«Το πάθος και το λάθος» στην Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης
Την περασμένη Πέμπτη 9 Μαΐου πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της 16ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης, η παρουσίαση του πρώτου μου βιβλίου «Το πάθος και το λάθος - Κρυφές ιστορίες της ελληνικής δισκογραφίας» στην Αίθουσα «Μονόκερως» στο Περίπτερο 14, της Δ.Ε.Θ. στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης.
Αν και προσπάθησα να γράψω δυο λόγια για την εκδήλωση, αυτό, λόγω της άμεσης εμπλοκής μου με το βιβλίο, στάθηκε σχεδόν αδύνατο. Έτσι κατέφυγα σε δυο καλούς φίλους και συνεργάτες, που παρακολούθησαν την παρουσίαση, την Ελίνα Κωστελέτου και τον Μάκη Ιωακειμίδη και τους παρακάλεσα να γράψουν δυο λόγια. Η ανταπόκρισή τους ήταν άμεση και τους ευχαριστώ ιδιαιτέρως για μια ακόμη φορά, αφού, για περισσότερα από είκοσι χρόνια, είναι δίπλα μου όποτε τους χρειαστώ…
«Πάθος για κρυμμένα μυστικά και ντοκουμέντα…»
Την περασμένη εβδομάδα πραγματοποιήθηκε μια μεγάλη γιορτή στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Φιλοξενήθηκε στις εγκαταστάσεις της ΔΕΘ η Διεθνής Έκθεση βιβλίου. Σπουδαία διοργάνωση για τον πολιτισμό. Μια γιορτή ήταν και η παρουσίαση του πρώτου βιβλίου του Θανάση Γιώγλου. Του Θάνου όπως τον ξέρουμε οι εδώ και χρόνια φίλοι του. «Το πάθος και το λάθος» είναι ο τίτλος του βιβλίου (που επιμελήθηκαν με ιδιαίτερη επιμέλεια οι εκδόσεις Μετρονόμος). Είναι σίγουρο πως το πάθος είναι αυτό που χαρακτηρίζει τον Θανάση Γιώγλου. Το πάθος για τα κρυμμένα μυστικά και ντοκουμέντα των ηχογραφήσεων της ελληνικής δισκογραφίας. Η αίθουσα «Μονόκερως» γέμισε από όσους αγαπάνε τον ίδιο αλλά και τα τραγούδια και τους υπαίτιους αυτών.
Μετά το μικρό πρόλογο από τον ίδιο τον συγγραφέα όπου παρουσίασε στον κόσμο τις αφετηρίες και τα χνάρια του κι ευχαρίστησε τους συνοδοιπόρους του στην δημιουργική προσπάθειά του, σειρά είχαν οι ομιλητές που είχαν ανακοινωθεί. Τρεις άνθρωποι της πόλης μας, με αξιοσημείωτο έργο και από τον τρόπο που μίλησαν φάνηκε πως αγαπάνε κι εκτιμάνε τον Θανάση Γιώγλου και τη δουλειά του.
Ο Γιάννης Τσολακίδης του χάρισε τον τίτλο του ιστοριοδίφη. Ειδικά για το αστικό λαϊκό τραγούδι, μετά την απώλεια του Πάνου Γεραμάνη, ο Θανάσης Γιώγλου έρχεται να καλύψει μια ηχηρή απουσία. Σημαντική ήταν η προτροπή του Τσολακίδη, να δώσει λίγο παραπάνω από το χρόνο του στις συνεντεύξεις και νομίζω πως συμφώνησε και το ακροατήριο.
