To «Ουράνιο τόξο» του Μπιθικώτση και του Βίρβου

(ΑΚΟΥΣΕ) Ο δεύτερος δίσκος του Μπιθικώτση με τον Βίρβο και οι μαρτυρίες του στιχουργού για τις διαφορές του με μεγάλη δισκογραφική εταιρία.
logo radio
Ogdoo web radio
Live
 

Γρηγόρης Μπιθικώτσης & Κώστας Βίρβος


Έχουμε αναφερθεί αρκετές φορές στη συνεργασία του Γρηγόρη Μπιθικώτση (σαν συνθέτη) με τον Κώστα Βίρβο, που άφησε αρκετά «σκόρπια» τραγούδια και οκτώ μεγάλους δίσκους, αρχής γενομένης από το «Α – Ω» που κυκλοφόρησε το 1971.

Το «Ουράνιο τόξο»


Ένα χρόνο μετά, στα 1972, κυκλοφόρησε από την Columbia το «Ουράνιο τόξο», το δεύτερο lp της συνεργασίας τους. Όπως και στο «Α – Ω», έτσι κι εδώ σαν στιχουργός αναγράφεται ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, λόγω της συνεργασίας του Κώστα Βίρβου  εκείνη την εποχή, με την εταιρεία Minos. Στον επόμενο δίσκο τους, το «Πράσινο φως» που κυκλοφόρησε το 1973 το όνομα του Βίρβου εμφανίστηκε στο εξώφυλλο. Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε από τη Lyra και ο δίσκος «Θάλασσα, πικροθάλασσα» σε μουσική Μίμη Πλέσσα.

Τα τραγούδια του δίσκου:


1)Oυράνιο τόξο
2)Κατεβασμένα τα ρολά
3)Κοσμοπολίτισσα
4)Ο τζέντλεμαν
5)Στο νάιτ κλαμπ
6)Ο Φριτς, ο Μπρούνο κι ο Κωστής
7)Μια βαθειά υπόκλιση
8)Ο μπατίρης ο Λουκάς
9)Δυο αγάπες
10)Όσα έρθουν κι όσα πάνε (Ο καπετάν Φλωριάς)
11)Ο Γιάννης ο μπεκρής
12)Με κατηγόρησαν

Δεύτερες φωνές στα τραγούδια (1,4,9,10,11) κάνει η Αφροδίτη Μάνου, στα πρώτα της βήματα στη δισκογραφία, ενώ στον «Τζέντλεμαν» και στον «Καπετάν Φλωριά» συμμετέχει και μια αυτοσχέδια χορωδία, προφανώς από τους μουσικούς. Μπουζούκι παίζει ο Κώστας Παπαδόπουλος. «Ο Μπατίρης ο Λουκάς» με το «Μια βαθειά υπόκλιση» κυκλοφόρησαν παράλληλα σε δίσκο 45 στροφών. Στα χρόνια του ’90 το «Ουράνιο τόξο» κυκλοφόρησε και σε cd.

Εντυπώσεις


Αν θα έπρεπε με κάποιο τρόπο να αξιολογήσω τους οκτώ δίσκους του Μπιθικώτση με τον Βίρβο, θα τοποθετούσα το «Ουράνιο τόξο», μάλλον, στους πιο «αδύναμους». Ειδικά όταν έρχεται μετά από το πολύ «δυνατό» «Α – Ω». Στο «Ουράνιο τόξο» βέβαια έχουμε 2-3 τραγούδια που άφησαν ισχυρή τη «στάμπα» τους στο χρόνο, όπως το «Όσα έρθουν κι όσα πάνε», τραγούδι με νησιώτικο χαρακτήρα αλλά με λαϊκή ενορχήστρωση, την κλασική «μπιθικωτσέικη» μπαλάντα «Μια βαθιά υπόκλιση», αλλά κι ένα από τα πιο σημαντικά και φιλοσοφημένα λαϊκά τραγούδια που γράφτηκαν ποτέ, που δεν είναι άλλο από το «Ο μπατίρης ο Λουκάς». 

Υπάρχουν βέβαια και στίχοι, μάλλον πρωτοποριακοί για την εποχή τους, πολύ περισσότερο όταν αποδίδονται από τον συγκεκριμένο ερμηνευτή:

«Στο νάιτ κλαμπ μια στριπτιζέζ ξεπερασμένη,
πετάει τα ρούχα της αργά και θλιβερά,
κι εσύ η άμυαλη στο φίλο σου γερμένη
πίνεις το δέκατο ουίσκυ στη σειρά…»

Από κει και πέρα θα ξεχώριζα το ομώνυμο τραγούδι του δίσκου, το ζεϊμπέκικο «Κατεβασμένα τα ρολά», αλλά κι ένα τραγούδι, που σχεδόν 30 χρόνια μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και τη γερμανική κατοχή, έρχεται να κατευνάσει τα πνεύματα και να συμφιλιώσει τους ανθρώπους… Είναι «Ο Φριτς, ο Μπρούνο κι ο Κωστής».

