Ο Γιώργος Νταλάρας τραγουδάει Στέλιο Βαμβακάρη

(ΣΠΑΝΙΟ VIDEO & HXHTIKO ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ) Μια νέα «ακρόαση» του δισκογραφημένου υλικού της συνεργασίας των δυο μουσικών από το 1974 μέχρι τις μέρες μας.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
Από τη δεκαετία του ’60 χρονολογείται η σχέση του Νταλάρα με τους γιους του Μάρκου Στέλιο και Δομένικο. Η δισκογραφική συνεργασία του Στέλιου με τον τραγουδιστή ξεκινά το 1975, όταν στο δίσκο «50 χρόνια ρεμπέτικο τραγούδι» ο Νταλάρας, ανάμεσα στα θρυλικά ρεμπέτικα, συμπεριλαμβάνει και μια νέα σύνθεση του Στέλιου με στίχους Δημήτρη Γκούτη με τίτλο «Ανεμόσκαλα θα δέσω», κομμάτι ηχογραφημένο το 1974. Όπως και το «αδέσποτο» «Σαν σουρώνω» ή «Τα παιδιά της γειτονιάς σου», το οποίο διασκευάζεται από τον λαϊκό συνθέτη και συμπεριλαμβάνεται στον ίδιο δίσκο.

Το 1978 στο εσώφυλλο του διπλού δίσκου «Οι Μάηδες οι ήλιοι μου», που κυκλοφορεί το Σεπτέμβρη εκείνης της χρονιάς, ο Γιώργος Νταλάρας σημειώνει μεταξύ άλλων:

«Ο Στέλιος Βαμβακάρης, ο γιος του Μάρκου, ένας γνήσιος λαϊκός συνθέτης με ταλέντο, μου έδωσε τα πρώτα του τραγούδια, που ηχογραφήθηκαν χωρίς ιδιαίτερη ενορχήστρωση. Παίξαμε στο στούντιο έτσι απλά, όπως παίζανε και οι παλιοί».

Σε αυτό τον δίσκο συμπεριλαμβάνονται επτά στακάτα λαϊκά τραγούδια του Στέλιου Βαμβακάρη, χωρίς πολλές φιοριτούρες και στολίδια:

1) Ξεκινάει τ’ αρχοντολόι (στίχοι Λευτέρης Παπαδόπουλος)
2) Πέθανε ο Αριστείδης (Κώστας Κοφινιώτης)
3) Τα μάρμαρα της Πόλης (Διασκευή του Στέλιου Βαμβακάρη, πάνω σε παραδοσιακούς στίχους)
4) Να ‘μαι από καμιά μεριά (Λευτέρης Παπαδόπουλος)
5) Τα μαλλάκια σου κυρά μου (Λευτέρης Παπαδόπουλος)
6) Μάνα μου αλλιώς μου τα ’πες (Λευτέρης Παπαδόπουλος)
7) Τα βυζαντινά σου μάτια (Λευτέρης Παπαδόπουλος)

Εκτός από τον Στέλιο Βαμβακάρη μπουζούκια έπαιξαν ο Γιάννης Παλαιολόγου με τον Χρήστο Νικολόπουλο, ο Μάριος Κώστογλου έπαιξε κιθάρα και ο Πάνος Ιατρού μπαγλαμά και μπάσο. Ο Γιώργος Νταλάρας συμμετείχε σε όλα τα τραγούδια του δίσκου παίζοντας μπουζούκι, τζουρά, μπαγλαμά, κιθάρα ακουστική, κλασική, 12χορδη, ούτι, κρουστά-εφφέ. Δεύτερες φωνές έκανε η Χάρις Αλεξίου.

Οι στίχοι του Λευτέρη Παπαδόπουλου από το refrain του τραγουδιού «Τα μαλλάκια σου κυρά μου» είχαν χρησιμοποιηθεί στις αρχές της δεκαετίας του ’70 από τον Βασίλη Κουμπή στο ζεϊμπέκικο «Φεγγαράκι χάσικο» με τον Γιάννη Πουλόπουλο.

