Αυτά έγραφε το Μάρτη του 1998 στην εφημερίδα το Έθνος ο δημοσιογράφος, συγγραφέας, δοκιμιογράφος και κριτικός κινηματογράφου Βασίλης Ραφαηλίδης.
Ο Ραφαηλίδης, πολύπλευρη και διακεκριμένη καλλιτεχνική προσωπικότητα με πλούσιο συγγραφικό έργο, έφυγε δύο χρόνια αργότερα, το 2000 σε ηλικία 66 ετών από καρκίνο. Κατοικούσε στα Εξάρχεια επί της οδού Ιπποκράτους. Η καταγωγή του ήταν από τα Σέρβια της Κοζάνης. Στο Έθνος αρθρογραφούσε από το 1983.
Το κείμενο του Βασίλη Ραφαηλίδη για τον Άκη Πάνου, με τίτλο Υπέρ Άκη Πάνου, δολοφόνου:
Δεν έχω καθόλου καλές σχέσεις με το είδος μουσικής που υπηρετεί ο Άκης Πάνου. Άλλοι που έχουν ισχυρίζονται πως ο συνθέτης - δολοφόνος είναι μια μουσική ιδιοφυία στο είδος της μουσικής που υπηρετεί. Δεν έχω την πρόθεση να αμφισβητήσω ούτε τα γούστα των θαυμαστών του, ούτε τη θετική υπέρ του Άκη Πάνου άποψη των ειδικών στη λαϊκή μουσική.
Θέλω μόνο να επισημάνω τον βαθιά αναρχικό (αντιεξουσιαστικό) χαρακτήρα αυτής της μουσικής αλλά και την παγίδα που μπορεί να στήσει στους αστούς ηθικολόγους, τους κατ ουσίαν άσχετους με τούτη την ευπρεπισμένη τώρα πλέον μουσική των παλιών περιθωριακών, που κάποιοι τους στρίμωξαν πονηρά «εντός κάδρου» πετώντας τους δίφραγκα για να τους μετατρέψουν σε διασκεδαστές (διασκορπιστές) της αστικής ή της μικροαστικής ανίας.
Έτσι, σαν διασκεδαστές, αντιλαμβάνονται τους καλλιτέχνες οι κάθε είδους ηθικολόγοι, που συνέχεια τα μπερδεύουν τόσο, όσο χρειάζεται αφενός για να γίνονται κάθε τόσο γελοίοι και αφετέρου για να δείχνουν πως αντιμετωπίζουν την τέχνη είτε σαν δυνατότητα για κατήχηση προκειμένου «να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι», είτε σαν μια ευχάριστη ή ευτράπελη ή έστω ελεγχόμενα οδυνηρή κατάσταση και οπωσδήποτε όχι σαν πάθος και πάθημα, που μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή τον δημιουργό, αυτό το «τέρας», τον βαθιά και ουσιαστικά απροσάρμοστο άνθρωπο, που αναλαμβάνει να θεραπεύσει ή να εκτονώσει τη δική μας λανθάνουσα ψυχική αρρώστια με την κάθαρση.
Για τον ίδιο όμως δεν υπάρχει κάθαρση, υπάρχει μόνο προσωρινή εκτόνωση. Όσοι είδαν πρόσφατα στην κρατική τηλεόραση το εντελώς συναρπαστικό ντοκιμαντέρ της Εύας Στεφανή στην εκπομπή «Παρασκήνιο» για τον ποιητή Επαμεινώνδα Γονατά θα καταλάβουν καλύτερα τι θέλω να πω. Θέλω να πω πως ο γνήσιος καλλιτέχνης, και ο Πάνου είναι απ’ τους πιο γνήσιους, είναι ένα τέρας εγωισμού και πως μόνο οι ανόητοι θα ήταν δυνατό να τον εκλάβουν σαν «παιδαγωγό», σαν προασπιστή των λαϊκών συμφερόντων ή δεν ξέρω τι άλλο το ίδιο πομπώδες και άκριτο. Μπορεί να είναι και όλα αυτά ο καλλιτέχνης, αλλά μόνο παρεμπιπτόντως.
