Η επιλογή των 10 σημαντικότερων ροκ δίσκων, εμπεριέχει την «αυθαιρεσία» του υπογράφοντος και την δυσκολία της πύκνωσης και της αφαίρεσης μιας τεράστιας και πολυδιάστατης ιστορίας.
Πέρα από τα γούστα και την προσωπική καλλιέργεια και γνώση, παίζουν ρόλο ο χαρακτήρας, οι αξίες, η στάση ζωής και μαζί το συλλογικό υποσυνείδητο που αντιπροσωπεύεται στα έργα και τους καλλιτέχνες, ανεξάρτητα απ’ το ταλέντο και την ευρηματικότητά τους.
Έως ένα βαθμό το «σημαντικότεροι» έχει να κάνει με την επιδραστικότητά τους… Χωρίς αυτούς και αυτά, το «έργο» ίσως να ήταν αλλιώς.
Στην παρούσα παρουσίαση πιάνουμε το νήμα μετά τα μπλουζ και το ροκ εντ ρολ, πάλι «αυθαίρετα» μιας και μιλάμε για αδιαίρετες συγγένειες εξ αίματος.
Highway 61 Revisited - Bob Dylan (1965)
Ο «δρόμος» που οδηγεί στη «ρίζα». Ο ειδικός «Ντιλανολόγος» Michael Gray θα γράψει: «κατά μια σημαντική έννοια, η δεκαετία του 1960 "ξεκίνησε" με αυτόν τον δίσκο». Στίχοι προσωπικοί που όμως χαρακτηρίζουν μια ολόκληρη εποχή και μελωδίες που παντρεύουν από έρωτα «σχολές» και «γεννούν» με την κλασική ανατρεπτικότητα τους το «πάτημα» για τους επόμενους. Κι αυτή η φωνή που γδέρνει τα σωθικά…
Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band - The Beatles (1967)
Αν διάλεγα ερήμην της «ιστορίας» ίσως να έγερνα στο Revolver της προηγούμενης χρονιάς. Όμως απ’ την άλλη όσο το ακούς, διαπιστώνεις ότι «όλα είναι εδώ»… και μάλιστα «αλλιώς» 50 και βάλε χρόνια πριν. Κομβικός δίσκος για το σύντομο αλλά τόσο μεστό «μετά» των Beatles αλλά και για το «αύριο» της μουσικής.
The Doors (1967)
Στην δεκαετία του ’60 έλαμψαν πολλά ροκ συγκροτήματα. Λίγα όμως είχαν την επιδραστικότητα και την καινοτόμα ματιά των Doors. Σε αυτό έπαιξε βέβαια καταλυτικό ρόλο η χαρισματική παρουσία του Τζιμ Μόρισον. Αλλά και οι άλλοι Doors μαζί με τον «καταλύτη» ήταν ένας κι ένας. Αρμονίστα με τον ήχο και τον τρόπο του Ρέι Μάνζαρεκ δεν έχω ματακούσει σε ροκ μπάντες. Το ντεμπούτο άλμπουμ τους στην «Electra»… στην ίδια μοίρα μαζί με το φινάλε τους «L.A. Woman» τέσσερα χρόνια αργότερα.
Beggars Banquet - The Rolling Stones (1968)
Την προηγούμενη χρονιά είχαν απαντήσει στους Beatles με το Their Satanic Majesties Request. Δεν ξέρω αν είναι το Beggars Banquet το καλύτερο των Rolling Stones, αλλά είναι ο τελευταίος με την αρχική σύνθεσή τους. Έχει όμως όλο το «πριν», δηλαδή το μπλουζ και το ροκ εντ ρολ και μαζί το «φρέσκο πράγμα», τόσο σε στίχο όσο και σε μουσική. Παράξενο αλλά μαστόρικο συνοπτικό, γοητευτικό χαρμάνι. Άλλωστε δεν νοείται ροκ δεκάδα χωρίς τους Stones.