Όπως ανέφερε ο Γιώργος Νταλάρας σε συνέντευξη που μου παραχώρησε στο Εθελοντικό Ραδιόφωνο του Δήμου Θεσσαλονίκης, ήταν αρκετά τα προβλήματα που είχε αντιμετωπίσει με την εταιρεία του, προκειμένου να ηχογραφήσει τα τραγούδια του Βαμβακάρη. Έτσι κι ενώ τη διετία 1975-1976 ηχογραφήθηκαν επτά ακόμη τραγούδια, δυστυχώς έμειναν εκτός του δίσκου «Οι Μάηδες οι ήλιοι μου» και ακυκλοφόρητα μέχρι σήμερα.

1) Σημάδεψέ μου την καρδιά (Στ.Βαμβακάρης-Κ.Κοφινιώτης)
2) Δίχως το αίμα μια καρδιά (Στ.Βαμβακάρης-Μ.Ελευθερίου)
3) Αυτά τα δέντρα στη βροχή (Στ.Βαμβακάρης-Μ.Ελευθερίου)
4) Σαν φεγγάρι σαν αυγούλα (Τα ματάκια σου) (Στ.Βαμβακάρης)
5) Το πενηνταράκι (Νύχτα-μέρα) (Στ.Βαμβακάρης-Λ.Παπαδόπουλος) *
6) Στο βορεινό καφενεδάκι (Στ.Βαμβακάρης-Μ.Ελευθερίου)
7) Του Χάρου ήτανε γαμπρός (Στ.Βαμβακάρης-Μ.Ελευθερίου)

Οι στίχοι του Μάνου Ελευθερίου από το τραγούδι «Αυτά τα δέντρα στη βροχή» μελοποιήθηκαν από τον Ηλία Ανδριόπουλο και το τραγούδι, με τίτλο πλέον «Αυτές οι ξένες αγκαλιές», ηχογραφήθηκε από την Άλκηστις Πρωτοψάλτη το 1979 στο δίσκο «Γράμματα στο Μακρυγιάννη».

Το 1980 κυκλοφορούν τα δώδεκα «Ρεμπέτικα της Κατοχής». Ανάμεσά τους το «Χαϊδάρι» με τους στίχους του Μάρκου Βαμβακάρη και τη μουσική του Στέλιου, για το οποίο, ο επιμελητής της έκδοσης Κώστας Χατζηδουλής στο ένθετο του δίσκου αναφέρει πως:

Πρόκειται για τραγούδι του Μάρκου Βαμβακάρη, γραμμένο και συνθεμένο στα 1943. Ο Μάρκος στην «ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ» του (σελίδα 207) λέει τα παρακάτω: «… Μετά ξαναγύρισα στην “Άμφισσα”. Εκεί παίζαμε όλα τα δικά μου τα προπολεμικά κομμάτια. Έγραψα εν τω μεταξύ και λίγα καινούργια τραγούδια. Ένα που πήγε πολύ καλά είναι το “Χαϊδάρι”. Ζεμπέκικο νιαβέντι. Δεν το ‘βγαλα σε δίσκο. Το ‘λεγα στα πάρκα μέσα…» Ωστόσο η μελωδία του «Χαϊδαρίου», δεν διασώθηκε τουλάχιστον στην αυθεντική της μορφή. Όταν ο γράφων άρχισε (1974) να συγκεντρώνει τα ανέκδοτα ρεμπέτικα της Κατοχής, ο Βαμβακάρης είχε πεθάνει. Κι όσοι παλιοί οργανοπαίκτες ήξεραν το τραγούδι, έπαιζαν τη μουσική του με διαφορές ο ένας από τον άλλο! Το πέρασμα του χρόνου και το γεγονός ότι τα μετέπειτα χρόνια δεν παιζόταν στα πάλκα αποτέλεσαν τα αίτια ώστε να ξεχαστεί ή να αλλοιωθεί η μελωδία του. Μετά απ’ αυτά απευθυνθήκαμε στο Στέλιο Βαμβακάρη, γιο του Μάρκου, που μας πληροφόρησε πως ούτε ο πατέρας του θυμόταν καλά τη μουσική και πως είχε μελοποιήσει ο ίδιος (ο Στέλιος) το «Χαϊδάρι». Κι έτσι θεωρήσαμε πιο σωστό να το συμπεριλάβουμε σ’ αυτό το δίσκο μελοποιημένο, έστω και πρόσφατα από το γιο του Μάρκου, παρά να χρησιμοποιήσουμε μια μελωδία που ίσως να μην ήταν η πραγματική.

