80ς: Μύθος ή πραγματικότητα;

(PHOTOS) Σκέψεις ξεφυλλίζοντας τα περιοδικά και τις εφημερίδες της εποχής.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 
«To αύριο δεν πεθαίνει ποτέ» είναι ο τίτλος μιας 90ς ταινίας του Τζέημς Μποντ, πόσο μάλλον να τολμήσει κανείς να πει ότι θα πεθάνει το παρελθόν, όταν μιλάμε για τη δεκαετία του ’80. Μια δεκαετία που έχει περάσει στη σφαίρα του ιδεατού για όσους έζησαν τις επόμενες τρεις δεκαετίες, ως σήμερα, που διανύουμε τους τελευταίους μήνες των 10’ς.

Στο χώρο που στεγαζόταν το «Ρόδον» στην οδό Μάρνη 24 (1987-2005), λειτουργεί εδώ και αρκετά χρόνια ένα σουπερμάρκετ, ενώ το εγκαταλελειμμένο νεοκλασικό της θρυλικής pub «Ακροβάτισσα» στη Ν. Σμύρνη θα γίνει παιδική χαρά, αλλά και ο Μάκης Σαλιάρης δεν υπάρχει πια… Ενδεικτικό της «εξέλιξης» που καταπίνει το παρελθόν και αντικαθιστά ό,τι παραδοσιακό με κάτι άσχετο με την προηγούμενη λειτουργία του, με οικογενειακό πάντα προσανατολισμό, ακίνδυνο και ωφέλιμο για τον σύγχρονο άνθρωπο που πρέπει να καταναλώνει και όχι να διασκεδάζει, καθώς τον περιμένει η τηλεόραση και η απραξία του σπιτιού. Το μέλλον επεφύλασσε ζάπινγκ.
112.80s
Βόλτα στα στέκια της Αθήνας τη δεκαετία του ’80

Στη δεκαετία του ’80 φάνηκε κάτι να αλλάζει στη ζωή των ανθρώπων προς το καλύτερο. Τουλάχιστον αυτή η διάθεση υπήρχε με όσα συνέβαιναν τριγύρω. Η σημερινή εξιδανίκευσή της είναι όντως δικαιολογημένη; Η όποια χρηματική άνεση έσβηνε την όποια μιζέρια; Η διάθεση να βγεις έξω από το σπίτι που δεν σε κρατούσε με τίποτα μέσα οδηγούσε κάπου; Ο μιμητισμός, η ξενομανία και το lifestyle μας προήγαγαν ως κοινωνία;
STEVE AND KATERINA GIATZOGLOU
Ο Στηβ Γιατζόγλου και η Κατερίνα Γιατζόγλου στην «Αυτοκίνηση»

Στα πάνω του ήταν το πορτοφόλι μας γιατί υπήρχαν δουλειές, οι διορισμοί στο δημόσιο ιδιαίτερα με την εκτόξευση της αστυφιλίας, ο χορός στις ντισκοτέκ, τα ροκ κλαμπ, η μουσική με τη φαντασία και την πολυμορφία της, η μουσική παραγωγή και οι δισκογραφικές εταιρίες, τα περιοδικά και ο μουσικός στις πιο μεγάλες δόξες τους, η τοιχοκουλτούρα στην καλύτερη περίοδό της, το ποδόσφαιρο στα καλύτερά του και επαγγελματικό πια από το 1980. Ο κινηματογράφος και ιδιαίτερα ο νέος ελληνικός κινηματογράφος έφερε μια νέα ενδιαφέρουσα πρόταση, αλλά δυστυχώς όχι για τον πολύ κόσμο, γιατί ίσως προσέγγιζε τη μίζερη πραγματικότητα της ελληνικής ζωής και όχι την κοσμοπολίτικη που ήθελαν οι περισσότεροι να ζήσουν.

Από την άλλη οι cult, όπως αποκαλούνται σήμερα, ταινίες της βιντεοκασέτας ήταν στις δόξες τους, όπως και οι ταινίες πορνό και καράτε (2 έργα σεξ και ένα καράτε έγραφε η διαφημιστική ταμπέλα των σινεμά του είδους) όπως και τα σινεμά που τις πρόβαλαν που δεν υπάρχουν πια γατί δεν χρειάζονται. Αν δεν γνωρίζεις σήμερα ποιος είναι ο Γκουσγκούνης και η Τίνα Σπάθη, αλλά και τον «μέγα σκηνοθέτη» Berto, εύκολα μπορείς να θεωρηθείς άσχετος και ξενέρωτος! Τα απόκεντρα drive in με ταινίες σεξ που τις παρακολουθούσαν οι παρέες και τα ζευγαράκια αναπαυτικά από το αυτοκίνητό τους ήταν μια νέα μόδα. Σαν φυσικό επακόλουθο τότε έκανε την εμφάνισή του το «Live Sex Show» σε αμερικάνικα πρότυπα φυσικά, που κυνηγήθηκε όμως από τις αρχές και δεν μακροημέρευσε, ωστόσο όσες φορές διοργανώθηκε οι αίθουσες ήταν κατάμεστες.