Ο γνήσιος καλλιτέχνης, πάντως, το μόνο που επιχειρεί είναι να πιαστεί απ τα μαλλιά του για να σωθεί και δεν έχει την παραμικρή πρόθεση να σώσει κανέναν, ούτε καν τον εαυτό του, αφού ξέρει πως το να πιάνεις τα μαλλιά σου είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να πας φούντο.
Ο ντε Σαντ, ο Μποντλέρ, ο Πόε, ο ντε Κουίνσι, ο Ζενέ, ο Σελίν, όλοι οι «καταραμένοι» είναι μεγάλοι γιατί είναι τόσο ανιδιοτελείς και αδιάφοροι για την προκοπή τους, που τελικά διδάσκουν ήθος μέσα απ αυτό που συμβατικά ονομάζουμε ανηθικότητα. Ο Άκης Πάνου μπορεί να μην είναι ηθικός, άλλωστε είναι αυταπόδεικτα και ομολογημένα δολοφόνος, έχει όμως ήθος που θα έπρεπε να το ζηλεύει ο κάθε δικαστής. Οι θαυμαστές του, αστείοι ηθικολόγοι, αλλά και παλιοί του φίλοι είτε είναι βλακωδώς αμήχανοι, είτε «φοβούνται το κακό» και κρατούν τις αποστάσεις. Ο συνάδελφος Νίκος Τσαγκρής, φίλος στενός του Πάνου δεν τις κράτησε. Του αξίζει κάθε έπαινος.
Βασίλης Ραφαηλίδης, Έθνος, 19 Μαρτίου 1998
*Μια υπογράμμιση. Όπως έχει τοποθετηθεί σχετικά ο συγγραφέας και διευθυντής του ogdoo.gr Κώστας Μπαλαχούτης, όχι μόνο κανείς δεν έγραψε πριν και μετά όπως ο Άκης Πάνου, αλλά ενδεχομένως ο Πάνου να «χρεώθηκε» και ένα έγκλημα που ποτέ δεν έκανε που ποτέ δεν έκανε…
Πηγή: http://restaro.blogspot.gr/
Ο Ραφαηλίδης, πολύπλευρη και διακεκριμένη καλλιτεχνική προσωπικότητα με πλούσιο συγγραφικό έργο, έφυγε δύο χρόνια αργότερα, το 2000 σε ηλικία 66 ετών από καρκίνο. Κατοικούσε στα Εξάρχεια επί της οδού Ιπποκράτους. Η καταγωγή του ήταν από τα Σέρβια της Κοζάνης. Στο Έθνος αρθρογραφούσε από το 1983.
Το κείμενο του Βασίλη Ραφαηλίδη για τον Άκη Πάνου, με τίτλο Υπέρ Άκη Πάνου, δολοφόνου:
Δεν έχω καθόλου καλές σχέσεις με το είδος μουσικής που υπηρετεί ο Άκης Πάνου. Άλλοι που έχουν ισχυρίζονται πως ο συνθέτης - δολοφόνος είναι μια μουσική ιδιοφυία στο είδος της μουσικής που υπηρετεί. Δεν έχω την πρόθεση να αμφισβητήσω ούτε τα γούστα των θαυμαστών του, ούτε τη θετική υπέρ του Άκη Πάνου άποψη των ειδικών στη λαϊκή μουσική.
Θέλω μόνο να επισημάνω τον βαθιά αναρχικό (αντιεξουσιαστικό) χαρακτήρα αυτής της μουσικής αλλά και την παγίδα που μπορεί να στήσει στους αστούς ηθικολόγους, τους κατ ουσίαν άσχετους με τούτη την ευπρεπισμένη τώρα πλέον μουσική των παλιών περιθωριακών, που κάποιοι τους στρίμωξαν πονηρά «εντός κάδρου» πετώντας τους δίφραγκα για να τους μετατρέψουν σε διασκεδαστές (διασκορπιστές) της αστικής ή της μικροαστικής ανίας.
