Πώς εμφανίζεται η γυναίκα μέσα στα ελληνικά τραγούδια

Με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας, ρίχνουμε μια ματιά στους στίχους των πιο ωραίων τραγουδιών με αναφορά σε εκείνη
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
8 Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Ξέρετε πως αυτό δεν είναι μόνο λόγος για δωράκια και λουλούδια προς τη γυναίκα της ζωής σας, την μητέρα, την φίλη ή την αδελφή σας. Ξέρετε ότι το 1857 στην Νέα Υόρκη πραγματοποιήθηκε μία εκδήλωση διαμαρτυρίας από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας με σκοπό τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους και πως αυτή είναι και η αιτία ύπαρξης της εν λόγω επετείου; Με απόλυτο σεβασμό απέναντι στη σπουδαία σημασία αυτής της μέρας και με την πεποίθηση πως η τέχνη, συμπεριλαμβανομένης και της μουσικής, έχει υμνήσει τη γυναίκα με πολλούς, εξαιρετικούς τρόπους και σε κάθε της εκδοχή, διάλεξα ορισμένα από τα πιο δυνατά -κατά τη γνώμη μου- τραγούδια που έχουν γραφτεί για τις θηλυκές υπάρξεις και σκέφτηκα να τα αποδομήσω για να βρω το συμβολισμό τους.

Γυναίκα - Γιάννης Κούτρας (στίχοι: Νίκος Καββαδίας, μουσική: Θάνος Μικρούτσικος)
«Αλλού σε λέγανε Γιουδήθ, εδώ Μαρία». Καμία διαφορά όμως. Η γυναίκα είναι μία. Σε όλα τα μήκη και τα πλάτη αυτού του κόσμου. Είναι η προσφυγοπούλα από τη Συρία, το ξανθό ψηλό άγνωστο κορίτσι στην Αθήνα. Έχει πολλές μορφές και ονόματα. Όμως ο συμβολισμός της είναι τόσο καθολικός. «Το χέρι σου, που χάιδεψε τα λιγοστά μαλλιά μου, για μια στιγμή αν με λύγισε σήμερα δε με ορίζει». Μία αναφορά στη μητέρα. Στην πρώτη γυναίκα που αντικρίζουν τα μάτια μας. Σε εκείνη που πρώτη μας ακουμπά και μας χαρίζει απλόχερα την αιώνια παιδικότητα που κουβαλάμε στα σωθικά μας μία ζωή. «Βαμμένη. Να σε φέγγει κόκκινο φανάρι. Γιομάτη φύκια και ροδάνθη αμφίβια Μοίρα». Ίσως η ερωμένη. Κάτω από το φεγγάρι, στολισμένη και έτοιμη να γίνει ταίρι. «Ανάμεσα σε ολόγυμνα σπαθιά στο Γρανικό, έχυνες λάδι στις βαθιές πληγές του Μακεδόνα». Η σύζυγος, η σύντροφος, αυτή που είναι δίπλα σου και σου γιατρεύει τις πληγές. Που φροντίζει. Που προσφέρει. Που αγαπά.

Εκείνη - Φοίβος Δεληβοριάς (στίχοι - μουσική: Φοίβος Δεληβοριάς)
«Εκείνη σε βάζει στην κούνια, στα μάτια σαπούνια και γαλάκτωμα». Η μητέρα. Πάλι και συνέχεια. Κλασικό μοτίβο. Ρόλος που ταυτίζεται με τη γυναίκα. Οι πιο τρυφερές στιγμές. Ο πρώτος σου έρωτας αν είσαι αγόρι. Το πρότυπό σου αν είσαι κορίτσι. «Μετά που σε στέλνουν σχολείο στο δίπλα θρανίο εκείνη κάθεται». Το κορίτσι του διπλανού θρανίου. Το κορίτσι που σου έχει πάρει το μυαλό και που με τον πιο ατσούμπαλο τρόπο προσπαθείς να κερδίσεις. Το πρώτο σκίρτημα. «Ποιος στίχος σου θα τη χωρέσει, που θέλει να αρέσει στους ακέφαλους». Το έφηβο κορίτσι. Που είναι η πρώτη σου καψούρα. Που τη ζηλεύεις. Που αποσπάται από το εφήμερο. Που σε θυμώνει και σε τρελαίνει την ίδια στιγμή. «Μα σαν το συγκρότημα βγαίνει μπροστά φωτισμένη εκείνη κάθεται». Όλες από την αρχή ήταν Εκείνη. Αυτή στην οποία έφτασες είναι η ίδια με αυτή από την οποία ξεκίνησες. Ίσως και η θηλυκή πλευρά ενός άντρα.