Ο Στάθης Παχίδης δεν είναι ο θύτης που εγκληματεί, αλλά εκείνος που νοιάζεται για την πόλη και τους ανθρώπους της. Γιατί έτσι βλέπουμε την παρουσία του ακόμη και στα πάνελ των ομιλητών. Κι εστίασε στο πόσο δύσκολη υπόθεση είναι αυτό που κάνει ο Θάνος. Γιατί δεν είναι ο κόπος και τα έξοδα μόνο. Είναι ο χρόνος. Ο πολύτιμος χρόνος που διαθέτει απλόχερα. Δεν είναι εύκολο και είχε δίκιο και σε αυτή την επισήμανσή του. Γιατί όσοι μπερδευτήκαμε με τις συλλογές -με τον έναν ή τον άλλο τρόπο- καταλαβαίνουμε απολύτως αυτήν την καίρια επισήμανσή του. Το βιβλίο διαβάζεται απνευστί και τον προέτρεψε να συνεχίσει και με άλλο υλικό. Γιατί ξέρει πως υπάρχει κι άλλο πλούσιο και πολύτιμο υλικό στα συρτάρια του. Δεν παρέλειψε να κάνει μια ακόμη παρότρυνση. Επιβάλλεται ο Γιώγλου να καλύψει ένα άλλο κενό που υπάρχει και είναι αισθητό. Να ασχοληθεί με ένα βιβλίο που αφορά στον αγαπημένο όλων μας, στον Σταύρο Κουγιουμτζή. Κι έχουν ακόμη πιο μεγάλη σημασία αυτά τα λόγια, γιατί έγιναν παρουσία της οικογένειας του συνθέτη.
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο συνθέτης Γιώργος Καζαντζής. Επικεντρώθηκε σε μια δημόσια αυτοκριτική θα έλεγα. Ανέλυσε τις διαπροσωπικές σχέσεις τους μέσα στα χρόνια στο χώρο εργασίας τους στο Δήμο Καλαμαριάς. Είχαν μια... αμφιβολία ο ένας για τον άλλο. Επεσήμανε το λάθος του και προσωπικά εξετίμησα πολύ αυτή την εξομολογητική του διάθεση καθώς και την ευθύτητά του.
Βεβαίως οι ομιλητές δεν μπορούσαν να μην αναφερθούν στην ιδιαίτερη αγάπη του σε δύο καλλιτέχνες τον Στέλιο Καζαντζίδη και τον Γιώργο Νταλάρα.
Για το τέλος χάρισε στο ακροατήριο μια όμορφη μουσική έκπληξη. Δυο τραγουδιστές, η Μέλπω Αλεξανδροπούλου και ο Χρήστος Στόικος και δυο μουσικοί, ο Γιώργος Καραμφίλλης και ο Κώστας Ματσίγκος, με το ταλέντο τους πλούτισαν στην κυριολεξία την εκδήλωση. Κρίμα που ο χρόνος δεν επέτρεψε και για άλλα ωραία ακούσματα.
Ανάμεσα στα τραγούδια κι ένα που η παρέα σε γιορτή, βάπτιση ή γάμο άκουγε πάντα... «Ο κυρ Θάνος πέθανε» και αν και περιμέναμε να το τραγουδήσει ο ίδιος ο συγγραφέας, τελικά δεν το έκανε. Προτίμησε να ακούει αυτή τη φορά κρατώντας στην αγκαλιά του «τα δυο πολυτιμότερα βιβλία του», όπως αναφέρει στην αφιέρωσή του στο βιβλίο. Κι αυτά είναι ο Κωνσταντίνος και η Σωτηρία-Κατερίνα.
Καλοτάξιδο και καλοδιάβαστο να είναι το βιβλίο και καλή συνέχεια!
Ελίνα Κωστελέτου
«Όλη αυτή η συλλογή θα έχει στοιχίσει όσο ένα σπίτι…»
«To βιβλίο δεν είναι pdf. Είναι μυρωδιές, χρώματα, το σχήμα των λέξεων, το πιάσιμο και το δέσιμό του». Η φράση αυτή του Γιάννη Τσολακίδη στριφογύριζε στο μυαλό μου κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου του Θανάση Γιώγλου «Το πάθος και το λάθος». Αλλά από το συγκεκριμένο βιβλίο δεν ξεπηδούν μόνο μυρωδιές και χρώματα. Αναβλύζουν ήχοι και νότες, μελωδίες και τραγούδια σαν και αυτά που ακούσαμε στο τέλος της παρουσίασης και σχετίζονται με το περιεχόμενο της έκδοσης. Και μπορεί με κάποια από τα κείμενα που περιλαμβάνονται να έχουμε έρθει ήδη σε επαφή διαδικτυακή αλλά η αίσθηση του έντυπου είναι διαφορετική.Η πρώτη συγγραφική απόπειρα του αρθρογράφου του Ogdoo.gr Θανάση Γιώγλου έδωσε την ευκαιρία σε φίλους, γνωστούς και επισκέπτες της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης να γεμίσουν (παρά τη δύσκολη ώρα) την αίθουσα «Μονόκερως» στο περίπτερο 14 της ΔΕΘ την περασμένη Πέμπτη (9/5/2019) για να παραβρεθούν στην παρουσίασή του και να συνομιλήσουν με τον συγγραφέα.
