Όσοι βίωσαν τον πύρινο εφιάλτη στις πυρκαγιές της Αττικής και επέζησαν, κινδυνεύουν τώρα από το σύνδρομο Survivor Guilt (σύνδρομο του επιζώντα, ή τύψεις του επιζώντα).
Το σύνδρομο παρατηρείται πολύ συχνά σε άτομα που βίωσαν πολύ έντονο τραυματικό γεγονός, όπως φυσική καταστροφή, πόλεμο, επιδημία ή ακόμη και ένα σοβαρό αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Εμφανίζεται εντονότερο σε όσους είχαν μαζί τους αγαπημένα πρόσωπα, που όμως δεν κατάφεραν να γλιτώσουν. Αυτός που επέζησε αρχίζει να νιώθει έντονες τύψεις και ενοχές, αναπτύσσοντας την αρρωστημένη αντίληψη ότι και αυτός δεν θα έπρεπε να ζει, αφού οι αγαπημένοι του έχασαν τη ζωή τους.
Λίγο λίγο καταλαμβάνεται από έντονο άγχος και καταλήγει σε κατάθλιψη και αυτοκτονικές σκέψεις.
Αρχίζει να κατηγορεί τον εαυτό του ότι δεν προσπάθησε αρκετά να σώσει τους υπόλοιπους, όποτε δεν του αξίζει να ζει.
Οι ειδικοί ιατροί τονίζουν ότι οι επιζώντες από την πρόσφατη τραγωδία πρέπει να λάβουν ψυχολογική υποστήριξη.
Ο ψυχίατρος του Αιγινήτειου Νοσοκομείου, Λεωνίδας Μαντωνάκης, μας είπε:
Πρόκειται για ενοχικές ιδέες που αναπτύσσονται μετά από τραγικά συμβάντα. Δεν παρατηρούνται μόνο στους επιζήσαντες, αλλά πολλές φορές και στους πυροσβέστες. Το 2007, μετά τις πυρκαγιές στον Νομό Ηλείας, προσφέραμε ψυχολογική υποστήριξη και στους πυροπαθείς και στους πυροσβέστες.
Πότε θα αρχίσουν να εμφανίζονται τα συμπτώματα;
Συνήθως ένα μήνα μετά το τραγικό γεγονός. Κάποιες φορές όμως και γρηγορότερα. Το άτομο αρχίζει να έχει φλασμπακ, φέρνει ξανά και ξανά στο μυαλό του την τραγωδία, έχει διαταραχές στον ύπνο, κρίσεις πανικού, και μπορεί να οδηγηθεί σε κατάθλιψη με ενοχικές σκέψεις.
Τι πρέπει να κάνουν λοιπόν οι επιζήσαντες;
Σε πρώτη φάση μια διαχείριση πένθους. Τα συμπτώματα, δεν είναι απαραίτητο πως θα εμφανιστούν σε έντονη ή ανησυχητική μορφή, σε όλους. Όσοι νιώσουν πάντως κάτι από αυτά, μπορούν να επισκεφτούν δωρεάν, το Αιγινήτειο Νοσοκομείο, που έχουμε ήδη ομάδα ψυχολογικής υποστήριξης ή και το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας (ΕΠΙΨΥ).
Η θεραπεία ποια είναι;
Αναλόγως την περίπτωση. Ο γιατρός θα κρίνει. Μπορεί να χρειαστεί φαρμακοθεραπεία, μπορεί ψοχοθεραπεία.
Ένας ακόμη ψυχίατρος, ο Φώτης Καγγελάρης (Διδάκτωρ Ψυχοπαθολογίας), μας είπε:
«Στην Αμερική υπάρχει σωματείο ατόμων με μετατραυματική διαταραχή, που προκλήθηκε από τον Πόλεμο του Βιετνάμ, ή τον Πόλεμο του Κόλπου κλπ. Πάσχουν χιλιάδες πρώην στρατιώτες. Βασανίζονται από την ιδέα, πως είναι επιζώντες αυτοί, ενώ άλλοι σκοτώθηκαν, Βέβαια ήθελαν να επιζήσουν, αλλά αυτό ταυτόχρονα, με έναν παράξενο τρόπο τους ενοχοποιεί. Τι είναι εκείνο που κάνει κάποιον να μην μπορεί να αποχωριστεί την ενοχή του; Για να απαντήσουμε, χρειάζεται τεράστια ανάλυση, που δεν μπορεί να την καταλάβει κάποιος που δεν έχει ψυχιατρικές γνώσεις».