Η επιρροή της βιντεοκασέτας ήταν τόσο μεγάλη που ένα βράδυ θυμάμαι γυρίζαμε αργά το βράδυ με ταξί από το ροκ κλαμπ «Rainbow» στην πλατεία Καλογήρων στη Δάφνη για να δούμε στο σπίτι μου μια βιντεοκασέτα πορνό που είχε νοικιάσει κάποιος από εμάς και δεν ήθελα να χαλάσω το χατίρι της παρέας και τη σχετική πλάκα που θα γινόταν. Στη διαδρομή ο ταξιτζής κατάλαβε τι πάμε να κάνουμε και μας ζήτησε να συμμετέχει κι αυτός στην προβολή! Έτσι κι έγινε. Άφησε το τιμόνι για να δει την βιντεοκασέτα! Κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γινόταν σήμερα ούτε σε τρελή ταινία. Αφ’ ενός ο ταξιτζής επ’ ουδενί λόγο δεν θα πρότεινε και δεν θα ακολουθούσε άγνωστα άτομα σε σπίτι, ούτε η παρέα θα δεχόταν κάτι τέτοιο για λόγους ασφαλείας, αλλά ούτε θα υπήρχε περίπτωση ομαδικής προβολής τέτοιου είδους ταινίας…
7 BEST
Διαφημιστική καταχώρηση σε περίοπτη εφημερίδα της δεκαετίας του ’80

Στη δεκαετία του ’80 στα πάνω τους ήταν επίσης το λούνα παρκ, οι επιθεωρήσεις για όλη την οικογένεια, τα αναψυκτήρια, τα μπουζούκια, ο τζόγος, οι κόντρες των μηχανόβιων και στα κάτω της το λεξιλόγιο που επέβαλλαν οι μηχανάκηδες και οι κλεφτομηχανάκηδες μοιράζοντας «σούζες»! Στις δόξες τους τα ουφάδικα, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, τα φλίπερ, αλλά και τα χοντ-ντογκ, τα ντόνατς, το κάμπινγκ και η ζωή σε αυτό, τα «καμάκια» οι γνωστοί greek lovers: «What’s your name? Where do you come from?», καθώς και η φοιτητική ζωή μέσα κι έξω από τα πανεπιστήμια, αλλά και οι πορείες διαμαρτυρίας. Ακόμη και οι λεγόμενοι «παλαιστές του δρόμου», υπερήρωες στα μάτια των περαστικών στα υπαίθρια σόου, όπως ο Σαμψών και ο Τρομάρας επιδείκνυαν τη δύναμή τους σπάζοντας τούβλα και κοτρόνες, ή λύνοντας τις αλυσίδες τους, άφησαν εποχή.
45.80s
Οι «Greek Lovers» κοινώς τα «καμάκια» σε δράση

Οι φυλές και οι αστικοί μύθοι γράφτηκαν στα 80ς. Μέχρι και η αναρχία στη δεκαετία του’80 πέρασε την πιο οργανωμένη και μαζική φάση της. «Αναρχία και ζωή» ήταν το σύνθημα που αποτυπώνονταν στους τοίχους που γενικότερα είχαν γραμμένα τα πιο ευφάνταστα συνθήματα. Τα παιδιά του Χημείου φωνάζουν «Είμαστε τρελοί κι ευτυχισμένοι»!
118.80s
Αποκλειστικό ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Άρη Σκιαδόπουλου με τους τελευταίους καταληψίες του Χημείου το 1985 στο περιοδικό «ΕΝΑ» (φωτογράφος Αλέκος Βουτσαράς)

