρόνια αργότερα, το 1985 συμπεριλήφθηκαν και τα δυο στη συλλογή τραγουδιών του Καζαντζίδη, από δίσκους 45 στροφών, που είχε τίτλο «Μια γυναίκα έφυγε».
(Το «Ξεκινήσαμε με όνειρα χρυσά» είναι βασισμένο σε μια παλαιότερη μελωδία του Νικολόπουλου, από το τραγούδι «Κι όμως δεν τ’ αναγνωρίζεις», που κυκλοφόρησε το 1968 με ερμηνευτή τον Γιάννη Γρηγοριάδη).
Το 1975 ηχογραφήθηκε, για να μπει στο «Υπάρχω» και το «Καταστροφές και συμφορές» του Θόδωρου Δερβενιώτη και του Χρήστου Κολοκοτρώνη. Ένα τραγούδι που πρωτοηχογράφησε ο Στέλιος Καζαντζίδης το 1954. Η νέα αυτή ηχογράφηση, που, κατά τη γνώμη μου, αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες ερμηνείες του Καζαντζίδη στην πενηντάχρονη πορεία του, τελικά δεν μπήκε στο «Υπάρχω», αλλά στη συλλογή «Καινούργιοι κόσμοι» που κυκλοφόρησε το 1977. Αν είναι σωστά τα στοιχεία μου, δεν έχει ξαναμπει μέχρι σήμερα σε άλλη συλλογή...
Μαζί με τα δέκα καινούργια τραγούδια του Νικολόπουλου και του Πυθαγόρα, ο Στέλιος Καζαντζίδης θέλησε να ξανατραγουδήσει το «Έφυγες μ’ έναν άλλονε» του Γιάννη Τατασόπουλου και του Νίκου Ρούτσου, που είχε πρωτοηχογραφήσει ο Γιάννης Τατασόπουλος με την Μαίρη Ραζή στα 1954 και το «Ποια είσαι συ» των Νικολόπουλου - Πυθαγόρα, που ηχογράφησε πρώτος ο Μπάμπης Τσετίνης το 1972. Αυτά ήταν και τα μοναδικά τραγούδια του «Υπάρχω», που, σε αντίθεση με όλα τα υπόλοιπα, δεν κυκλοφόρησαν παράλληλα σε δίσκους 45 στροφών.
Μετά τα δυο δισκάκια που κυκλοφόρησαν το 1974, τα υπόλοιπα 45άρια που εκδόθηκαν παράλληλα με το μεγάλο δίσκο είχαν ως εξής:
1) Κράτα καρδιά - Κάτω απ’το πουκάμισό μου (MINOS 5599)
2) Υπάρχω (χωρίς τον πρόλογο του Καζαντζίδη) - Οι αισθηματίες (MINOS 5604)
3) Τι θέλεις από μένανε - Άργησα να σε γνωρίσω (MINOS 5605)
4) Πέντε πάνω, πέντε κάτω - Κάψτε κάψτε την καρδιά μου (MINOS 5809)
Το 45άρι με τα «Κάτω απ’ το πουκάμισό μου» και το «Υπάρχω», αυτή τη φορά μαζί με τον πρόλογο του Καζαντζίδη, κυκλοφόρησε σε διαφορετική έκδοση με την κόκκινη ετικέτα της Minos.
Οι εκδόσεις του «Υπάρχω» στον κόσμο...
Το 1975 το «Υπάρχω» κυκλοφόρησε στην Αμερική από την εταιρεία «Peters International» που εξέδιδε τους ελληνικούς δίσκους εκεί...
Είναι χαρακτηριστικό πως στο εμπροσθόφυλλο, στο οπισθόφυλλο, αλλά και στην ετικέτα του δίσκου, το όνομα του Γιώργου Νταλάρα αναγράφεται με μεγάλα γράμματα, δίπλα στο όνομα του Καζαντζίδη.
Το 1978 το «Υπάρχω» κυκλοφόρησε στο Ισραήλ από την CBS, με το label της Epic, με τίτλο «I exist» και τους τίτλους των τραγουδιών στα αγγλικά, έχοντας σαν εξώφυλλο τη φωτογραφία του Καζαντζίδη που υπήρχε στο εσωτερικό του εξωφύλλου της ελληνικής έκδοσης.