Το σύνδρομο παρατηρείται πολύ συχνά σε άτομα που βίωσαν πολύ έντονο τραυματικό γεγονός, όπως φυσική καταστροφή, πόλεμο, επιδημία ή ακόμη και ένα σοβαρό αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Εμφανίζεται εντονότερο σε όσους είχαν μαζί τους αγαπημένα πρόσωπα, που όμως δεν κατάφεραν να γλιτώσουν. Αυτός που επέζησε αρχίζει να νιώθει έντονες τύψεις και ενοχές, αναπτύσσοντας την αρρωστημένη αντίληψη ότι και αυτός δεν θα έπρεπε να ζει, αφού οι αγαπημένοι του έχασαν τη ζωή τους.
Λίγο λίγο καταλαμβάνεται από έντονο άγχος και καταλήγει σε κατάθλιψη και αυτοκτονικές σκέψεις.
Αρχίζει να κατηγορεί τον εαυτό του ότι δεν προσπάθησε αρκετά να σώσει τους υπόλοιπους, όποτε δεν του αξίζει να ζει.
Οι ειδικοί ιατροί τονίζουν ότι οι επιζώντες από την πρόσφατη τραγωδία πρέπει να λάβουν ψυχολογική υποστήριξη.
Ο ψυχίατρος του Αιγινήτειου Νοσοκομείου, Λεωνίδας Μαντωνάκης, μας είπε:
Πρόκειται για ενοχικές ιδέες που αναπτύσσονται μετά από τραγικά συμβάντα. Δεν παρατηρούνται μόνο στους επιζήσαντες, αλλά πολλές φορές και στους πυροσβέστες. Το 2007, μετά τις πυρκαγιές στον Νομό Ηλείας, προσφέραμε ψυχολογική υποστήριξη και στους πυροπαθείς και στους πυροσβέστες.
Πότε θα αρχίσουν να εμφανίζονται τα συμπτώματα;
Συνήθως ένα μήνα μετά το τραγικό γεγονός. Κάποιες φορές όμως και γρηγορότερα. Το άτομο αρχίζει να έχει φλασμπακ, φέρνει ξανά και ξανά στο μυαλό του την τραγωδία, έχει διαταραχές στον ύπνο, κρίσεις πανικού, και μπορεί να οδηγηθεί σε κατάθλιψη με ενοχικές σκέψεις.
Τι πρέπει να κάνουν λοιπόν οι επιζήσαντες;
Σε πρώτη φάση μια διαχείριση πένθους. Τα συμπτώματα, δεν είναι απαραίτητο πως θα εμφανιστούν σε έντονη ή ανησυχητική μορφή, σε όλους. Όσοι νιώσουν πάντως κάτι από αυτά, μπορούν να επισκεφτούν δωρεάν, το Αιγινήτειο Νοσοκομείο, που έχουμε ήδη ομάδα ψυχολογικής υποστήριξης ή και το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας (ΕΠΙΨΥ).
Η θεραπεία ποια είναι;
Αναλόγως την περίπτωση. Ο γιατρός θα κρίνει. Μπορεί να χρειαστεί φαρμακοθεραπεία, μπορεί ψοχοθεραπεία.
Ένας ακόμη ψυχίατρος, ο Φώτης Καγγελάρης (Διδάκτωρ Ψυχοπαθολογίας), μας είπε:
«Στην Αμερική υπάρχει σωματείο ατόμων με μετατραυματική διαταραχή, που προκλήθηκε από τον Πόλεμο του Βιετνάμ, ή τον Πόλεμο του Κόλπου κλπ. Πάσχουν χιλιάδες πρώην στρατιώτες. Βασανίζονται από την ιδέα, πως είναι επιζώντες αυτοί, ενώ άλλοι σκοτώθηκαν, Βέβαια ήθελαν να επιζήσουν, αλλά αυτό ταυτόχρονα, με έναν παράξενο τρόπο τους ενοχοποιεί. Τι είναι εκείνο που κάνει κάποιον να μην μπορεί να αποχωριστεί την ενοχή του; Για να απαντήσουμε, χρειάζεται τεράστια ανάλυση, που δεν μπορεί να την καταλάβει κάποιος που δεν έχει ψυχιατρικές γνώσεις».
