Τα «12 λαϊκά» της Χαρούλας
Όπως αναφέραμε πριν από λίγες μέρες, παρουσιάζοντας τις ορχηστρικές εκτελέσεις των τραγουδιών από το δίσκο του Γιώργου Νταλάρα «50 χρόνια ρεμπέτικο τραγούδι», από τα τέλη της δεκαετίας του ’60, μέχρι και τα πρώτα χρόνια του ’80, δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις ολόκληρων δίσκων ή μεμονωμένων τραγουδιών που κυκλοφόρησαν σε ορχηστρική μορφή, βασισμένη στα «playback» των αρχικών ηχογραφήσεων.
Η αναζήτηση στους «τουριστικούς» δίσκους της δεκαετίας του ’70, συνεχίζει να φέρνει στην επιφάνεια πολλές τέτοιες εκτελέσεις. Έτσι, μετά τα ρεμπέτικα του Γιώργου Νταλάρα, είμαστε σε θέση να παρουσιάσουμε τέσσερις ορχηστρικές εκτελέσεις παλιών ρεμπέτικων, που επαναφέρθηκαν στην επικαιρότητα τη διετία 1975 - 1977 από την Χαρούλα Αλεξίου.
Μετά από μια πενταετή παρουσία στη δισκογραφία, την άνοιξη του 1975 κυκλοφόρησε από τη Minos ο πρώτος προσωπικός δίσκος της ερμηνεύτριας με τίτλο «12 λαϊκά τραγούδια», με δυο προπολεμικά της σμυρνέικης σχολής του ρεμπέτικου, δυο παλιά λαϊκά του Απόστολου Καλδάρα, λαϊκά τραγούδια του Βασίλη Βασιλειάδη, ένα καινούργιο του Ζαμπέτα κι ένα του Αντώνη Βαρδή, αλλά και τη «Ρόζα» με την «Λένγκω» του Γιάννη Μαρκόπουλου.
Πρώτη και μεγαλύτερη επιτυχία του δίσκου η ξακουστή «Δημητρούλα» του Παναγιώτη Τούντα, με την ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας του Χάρη Καλέα, ένα τραγούδι που πρωτοηχογραφήθηκε το 1936 από την Ρόζα Εσκενάζυ και μέχρι την ηχογράφηση της Αλεξίου, γνώρισε, τουλάχιστον, άλλες δυο επανεκτελέσεις, μια με τον Νίκο Γούναρη για την αγορά της Αμερικής και μια με την Ιωάννα Γεωργακοπούλου και τον Γιάννη Κυριαζή.
Η ηχογράφηση της Αλεξίου κυκλοφόρησε παράλληλα και σε δίσκο 45 στροφών (μαζί με το «Πώς το λένε»). Και ποιος άραγε δεν θυμάται την περίφημη «Μουσική βραδιά» του Γιώργου Παπαστεφάνου με την Χάρις Αλεξίου, που προβλήθηκε τον Μάη του 1976 από την ΕΡΤ, με την παρουσία της πρώτης διδάξασας Ρόζας Εσκενάζυ;
Εκτός όμως από την «Δημητρούλα», ιδιαίτερα ακούστηκε και η επανεκτέλεση της «Ελενίτσας» του Γιάννη Δραγάτση ή Ογδοντάκη, που ηχογραφήθηκε το 1929 από τον Ζαχαρία Κασιμάτη, το 1930 από τον Βαγγέλη Σωφρονίου και στα χρόνια του ’50 από την Ρόζα Εσκενάζυ. Και αυτό το τραγούδι, στην εκτέλεση της Χαρούλας, κυκλοφόρησε σε δισκάκι 45 στροφών, έχοντας στην άλλη πλευρά το «Τσαχπίν».
