Το κεφάλαιο Μουσική στην Αρχαία Ελλάδα είναι ελάχιστα γνωστό στο ευρύ κοινό, γι' αυτό όποτε κάποιος έχει να πει κάτι τεκμηριωμένο έλκει φιλόμουσους, φιλομαθείς και φιλέρευνους, όπως συνέβη χθες το απόγευμα στην ομιλία του δικού μας κριτικού και ιστορικού μουσικής Γιώργου Β. Μονεμβασίτη στη Βιβλιοθήκη του Δήμου Κηφισιάς στην όμορφη Βίλα Δροσίνη.
Εκεί, στο πλαίσιο των διαλέξεων του Ελεύθερου Πανεπιστημίου, που διοργανώνει ο Δήμος, ο κ. Μονεμβασίτης μίλησε για τη Μουσική στην Αρχαία Ελλάδα. Ο λόγος του απλός, κατανοητός, συνοδευόταν από πολλές εικόνες που συμπλήρωναν και τεκμηρίωναν τα λεγόμενα και τις περιγραφές του. Εξήγησε αρχικά τους λόγους για τους οποίους δεν μπορεί να αναπαραχθεί σήμερα «κατ' εικόνα και ομοίωση» η μουσική που άκουγαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας. Κι αυτό οφείλεται σε έλλειψη πηγών, αδυναμία ακριβούς αποκωδικοποίησης των μουσικών κειμένων, αδυναμία κατασκευής μουσικών οργάνων απολύτως όμοιων με της αρχαιότητας, αδυναμία προσδιορισμού των τρόπων ερμηνείας, τόσο των οργάνων όσο και της φωνής.
Ωστόσο η μουσική στη ζωή των αρχαίων Ελλήνων δεν ήταν αμελητέα. Μύθοι και ιστορικά γεγονότα αποδεικνύουν τη δύναμη που είχε η μουσική πάνω στον άνθρωπο (π.χ. Ορφέας και Ευρυδίκη, Ραψωδία των Σειρήνων από την Οδύσσεια). Ο κ. Μονεμβασίτης αναφέρθηκε στα μουσικά όργανα που είχαν οι αρχαίοι, στις κατηγορίες τους και την ερμηνεία τους όπως περιγράφεται αυτή στα κείμενα που έχουν διασωθεί, αλλά και όπως φαίνεται σε διάφορες αναπαραστάσεις.
Επεσήμανε επίσης τον παιδευτικό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα της, στην αρχαιότητα, κυρίως τον παιδαγωγικό, ο οποίος είχε πολλές ενδιαφέρουσες, αν και άγνωστες, πτυχές. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε και στη σχέση της μουσικής με το Αρχαίο Δράμα, μια σχέση η οποία συνεχίζεται αδιάπτωτα μέχρι τις μέρες μας. Με βάση τη σχετική βιβλιογραφία και τα σχετικά ηχογραφήματα, απέδειξε τον υποκειμενικό έως και αυθαίρετο χαρακτήρα των σύγχρονων προσπαθειών ερμηνείας των αρχαίων μουσικών κειμένων. Και για του λόγου το αληθές υπέβαλε τους παρισταμένους, προς μεγάλη τους ευχαρίστηση, σε συγκριτική ακροαματική διαδικασία ηχογραφημάτων ίδιων έργων από διαφορετικούς ερμηνευτές. Συγκεκριμένα επέλεξε τον εμβληματικό Επιτάφιο του Σεικίλου και τον Πρώτο Δελφικό Ύμνο στον Απόλλωνα. Τέλος, παρέθεσε αποσπάσματα από σύγχρονες προσπάθειες σύνθεσης μουσικών έργων με αρχαία χαρακτηριστικά. Ήταν, προφανώς, μια μουσική ανάσα στη βεβαρημένη (αισθητικά και ηχητικά) ατμόσφαιρα των ημερών.
Πηγή: www.enet.gr
Εκεί, στο πλαίσιο των διαλέξεων του Ελεύθερου Πανεπιστημίου, που διοργανώνει ο Δήμος, ο κ. Μονεμβασίτης μίλησε για τη Μουσική στην Αρχαία Ελλάδα. Ο λόγος του απλός, κατανοητός, συνοδευόταν από πολλές εικόνες που συμπλήρωναν και τεκμηρίωναν τα λεγόμενα και τις περιγραφές του. Εξήγησε αρχικά τους λόγους για τους οποίους δεν μπορεί να αναπαραχθεί σήμερα «κατ' εικόνα και ομοίωση» η μουσική που άκουγαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας. Κι αυτό οφείλεται σε έλλειψη πηγών, αδυναμία ακριβούς αποκωδικοποίησης των μουσικών κειμένων, αδυναμία κατασκευής μουσικών οργάνων απολύτως όμοιων με της αρχαιότητας, αδυναμία προσδιορισμού των τρόπων ερμηνείας, τόσο των οργάνων όσο και της φωνής.
Ωστόσο η μουσική στη ζωή των αρχαίων Ελλήνων δεν ήταν αμελητέα. Μύθοι και ιστορικά γεγονότα αποδεικνύουν τη δύναμη που είχε η μουσική πάνω στον άνθρωπο (π.χ. Ορφέας και Ευρυδίκη, Ραψωδία των Σειρήνων από την Οδύσσεια). Ο κ. Μονεμβασίτης αναφέρθηκε στα μουσικά όργανα που είχαν οι αρχαίοι, στις κατηγορίες τους και την ερμηνεία τους όπως περιγράφεται αυτή στα κείμενα που έχουν διασωθεί, αλλά και όπως φαίνεται σε διάφορες αναπαραστάσεις.
Επεσήμανε επίσης τον παιδευτικό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα της, στην αρχαιότητα, κυρίως τον παιδαγωγικό, ο οποίος είχε πολλές ενδιαφέρουσες, αν και άγνωστες, πτυχές. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε και στη σχέση της μουσικής με το Αρχαίο Δράμα, μια σχέση η οποία συνεχίζεται αδιάπτωτα μέχρι τις μέρες μας. Με βάση τη σχετική βιβλιογραφία και τα σχετικά ηχογραφήματα, απέδειξε τον υποκειμενικό έως και αυθαίρετο χαρακτήρα των σύγχρονων προσπαθειών ερμηνείας των αρχαίων μουσικών κειμένων. Και για του λόγου το αληθές υπέβαλε τους παρισταμένους, προς μεγάλη τους ευχαρίστηση, σε συγκριτική ακροαματική διαδικασία ηχογραφημάτων ίδιων έργων από διαφορετικούς ερμηνευτές. Συγκεκριμένα επέλεξε τον εμβληματικό Επιτάφιο του Σεικίλου και τον Πρώτο Δελφικό Ύμνο στον Απόλλωνα. Τέλος, παρέθεσε αποσπάσματα από σύγχρονες προσπάθειες σύνθεσης μουσικών έργων με αρχαία χαρακτηριστικά. Ήταν, προφανώς, μια μουσική ανάσα στη βεβαρημένη (αισθητικά και ηχητικά) ατμόσφαιρα των ημερών.
Πηγή: www.enet.gr