Οι μαρτυρίες του Κώστα Βίρβου

Έγραψα στον πρόλογό μου, πως τόσο στο «Α – Ω», όσο και στο «Ουράνιο τόξο» υπέγραφε σαν στιχουργός ο Μπιθικώτσης, λόγω του συμβολαίου που είχε ο Βίρβος με άλλη δισκογραφική εταιρεία. Έχουν ενδιαφέρον οι αφηγήσεις του στιχουργού σχετικά με το θέμα, όπως αποτυπώνονται στην αυτοβιογραφία του:

H ΔΙΑΜΑΧΗ ΜΟΥ ΜΕ ΤΗ ΜΙΝΩΣ

Όσο διάστημα ήμουν στη ΜΙΝΩΣ έγραφα με όλους τους λαϊκούς τραγουδιστές που είχε: τον Περπινιάδη, τον Ζαγοραίο, τον Καζαντζίδη. Ο Αναγνωστάκης είχε αρχίσει να πέφτει. Είχα συμβόλαιο αποκλειστικής συνεργασίας με τη ΜΙΝΩΣ, αναθεωρημένο βέβαια με περισσότερα λεφτά απ’ότι στην αρχή. Όμως δεν μπορούσα να γραμμοφωνήσω σ’άλλη εταιρεία. Το μόνο παράπονο που έχω απ’τη ΜΙΝΩΣ είναι ότι η εταιρεία ήθελε να συγκεντρώσει όλο το έμψυχο υλικό που υπήρχε στο χώρο της σύνθεσης και της στιχουργικής. Για να τους γλυκάνει λοιπόν τους έδινε για ερμηνευτές τους Καλατζή, Νταλάρα, Καζαντζίδη. Εγώ δεν μπορούσα να φύγω, φρόντιζε λοιπόν να μαζέψει όλους τους άλλους για να αποδυναμώσει τις ανταγωνίστριες εταιρείες. Αυτό εμένα με πείραζε και με έφθειρε γιατί με οδηγούσε στην αφάνεια, αφού σε μένα που με είχε σίγουρο δεν μου έδινε τους τραγουδιστές που ήθελα.

Οπότε μια μέρα πάω στον Μάτσα και του λέω ντόμπρα και παλληκαρίσια «Μάκη, η εταιρία δεν με μεταχειρίζεται καλά. Δεν μου δίνει τους τραγουδιστές που θέλω. Επειδή έχω αποκλειστικό συμβόλαιο με σας με έχετε περάσει σε δεύτερη μοίρα. Ικανοποιείτε τους στιχουργούς εκείνους που δεν έχουν αποκλειστικό συμβόλαιο. Αυτό δεν μ’αρέσει. Να λύσουμε το συμβόλαιο γιατί παίρνω τα λεφτά χωρίς να προσφέρω και γιατί θέλω να κάνω τη δουλειά μου όπως νομίζω εγώ».

Ο Μάκης όμως ήταν ανένδοτος. Όλο υποσχέσεις και λόγια. Στην πράξη τίποτα.

Η ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΜΠΙΘΙΚΩΤΣΗ

Τότε βρέθηκε τυχαία στο δρόμο μου ο Λαμπρόπουλος. Μου ζήτησε να περάσω απ’την εταιρία – ήταν Σάββατο απόγευμα – να τα συζητήσουμε. Εκεί μου είπε ότι ο Μπιθικώτσης έψαχνε για στίχο. Αλλά εγώ είχα το συμβόλαιο που μου έδενε τα χέρια. Δεν μπορούσαμε να το σπάσουμε. «Το μόνο που μπορώ να κάνω», του λέω, «είναι να δίνω τραγούδια χωρίς το όνομά μου».

«Εγώ δεν ξέρω τίποτα» μου απαντά, «εσύ θα τα κανονίσεις με τον Γρηγόρη. Εγώ θα σου δίνω το πριμ που ζητάς».

Πάω στα «Δειλινά», βρίσκω το Γρηγόρη και του εξηγώ την κατάσταση. Συμφωνήσαμε να συνεργαστούμε.  Του δίνω τον «Κυρ – Θάνο» μαζί με το σκελετό της μουσικής, και το «Στου Μπελαμή το ουζερί». Μόλις τα είδε ο Γρηγόρης τρελάθηκε. Ολοκληρώνει τον «Κυρ – Θάνο», βάζει και μια πρωτότυπη μουσική στο άλλο κι άρχισε να τα παίζει στο μαγαζί. Άρχισαν να πιάνουν πριν ακόμα γραμμοφωνηθούν. Γίνανε και τα δυο τεράστιες επιτυχίες. Ενθουσιάστηκε ο Λαμπρόπουλος. «Τι θα γίνει» μου λέει «δεν θα’ρθεις στην εταιρία;»

Πάω πάλι στο Μάτσα, ζητάω το συμβόλαιο. Δεν μου το δίνει. Κάνω δεύτερο μικρό δίσκο – επιτυχία με τον Μπιθικώτση, «Η βάρκα μου η Μαριορή» απ’τη μια και τα «Πάθη» απ’ την άλλη. Κι επαναλαμβάνεται πάλι η ίδια ιστορία με τον Λαμπρόπουλο και τον Μάτσα. Ασφυκτιούσα στη Μίνως, δεν τους έδινα κανένα τραγούδι, αλλά το συμβόλαιο δεν έσπαγε.