Αυτό το περίεργο σύνθημα που γράφονταν κυρίως σε όλους τους τηλεφωνικούς θαλάμους: «Κατς, όλα απάτη, Σικέ Όλα» στιγμάτιζε τους αγώνες Κατς που ήταν επίσης πολύ δημοφιλείς με τους δικούς τους υπερήρωες, με πιο γνωστό τον Απόστολο Σουγκλάκο, που έπαιξε τον παλαιστή των Κατς σε αρκετές ελληνικές ταινίες της εποχής. Ο Σουγκλάκος σε συνέντευξή του στον Μάνο Ανδρουλάκη ανέφερε: «Καταρχήν το κατς, επί της ουσίας, πέθανε το 1990. Η παλιά φουρνιά που το υπηρετούσε, δεν είχε ανταγωνισμό, τηλεόραση κ.τ.λ. Ήταν ένα ξεχωριστό θέαμα. Όπως πήγαινες να δεις μπάλα, έτσι πήγαινες να δεις και κατς. Η τελευταία γενιά συνέπεσε με τη δορυφορική τηλεόραση και την είσοδο των Αμερικανών στα μάτια των Ελλήνων. Δηλαδή, το 1990 ο Έλληνας είδε για πρώτη φορά τον Χαλκ Χόγκαν. Από τότε άλλαξε η οπτική γωνία του για τον Σουγκλάκο. Ο Χαλκ Χόγκαν ήταν το Χόλιγουντ και ο Σουγκλάκος μια βιντεοκασέτα χαμηλού κόστους. Ήταν τόσο χαοτική η διαφορά… Από τη μία υπήρχε ένα αμερικανόφερτο show εκατομμυρίων στην τηλεόραση και από την άλλη στην Ελλάδα υπήρχε αυτή η φθηνή βιντεοκασέτα. Η τελευταία γενιά, δηλαδή ο Σουγκλάκος, ο Τρομάρας, ο Πεφάνης, δεν ήξεραν τι σημαίνει marketing.
68.80s
Η Επιθεώρηση ήταν από τους δημοφιλέστερους προορισμούς τα καλοκαίρια στην Αθήνα

Από την άλλη πλευρά οι επιχειρηματίες είχαν τις πιο ευρηματικές και καινοτόμες ιδέες τους τότε, πολλές εξ αυτών τολμηρές που όμως χρυσώνονταν λες και κρατούσαν το μαγικό ραβδί. Προς τα τέλη της δεκαετίας γεννήθηκε το ιδιωτικό ραδιόφωνο και η ιδιωτική τηλεόραση και ήταν κάτι όμορφο μέχρι να καταλήξει σε παγίδα για το ακροατήριό της.
33.80s
Μόδα είναι θα περάσει

Ο Φώτης Γεωργελές κατέγραψε στον έντυπο Τύπο της εποχής την πολυμορφία των ατόμων που κυκλοφορούσαν ανάμεσά μας: Συνδικαλιστής ηγέτης, Διανοούμενος της Αριστεράς, Το φρικιό, Πανκ, Σκίνχεντς, Χέβυ Μέταλ, Νιου Γουέηβ, Νέος μοντέρνος καλής οικογενείας, Νέα ανερχόμενα στελέχη, «Νέοι και Μοντέρνοι» (εδώ υπερισχύει ο καθωσπρεπισμός και η περηφάνια της κοινωνικής του καταγωγής που οφείλει να τη διατηρήσει γι’ αυτό κρατά αποστάσεις), Βλαχοκυριλέ. Να συμπληρώσουμε τους καρεκλάδες και τα τσινάρια, τον προοδευτικό και συντηρητικό.
115.80s
Τα in και τα out στέκια των 80ς όπως τα καταγράφει ο «Ταχυδρόμος»

Οι ουρές αυτοκινήτων στη Λ. Συγγρού, τα πορνεία με αποκλειστικά Ελληνίδες εκδιδόμενες, οι τσαμπουκάδες, οι new entry στην ανατολή της δεκαετίας του’80 Χούλιγκανς, ή «γουστάρω να τα κάνω γυαλιά - καρφιά», ο φανατισμός στα γήπεδα και στην πολιτική με τις ογκώδεις προεκλογικές συγκεντρώσεις στις πλατείες, αλλά και η ποικιλία ναρκωτικών, η αλητεία, όλα αυτά ανθηρά στα 80ς. Εδώ βλέπουμε την αρνητική πλευρά της δεκαετίας, αν και ήταν διασκεδαστική για όσους ζούσαν όλα αυτά.
79.80s
Στην περίφημη «επιχείρηση αρετής» της αστυνομίας το 1984, ο διοικητής του αστυνομικού τμήματος Ν. Σμύρνης Χρήστος Παππάς είχε αναφέρει: «Οι νέοι χωρίζονται σε κατηγορίες και τα παιδιά των «καλών οικογενειών» θεωρούνται «σεμνά και συνεσταλμένα» ενώ οι καφετέριες, τα προποτζίδικα και τα τοστάδικα είναι «κακόφημα στέκια»… Και οι συλλήψεις πήγαιναν… σύννεφο.
24.80s
Η νεολαία περνά την ώρα της στα ουφάδικα