Είναι χαρακτηριστικό και αποδεικνύει το πόσο δυσεύρετοι ήταν τότε οι πρωτότυποι δίσκοι 78 στροφών, πως στην πρώτη έκδοση του δίσκου «12 λαϊκά τραγούδια», στα ονόματα των δημιουργών στο εσώφυλλο και την ετικέτα του δίσκου υπάρχει η ένδειξη «Παλιό λαϊκό», όπως επίσης ότι, σύμφωνα με μαρτυρία της ερμηνεύτριας, η ηχογράφηση έγινε χωρίς να έχει ακούσει τις πρώτες εκτελέσεις, παρά μόνο όπως της δίδαξαν τα κομμάτια οι παλιοί μουσικοί που συμμετείχαν στο δίσκο. (1) Γι’ αυτό άλλωστε και στη «Δημητρούλα» δε λέει «θα σου φέρω λατέρνα» όπως η Ρόζα Εσκενάζυ, αλλά «θα σου πάρω λατέρνα».
«Welcome to Greece» με «Δημητρούλα», «Ελενίτσα», «Γκαρσόνα» και «Μανταλένα»
Μπαίνοντας στο κυρίως θέμα, όσον αφορά την «Ελενίτσα», τα «playback» της ορχήστρας, με την προσθήκη μπουζουκιού και μπαγλαμά στη θέση της φωνής, συμπεριλήφθηκαν στη συλλογή «Welcome to Greece No 6» (Margo 8153), που κυκλοφόρησε το 1976 από τη Minos με το σήμα της Margophone. Σε αυτό το δίσκο υπήρχε και η «Δημητρούλα» στην εκτέλεση με την Αλεξίου.
Και τα δυο τραγούδια, στην οργανική εκδοχή τους, συμπεριλήφθηκαν την ίδια χρονιά στη συλλογή «Welcome to Greece Νο 7» («The best Greek dances») (Μargo 8154), που κυκλοφόρησε με δεκατέσσερα οργανικά. Στο εσώφυλλο μάλιστα αναγράφεται το όνομα της Αλεξίου, ως ερμηνεύτριας των τραγουδιών (σε αντίθεση με το οπισθόφυλλο της αμερικάνικης έκδοσης του δίσκου από την Peters International, όπου δεν αναγράφονται ονόματα ερμηνευτών).
Τρία χρόνια μετά, το 1979, κυκλοφόρησε και πάλι από την Margophone, στο ίδιο μοτίβο με τους προηγούμενους, o δέκατος δίσκος της σειράς «Welcome to Greece» (Margo 8198).
Μετά την «Δημητρούλα» και την «Ελενίτσα», το κουαρτέτο των «τεσσάρων γυναικών», που γνώρισαν επιτυχία με τη φωνή της Χαρούλας συμπλήρωσαν, στην οργανική εκδοχή τους, η «Γκαρσόνα» του Πάνου Τούντα και η «Μανταλιώ» («Μανταλένα»).
Η «Γκαρσόνα» πρωτοηχογραφήθηκε το 1937 από την Ρίτα Αμπατζή και γνώρισε μια δεύτερη καριέρα από το 1976 και μετά, μέσα από την επανεκτέλεση της Αλεξίου στο δεύτερο προσωπικό της δίσκο «Αλεξίου 2», ενώ η «Μανταλιώ», που βασίσθηκε σε μια «αδέσποτη» μελωδία της πρώτης δεκαετίας του προηγούμενου αιώνα, ηχογραφήθηκε το 1926 από την Μαρίκα Παπαγκίκα και 51 χρόνια μετά, το 1977, αποτέλεσε το εναρκτήριο κομμάτι στα «24 τραγούδια» της Χαρούλας (που ήταν 25), το διπλό δίσκο που κυκλοφόρησε εκείνη τη χρονιά, με παραδοσιακά, παλιά λαϊκά, μπαλάντες και σύγχρονα λαϊκά τραγούδια…
Μπορείτε να ακούσετε και τα τέσσερα κομμάτια στα video που ακολουθούν.
Πηγή: 1) Γιώργος Τσάμπρας «Αλεξίου» (Κ. Αδάμ - Εκδοτική 2009)