Όταν πίνει μία γυναίκα - Χάρις Αλεξίου (στίχοι: Πυθαγόρας, μουσική: Βασίλης Βασιλειάδης)
«Όταν πίνει μια γυναίκα κι όταν παραφέρεται μη την επαραξηγείτε πως πονάει δεν ξέρετε». Η γυναίκα που πονάει από έρωτα. Ευάλωτη και προδομένη. Η γυναίκα που δίνεται ολοκληρωτικά και χάνει. Που θέλει να παραφερθεί για να ξεχάσει ή για να θυμηθεί. «Μου λένε πια να μη μεθώ, γιατί δεν επιτρέπεται». Τι επιτρέπεται τελικά; Πόσο συμβιβασμένη μπορεί να είναι μία γυναίκα στις νόρμες που της επιβάλλονται από την κοινωνία;

Μια γυναίκα μπορεί - Ελένη Βιτάλη (στίχοι: Βασίλης Παπαδόπουλος & Βαγγέλης Ξύδης, μουσική: Χρήστος Νικολόπουλος)
«Μη φοβάσαι και προχώρα είμαι εγώ στο πλάι σου, στη ζωή, στην ανηφόρα και στο προσκεφάλι σου». Η γυναίκα που στέκεται δίπλα σε εκείνον που αγαπά, που του δίνει δύναμη και θάρρος. «Μια γυναίκα μπορεί τη ζωή σου να αλλάξει μπορεί». Δυναμική και αποφασισμένη. Που μπορεί να τα φέρει όλα πάνω κάτω. Γιατί μία γυναίκα έχει πάντα τον τρόπο να το κάνει.

Της γυναίκας η καρδιά - Στράτος Διονυσίου (στίχοι: Σπύρος Γιατράς, μουσική: Αλέκος Χρυσοβέργης)
«Σκυφτέ διαβάτη της βροχής και ταξιδιώτη της ζωής, η προδοσία μιας γυναίκας σε βαραίνει». Καμιά φορά η γυναίκα έχει και αυτή τη μορφή. Γίνεται σκληρή και άκαρδη. Γίνεται εγωίστρια και απόμακρη. Γίνεται ο κακός της εαυτός. Ή απλώς δεν αντέχει άλλο να καταπιέζει τον καλό της εαυτό. «Της γυναίκας η καρδιά είναι μια άβυσσος, πότε κόλαση και πότε ο παράδεισος». Αυτό που λέμε ότι οι γυναίκες δεν ξέρουν τι θέλουν. Αυτή η διττή φύση τους. Αυτό που μεταφράζεται σαν άβυσσος. Κι όμως το βάθος της αβύσσου δεν είναι μόνο τρομακτικό είναι και υπέροχα άπειρο.

Η ζωή είναι γυναίκα - Ελένη Δήμου (στίχοι: Μαριανίνα Κριεζή, μουσική: Μιχάλης Καπούλας)
«Με τη ζωή δεν κάνει να τα βάζουμε, γιατί η ζωή μας μοιάζει και της μοιάζουμε, με κάτι στην ψυχή μας είναι ανάλογη, είναι γλυκιά, και άγρια, και παράλογη». Πάντα ηχούσε ωραία στα αυτιά μου αυτό το τραγούδι. Ίσως η ζωή να είναι γυναίκα τελικά. Ανεξαρτήτως γραμματικού γένους. Και άγρια και γλυκιά. Και παράλογη αλλά μέσα στον παραλογισμό της, να έχει μία λογική εξήγηση για όλα. «Η ζωή είναι γυναίκα, Μάρθα, Ξένια, και Πηγή, η ζωή είναι γυναίκα, σαν γυναίκα αιμορραγεί». Παρομοίωση που δεν χρειάζεται πολλές επεξηγήσεις.

Παράξενη κοπέλα - Υπόγεια Ρεύματα (στίχοι: Μανώλης Χιώτης, Μανώλης Χιώτης)
«Τι μυστήριο κορίτσι είσαι ‘συ μια σε βλέπω στα μεταξωτά ντυμένη, μια σε βλέπω να τα πίνεις σαν τρελή κι από ντύσιμο πολύ κακοφτιαγμένη». Στίχος για κάποιο κορίτσι που δεν ήταν όπως τα άλλα. Για όλες τις διαφορετικές και για τους άλλους παράξενες κοπέλες που μένουν στο περιθώριο από επιλογή ή επειδή κάποιοι τις σπρώχνουν εκεί. Για εκείνες που αξίζουν την προσοχή μας. Την στήριξη και την αγκαλιά μας. Μπορεί και τον θαυμασμό μας. Για τη φίλη που έχασε τον δρόμο της, για την άγνωστη ηλικιωμένη που ταΐζει γάτες μονολογώντας. Για σένα που είσαι λίγο πιο παράξενη από ό,τι νομίζεις.

Γυναίκα - Παύλος Σιδηρόπουλος (στίχοι - μουσική: Παύλος Σιδηρόπουλος)
«Γυναίκα μεσολάβησε στον άντρα και τη γνώση, σαν προβολή του όφι». Βιβλική αναφορά. Η κάθε Εύα. Που γίνεται φίδι μόνο για αυτούς που τη φοβούνται. Που πάντα βολεύει να της ρίχνουν το φταίξιμο για την εξορία από τον παράδεισο. Που κόντρα στα θρησκευτικά πρότυπα, είναι η αιτία για τη γνώση. Είναι εκείνη που καθοδηγεί, που βρίσκει λύσεις, τρόπους, που τολμά, που ελκύεται από την αλήθεια, που ζητά να μάθει, να ζήσει, να εκπληρώσει τον σκοπό της. Η κάθε Εύα που δεν είναι μόνο η μάνα, αλλά η σύγχρονη γυναίκα που μπορεί και είναι όλα.

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!