Led Zeppelin II (1969)
Τα ζύγια του χαρντ ροκ είναι εδώ. Τεχνικές, πρακτικές, πειραματισμοί, γοητευτικοί όμως, στο όριο. Μια ασύλληπτη πρωτοπορία σε μια ανεπανάληπτη «βαριά» αρμονία. Το 1994, το βρετανικό περιοδικό "Guitarist" τον χαρακτήρισε ως τον τρίτο επιδραστικότερο όλων των εποχών, ενώ το 1999, το αμερικανικό περιοδικό "The Guitar" τον ανέδειξε ως τον έκτο καλύτερο δίσκο της προηγούμενης χιλιετίας. Το περιοδικό "Rolling Stone", του έδωσε την 79η θέση στη λίστα με τα 500 καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών, ενώ στην αντίστοιχη λίστα με τα 100 καλύτερα άλμπουμ, το βρετανικό περιοδικό "Q" τον κατέταξε στην 37η θέση. Το 2006, το "Classic Rock" τον χαρακτήρισε ως τον όγδοο καλύτερο δίσκο βρετανικού ροκ, όλων των εποχών.
Machine Head - Deep Purple (1972)
Ο έκτος δίσκος της μπάντας, ο δεύτερος μετά το περίφημο Deep Purple In Rock, με τον Ian Gillan στο μικρόφωνο και τον Roger Glover στο μπάσο. Άλμπουμ ορόσημο της μουσικής χέβι μέταλ, με το αριστουργηματικό Smoke on the Water, και ταυτόχρονα το πιο επιτυχημένο άλμπουμ του συγκροτήματος.
The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars (Ziggy Stardust) - David Bowie (1972)
Σκληρός λυρισμός, το τέλος της ουτοπίας και η αρχή του «καινούριου»… Το δικαίωμα στην «παρακμή»… Τόσο ταλέντο, σε όλα τα επίπεδα, λίγοι δίσκοι έχουν χωρέσει. Το ξεκίνημα του θριάμβου ενός διαφορετικού…
The Dark Side of the Moon - Pink Floyd (1973)
H πεμπτουσία της τέχνης του ροκ. Ήχος και τεχνικές που σε μαγεύουν επικίνδυνα… Κι αυτή η κιθάρα! Ο σύγχρονος άνθρωπος, απ’ την γέννα μέχρι και το τέλος… αλλά και πριν και μετά. Η καθημερινότητα, ο χρόνος, το χρήμα, η τεχνολογία, το κυνήγι της επιφανειακής ευτυχίας, ο δήθεν νικητής που καταλήγει παντοτινά ηττημένος, δέσμιος μες τα δεσμά του καθωσπρεπισμού και του μεγάλου ψέματος που κλήθηκε για να υπηρετήσει, και ξανά απ’ την αρχή… Αλλά και ποιος δίσκος των Floyd εκείνης της εποχής δεν «έγραψε» ανεπανάληπτα… Μήπως δεν μας καθήλωσαν και το The Wall λίγο πριν κλείσει η δεκαετία.
The Joshua Tree - U2 (1987)
Οι Ιρλανδοί ενώνουν το κλασικό με το εναλλακτικό μαεστρικά. Κι εδώ καίριο ρόλο παίζει η φωνή και η κιθάρα… Και μαζί η ιδιαίτερη ματιά για όσα μας αφορούν γήινα, καθημερινά και απόκοσμα. Δίσκος υψηλής συμπύκνωσης και «κεντραρίσματος» και καταλυτικής επιρροής και στιχουργικά και ηχητικά.
Metallica (1991)
The Black Album… Και μόνο οι τίτλοι των σινγκλ μιλούν από μόνοι τους: Enter Sandman, The Unforgiven, Nothing Else Matters, Wherever I May Roam, και Sad but True. Αφοπλιστικά καθαρόαιμο σκληρό ροκ με το χάρισμα να συγκερνά τάσεις και ακροατήρια δίχως να προδίδει τη ρίζα του αλλά και χωρίς να χάνει την κλασική προοδευτικότητα του.