Έτσι, σαν διασκεδαστές, αντιλαμβάνονται τους καλλιτέχνες οι κάθε είδους ηθικολόγοι, που συνέχεια τα μπερδεύουν τόσο, όσο χρειάζεται αφενός για να γίνονται κάθε τόσο γελοίοι και αφετέρου για να δείχνουν πως αντιμετωπίζουν την τέχνη είτε σαν δυνατότητα για κατήχηση προκειμένου «να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι», είτε σαν μια ευχάριστη ή ευτράπελη ή έστω ελεγχόμενα οδυνηρή κατάσταση και οπωσδήποτε όχι σαν πάθος και πάθημα, που μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή τον δημιουργό, αυτό το «τέρας», τον βαθιά και ουσιαστικά απροσάρμοστο άνθρωπο, που αναλαμβάνει να θεραπεύσει ή να εκτονώσει τη δική μας λανθάνουσα ψυχική αρρώστια με την κάθαρση.
Για τον ίδιο όμως δεν υπάρχει κάθαρση, υπάρχει μόνο προσωρινή εκτόνωση. Όσοι είδαν πρόσφατα στην κρατική τηλεόραση το εντελώς συναρπαστικό ντοκιμαντέρ της Εύας Στεφανή στην εκπομπή «Παρασκήνιο» για τον ποιητή Επαμεινώνδα Γονατά θα καταλάβουν καλύτερα τι θέλω να πω. Θέλω να πω πως ο γνήσιος καλλιτέχνης, και ο Πάνου είναι απ’ τους πιο γνήσιους, είναι ένα τέρας εγωισμού και πως μόνο οι ανόητοι θα ήταν δυνατό να τον εκλάβουν σαν «παιδαγωγό», σαν προασπιστή των λαϊκών συμφερόντων ή δεν ξέρω τι άλλο το ίδιο πομπώδες και άκριτο. Μπορεί να είναι και όλα αυτά ο καλλιτέχνης, αλλά μόνο παρεμπιπτόντως.
Ο γνήσιος καλλιτέχνης, πάντως, το μόνο που επιχειρεί είναι να πιαστεί απ τα μαλλιά του για να σωθεί και δεν έχει την παραμικρή πρόθεση να σώσει κανέναν, ούτε καν τον εαυτό του, αφού ξέρει πως το να πιάνεις τα μαλλιά σου είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να πας φούντο.
Ο ντε Σαντ, ο Μποντλέρ, ο Πόε, ο ντε Κουίνσι, ο Ζενέ, ο Σελίν, όλοι οι «καταραμένοι» είναι μεγάλοι γιατί είναι τόσο ανιδιοτελείς και αδιάφοροι για την προκοπή τους, που τελικά διδάσκουν ήθος μέσα απ αυτό που συμβατικά ονομάζουμε ανηθικότητα. Ο Άκης Πάνου μπορεί να μην είναι ηθικός, άλλωστε είναι αυταπόδεικτα και ομολογημένα δολοφόνος, έχει όμως ήθος που θα έπρεπε να το ζηλεύει ο κάθε δικαστής. Οι θαυμαστές του, αστείοι ηθικολόγοι, αλλά και παλιοί του φίλοι είτε είναι βλακωδώς αμήχανοι, είτε «φοβούνται το κακό» και κρατούν τις αποστάσεις. Ο συνάδελφος Νίκος Τσαγκρής, φίλος στενός του Πάνου δεν τις κράτησε. Του αξίζει κάθε έπαινος.
Βασίλης Ραφαηλίδης, Έθνος, 19 Μαρτίου 1998
*Μια υπογράμμιση. Όπως έχει τοποθετηθεί σχετικά ο συγγραφέας και διευθυντής του ogdoo.gr Κώστας Μπαλαχούτης, όχι μόνο κανείς δεν έγραψε πριν και μετά όπως ο Άκης Πάνου, αλλά ενδεχομένως ο Πάνου να «χρεώθηκε» και ένα έγκλημα που ποτέ δεν έκανε που ποτέ δεν έκανε…
Πηγή: http://restaro.blogspot.gr/