Το φρικιαστικό στρατόπεδο του Χαϊδαρίου δημιουργήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 1943. Οι πρώτοι κρατούμενοι μεταφέρθηκαν από το στρατόπεδο της Λάρισας, ενώ ανάμεσά τους βρίσκονταν και η ομάδα των ακροναυπλιωτών κομμουνιστών, που είχαν απομείνει εκεί μετά τις φοβερές εκτελέσεις του Κούρνοβου. Στην οδό Σέκερη (όπως και στη Μέρλιν) βρίσκονταν οι εφιαλτικές υπηρεσίες ασφαλείας των κατακτητών

Το 1983, το «Χαϊδάρι» συμπεριλαμβάνεται στις παραστάσεις του τραγουδιστή στο θέατρο «Ορφέας» καθώς και στο διπλό δίσκο με τίτλο «Τα τραγούδια μου», με τη ζωντανή ηχογράφηση μεγάλου μέρους των συναυλιών αυτών.

Δυο χρόνια αργότερα ο Γιώργος Νταλάρας ηχογραφεί τον δίσκο «Άπονα μάτια» με έξη τραγούδια του Χρήστου Γκάρτζου σε στίχους Κώστα Κινδύνη και έξη σε μουσική του Στέλιου Βαμβακάρη.

1) Πολλές φορές χρειάστηκε (στίχοι Λευτέρης Χαψιάδης) β’ φωνή Χαρά Πομώνη
2) Χριστέ και Παναγία μου (Τάσος Λειβαδίτης)
3) Το όγδοο θαύμα (Λευτέρης Χαψιάδης) β ’φωνή Στέλιος Βαμβακάρης
4) Πήγα και σου παρήγγειλα (παραδοσιακοί στίχοι)
5) Και πού δεν πήγα (Κώστας Κοφινιώτης) β’ φωνή Χάρις Αλεξίου
6) Εγώ είμαι γιος της Κοκκινιάς (Λευτέρης Χαψιάδης)

Οι ενορχηστρώσεις έγιναν από τον Βαμβακάρη και τον Νταλάρα. Η μουσική από «Το όγδοο θαύμα» είχε ξαναχρησιμοποιηθεί το 1982, στο τραγούδι «Τα μάγια δεν τα πίστευα» με τραγουδίστρια την Χαρά Πομώνη, στο δίσκο του Στέλιου με τίτλο «Στο Μάρκο».

Ξεχωρίζοντας κάποιους από τους στίχους, στεκόμαστε στα λόγια του Λευτέρη Χαψιάδη στο «Εγώ είμαι γιος της Κοκκινιάς», που λίγο πολύ περιγράφουν τα βιώματα των τριών συντελεστών του τραγουδιού, Νταλάρα, Βαμβακάρη και Χαψιάδη. *

Στο οπισθόφυλλο του δίσκου ο Στέλιος Βαμβακάρης σημειώνει:

«Ένα καλοκαίρι, πριν 4 χρόνια, πήγα στην πατρίδα μου τη Σύρα, με συντροφιά ένα κόκκινο μπουζούκι από μουριά, του Μάρκου του πατέρα μου. Εκεί, στην Απάνω Χώρα, στη Φραγκόκλησσα , στην Πορτάρα, τα μέρη που έζησε και εμπνεύσθηκε τα πρώτα του τραγούδια, άρχισα να δουλεύω τα ντουζένια του μπουζουκιού. Έχοντας μέσα στο μυαλό και στην καρδιά μου τη φωνή του Γιώργου Νταλάρα.

Με το Γιώργο μας συνδέουν πολλά. Προερχόμαστε κι οι δυο από οικογένειες λαϊκών μουσικών, μεγαλώσαμε στην ίδια γειτονιά, την Κοκκινιά και έχουμε την ίδια αγάπη για τα λαϊκά τραγούδια και τα λαϊκά όργανα.

Γυρνώντας στην Αθήνα του έδωσα ν’ ακούσει τα τραγούδια μου. Από τότε δουλέψαμε πολύ πάνω σ’ αυτά, στο σπίτι και στο στούντιο. Θεωρώ τον Γιώργο Νταλάρα μεγάλο λαϊκό καλλιτέχνη – μουσικό και τραγουδιστή – και τον ευχαριστώ πολύ για την αγάπη που έδειξε στα τραγούδια μου.»

