Ο Νταλάρας σ’ ένα «fado» της «Επανάστασης των Γαρυφάλλων» & δυο μαρτυρίες

(ΑΚΟΥΣΤΕ) Ο Γιώργος Νταλάρας στο «Τραγούδι της λύπης μας» από την «Επανάσταση των γαρυφάλλων» της Πορτογαλίας.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 

Τα τραγούδια της επανάστασης των γαρυφάλλων


Τον Νοέμβρη του 2006 κυκλοφόρησε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα έκδοση με τίτλο «25 de Abril», με δεκατρία «Τραγούδια της επανάστασης των γαρυφάλλων» από την Πορτογαλία και μια ξεχωριστή επανεκτέλεση με τον Γιώργο Νταλάρα να τραγουδά το «Canto da nossa tristeza» («Το τραγούδι της λύπης μας») σε ποίηση του Manuel Alegre και μουσική του Fernando Machado Soares. Η επιμέλεια παραγωγής του δίσκου που κυκλοφόρησε από την «Protasis» ήταν του Αλέξη Τσάφα.
ntalaras fado cover

Λίγα λόγια για την «Επανάσταση των Γαρυφάλλων»


Στις 25 Απριλίου 1974, μετά από 48 χρόνια, η δημοκρατία επέστρεψε στην Πορτογαλία, από το στρατιωτικό κίνημα των αριστερών αξιωματικών, που εκδηλώθηκε εκείνο το πρωί. Ο απολογισμός του κινήματος, που έμεινε στην ιστορία ως «Επανάσταση των Γαρυφάλλων», λόγω της τοποθέτησης γαρυφάλλων στις κάννες των κυβερνητικών στρατιωτών, μετά από προτροπή των εξεγερμένων κατοίκων που ξεχύθηκαν στους δρόμους, ήταν μόνο τέσσερις νεκροί.

Ήδη από το 1968 είχαν αρχίσει να κυκλοφορούν από στόμα σε στόμα στα Πανεπιστήμια τα πρώτα τραγούδια ενάντια στη δικτατορία. Πολλά από αυτά είχαν στίχους του Manuel Alegre, ο οποίος υπήρξε φυσιογνωμία της επανάστασης, καταξιωμένος λογοτέχνης μεταφρασμένος σε πολλές γλώσσες, αλλά και βουλευτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Στις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν το 2006 στην Πορτογαλία ήταν υποψήφιος για την προεδρία της δημοκρατίας.

Ένα από τα χαρακτηριστικά των τραγουδιών διαμαρτυρίας της Πορτογαλίας, είναι πως δεν έχουν καμία σχέση με τα δικά μας. Αν και λαός με Μεσογειακό ταμπεραμέντο, οι Πορτογάλοι διάλεξαν πολύ χαμηλότερους και μελαγχολικούς μουσικούς δρόμους για να εκφράσουν τη διαμαρτυρία τους, απέναντι στα δικτατορικά καθεστώτα, που ταλάνισαν τη χώρα επί σειρά ετών, σε αντίθεση με τα περισσότερα δικά μας αντιστασιακά τραγούδια, τόσο του Μίκη Θεοδωράκη όσο και των άλλων συνθετών.

Στη συλλογή υπάρχουν επίσης το «O Povo unido jamais sera vencido» («Λαός ενωμένος ποτέ νικημένος») από τη Χιλή, καθώς και το «Internacional», ο ύμνος του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος, που δεν είναι πορτογαλικά, αλλά τραγουδήθηκαν πολύ εκείνα τα χρόνια στη χώρα.

Τα τραγούδια του cd


1) Canção tão simple (Manuel Alegre – Jose Niza) Adriano Correia de Oliveira
2) Eles (Manuel Freire) Manuel Freire
3) Canção para um povo triste (Vieira da Silva) Vieira da Silva
4) Cantiga para os que partem (Rosalia de Castro – Jose Niza) Antonio Bernardino
5) Pedro Soldado (Manuel Alegre – Adriano Correia de Oliveira) Adriano Correia de Oliveira
6) Livre (Carlos de Oliveira – Manuel Freire) Manuel Freire
7) Rosa de sangue (Antonio Ferreira Guedes – Adriano Correia de Oliveira) Adriano Correia de Oliveira
8) Nambuangongo meu amor (Manuel Alegre – Fernando Guerra) Paulo de Carvalho
9) Candiga dum marginal do sec.19 (Vitorino) Vitorino
10) Canção com lagrimas (Manuel Alegre – Adriano Correia de Oliveira) Adriano Correia de Oliveira
11) Os ventos de Abril (Anibal Martins Coelho) Conjunto Movimento
12) O Povo unido jamais sera vencido (Sergio Ortega – Guilapayum) Luis Cilia
13) Internacional (E. Potier – P.Degeyter) O Povo

Bonus track: «Canto da nossa tristeza» (Manuel Alegre - Fernando Machado Soares) Γιώργος Νταλάρας

Η ενορχηστρωτική επιμέλεια του τραγουδιού ήταν του Γιώργου Ζαχαρίου, ο Γιάννης Παπαζαχαριάκης έπαιξε κλασική και πορτογαλική κιθάρα και ο Γιώργος Νταλάρας κιθάρα, octaver και σόλο τζουρά.

