«Διότι δεν συνεμορφώθην…»
Με αφορμή τη συμπλήρωση 51 χρόνων από την επιβολή της δικτατορίας των συνταγματαρχών, ο Σύνδεσμος Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών (Σ.Φ.Ε.Α) 1967-1974 διοργάνωσε στην Θεσσαλονίκη σειρά εκδηλώσεων (με ελεύθερη είσοδο), που ξεκίνησαν το Σάββατο 21 Απριλίου με μια συναυλία με θέμα «Απαγορευμένα και λογοκριμένα από τη χούντα τραγούδια» στο Βασιλικό Θέατρο Θεσσαλονίκης. Οι εκδηλώσεις συνεχίστηκαν την Κυριακή το πρωί με τη διοργάνωση ημερίδας με θέμα «Η λογοκρισία της Δικτατορίας στον Τύπο και σε κάθε μορφή πνευματικής και καλλιτεχνικής δημιουργίας», με μαρτυρίες και εισηγήσεις ιστορικών και ερευνητών και ολοκληρώνονται σήμερα στις 7:30 το βράδυ στην Αίθουσα «Παύλος Ζάννας» του κινηματογράφου «Ολύμπιον», όπου θα προβληθεί το μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ του Βασίλη Δούβλη «Στοργή στο Λαό», με θέμα τη λογοκρισία στον κινηματογράφο την εποχή της δικτατορίας.
Στη συναυλία του Σαββάτου στο Βασιλικό Θέατρο, ο Μανώλης Μητσιάς, ο Παναγιώτης Καραδημήτρης, η Ελένη Μιχαλοπούλου και η Ελισάβετ Παπαθανασίου, συμμετέχοντας αφιλοκερδώς, τραγούδησαν μια σειρά από τραγούδια που ταλαιπωρήθηκαν από τη λογοκρισία κατά τη διάρκεια της δικτατορίας (με εξαίρεση το «Σαββατόβραδο στην Καισαριανή», η τρίτη στροφή του οποίου λογοκρίθηκε πριν από την πρώτη ηχογράφησή του το 1965). Όπως ήταν επόμενο, τη «μερίδα του λέοντος» είχε η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, που απαγορεύτηκε τότε με το υπ’ αριθμ. 13/1-6-1967 ειδικό διάταγμα του αρχηγού του επιτελείου του ελληνικού στρατού Οδυσσέα Αγγελή. Αξίζει να σημειώσουμε πως στην πρώτη περίοδο της χούντας ο Μανώλης Μητσιάς φυλακίστηκε στο Γεντί Κουλέ για την υπόθεση Χαλκίδη. Ήταν λοιπόν φυσικό να περισσέψει η συγκίνηση στην αίθουσα, αφού λίγο - πολύ, οι περισσότεροι από τους θεατές αλλά και ο ερμηνευτής, ήταν γνωστοί μεταξύ τους και είχαν τα ίδια βιώματα και μνήμες.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με μια ομιλία του Αδάμ Δράγα εκπρόσωπου του συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών και με χαιρετισμό του εκπροσώπου του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος.
Κάποια χαρακτηριστικά σημεία της συναυλίας ήταν η «παραγγελιά» μιας ακροάτριας που ζήτησε από τον Μανώλη Μητσιά την «Πιρόγα» (!), η ιστορία που αφηγήθηκε ο ερμηνευτής σχετικά με τους λογοκριμένους στίχους του τραγουδιού, λίγο πριν τραγουδήσει το «Ήρθατε σαν κύματα» και η χωρίς πρόβα απόδοση τραγουδιών όπως οι «Άπονες εξουσίες» και «Δυο γιους είχες μανούλα μου» που ζητήθηκαν από το κοινό.
Η επιμέλεια του προγράμματος ήταν του Στάθη Σαββίδη που έπαιξε μπουζούκι. Μαζί του ο Γιάννης Φιλιππουπολίτης που έπαιξε πιάνο κι έκανε τις δεύτερες φωνές, ο Κώστας Ματσίγκος που έπαιξε μπάσο και ο Αντώνης Κουμανδράκης με την κιθάρα του. Στα δυο πρώτα κομμάτια έπαιξε κιθάρα η Ελισάβετ Παπαθανασίου.