Τότε πρότεινα στο Μπιθικώτση να γράψουμε ένα μεγάλο δίσκο με τη βεβαιότητα ότι θα τα καταφέρουμε. Φτιάχνουμε το «Α-Ω». Είχε έντεκα τραγούδια γιατί το ένα μας το έκοψε ένας βλάκας λογοκριτής. Θεολόγος ήτανε. Τώρα τι δουλειά είχε με τη λογοκρισία αυτός ο άνθρωπος, μόνο η δικτατορία που τον έβαλε, ήξερε.

Και τα 11 τραγούδια γίνανε σουξέ. Τα άκουσε ο Μάτσας και λέει «αυτά τα τραγούδια μυρίζουνε γνωστό και μεγάλο στιχουργό. Αποκλείεται να έγραψε τους στίχους ο Μπιθικώτσης». «Γιατί όχι» του λέω, «μια ζωή ολόκληρη ο άνθρωπος ασχολείται μ’αυτά τα πράγματα. Έχει γράψει κι άλλα με δικούς του στίχους». Αλλά δεν τον έπεισα.

Το «Α-Ω» προχωρούσε. Την ίδια εποχή η Νανά Μούσχουρη γραμμοφώνησε το «Σπίτι μου – σπιτάκι μου», που διαφημίστηκε πολύ περισσότερο απ’τον δικό μας δίσκο. Από περιέργεια βάζω την ΑΕΠΙ να ρωτήσει αριθμούς κυκλοφορίας. Κι ήταν μέχρι εκείνη τη στιγμή 16.000 το «Α-Ω» και 7.000 το «Σπίτι μου – σπιτάκι μου». Μου φάνηκε απίστευτο. Η Μούσχουρη με τον Χατζιδάκι και με τόση διαφήμιση να’χει πουλήσει κάτω απ’τα μισά του «Α-Ω».

Τελικά το «Α-Ω» πούλησε πάνω από 50.000 δίσκους. Ο Μπιθικώτσης πήρε χρυσό δίσκο και γω σαν στιχουργός απ’την Ένωση Πωλητών Δίσκων δεν πήρα τίποτα. Τότε είχαν καθιερωθεί οι χρυσοί δίσκοι των εταιριών, που εγώ δεν τους παραδέχομαι γιατί δίνονται συμβατικά και τις περισσότερες φορές βασίζονται σε ψεύτικα στοιχεία πώλησης.

Η μεγάλη αυτή επιτυχία κλόνισε τον Μάτσα. Οι μετοχές μου στην ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ ανέβηκαν στο ζενίθ. Βγάζω και δεύτερο μεγάλο δίσκο με τον Μπιθικώτση «Το ουράνιο τόξο», χωρίς το όνομά μου.

Ο Λαμπρόπουλος με πίεζε να ξεκαθαρίσω την κατάσταση με τη ΜΙΝΩΣ. Ξαναπάω στο Μάτσα. «Άκουσε Μάκη» του λέω, «αν θέλεις να με πληρώνεις τσάμπα πλήρωνέ με. Σου μιλάω ευθέως και ειλικρινέστατα: και στο «Α-Ω» και στο «Ουράνιο τόξο» οι στίχοι είναι δικοί μου. Θα εξακολουθήσω να δίνω στίχους χωρίς να γράφεται το όνομά μου. Αλλά θα ‘ρθει η στιγμή που θα το αποκαταστήσω κι αυτό. Δώσε μου το συμβόλαιο γιατί ντρέπομαι να παίρνω λεφτά που δεν μου ανήκουν». Το σκέφτηκε ο Μάκης και σε τρεις μέρες μου έδωσε το απαλλακτικό. Το συμβόλαιο λύθηκε. Δεν είχε πια καμιά απαίτηση ούτε το ένα, ούτε το άλλο μέρος.

Μετά απ’αυτό υπέγραψα συμβόλαιο αποκλειστικής συνεργασίας με την ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ με ικανοποιητικότατο πριμ. Λέγοντας «αποκλειστικό» εννοώ ότι είχε περιοριστεί στη συνεργασία με τον Μπιθικώτση. Άλλωστε δεν με ενδιέφερε να γράψω με άλλον. 

Πηγή: Κώστας Βίρβος «Μια ζωή τραγούδια – Αυτοβιογραφία» (Εκδόσεις «Ντέφι», 1985)

Video

ΤΟ OGDOO.GR ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το τραγούδι αλλιώς, στο email σας!

Ενημερωθείτε πρώτοι για τα τελευταία νέα στο χώρο της καλής μουσικής!