Πέρα από τα γούστα και την προσωπική καλλιέργεια και γνώση, παίζουν ρόλο ο χαρακτήρας, οι αξίες, η στάση ζωής και μαζί το συλλογικό υποσυνείδητο που αντιπροσωπεύεται στα έργα και τους καλλιτέχνες, ανεξάρτητα απ’ το ταλέντο και την ευρηματικότητά τους.
Έως ένα βαθμό το «σημαντικότεροι» έχει να κάνει με την επιδραστικότητά τους… Χωρίς αυτούς και αυτά, το «έργο» ίσως να ήταν αλλιώς.
Στην παρούσα παρουσίαση πιάνουμε το νήμα μετά τα μπλουζ και το ροκ εντ ρολ, πάλι «αυθαίρετα» μιας και μιλάμε για αδιαίρετες συγγένειες εξ αίματος.
Εν αρχή…
Highway 61 Revisited - Bob Dylan (1965)
Ο «δρόμος» που οδηγεί στη «ρίζα». Ο ειδικός «Ντιλανολόγος» Michael Gray θα γράψει: «κατά μια σημαντική έννοια, η δεκαετία του 1960 "ξεκίνησε" με αυτόν τον δίσκο». Στίχοι προσωπικοί που όμως χαρακτηρίζουν μια ολόκληρη εποχή και μελωδίες που παντρεύουν από έρωτα «σχολές» και «γεννούν» με την κλασική ανατρεπτικότητα τους το «πάτημα» για τους επόμενους. Κι αυτή η φωνή που γδέρνει τα σωθικά…
Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band - The Beatles (1967)
Αν διάλεγα ερήμην της «ιστορίας» ίσως να έγερνα στο Revolver της προηγούμενης χρονιάς. Όμως απ’ την άλλη όσο το ακούς, διαπιστώνεις ότι «όλα είναι εδώ»… και μάλιστα «αλλιώς» 50 και βάλε χρόνια πριν. Κομβικός δίσκος για το σύντομο αλλά τόσο μεστό «μετά» των Beatles αλλά και για το «αύριο» της μουσικής.
The Doors (1967)
Στην δεκαετία του ’60 έλαμψαν πολλά ροκ συγκροτήματα. Λίγα όμως είχαν την επιδραστικότητα και την καινοτόμα ματιά των Doors. Σε αυτό έπαιξε βέβαια καταλυτικό ρόλο η χαρισματική παρουσία του Τζιμ Μόρισον. Αλλά και οι άλλοι Doors μαζί με τον «καταλύτη» ήταν ένας κι ένας. Αρμονίστα με τον ήχο και τον τρόπο του Ρέι Μάνζαρεκ δεν έχω ματακούσει σε ροκ μπάντες. Το ντεμπούτο άλμπουμ τους στην «Electra»… στην ίδια μοίρα μαζί με το φινάλε τους «L.A. Woman» τέσσερα χρόνια αργότερα.
Beggars Banquet - The Rolling Stones (1968)
Την προηγούμενη χρονιά είχαν απαντήσει στους Beatles με το Their Satanic Majesties Request. Δεν ξέρω αν είναι το Beggars Banquet το καλύτερο των Rolling Stones, αλλά είναι ο τελευταίος με την αρχική σύνθεσή τους. Έχει όμως όλο το «πριν», δηλαδή το μπλουζ και το ροκ εντ ρολ και μαζί το «φρέσκο πράγμα», τόσο σε στίχο όσο και σε μουσική. Παράξενο αλλά μαστόρικο συνοπτικό, γοητευτικό χαρμάνι. Άλλωστε δεν νοείται ροκ δεκάδα χωρίς τους Stones.