«Σε στυλ κι έτσι», έλεγαν μεταξύ τους οι νέοι της εποχής που μιλούσαν τη δική της γλώσσα. Ο έντυπος Τύπος που ασχολούνταν με το γλωσσικό θέμα της νεολαίας αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η ροκ μουσική, τα κόμικς, οι μηχανές και τα ηλεκτρονικά, τα μαζικά μέσα ενημέρωσης, αλλά και οι διάλεκτοι διαφόρων περιθωριακών ομάδων, διαμόρφωσαν το γλωσσικό ιδίωμα που μιλάει η σημερινή νεολαία». Άλλοι στα «χάι» τους κι άλλοι στα «ντάουν» τους. Έτσι προσδιοριζόταν η διάθεση των νέων. Όσο για την επιβράβευση σε μια ωραία κατάσταση η λέξη «ψώνιο» βγήκε τότε. «Την έκανα ψώνιο» (δηλαδή πέρασα καλά), «ψώνιο δικέ μου» ή σκέτο «ψώνιο», δηλαδή φανταστικά.
98.80s
Η μάχη των συνθημάτων στους τοίχους του σχολείου και στα σχολικά τετράδια

Άλλες εκφράσεις εκφοράς με το… σταγονόμετρο, όμως με τη δική τους σημασία στα 80ς: «Γουστάρω», «την πουλεύουμε» δηλαδή φεύγουμε, «την κάνουμε», «τζάμε» (μηχανόβια έκφραση που σήμαινε φεύγουμε), «τζάμι» (το σημερινό «τέλεια»), «τη βρίσκω» (περνάω καλά), «σάλταρα», δηλαδή τρελάθηκα, «κουλάρω» ή «κουλ», «είμαι οφ», δηλαδή δεν είμαι διαθέσιμος, «και πολύ παιδί», «και πολύ ωραίο άτομο» τα τυριά» (οι δήθεν μηχανόβιοι), «φλίπαρα», «την έπεσα», «θα μου κλάσεις τ’ αρ…», δηλαδή δεν θα πάθω τίποτα και πολλά ακόμη, που αποτελούσαν την αργκό διάλεκτο τότε με την οποία απέφευγες να πεις περισσότερα και ν’ ανοίξεις διάλογο επικοινωνίας. Οι περισσότερες από τις λέξεις - εκφράσεις αυτές που κάνουν τον Μπαμπινιώτη να κοκκινίσει, χρησιμοποιούνται και σήμερα!
95.80s
Σούζα σε στυλ κι έτσι

Ωστόσο οι περισσότεροι που ήταν στα «χάι» τους δεν περιορίζονταν σε μια έξοδο. Υπήρχε τέτοια όρεξη που από νωρίς το απόγευμα έως τα ξημερώματα ήμασταν ικανοί να περάσουμε από τουλάχιστον πέντε - έξι στέκια μέχρι να πάμε για ύπνο. Λες και η μέρα δεν είχε 24 ώρες. Συναντήσεις με διαφορετικές παρέες, διαφορετικές συναναστροφές ανάλογα το πρόγραμμα που προέκυπτε. Και όλα αυτά χωρίς πολλά λεφτά. Ποιος νοιαζόταν για το φαγητό, κάτι πρόχειρο αρκούσε. Η ώρα να περνάει όμορφα…
27.80s
Η τακτική σελίδα του Χάρρυ Κλυνν «Αλαλούμ και Πάσης Ελλάδος» στην εφημερίδα «Τα Νέα»

Σήμερα ο Disco Legend Πέτρος Μπρατάκος συνεχίζει την ιστορία της Disco Barbarella που ξεκίνησε το 1983 με sold out βραδιές που αγγίζουν τα 1.500 άτομα κάθε φορά, ενώ ο Στηβ Ντούζος διοργανώνει πάρτυ στην «Αυτοκίνηση» με άρωμα 80ς. Οι νοσταλγοί των 80ς είναι πολλοί, και κάποιας ηλικίας πια για όσους έχουν μέτρο σύγκρισης το χρόνο.
56.80s
Η διαφήμιση της Sharp στα 80ς

Μύθος ή πραγματικότητα είναι τελικά η δεκαετία του ’80; Τι έμεινε απ’ όλα αυτά; Μια ανάμνηση μέσα στην άγρια εξέλιξη όλων αυτών των πραγμάτων που στη δεκαετία αυτή που διερευνούμε ήταν πρωτότυπα και πρωτόγνωρα.


*Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του Γιάννη Αλεξίου

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!