Αφιερώνω αυτή τη δουλειά σ’ αυτούς που λένε ότι δεν γράφονται σήμερα λαϊκά τραγούδια.

Στέλιος Βαμβακάρης

Βαμβακάρης και Νταλάρας συναντήθηκαν αρκετές φορές, με θέμα, συνήθως, τα τραγούδια του Μάρκου. Σε τηλεοπτικό αφιέρωμα της ΕΡΤ στον τραγουδιστή, τον Γενάρη του 1984, ο Νταλάρας μαζί με τον Στέλιο και τον Δομένικο, τον γιο του Γιάννη Παπαϊωάννου Αντώνη, τα παιδιά του Θόδωρου Πολυκανδριώτη Θανάση και Γιάννη, τον γιο του Μπαγιαντέρα Δημήτρη και την Βαγγελιώ Μαργαρώνη, έπαιξαν και τραγούδησαν σαν λαϊκή χορωδία την «Αχάριστη» του Βασίλη Τσιτσάνη.

Το 2000 στο δίσκο «Ασεβή τροπάρια» ο Νταλάρας και ο Βαμβακάρης, μαζί με τον Μιχάλη Δημητριάδη τραγουδούν δυο τραγούδια του Μάρκου, τα «Αν μ’ αξιώσει ο Θεός» και «Όσοι γινούν πρωθυπουργοί». Στις 27, 28 και 29 Σεπτεμβρίου του 2002 ο Γιώργος Νταλάρας, με το Στέλιο και το Δομένικο δίνουν τρεις συναυλίες με τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη στο θέατρο «Απόλλων» της Ερμούπολης στη Σύρο και στις 3 Οκτωβρίου στην Ηετιώνεια Πύλη στον Πειραιά. Οι παραστάσεις στη Σύρο ηχογραφούνται και κυκλοφορούν λίγο αργότερα σε διπλό cd, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Το χειμώνα του 2002-2003 Νταλάρας και Βαμβακάρης συνεργάζονται σε ζωντανές εμφανίσεις στο «Ζυγό» της Αθήνας, ενώ στις 4 και 5 Ιουλίου του 2007 ο Στέλιος Βαμβακάρης συμμετέχει στις παραστάσεις του Νταλάρα «Τσίλιες και μια νύχτες-Τραγούδια με ουσίες» στο Ηρώδειο, που κυκλοφορούν κι αυτές αργότερα σε cd και dvd.

Αναμφισβήτητα η συνεργασία του Στέλιου Βαμβακάρη με τον Γιώργο Νταλάρα έδωσε στον τραγουδιστή κάποια από τα ωραιότερα λαϊκά τραγούδια της καριέρας του και συνάμα από τα πιο αδικημένα, αφού, με εξαίρεση το «Χαϊδάρι» τα υπόλοιπα έχουν ακουστεί ζωντανά από ελάχιστα έως καθόλου…

Στο βίντεο που ακολουθεί έχετε την ευκαιρία να ακούσετε ένα απόσπασμα από το ακυκλοφόρητο τραγούδι «Το πενηνταράκι» ή «Νύχτα-μέρα» του Στέλιου Βαμβακάρη και του Λευτέρη Παπαδόπουλου, μαζί με κάποια σχετικά σχόλια του Γιώργου Νταλάρα, από την εκπομπή «Πρόβες και ηχογραφήσεις που δεν έγιναν δίσκοι» στο Δεύτερο Πρόγραμμα ΕΡΑ στις 6-1-1985.

Στο επόμενο video ο Γιώργος Νταλάρας τραγουδά το «Χαϊδάρι» στη συναυλία αφιέρωμα στο Μάρκο Βαμβακάρη στο θέατρο «Απόλλων» στην Ερμούπολη της Σύρου στις 27 Σεπτεμβρίου 2002. Μαζί του οι δυο γιοι του Μάρκου, Στέλιος και Δομένικος.

Eυχαριστώ ιδιαιτέρως τη φίλη Ελίνα Κωστελέτου για τη βοήθειά της.

Πηγή: «Γιώργος Νταλάρας - Τα πρώτα 15 χρόνια - Τα τραγούδια 1967-1982» Έρευνα του Βαγγέλη Αρναουτάκη στο περιοδικό «Όασις» (Τεύχος 9, Μάιος 2009)

Video

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!