Στο οπισθόφυλλο υπήρχε η γνωστή φωτογραφία του ελληνικού εξωφύλλου.
Με την επιβολή του ψηφιακού ήχου, στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 το «Υπάρχω» κυκλοφόρησε για πρώτη φορά σε cd...
Το 2001 το «Υπάρχω» συμπεριλήφθηκε σε μια σειρά δίσκων που εξέδωσε η Minos - Emi με τίτλο «Οι 100 μεγάλες ηχογραφήσεις του αιώνα»...
Το 2002 το «Υπάρχω» επανεκδόθηκε στη σειρά «2 άλμπουμ σε 1 cd», μαζί με τον «Γυάλινο κόσμο», το γνωστό δίσκο του Καζαντζίδη που πρωτοεκδόθηκε το 1973. Eδώ έχει γίνει ένα σημαντικό λάθος. Ενώ στην αρίθμηση των τίτλων στο οπισθόφυλλο και στο ένθετο, είναι πρώτα τα τραγούδια του «Γυάλινου κόσμου» (1-12) και μετά του «Υπάρχω» (13-24), στο cd ακούγονται πρώτα τα τραγούδια του «Υπάρχω» και μετά του «Γυάλινου κόσμου».
Το 2005, με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων από την πρώτη έκδοση του δίσκου, το cd επανεκδόθηκε στην Ελλάδα, σε επιμέλεια του Γιώργου Τσάμπρα (και νέα γραφιστική επιμέλεια του Πέτρου Παράσχη), με τη σημείωση «30th Anniversary edition». Αυτή η έκδοση κυκλοφόρησε και στο Ισραήλ, με ένα μικρό αυτοκόλλητο στα ισραηλινά και τη σημείωση «All time best seller».
Μια παρόμοια έκδοση, όσον αφορά το εξώφυλλο και το ένθετο, διανεμήθηκε το 2009 από την εφημερίδα «VETO».
Η ίδια έκδοση, με το ένθετο αποκλειστικά σε greeklish και με πιο «σκληρό» εξώφυλλο, κυκλοφόρησε το 2010 στην Τουρκία από την Emi - Kent Elektronik San.
Αυτό που δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα και ίσως θα πρέπει κάποια στιγμή να υλοποιηθεί, είναι μια ολοκληρωμένη επανέκδοση του δίσκου, όπου θα συμπεριλαμβάνονται και τα δεκαπέντε τραγούδια... Τα δώδεκα που μπήκαν στο «Υπάρχω», μαζί με τα «Λυπάμαι που σε χάνω», «Μια γυναίκα έφυγε» και «Καταστροφές και συμφορές»…
Υ.Γ: Τα ονόματα των μουσικών που παίζουν στις ηχογραφήσεις αντλήθηκαν από την επανέκδοση του cd το 2005, καθώς και από τη δισκογραφία του Στέλιου Καζαντζίδη, όπως δημοσιεύθηκε στην έκδοση «Λαϊκό τραγούδι - Η αυθεντική ιστορία». (Έκδοση National Geographic 2010).
- Πολύτιμες αφηγήσεις του Στέλιου Καζαντζίδη και του Χρήστου Νικολόπουλου, σχετικά με το δίσκο και την εποχή του, υπάρχουν στα δυο βιβλία του Κώστα Μπαλαχούτη «Στέλιος Καζαντζίδης - Κι όσο υπάρχεις θα υπάρχω» (εκδόσεις «Ατραπός» 2003) και «Χρήστος Νικολόπουλος, Η Ζωή μου, τα Τραγούδια μου», (εκδόσεις «Αλκυών» 2016).
- Η καταγραφή αυτή δεν θα μπορούσε να γίνει, χωρίς την ανιδιοτελή προσφορά του φίλου Hristaki Apostolakis, ομογενή από το Τορόντο του Καναδά, ο οποίος μου απέστειλε όλες τις διεθνείς εκδόσεις του δίσκου... Τον ευχαριστώ ιδιαιτέρως...
Στο video που ακολουθεί μπορείτε να ακούσετε ολόκληρο το δίσκο.