Ο Θανάσης Γιώγλου στο καλωσόρισμά του ευχαρίστησε τον εκδότη Θανάση Συλιβό, που του έδωσε τη δυνατότητα να κάνει πράξη μια ιδέα που γεννήθηκε σε μια κουβέντα τους πριν κάποια χρόνια στη Θεσσαλονίκη και να «λάβουν τα όνειρα εκδίκηση» (κατά Ελύτη) ή «δικαίωση» (κατά Μίκη).
Έκανε μια σύντομη περιγραφή στο περιεχόμενο που αναφέρεται σε ιστορίες λεπτομέρειες και λάθη της Ελληνικής δισκογραφίας. Άγνωστες εκδόσεις, δεύτερες παράλληλες εκτελέσεις τραγουδιών, συμμετοχές τραγουδιστών σε δίσκους χωρίς να αναγράφεται το όνομά τους, λάθη στα εξώφυλλα, τραγούδια που κόβονται με fade out στις ηχογραφήσεις.
Και αφού διάβασε ένα κείμενο που περιλαμβάνεται και στην εισαγωγή του βιβλίου και εν πολλοίς εξηγεί πώς του μπήκε το μικρόβιο της ενασχόλησης με τη μουσική, της έρευνας της αναζήτησης και της καταγραφής, έδωσε τον λόγο στους ομιλητές.
Ο Γιάννης Τσολακίδης, (δημοσιογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός) γνώρισε τον Θανάση πρώτα ως μουσικό στον Πολιτιστικό Οργανισμό του Δήμου Καλαμαριάς, και από την αρχή κατάλαβε πως πίσω από το συχνά κατσούφικο πρόσωπό του κρυβόταν ένας εργατικός, επίμονος και δημιουργικός άνθρωπος. Στην ομιλία του εστίασε στη φλογερή αγάπη του συγγραφέα για το αστικό λαϊκό τραγούδι που το γνωρίζει πολύ καλά και το υπηρετεί με έναν τρόπο που είναι από τους πιο σπάνιους αλλά και πιο χρήσιμους. Του ερευνητή - συλλέκτη.
Ο Στάθης Παχίδης (τραγουδοποιός, αρθρογράφος, νομικός) παρομοίασε τον Γιώγλου όχι με απλό ερευνητή αλλά με ιστοριοδίφη που ψάχνει, ερευνά επισταμένως και αναζητεί και βρίσκει ιστορικά τεκμήρια.
«Στο βιβλίο, με προδιαγραφές σχεδόν πανεπιστημιακού δοκιμίου, ο Θανάσης μιλάει από την έκδοση της “Καταχνιάς” μέχρι το ΤΡΙΟ ΜΟΡΕΝΟ και από την άγνωστη συνύπαρξη της Πόλυς Πάνου με τον Νταλάρα μέχρι και τις κομμένες εκδόσεις του Τσιτσάνη, του Μπιθικώτση, του Καζαντζίδη. Βρίσκει δηλαδή τις ψηφίδες μιας ολόκληρης εποχής, μιας ολόκληρης σχολής τραγουδοποιίας και μιας κοινωνίας εντέλει, μήπως και καταφέρει ο ιστορικός να συνθέσει το όλο ψηφιδωτό, τη μεγάλη εικόνα της εποχής. Με αυτή την έννοια το βιβλίο αφορά και τους ανυποψίαστους του χώρου, τους αμύητους».