Το πρόγραμμα της συναυλίας
Ελισάβετ Παπαθανασίου
1) Πού πάνε εκείνα τα παιδιά (Μουσική: Στέλιος Βλαβιανός & Χάρης Χαλκίτης | στίχοι: Helen Banks – ελληνικοί στίχοι: Πυθαγόρας)
2) Δημοσθένους λέξις (Διονύσης Σαββόπουλος)
Παναγιώτης Καραδημήτρης
3) Σαββατόβραδο στην Καισαριανή (Σταύρος Ξαρχάκος – Λευτέρης Παπαδόπουλος)
4) Άπονη ζωή (Σταύρος Ξαρχάκος – Λευτέρης Παπαδόπουλος)
5) Ποιος τη ζωή μου (Μίκης Θεοδωράκης – Μάνος Ελευθερίου)
Ελένη Μιχαλοπούλου
6) Άσμα ασμάτων (Μίκης Θεοδωράκης – Ιάκωβος Καμπανέλλης)
7) Ο Αντώνης (Μίκης Θεοδωράκης – Ιάκωβος Καμπανέλλης)
Μανώλης Μητσιάς
8) Διότι δεν συνεμορφώθην (Μίκης Θεοδωράκης)
9) Το ακορντεόν (Μάνος Λοΐζος – Γιάννης Νεγρεπόντης)
10) Ο δρόμος (Μάνος Λοΐζος – Κωστούλα Μητροπούλου)
11) Η νυχτερίδα (Μίκης Θεοδωράκης – Μάνος Ελευθερίου)
12) Πάει ο καιρός (Μάνος Χατζιδάκις – Νίκος Γκάτσος)
13) Ήρθατε σαν κύματα (Λουκιανός Κηλαηδόνης – Νίκος Γκάτσος)
14) Στα περβόλια (Μίκης Θεοδωράκης)
Ελένη Μιχαλοπούλου
15) Άνοιξε λίγο το παράθυρο (Μίκης Θεοδωράκης – Βrendan Behan, μτφ: Βασίλης Ρώτας)
16) Δακρυσμένα μάτια (Μίκης Θεοδωράκης – Γιάννης Θεοδωράκης)
17) Αντινανούρισμα (Ελένη Καραΐνδρου – Κ.Χ. Μύρης ή Κώστας Γεωργουσόπουλος)
18) Φίλοι κι αδέρφια (Σταύρος Ξαρχάκος – Ιάκωβος Καμπανέλλης)
Παναγιώτης Καραδημήτρης
19) Μέρα Μαγιού μου μίσεψες (Μίκης Θεοδωράκης – Γιάννης Ρίτσος)
20) Πού πέταξε τ’ αγόρι μου (Μίκης Θεοδωράκης – Γιάννης Ρίτσος)
21) Εδώ το φως (Μίκης Θεοδωράκης – Γιάννης Ρίτσος)
22) Απρίλης (Μίκης Θεοδωράκης)
23) Ένα δειλινό (Μίκης Θεοδωράκης)
Μανώλης Μητσιάς
24) Το τρένο φεύγει στις οχτώ (Μίκης Θεοδωράκης – Μάνος Ελευθερίου)
25) Άπονες εξουσίες (Μίκης Θεοδωράκης – Μιχάλης Κακογιάννης)
26) Το παλικάρι έχει καημό (Μίκης Θεοδωράκης – Μάνος Ελευθερίου)
27) Το όνειρο (Δυο γιους είχες μανούλα μου) (Μίκης Θεοδωράκης)
28) Δραπετσώνα (Μίκης Θεοδωράκης – Τάσος Λειβαδίτης)
29) Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ (Μίκης Θεοδωράκης – Οδυσσέας Ελύτης)
30) Δρόμοι παλιοί (Μίκης Θεοδωράκης – Μανόλης Αναγνωστάκης) Όλοι οι τραγουδιστές