Led Zeppelin II (1969)
Τα ζύγια του χαρντ ροκ είναι εδώ. Τεχνικές, πρακτικές, πειραματισμοί, γοητευτικοί όμως, στο όριο. Μια ασύλληπτη πρωτοπορία σε μια ανεπανάληπτη «βαριά» αρμονία. Το 1994, το βρετανικό περιοδικό "Guitarist" τον χαρακτήρισε ως τον τρίτο επιδραστικότερο όλων των εποχών, ενώ το 1999, το αμερικανικό περιοδικό "The Guitar" τον ανέδειξε ως τον έκτο καλύτερο δίσκο της προηγούμενης χιλιετίας. Το περιοδικό "Rolling Stone", του έδωσε την 79η θέση στη λίστα με τα 500 καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών, ενώ στην αντίστοιχη λίστα με τα 100 καλύτερα άλμπουμ, το βρετανικό περιοδικό "Q" τον κατέταξε στην 37η θέση. Το 2006, το "Classic Rock" τον χαρακτήρισε ως τον όγδοο καλύτερο δίσκο βρετανικού ροκ, όλων των εποχών.
Machine Head - Deep Purple (1972)
Ο έκτος δίσκος της μπάντας, ο δεύτερος μετά το περίφημο Deep Purple In Rock, με τον Ian Gillan στο μικρόφωνο και τον Roger Glover στο μπάσο. Άλμπουμ ορόσημο της μουσικής χέβι μέταλ, με το αριστουργηματικό Smoke on the Water, και ταυτόχρονα το πιο επιτυχημένο άλμπουμ του συγκροτήματος.
The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars (Ziggy Stardust) - David Bowie (1972)
Σκληρός λυρισμός, το τέλος της ουτοπίας και η αρχή του «καινούριου»… Το δικαίωμα στην «παρακμή»… Τόσο ταλέντο, σε όλα τα επίπεδα, λίγοι δίσκοι έχουν χωρέσει. Το ξεκίνημα του θριάμβου ενός διαφορετικού…
The Dark Side of the Moon - Pink Floyd (1973)
H πεμπτουσία της τέχνης του ροκ. Ήχος και τεχνικές που σε μαγεύουν επικίνδυνα… Κι αυτή η κιθάρα! Ο σύγχρονος άνθρωπος, απ’ την γέννα μέχρι και το τέλος… αλλά και πριν και μετά. Η καθημερινότητα, ο χρόνος, το χρήμα, η τεχνολογία, το κυνήγι της επιφανειακής ευτυχίας, ο δήθεν νικητής που καταλήγει παντοτινά ηττημένος, δέσμιος μες τα δεσμά του καθωσπρεπισμού και του μεγάλου ψέματος που κλήθηκε για να υπηρετήσει, και ξανά απ’ την αρχή… Αλλά και ποιος δίσκος των Floyd εκείνης της εποχής δεν «έγραψε» ανεπανάληπτα… Μήπως δεν μας καθήλωσαν και το The Wall λίγο πριν κλείσει η δεκαετία.
The Joshua Tree - U2 (1987)
Οι Ιρλανδοί ενώνουν το κλασικό με το εναλλακτικό μαεστρικά. Κι εδώ καίριο ρόλο παίζει η φωνή και η κιθάρα… Και μαζί η ιδιαίτερη ματιά για όσα μας αφορούν γήινα, καθημερινά και απόκοσμα. Δίσκος υψηλής συμπύκνωσης και «κεντραρίσματος» και καταλυτικής επιρροής και στιχουργικά και ηχητικά.
Metallica (1991)
The Black Album… Και μόνο οι τίτλοι των σινγκλ μιλούν από μόνοι τους: Enter Sandman, The Unforgiven, Nothing Else Matters, Wherever I May Roam, και Sad but True. Αφοπλιστικά καθαρόαιμο σκληρό ροκ με το χάρισμα να συγκερνά τάσεις και ακροατήρια δίχως να προδίδει τη ρίζα του αλλά και χωρίς να χάνει την κλασική προοδευτικότητα του.