Τον εντυπωσίασε η πίστη και η αφοσίωση του Θανάση σε μια αποστολή που κανένας δεν του ανέθεσε και εδώ είναι η ουσία της ανιδιοτέλειας του γιατί είναι πεπεισμένος πως έτσι σώζει κομμάτια ενός ένδοξου παρελθόντος που η τρέχουσα αισθητική των μίντια και ο «φραγκολεβαντινισμός» μας τα σνομπάρει. «Σίγουρα όλη αυτή η συλλογή από δίσκους, κασέτες και dvd θα του έχει στοιχίσει όσο ένα σπίτι» σημείωσε χαριτολογώντας (κάτι που δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα).
Ο Παχίδης δεν παρέλειψε να επαναλάβει σαρκάζοντας την αφοσίωση του συγγραφέα στον Νταλάρα κάτι που είχε πει και στην παρουσίαση του βιβλίου του Θανάση Λάλα «Γιώργος Νταλάρας - Και το καλοκαίρι κρυώνω»: «Ο Γιώγλου είναι ικανός να βρει και βίντεο από τα βαφτίσια του θείου»! Η υπόσχεση - «απειλή» του συγγραφέα για συνέντευξη με τη νονά του Νταλάρα, που είναι ακόμη εν ζωή, σκεπάστηκε από τα γέλια του κοινού.
Ο συνθέτης Γιώργος Καζαντζής, τέλος, χαρακτήρισε το βιβλίο ως ένα δείγμα μόνο, του τι θα ακολουθήσει από τον Θανάση, καθώς είναι σίγουρος πως με το αρχείο και τις έρευνές του είναι ικανός να μας χαρίσει ολόκληρους τόμους. Και να καλύψει έτσι πολλά κενά που υπάρχουν στη βιβλιογραφία σχετικά με την ελληνική δισκογραφία, τη μουσική, το τραγούδι και τον πολιτισμό του τόπου μας.
Δεν έλειψαν και οι παραινέσεις προς τον συγγραφέα. Ο Γιάννης Τσολακίδης τον προέτρεψε να ασχοληθεί περισσότερο με συνεντεύξεις μουσικών και συντελεστών της δισκογραφίας όπως του Γιάννη Μέτσικα, γιατί αυτό έχουμε περισσότερο ανάγκη. Και ο Στάθης Παχίδης να καλύψει όσο το δυνατό πιο γρήγορα το κενό που υπάρχει στη βιβλιογραφία σχετικά με τον Σταύρο Κουγιουμτζή.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε μουσικά από σχήμα φίλων του Θανάση Γιώγλου αποτελούμενο από τον μαέστρο Κώστα Ματσίγκο στην κιθάρα, τον Γιώργο Καραμφίλη στο μπουζούκι και τους Χρήστο Στόικο και Μέλπω Αλεξανδροπούλου στις φωνές.
Ακούστηκαν τα τραγούδια:
- Η κοινωνία με κατακρίνει (Στίχοι: Χρήστος Κολοκοτρώνης - Μουσική: Βασίλης Καραπατάκης)
- Όταν πίνει μια γυναίκα (Στίχοι: Πυθαγόρας - Μουσική: Βασίλης Βασιλειάδης)
- Ο κυρ Θάνος πέθανε (Στίχοι: Κώστας Βίρβος - Μουσική: Γρηγόρης Μπιθικώτσης)
Δυστυχώς, το πιεστικό χρονικό πρόγραμμα της Έκθεσης Βιβλίου δεν έδωσε τη δυνατότητα να παιχτούν περισσότερα τραγούδια, όπως ήταν προγραμματισμένο…
Μάκης Ιωακειμίδης
- Ευχαριστώ ιδιαιτέρως τους φίλους Άγγελο Κανλή, Ελίνα Κωστελέτου, Μάκη Ιωακειμίδη, Εύη Μέρμηγκα, Σοφία Μαυροπούλου και Γιώργο Καραμφίλλη για τις φωτογραφίες τους.
Το εξώφυλλο του βιβλίου φιλοτέχνησε η Μαρούλα Ξενοπούλου, πάνω σε μια ιδέα του Ραφαήλ Ιωαννίδη.