«Αγαπώ τα fados από παιδί»


Σε συνέντευξή του στο φίλο και συνεργάτη του Ogdoo.gr Γιάννη Αλεξίου, που δημοσιεύθηκε στη «Βραδυνή της Κυριακής» στις 3 Δεκεμβρίου 2006, ο Γιώργος Νταλάρας αναφέρθηκε στο «Τραγούδι της λύπης»:

Ποια είναι η ιστορία του τραγουδιού «Cantο da nossa Tristeza» των Manuel Alegre - Fernando Machado Soares, της συμμετοχής σας στο δίσκο «Τα τραγούδια της επανάστασης των γαρυφάλλων»;
Ο ονειροπόλος και αιθεροβάμων Νίκος Οικονόμου, από την εταιρεία Protasis, μου μετέφερε την επιθυμία τη δική του, του πρέσβη της Πορτογαλίας, αλλά και του ποιητή και στιχουργού του τραγουδιού, να τραγουδήσω ένα από τα τραγούδια της Επανάστασης των Γαρυφάλλων. Το έκανα με πολλή χαρά, για δυο λόγους: ο ένας είναι καλλιτεχνικός, γιατί αγαπώ πολύ τα fados από παιδί, είναι η μουσική που γνωρίζω και έχω μελετήσει από τον καιρό της Amalia Rodriguez και τώρα με την Dulce Pontes και ο άλλος είναι συναισθηματικός. Θυμάμαι τις συναυλίες και ιδιαίτερα αυτή στο πάρκο του ΕΑΤ - ΕΣΑ για τον Καρβάλιο κι αυτό με συγκινεί πραγματικά. Άνθρωποι - είδωλα που τροφοδότησαν τη νιότη και τις ελπίδες μας για μια καλύτερη ζωή.

«Κανένας δεν είναι τυχαία πρώτος»


Την ιδέα για αυτή την μικρή παρουσίαση, την πήρα πριν από λίγες ημέρες από μια μαρτυρία του παραγωγού του δίσκου Νίκου Οικονόμου, όπως καταγράφηκε στη σελίδα του στο facebook:

Μια από τις πολιτικές συλλογές που είχαμε κυκλοφορήσει με την Mousiki Protasis ήταν και τα τραγούδια της «Επανάστασης των γαρυφάλλων» αφιέρωμα στην Πορτογαλική επανάσταση της 25/4/1974. Είχαν παρθεί οι άδειες νόμιμα από την Πορτογαλική δισκογραφική εταιρεία, και ενώ όλα ήταν έτοιμα, προέκυψε ένα πρόβλημα. Για ένα σημαντικό τραγούδι της συλλογής, δεν επέτρεψε ο δημιουργός του να μας δώσουν το ηχογράφημα. Τι να κάναμε; Σκεφτήκαμε να προτείνουμε στον Νταλάρα να το ηχογραφήσει και αν έλεγε όχι, μισή ντροπή δική του, μισή δική μας... Έλα που είπε αμέσως ναι! Μόνο που έβαλε έναν «όρο». Να του φέρουμε στο στούντιο καλό γνώστη της Πορτογαλικής γλώσσας. Μετά από δύο μέρες μπήκε στο στούντιο, έπαιξε όλες τις κιθάρες που ακούτε με τον Γ. Παπαζαχαριάκη κι εμείς φέραμε την μορφωτική ακόλουθο της Πρεσβείας που δίδασκε Πορτογαλικά στο Πανεπιστήμιο μας και ένα ακόμα Έλληνα που μιλούσε άπταιστα τη γλώσσα. Η επιμονή του Νταλάρα να αρθρώσει σωστά τις λέξεις, οι αμέτρητες φορές που τις έλεγε μέχρι να πετύχει ακριβώς την προφορά, η αγωνία που ρωτούσε «να το ξαναπώ αν δεν είναι καλό», αφ ενός μας εξέπληξε, αφ ετέρου, μας απέδειξε πως κανένας δεν είναι τυχαία πρώτος!

Οι ελληνικοί στίχοι


Η ελεύθερη μετάφραση των στίχων στο ένθετο του cd έγινε από την Ana Maria Soares και τον Αλέξη Τσάφα.

«Το τραγούδι της λύπης μας»

Λύπη γιατί είσαι τόσο θλιμμένη
Τόσο άρρωστη μέσα σ αυτούς τους δρόμους
Τόσο άρρωστη μέσα σε αυτό το δρόμο
Στις λέξεις,
Σε αυτό το πρόσωπο
Γιατί είσαι λύπη τόσο θλιμμένη λύπη
Στις λέξεις
Σε αυτό το πρόσωπο
Γιατί είσαι τόσο θλιμμένη λύπη
Γιατί δεν μιλάς πιο δυνατά
Γιατί δεν τραγουδάς λύπη;
Γιατί δεν τραγουδάς λύπη;
Ούτε τα δάκρυά
Αλλάζεις
Σε κραυγές μέσα μας
Ούτε τα δάκρυά
Αλλάζεις
Σε κραυγές μέσα μας

Υ.Γ: Η φωτογραφία του Γιώργου Νταλάρα είναι του Ντίνου Διαμαντόπουλου.

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!